Showing posts with label ဓမၼ အေမး အေျဖမ်ား. Show all posts
Showing posts with label ဓမၼ အေမး အေျဖမ်ား. Show all posts

အ႒ကထာ ဆိုတာဘာလဲ



ယေန႔ေခတ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူငယ္မ်ားသည္ဘာသာေရးအသိအလြန္ပင္အားနည္းလ်က္ရွိသည္ကို
 ေတြ႔ေနျမင္ေနရပါသည္။အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္၍ဘာသာေရးအေၾကာင္းေျပာၾကရာတြင္"အ႒ကထာ"
ကဒီလိုဖြင့္ျပတယ္၊"အ႒ကထာ"ကဒီလိုဆိုတယ္စသည္အားျဖင့္ရွင္းျပ ေျပာဆိုမိတဲ့အခါမွာလူငယ္အမ်ားစုမွာ
"အ႒ကထာ"ဆိုတာဘာကိုေျပာမွန္းသိနားလည္ၾကျခင္းမရွိၾကသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္
"အ႒ကထာ"ဆိုသည္မွာအဘယ္နည္းဟုသိခ်င္သူမ်ားအတြက္ဤေနရာမွ ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္ ။
ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ပါဠိေတာ္တြင္ အရိပ္အျမြက္မွ် ေဖာ္ျပထားသျဖင့္ အနက္
အဓိပၸာယ္အသိခက္ကြယ္၀ွက္တိမ္ျမဳပ္ေနသည္ကိုသိလြယ္ျမင္လြယ္ရန္အနက္အဓိပၸာယ္ေပၚ
လြင္ေအာင္ေဖာ္ျပေသာ စကားကို " အ႒ကထာ " ဟု ေခၚသည္ ။
ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္တြင္ " ယံ ရူပံ နိႆယ မေနာဓာတု စ မေနာ၀ိညာဏဓာတု စ ၀တၱႏၱိ " တြင္ " ယံ ရူပံ "ဟု သာမန္မွ်သာ ေဖာ္ျပထားသည္ကို အ႒ကထာဆရာက " အၾကင္ ဟဒယ ၀တၳဳရုပ္ " ဟု ဖြင့္ျပသည္ ။ပါဠိေတာ္လာ ေလာက၀ိဒူဂုဏ္ေတာ္တြင္ ပါ၀င္ေသာ ေလာကကို အ႒ကထာဆရာက သတၱေလာကၾသကာသေလာက ၊ သခၤါရေလာက ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးစလံုးကို ယူရမည္ဟု ဖြင့္ျပသည္ ။ ဤသို႔ ေလာကသံုးပါးကိုယူရမည္ဟု ဖြင့္ျပေသာ အ႒ကထာဆရာသည္ သတၱေလာကျဖစ္ေသာ သက္ရွိသတၱ၀ါတို႔၏ ေနထိုင္ရာၾသကာသေလာကဆိုင္ရာ ကမၻာၾကီးႏွင့္တကြ ၄င္းကမၻာၾကီး ျဖစ္ပံု ၊ ပ်က္ပံု ၊ တည္ပံု ၊ ရာသီဥတု ၊ ေန , လ ၊နကၡတ္ ဆိုင္ရာမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ဖြင့္ျပရျပန္သည္ ။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ဓမၼပဒ ကို ပါဠိေတာ္ ဟုေခၚသည္ ။
ဂါထာသက္သက္ျဖင့္ ေဟာၾကားထားေတာ္မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ယင္း ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ယူျပီး အ႒ကထာဆရာက " ေဇာတိကမေထရ္ " စသျဖင့္ ၀တၳဳမ်ားကို ေရးသားေတာ္ မူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။
ဤသို႔ ေရးသားရာတြင္ " ေဇာတိကမေထရ္ " ၏ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းအရာ အတၳဳပတၱိကိုေရာ ၊အတိတ္အေၾကာင္းအရာ အတၳဳပတၱိ ကိုပါ ေဖာ္ျပ ေရးသားခဲ့ရသည္ ။
အ႒ကထာ ကား အိႏၵိယတြင္ သဂၤါယနာသံုးတန္တင္ခဲ့ေသာ အ႒ကထာ သာသနာသကၠရာဇ္
(၂၃၅)တတိယသဂၤါယနာတင္ျပီးေနာက္ကိုးတိုင္း၊ကိုးဌာနသို႔သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားကို ေစလႊတ္၍ သီဟိုဠ္သို႔ သာသနာေရာက္ရွိျပီးေနာက္ပိုင္း တြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သီဟိုဠ္အ႒ကထာ ႏွင့္ သာသနာသကၠရာဇ္ ( ၉၀၀ ) ႏွင့္ ( ၁၀၀၀ ) အတြင္း ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ စေသာ မေထရ္ျမတ္တို႔ ျပဳစုခဲ့ေသာအ႒ကထာသစ္မ်ား ဟူ၍ ရွိသည္ ။
တတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္တြင္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာကို အျမစ္ပါလွန္ရန္ ပူးသတ္ေနၾကေသာ
