လက္၀ါးျပကာရတဲ့ ႏိုင္ငံ - ေဒါက္တာသန္းထြန္း

နိုင္ငံဟူေသာ ေဝါဟာရကို ပုဂံေခတ္ကပင္ စတင္ ေတြ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ (ပံု ၁၉ က၆) ၇ ေအာက္တိုဘာ ၁၁၉၆၊ ၁၈ စက္တင္ဘာ ၁၁၉၈) ပုဂံေခတ္ ခရစ္ တစ္ဆယ့္နွစ္ရာစုနွစ္ ကုန္ခါနီး ဒုတိယစည္သူ(? ၁၁၆၅-၁၂၁၁) လက္ထက္ ပုဂံနိုင္ငံ ရဲ့ အက်ယ္ကို ေျပာရရင္

အေရွ့ သံလြင္ျမစ္

ေတာင္ သလင္ေျက  (Cape Salang, Phukhet)

အေနာက္ မစၦဂီရိ (? Chin Hills)

ေျမာက္ ငေဆာင္ခ်ံ (? Bhamo)



ထိျဖစ္တယ္လို့ ဓမၼရာဇိက ဘုရားေက်ာက္စာ (ပံု ၁၉)မွာ ေရးထားပါတယ္။ ေျမပံု "လက္ဝါးျပကာရတဲ့နိုင္ငံ ၁၈ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၅၆၄" ကို ျကည့္ပါ။ ဟံသာဝတီ ဆင္ျဖူရွင္လက္ထက္မွာ အာသံ၊ မဏိပူရ၊ ကိုးရွမ္းျပည္၊ လူးတစ္ဆယ့္နွစ္ ပနၷာသ (Sisom Panna)၊ ဇင္းမယ္ (Chiengmai)၊ ယိုးဒယား (ထိုင္း Thailand)၊ အဲဒီေလာက္ထိ က်ယ္ျပန့္လာတယ္။ ဒီနယ္ေတြကို နိုင္ငံလို့ ေခၚပါတယ္။ တိုက္ခိုက္ေအာင္နိုင္လို့ "နိုင္"ဆိုတဲ့စကားလံုး (ေဝါဟာရ)အျပင္ ခ်စ္ခင္ရင္းနွီးျပီး သမီးကညာ ဆက္တာမ်ိုးနဲ့ လက္ေအာက္ခံမဟာမိတ္ (Subordinate Alliance) ျဖစ္လာတဲ့အခါ ျဖည့္စြက္ ျပည့္ဝလာ လို့ ရည္ငံ ဆိုတဲ့စကားက "ငံ" ကို ယူျပီး "နိုင္ငံ" ျဖစ္လာတယ္လို့ ထင္ရပါတယ္။ ခ်စ္ျကည္တယ္၊ ျပည့္ဝတယ္၊ သံတမန္ လဲလွယ္ျပီး လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္လာတဲ့ပေဒသရာဇ္ဟာ သူ့မူလေနရာမွာပဲ "အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္မပ်က္" ဆက္လက္  ေနခြင့္ရတယ္။ စစ္အဂၤ࿿ါ ခင္းက်င္းျပီး ျခိမ္းေျခာက္ရံုနဲ့ သမီးကညာဆက္၊ အခြန္ဆက္တာကို "လက္ဝါးျပကာ ေအာင္တယ္ "လို့ (မွန္၊ ၂၊ ၁၉၅၇၊ ၃၆၈) ေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။

သကၠရာဇ္ ၉၂၅ ခု၊ တေပါင္းလဆန္း ၈ ရက္ (၁၈ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၅၆၄) တြင္ ဆင္ျဖူဆင္နီမ်ားသခင္ ဘဝရွင္ မင္းတရား ျကီးဘုရားသည္ တိုင္းျကီးျပည္ျကီးအေပါင္း ထီးေဆာင္းမင္းတကာတို့နွင့္ တကြ ခ်ီေတာ္မူ၍ လုပ္ျကံေတာ္မူလွ်င္ ဘုန္း လက္ရံုး အာဏာနွင့္ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ မင္းတို့ေနရာ ျဖစ္ေသာ ဒြာရာဝတီ အမည္ရွိေသာ ယိုးဒယား(ထိုင္း)ကို လက္ဝါး ျပကာ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူသည္။ (မွန္၊ ၂၊ ၁၉၅၇၊ ၃၆၈)