အယူ၀ါဒအမ်ားအျပား ေပၚေနျပီျဖစ္သည္ ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေထရ၀ါဒသာသနာ အိႏၵိယမွ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ ။ အထူးသျဖင့္ ျဗဟၼဏ ႏွင့္ မဟာယာန တို႔၏ သကၠတစာေပသာ ေနာက္ပိုင္းတြင္ျပန္႔ပြားထြန္းကားလ်က္ ရွိၾကသည္ ။ ျဗဟၼဏ ႏွင့္ မဟာယာန တို႔၏ သကၠတစာေပလာ အဆိုမ်ားမွာ အမႊမ္းတင္မႈ လြန္ကဲေသာ အေၾကာင္းအရာ အမ်ားအျပားပါ၀င္ေသာ စာေပ ျဖစ္သည္ ။ သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔သာသနာေရာက္ျပီးေနာက္ ေထရ၀ါဒ ႏွင့္အျပိဳင္ မဟာယာနဂိုဏ္းမ်ားလည္း အစုအဖြဲ႕ၾကီးမားစြာ ရွိခဲ့သည္ကိုအားလံုး အသိပင္ ျဖစ္သည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ သီဟိုဠ္ကၽြန္းျဖစ္ အ႒ကထာမ်ားတြင္ ယင္း မဟာယာန တို႔၏ လြန္ကဲေသာအဆိုအမိန္႔မ်ားအရိပ္အေငြ႕ကင္းနိုင္မည္ မဟုတ္ဟု ယူဆနိုင္သည္ ။
သာသနာသကၠရာဇ္ ၉၀၀ - ၁၀၀၀ အၾကား ေအဒီ - ၅ - ရာစုအတြင္း သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ၊ ရွင္ဗုဒၶတၳ စေသာ အ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳ အရွင္ျမတ္မ်ားသည္ သီဟိုဠ္တြင္ရွိရင္း အ႒ကထာမ်ားကိုပင္ အေျခခံ၍ အ႒ကထာသစ္မ်ားကို ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ရသျဖင့္ ယင္းအ႒ကထာသစ္မ်ားတြင္ ယင္းမဟာယာန တို႔၏ လြန္ကဲေသာ အမႊမ္းတင္ အဆိုအမိန္႔ အရိပ္အေငြ႕မ်ားလည္း ပါ၀င္လာရျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု ယူဆနိုင္ျပန္သည္ ။ ယေန႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အသံုးျပဳ ကိုးကား ေန
ၾကေသာ အ႒ကထာမ်ားမွာ အ႒ကထာသစ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္ ။ ဋီကာ မ်ားကား အလြန္ေနာက္က်မွေပၚလာေသာ က်မ္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ။
အ႒ကထာသစ္မ်ားသီဟိုဠ္ကၽြန္းတြင္ --
၁ ။ မဟာ၀ိဟာရ၀ါသီ ( ေထရ၀ါဒ )
၂ ။ အဘယဂီရိ၀ါသီ ( မဟာယာန )
၃ ။ ေဇတ၀န၀ါသီ ( ဟီနယာန ) ဟူ၍ ဂိုဏ္းၾကီးသံုးဂိုဏ္း ကြဲျပားတည္ရွိေနခ်ိန္တြင္
သာသနာႏွစ္၉၇၆ ၊ ေအဒီ - ၄၄၂ တြင္ သီဟိုဠ္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ တရုတ္ရဟန္းေတာ္အရွင္ဖာဟိယန္ သည္အဘယဂီရိ၀ါသီဂိုဏ္းသို႔ၾကြ၍ မဟာယာန စာေပမ်ားကို ကူးယူျပီး တရုတ္ျပည္သို႔ သယ္ေဆာင္သြားသကဲ့သို႔သာသနာသကၠရာဇ္ - ၉၆၅ - ေအဒီ - ၄၂၁ တရုတ္ရဟန္းေတာ္ဖာဟိယန္ ထက္
 ( ၁၁ ) ႏွစ္ ေစာ၍ သီဟိုဠ္သို႔
ေရာက္ရွိေတာ္မူလာေသာ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ မေထရ္ျမတ္္သည္ မဟာ၀ိဟာရ၀ါသီဂိုဏ္းသို႔ ၾကြ၍ေထရ၀ါဒဗုဒၶစာေပမ်ားကို ကူးယူျပီး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ သယ္ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့သည္ ။
ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသမေထရ္ျမတ္သည္ သီဟိုဠ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူျပီးေနာက္ ေရွးဦးစြာ သီဟိုဠ္
ဘာသာကို သင္ယူေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ၄င္းေနာက္ သီဟိုဠ္ဘာသာျဖင့္ ရွိေနေသာ ပိဋကစာေပမ်ားကို မာဂဓဘာသာျဖင့္ ျပန္ဆို ကူးေရးေတာ္မူသည္ ။ သီဟိုဠ္သို႔ သာသနာျပဳ ရွင္မဟိႏၵမေထရ္ျမတ္တို႔ သယ္ေဆာင္၍သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ၊ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား သည္ မာဂဓဘာသာျဖင့္ မွတ္တမ္းျပဳစုတည္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း ဓမၼကထိကရဟန္းတစ္ပါးက သီဟိုဠ္ဘာသာသို႔
ေျပာင္းလဲျပန္ဆိုခဲ့သျဖင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသသီဟိုဠ္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားမွာ သီဟိုဠ္ဘာသာျဖင့္ ရွိေနခဲ့သည္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ သည္ ေရွးဦးစြာ သီဟိုဠ္ဘာသာကို သင္ယူျပီး ပါဠိေတာ္နည္းျဖင့္
ျပန္လည္ကူးေရးေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ပါဠိေတာ္နည္း ဟူသည္ မာဂဓဘာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သာရတၳက်မ္းတြင္ေဖာ္ျပထားသည္ ။ သီဟိုဠ္အ႒ကထာၾကီးမ်ားကို အေျခခံ၍ အ႒ကထာသစ္မ်ားကိုလည္း ေရးသားေတာ္မူခဲ့သည္ ။ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ေရးသားေတာ္မူေသာ အ႒ကထာသစ္မ်ားတြင္ သီဟိုဠ္အ႒ကထာပါ အဆို
အမိန္႔မ်ား အက်ဳံး၀င္ျပီးျဖစ္၍ သီဟိုဠ္အ႒ကထာမ်ားကို ျပန္လည္ၾကည့္ရႈရန္ မလိုေတာ့သျဖင့္ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ၏ အ႒ကထာသစ္မ်ားျဖင့္ ပါဠိေတာ္အဖြင့္မ်ား ျပီးျပည့္စံုျပီး ျဖစ္သည္ ။
ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ အ႒ကထာသစ္မ်ားမွာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။ -
( ၁ )ု၀ိသုဒၶိမဂၢအ႒ကထာ = နိကာယ္ေလးရပ္ သုတၱႏၱပိဋက အဖြင့္
( ၂ )သမႏၱပါသာဒိကာ အ႒ကထာ = ၀ိနည္း ငါးက်မ္းအဖြင့္
( ၃ )သုမဂၤလ၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = ဒီဃနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ သံုးက်မ္းအဖြင့္
( ၄ )ပပဥၥသူဒနီ အ႒ကထာ = မဇၥ်ိမနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ သံုးက်မ္းအဖြင့္
( ၅ )သာရတၳပကာသနီ အ႒ကထာ = သံယုတၱနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ ငါးက်မ္းအဖြင့္
( ၆ ) မေနာရထပူရဏီ အ႒ကထာ = အဂၤုတၱရနိကာယ္ ပါဠိေတာ္ ( ၁၁ ) က်မ္း အဖြင့္
( ၇ )အဌသာလိနီ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ ဓမၼသဂၤဏီ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္
( ၈ )သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ၀ိဘင္း ပါဠိေတာ္ အဖြင့္
( ၉ )ပဥၥပကာရဏ အ႒ကထာ = က်န္အဘိဓမၼာ ငါးက်မ္း အဖြင့္
( ၁၀ )ကခၤါ၀ိတရဏီ အ႒ကထာ = ၀ိနယ ပိဋက ေဒြမာတိကာ အဖြင့္
( ၁၁ )ဓမၼပဒ အ႒ကထာ = ခုဒၵကနိကာယ္ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ အဖြင့္
( ၁၂ )ပရမတၳေဇာတိကာ အ႒ကထာ = ခုဒၵကပါဌ ႏွင့္ သုတၱနိပါတ္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္
( ၁၃ )ဇာတက အ႒ကထာ = ငါးရာငါးဆယ္ ဇာတ္နိပါတ္ အဖြင့္က်မ္းအေရအတြက္အားျဖင့္
( ၆၇ ) က်မ္းရွိျပီး ဆ႒သဂၤါယနာတင္မူ စာအုပ္အေရအတြက္အားျဖင့္ ( ၃၇ ) အုပ္ ရွိၾကသည္ ။ အျခားအဆိုတစ္ရပ္မွာ ပိဋကတ္သမိုင္းလာ အ႒ကထာ ( ၈၅ ) က်မ္း ရွိသည့္
အနက္ --ဒီဃနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၃ ) ၊ မဇၥ်ိမနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၃ ) ၊ သံယုတၱနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၅ ) ၊အဂၤုတၱရနိကာယ္ အ႒ကထာ ( ၁၁ ) ၊ ခုဒၵကနိကာယ္ အပါအ၀င္ ဇာတ္ အ႒ကထာ ( ၃၁ ) ၊ အဘိဓမၼ အ႒က-ထာ ( ၇ ) ၊ ၀ိနည္း အ႒ကထာ ( ၅ ) က်မ္းႏွင့္ ခုဒၵကပါ႒ ၊ ဓမၼပဒ ၊ သုတၱနိပါတ္ ၊ ကခၤါ၀ိတရဏီ ၊ ၀ိသုဒၶီမဂ္အ႒ကထာ ဟူ၍ အ႒ကထာက်မ္းေပါင္း ( ၇၁ ) က်မ္းကို ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ စီရင္ေတာ္မူခဲ့သည္ဟုဆိုသည္ ။
ထိုအခ်ိန္က အ႒ကထာက်မ္းသစ္မ်ားကို စီရင္ေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္မ်ားမွာ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ
တစ္ပါးတည္း မဟုတ္ေခ် ။ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသႏွင့္ေခတ္ျပိဳင္ ရွင္ဗုဒၶတၳမေထရ္ျမတ္လည္း အ႒ကထာက်မ္းသစ္ အနည္းအက်ဥ္းကို စီရင္ေတာ္မူခဲ့ပါေသးသည္ ။ ရွင္ဗုဒၶတၳ စီရင္ေတာ္မူခဲ့ေသာ အ႒ကထာက်မ္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။ --
( ၁ )မဓုရတၳ၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = ဗုဒၶ၀င္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္
( ၂ )၀ိနယ၀ိနိစၦယ အ႒ကထာ = ၀ိနည္းဆိုင္ရာ အဆံုးအျဖတ္ အဖြင့္