ယိုးဒယား(ထိုင္း)မင္း သားေတာ္ျကီး မဟိန္ကို ယိုးဒယား(ထိုင္း) (Ayuthia) မွာပဲ မင္းျမွောက္ခဲ့ျပီး နန္းက်မင္းရယ္၊ သားေတာ္အငယ္ ျဗရာမသြန္ရယ္၊ အမတ္ျကီးျဗစကၠိရယ္ ဆင္ျဖူေလးစီးရယ္ ယူျပီး ဟံသာဝတီကို ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ယိုးဒ ယား(ထိုင္း)က နွစ္စဉ္ဆက္သြင္းရမယ့္ အခြန္က တိုက္ဆင္ ၃ဝ၊ ေငြ ၃ဝဝ (သံုးပိႆာ)၊ တနသၤ࿿ာရီသဘၤ࿿ောအေကာက္ ျဖစ္ ပါတယ္။ ယိုးဒယား(ထိုင္း)က ေခၚယူခဲ့တဲ့ လက္မႈပညာ ထူးခြ်န္သူေတြက

-ဆံထံုးရကင္တတ္သူ

-ဆင္ေဆးသမား

-ပိသုကာ

-ပန္းခ်ီ

-ပန္းဆိုးတတ္သူ

-ပန္းတေမာ့

-ပန္းတယား

-ပန္းေတာ့

-ပန္းတည္း

-ပန္းတိမ္

-ပန္းပု

-ပန္းပဲ

-ပန္းပြတ္

-ပန္းယြန္း

-ျမင္းေဆးသမား

-လက္သမား

-သဘင္သည္

-အေက်ာ္အေလ်ာ္ အေပါင္းအက်စ္တတ္သူ

-အထံုအနံ့ေကာင္းေအာင္ ေဖာ္စပ္တတ္သူ

ေတြကို သားမယားပါ အားလံုးသိမ္းျပီး ဟံသာဝတီကို ေခၚခဲ့တယ္။ အရပ္အကြက္ ခ်ျပီး ေနေစတယ္။ ယိုးဒယား(ထိုင္း) ျမို့မွာ ပ်က္စီးေနတဲ့ ဂူေက်ာင္းဘုရားတန္ေဆာင္း၊ ဇရပ္အားလံုးကို ျပင္ပါဆိုျပီး ယိုးဒယား(ထိုင္း)မင္းကို ေငြသံုးပိႆာ ေပးအပ္ခဲ့တယ္။ သက္ေတာ္ေစ့ ပဉၥင္းခံတယ္။ ရဟန္းတစ္ရာကို ဆြမ္းေကြ်းတယ္၊ ပရိကၡရာရွစ္ပါး လႉတယ္။ ယိုးဒယား (ထိုင္း)မင္းက "ခ်စ္ျကည္ေလးျမတ္လွစြာေသာ သမီး" ေရွြပိႆာတစ္ရာလုပ္ မင္းေဆာင္ မင္းေယာင္၊ မင္းခမ္းမင္းနား၊ ေငြတစ္ပိႆာ၊ ဆင္ေကာင္းတစ္​ဆယ္ ထပ္ျပီး ဆက္သတယ္။ ဟံသာဝတီကို ၂၈ မတ္ ၁၅၆၄ ျပန္ေရာက္တယ္၊ ၁၅ ေမ ၁၅၆၄ မွာ ရာဇေဒဝီဖုရား နတ္ရြာစံတယ္၊ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ငလ်င္ျကီး လႈပ္လို့ ဂူဘုရားေက်ာင္းေတြ ျပိုပ်က္တယ္။ ေငြ ေတာ္တစ္ရာထုတ္ေပးျပီး ပ်က္သမွ် ျပင္ရတယ္။

ကလ်ာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၁၈၃၊ ၂ဝဝဝ။