( ၃ )ဥတၱရ၀ိနိစၦယ အ႒ကထာ = ၀ိနည္းဆိုင္ရာ အဆံုးအျဖတ္ အဖြင့္
( ၄ )အဘိဓမၼာ၀တာရ အ႒ကထာ = အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္း အက်ဥ္း
( ၅ )ရူပါရူပ၀ိဘာဂ အ႒ကထာ = ရုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးကို ေ၀ဖန္ျပေသာက်မ္း
က်မ္းအားျဖင့္ ( ၁ ) က်မ္း ၊ အုပ္ေရ ( ၁ ) အုပ္ ျဖစ္သည္ ။ အျခားအဆိုတစ္ရပ္ကမူ ဤအရွင္သည္
ခုဒၵကနိကာယ္ အပါအ၀င္ ဗုဒၶ၀င္အ႒ကထာ ႏွင့္ သာရတၳသဂၤဟအ႒ကထာ တို႔ကို စီရင္ေတာ္မူခဲ့သည္ဟုဆိုသည္ ။
အ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳ ေခတ္ျပိဳင္ေသာ အရွင္ႏွစ္ပါး အျပင္ ၄င္း အရွင္မ်ားေနာက္မွ ေပၚေပါက္
လာေသာအ႒ကထာသစ္က်မ္းျပဳအရွင္မွာ ရွင္ဓမၼပါလမေထရ္ျမတ္ ျဖစ္သည္ ။ ဤအရွင္ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာအ႒ကထာသစ္မွာ --
၁။ ဥဒါန
၂ ။ ကၠတိ၀ုတၱံက
၃ ။ ၀ိမာန၀တၳဳ
၄ ။ ေပတ၀တၳဳ
၅ ။ ေထရဂါထာ
၆ ။ ေထရီဂါထာ
၇ ။ စရိယာပိဋက
၈ ။ ေနတၱိပါဠိေတာ္ အဖြင့္ အ႒ကထာမ်ား ျဖစ္သည္ ။
၄င္းအားလံုးကို " ပရမတၳဒီပနီ " ဟုေခၚသည္ ။ က်မ္းအားျဖင့္ ( ၈ ) က်မ္း ၊ ဆ႒မူစာအုပ္ေရး ( ရ )
အုပ္ ရွိသည္ ။အျခားအရွင္ျမတ္မ်ား ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ေသာ အျခား အ႒ကထာသစ္မ်ားလည္း ရွိေသးသည္ ။ ၄င္းတို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ ။
( ၁ )သဒၶမၼပကာသနီ အ႒ကထာ = ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ အရွင္မဟာနာမ ေခၚ အရွင္မဟာဘိဓာနစီရင္ေတာ္မူသည္ ။ က်မ္း ( ၁ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၂ ) အုပ္ ျဖစ္သည္ ။
( ၂ )သဒၶမၼပေဇၨာတ အ႒ကထာ = စူဠနိေဒၵသ မဟာနိေဒၵသ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ အရွင္ဥပေသန ျပဳစု စီရင္ေတာ္မူသည္ ။ က်မ္း ( ၂ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၁ ) မျပည့္ ။
( ၃ ) ၀ိသုဒၵဇန၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ = အပါဒါန္ ပါဠိေတာ္ အဖြင့္ ။ က်မ္းျပဳအရွင္ မထင္ရွား ၊ အခ်ဳိ႕ကအဘိဓမၼာ မူလဋီကာ က်မ္းျပဳ အရွင္အာနႏၵာမေထရ္ ၏ တပည့္ ျပဳစုစီရင္ေတာ္မူသည္ဟု ဆိုသည္ ။ က်မ္း ( ၁ ) ၊ အုပ္ေရ ( ၂ ) အုပ္ ျဖစ္သည္ ။စုစုေပါင္း အ႒ကထာက်မ္း အေရအတြက္ ( ၈၀ ) ျဖစ္ျပီး ဆ႒မူ အုပ္ေရ ( ၅၁ ) အုပ္ ရွိသည္ ။သာသနာႏွစ္ ၁၅ - ရာစုတြင္ သီဟိုဠ္တုမူလေသာမေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသံုးေသာ အရွင္အႏုရုဒၶါမေထရ္ျမတ္က အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္း အက်ဥ္း ေရးသားေတာ္မူခဲ့ေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ(သျဂၤဳ ိဟ္)က်မ္းကိုလည္းအ႒ကထာက်မ္းအျဖစ္ ေရတြက္ထားသည္။ ေသးငယ္ေသာ
က်မ္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္"လက္သန္းအ႒ကထာ"ဟုလည္း ေခၚေ၀ၚလ်က္ရွိၾကသည္ ။
အ႒ကထာ ဆိုသည္ အဘယ္နည္းဟု ေဖာ္ျပရွင္းလင္းျပီးတဲ့အခါ " ဋီကာ " က်မ္းမ်ားကိုလည္း
ခ်န္ထားခဲ့၍ မရပါ ။ သို႔ျဖစ္၍ " ဋီကာ " ဟူသည္ အဘယ္နည္းဟု ဆိုေသာ္ --
အ႒ကထာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ခက္ဆစ္မ်ားကို ထပ္ဆင့္၍ ဖြင့္ျပေသာက်မ္းကို
" ဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ မူလဋီကာ ဖြင့္ျပ ရွင္းလင္းထုတ္ေဖာ္မႈ မျပည့္စံုေသးသျဖင့္ ထပ္မံ ဖြင့္ျပေသာက်မ္းကို " အနုဋီကာ " ဟုေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို " မဓုဋီကာ " ဟု ေခၚသည္ ။ အခ်ဳိ႕ကို ဂဏၭိ ၊ အခ်ဳိ႕ကို ေယာဇနာဟု 
ေခၚသည္ ။ ဤဋီကာက်မ္းမ်ားကား အ႒ကထာ ေနာက္ အခ်ိန္ကာလ မ်ားစြာၾကာမွ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္္သည္ ။ ျမန္မာျပည္ထြက္ ဋီကာက်မ္းမ်ားလည္း ရွိသည္ ။

သညာရွင္းတမ္းႏွင့္ ဘုရားမေဟာေသာ အခ်က္မ်ား



အကျွနု်ပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲဲ့ရပါသည် –

အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် သာဝတၳိပြည် အနာထပိဏ် (သူဌေး)၏ အရံ (ဇေတဝန် ကျောင်းတော်) ၌ (သီတင်းသုံး) နေတော်မူ၏။

ထိုစဉ်အခါ၌ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် သုံးရာမျှသော များစွာသော ပရိဗိုဇ်ပရိသတ်နှင့်အတူ တည်ပင်စည်းတန်းရှိသော ‘ဧကသာလက’ မည်သော အယူဟောပြောပွဲဲ ကျင်းပရာ မလ္လိကာ၏ အရံ၌ နေ၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ (သင်္ကန်းကို) ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ် သင်္ကန်း ကို ယူလျက်သာဝတၳိပြည်သို့ ဆွမ်းအလို့ငှါ ဝင်တော်မူ၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏။ ”သာဝတၳိပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်ရန် စောလွန်းသေး၏၊ ငါသည် တည်ပင်စည်းတန်းရှိသော ‘ဧကသာလက’ မည်သော မလိ္လကာ၏ အရံ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်ထံသို့ ချဉ်းကပ်ရမူ ကောင်းလေစွ” ဟု အကြံဖြစ်၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တည်ပင်စည်းတန်းရှိသော ‘ဧကသာလက’ မည်သော အယူ ဟော ပြောပွဲဲကျင်းပရာ မလ္လိကာ၏ အရံသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏။

ထိုစဉ်အခါ၌ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် များပြားသော ဖီလာစကားကို ပြင်းပြ ကျယ်လောင်သော အသံဖြင့် ပဲ့တင်ထပ်မျှ ပြောဆိုနေကြသော များစွာသော ပရိဗိုဇ် ပရိသတ်နှင့်အတူ ထိုင်နေလျက် ရှိ၏။ဤ ဖီလာစကားတို့ကား အဘယ်နည်း –

မင်းနှင့်စပ်သောစကား
ခိုးသူနှင့်စပ်သောစကား
အမတ်ကြီးနှင့်စပ်သောစကား
စစ်သည်နှင့် စပ်သောစကား
 ကြောက်ဖွယ်နှင့်စပ်သောစကား
စစ်ထိုးခြင်းနှင့် စပ်သောစကား
စားဖွယ်နှင့် စပ်သောစကား
 သောက်ဖွယ်နှင့်စပ်သောစကား
အဝတ်နှင့်စပ်သောစကား
အိပ်ရာနှင့် စပ်သောစကား
ပန်းနှင့်စပ်သောစကား
နံ့သာနှင့်စပ်သောစကား
 ဆွေမျိုးနှင့်စပ်သောစကား
ယာဉ်နှင့်စပ်သောစကား
ရွာနှင့်စပ်သောစကား
နိဂုံးနှင့်စပ်သောစကား
 မြို့နှင့်စပ်သောစကား
 နယ်နှင့်စပ်သောစကား
မိန်းမနှင့်စပ်သောစကား
 ယောကျ်ားနှင့်စပ်သောစကား
သူရဲကောင်းနှင့် စပ်သောစကား လမ်းနှင့်စပ်သောစကား
 ရေခပ်ဆိပ်နှင့်စပ်သောစကား
 သေလွန်သူနှင့် စပ်သောစကား
အထွေထွေနှင့်စပ်သောစကား
 လောက (အကြောင်း) နှင့်စပ်သောစကား
သမုဒ္ဒရာအကြောင်းနှင့်စပ်သောစကား
 ကြီးပွားခြင်း ဆုတ်ယုတ်ခြင်းနှင့် စပ်သောစကား တို့တည်း။


 ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် ကြွလာသော မြတ်စွာဘုရားကို အဝေးမှပင် မြင်လတ်သော် ”အသျှင်တို ့တိတ်ဆိတ်စွာ နေကြပါကုန်လော့၊ အသျှင်တို့ အသံမပြုပါကုန်လင့်၊ ဤရဟန်း ဂေါတမသည် ကြွလာနေ၏၊ ထိုအသျှင် (ဂေါတမ) သည် တိတ်ဆိတ်ခြင်းကို အလိုရှိ၏၊ တိတ်ဆိတ်ခြင်း၏ဂုဏ်ကို ဆိုလေ့ရှိ၏၊ ပရိသတ်အသံ တိတ်ဆိတ်နေသည် ကိုသိလျှင် ချဉ်းကပ်သင့်သည် ဟု အောက်မေ့တန်ရာ၏” ဟူ၍ မိမိပရိသတ်ကို သေဝပ် စွာနေရန် ပြောဆို၏၊ ဤသို့ဆိုသော် ထိုပရိဗိုဇ်တို့သည် ဆိတ်ဆိတ်နေကုန်၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်ထံသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ ပေါဋ္ဌပါဒ ပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ ”မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော် မူပါ  မြတ်စွာဘုရား၏ ကြွလာခြင်းသည် ကောင်းသော ကြွ လာခြင်းဖြစ် ပါသည်  မြတ် စွာ ဘုရားသည် ဤအရပ်သို့ ကြွလာတော်မူရန် အလှည့်ကို ကြာမြင့်မှ ပေးတော်မူဘိ ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုင်တော်မူပါ၊ ဤနေရာကိုပြင်ထားပါသည် အသျှင်ဘုရား” ဟု လျှောက်၏။

မြတ်စွာဘုရားသည် ပြင်ထားသော နေရာ၌ ထိုင်တော်မူ၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည်လည်း နိမ့်သောထိုင်စရာ တစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ် အား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏ –

”ပေါဋ္ဌပါဒ ယခုအခါ အဘယ်စကားဖြင့် စုဝေးနေထိုင်ကုန်သနည်း၊ သင်တို့၏ မပြီးသေးသော အကြားစကားသည်ကား အဘယ်နည်း” ဟု မိန့်တော်မူ၏။

၁။ ငါမလာမီအကြား၌ ဖြစ်သောစကား (အဋ္ဌကထာ)


သညာ၏ ချုပ်ခြင်းကို ပြဆိုရာ

ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကား ကို လျှောက်၏ –

”အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ စုဝေးနေထိုင်လျက် ပြောဆိုနေကြသော စကားကို ထားပါဦး၊ အသျှင်ဘုရား ဤစကားသည် မြတ်စွာဘုရားအား နောင်အခါ၌လည်း ကြား နာ ရန် ခဲဲယဉ်းမည် မဟုတ်ပါ၊ အသျှင်ဘုရား ယခင့်ယခင်နေ့တို့၌ စကား အသစ် အဆန်း ထောက်လှမ်း နာကြားရာ ဇရပ်၌ အထူးထူးသော အယူ ရှိကုန်သော သမဏ
ဗြာဟ္မဏ တို့ စုဝေးနေထိုင်ကြရာတွင် ‘အချင်းတု့ိ သညာ၏ ချုပ်ခြင်းသည် အဘယ်သို့ ဖြစ် သနည်း’ ဟု သညာချုပ်ခြင်းနှင့် စပ်သော စကားသည် ဖြစ်ပေါ်ပါ၏။

ထိုသူတို့တွင် အချို့သူတို့သည် ဤသို့ ဆိုပါကုန်၏ –

‘အကြောင်း အထောက်အပံ့ မရှိကုန်ဘဲဲ သတ္တဝါ၏ သညာတို့သည် ဖြစ်လည်း ဖြစ်ကုန် ၏၊ ချုပ်လည်းချုပ်ကုန်၏၊ အကြင်အခါ ဖြစ်ကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာ ရှိ၏၊ အကြင် အခါ ချုပ်ကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာမရှိ’ ဟု ဆိုပါကုန်၏။

ဤအခြင်းအရာဖြင့် အချို့သူတို့သည် သညာချုပ်ခြင်းကို ပြပါကုန်၏။

ထိုသူ့ကို အခြားသူက ဤသို့ ဆိုပါ၏ –

‘ဤ (သညာချုပ်ခြင်း) သည် ဤသို့ ဖြစ်မည် မဟုတ်ပါ၊ အချင်း သညာသည် သတ္တဝါ၏ အတ္တတည်း၊ ထို (သညာ) သည် ကပ်လည်း ကပ်၏၊ ခွါလည်း ခွါ၏၊ အကြင်အခါ ကပ်၏၊ ထိုအခါ သညာ ရှိ၏၊ အကြင်အခါ ခွါ၏၊ ထိုအခါ သညာ မရှိ’ ဟု ဆိုပါ၏။

ဤအခြင်းအရာဖြင့် အချို့သူတို့သည် သညာချုပ်ခြင်းကို ပြပါကုန်၏။

ထိုသူ့ကို အခြားသူက ဤသို့ ဆိုပြန်ပါ၏ –

‘ဤ (သညာချုပ်ခြင်း) သည် ဤသို့ ဖြစ်မည် မဟုတ်ပါ၊ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော သမဏဗြာဟ္မဏတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထို (သမဏဗြာဟ္မဏ) တို့သည် ဤသတ္တဝါ၏ သညာ ကို ငင်၍လည်း သွင်းကုန်၏၊ ငင်၍လည်း ထုတ်ကုန်၏၊ အကြင်အခါ ငင်၍ သွင်း ကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာရှိ၏၊ အကြင်အခါ ငင်၍ ထုတ်ကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာမရှိ’ဟု ဆိုပြန်ပါ၏။

ဤအခြင်းအရာဖြင့် အချို့သူတို့သည် သညာချုပ်ခြင်းကို ပြပါကုန်၏။

ထိုသူ့ကို အခြားသူက ဤသို့ ဆိုပြန်ပါ၏ –

‘အချင်း ဤ (သညာ ချုပ်ခြင်း) သည် ဤသို့ ဖြစ်မည် မဟုတ်ပါ၊ အချင်း တန်ခိုး အာနုဘော်ကြီး ကုန်သော နတ်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုနတ်တို့သည် ဤသတ္တဝါ၏ သညာ ကို ငင်၍လည်း သွင်း ကုန်၏၊ ငင်၍လည်းထုတ်ကုန်၏၊ အကြင်အခါ ငင်၍ သွင်းကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာရှိ၏၊ အကြင် အခါ ငင်၍ ထုတ်ကုန်၏၊ ထိုအခါ သညာမရှိ’ဟု ဆိုပြန်ပါ၏။

ဤအခြင်းအရာဖြင့် အချို့သူတို့သည် သညာချုပ်ခြင်းကို ပြပါကုန်၏။

အသျှင်ဘုရား ထိုစကားတို့ကို ကြားရသော အကျွနု်ပ်အား မြတ်စွာဘုရားကိုသာ အာရုံပြု ၍ ‘သြော်ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားရှိပါမူ ကောင်းလေစွ၊ သြော် ကောင်းသော
စကားကို ဆိုတတ်သောမြတ်စွာဘုရားရှိပါမူ ကောင်းလေစွ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရား တို့၌ ကောင်းစွာ ကျွမ်းကျင်တော်မူပါပေ၏’ ဟု အောက်မေ့တမ်းတခြင်း ဖြစ်ခဲ့ ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် သညာချုပ်ခြင်း၌ ကျွမ်းကျင်တော်မူပါ၏၊ သဘောကို သိတော်မူပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား သညာချုပ်ခြင်းသည် အဘယ်သို့ ဖြစ်ပါ သနည်း” ဟု လျှောက်၏။


အကြောင်းရှိ၍ သညာဖြစ်ခြင်း ချုပ်ခြင်းကို ပြဆိုရာ

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုသူတို့တွင် အကြင်သမဏဗြာဟ္မဏတို့သည် ”အကြောင်း အထောက်အပံ့ မရှိကုန်ဘဲဲ သတ္တဝါ၏ သညာတို့သည် ဖြစ်လည်း ဖြစ်ကုန်၏၊ ချုပ်လည်း ချုပ်ကုန်၏”ဟု ဆိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့၏ (စကားသည်) အစကပင် ချွတ်ယွင်းလျက် ရှိ၏၊ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော် –

ပေါဋ္ဌပါဒ အကြောင်း အထောက်အပံ့ ရှိကုန်၍သာလျှင် သတ္တဝါ၏ သညာတို့သည် ဖြစ် လည်း ဖြစ်ကုန်၏။ ချုပ်လည်း ချုပ်ကုန်၏၊ အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ် ၏၊ အချို့သညာသည်အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏။

အကျင့် ‘သိက္ခာ’ သည် အဘယ်နည်း ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် (ကိုယ်တိုင်ပင်) မေးတော် မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန် စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဤလောက၌ ပွင့်တော်မူ၏။ (စကားချပ်... သာမညဖလ သုတ်၌ ကဲဲ့သို့ နည်းတူ ချဲဲ့အပ်၏။ ချဲ့ယူနိုင်ပါ၏)

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သီလနှင့် ပြည့်စုံပေ၏။

မိမိ၌ ဤအပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါး ပယ်ပြီးဖြစ်သည်ကို ကောင်းစွာ မြင်သော ထိုရဟန်းအား ဝမ်းမြောက်ခြင်းသည် ဖြစ်၏၊ ဝမ်းမြောက်သော ရဟန်းအား နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ သည် ဖြစ်၏၊ နှစ်သိမ့်သော စိတ်ရှိသော ရဟန်း၏ ကိုယ်သည် ငြိမ်းအေး၏၊ ငြိမ်းအေးသော ကိုယ်ရှိသော ရဟန်းသည် ချမ်းသာကို ခံစား၏၊ ချမ်းသာသော ရဟန်း၏ စိတ်သည် တည်ကြည်၏။

ထို (ရဟန်း) သည် ကာမဂုဏ်တို့မှ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင် အကုသိုလ်တရားတို့မှ ကင်း ဆိတ် ၍ သာလျှင်ကြံစည်ခြင်း ‘ဝိတက်’ နှင့် တကွဖြစ်သော သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခြင်း ‘ဝိစာရ’ နှင့် တကွဖြစ်သော ‘နီဝရဏ’ ကင်းဆိတ်ခြင်း ကြောင့်ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော ပဌမဈာန်သို့ ရောက်၍နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (ဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို့၌ ဖြစ်သော ကာမသညာသည် ချုပ်၏၊ ထိုအခါ ‘နီဝရဏ’ ကင်း ဆိတ်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့
သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ နီဝရဏကင်းဆိတ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်
သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ့ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာ ရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့လည်း အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ် ၏၊ အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်ကား အကျင့် ‘သိက္ခာ’ တည်း ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ထိုရဟန်းသည် ဝိတက်ဝိစာရငြိမ်းခြင်းကြောင့် မိမိ သန္တာန် ၌ စိတ်ကိုကြည်လင်စေတတ်သော၊ စိတ်တည်ကြည်ခြင်း ‘သမာဓိ’ ကို ဖြစ် ပွားစေ တတ်သော၊ ကြံစည်ခြင်း ‘ဝိတက်’ မရှိသော၊ သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခြင်း ‘ဝိစာရ’ မရှိသော၊ တည်ကြည်ခြင်း ‘သမာဓိ’ ကြောင့်ဖြစ်သော၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော ဒုတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (ဒုတိယဈာန်မ ရမီ) ရှေးအဖို့၌ ဖြစ်သော ‘နီဝရဏ’ ကင်းဆိတ်ခြင်းကြောင့့် ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ချုပ်၏၊ ထိုအခါ တည်ကြည်ခြင်း ‘သမာဓိ’ ကြောင့် ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသောသညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ တည်ကြည်ခြင်း ‘သမာဓိ’ ကြောင့်ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့
သော စင်စစ်ရှိသော သညာ ရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့လည်းအချို့ သညာ သည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်၏၊ အချို့ သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ် ၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ရဟန်းသည် နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ကိုလည်း မတပ်မက်ခြင်း
ကြောင့်အောက်မေ့ခြင်း ‘သတိ’ ဆင်ခြင်ခြင်း ‘သမ္ပဇဉ်’ နှင့် ပြည့်စုံသည် ဖြစ်၍ လျစ်လျူ ရှုလျက် နေ၏၊ ချမ်းသာ ‘သုခ’ ကိုလည်း ကိုယ်ဖြင့် ခံစား၏၊ အကြင် တတိယဈာန်
ကြောင့် ထိုသူ့ကို ‘လျစ်လျူရှုသူ သတိရှိသူချမ်းသာစွာ နေလေ့ရှိသူ’ဟု အရိယာ (ပုဂ္ဂိုလ်) တို့သည် ပြောကြားကုန်၏၊ (ရဟန်းသည်) ထိုတတိယဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (တတိယဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို့၌ဖြစ်သော တည်ကြည်ခြင်း ‘သမာဓိ’ ကြောင့်ဖြစ်သော နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ချုပ်၏၊
ထိုအခါ လျစ်လျူရှုခြင်း ‘ဥပေက္ခာ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သောစင်စစ် ရှိသော သညာ သည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ လျစ်လျူရှုခြင်း ‘ဥပေက္ခာ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသောသိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာ ရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့လည်း အချို့ သညာ သည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်၏၊ အချို့ သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’ တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ရဟန်းသည် ချမ်းသာဆင်းရဲကို ပယ်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း ရှေးဦးကပင်လျှင် ဝမ်းမြောက်ခြင်း နှလုံးမသာခြင်းတို့၏ ချုပ်နှင့်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း ဆင်းရဲချမ်းသာမရှိသော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်သည့်သတိ၏ စင်ကြယ်ခြင်းရှိသော စတုတၳဈာန်သို့ရောက် ၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (စတုတၳဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို့၌ ဖြစ်သော လျစ်လျူရှုခြင်း ‘ဥပေက္ခာ’ ချမ်းသာခြင်း ‘သုခ’ ရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ချုပ် ၏၊ ထိုအခါ ဆင်းရဲချမ်းသာမရှိသော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ ဆင်းရဲချမ်းသာမရှိသော သိမ်မွေ့သောစင်စစ် ရှိသော သညာရှိသည် သာ ဖြစ် ၏၊ ဤသို့လည်း အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့်ဖြစ်၏၊ အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’တည်း ဟ ု မြတ်စွာ ဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ရဟန်းသည် ရူပသညာ၁တို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာ တို့လုံးဝ ချုပ်သည့်အပြင် နာနတ္တသညာ၃တို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ ”ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ” ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (အာကာသာနဉ္စာ ယတနဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို ့၌ ဖြစ်သော သညာသည် ချုပ်၏၊ ထိုအခါ့အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့် ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါအာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့် ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာ ရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့ လည်း အချို့ သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်၏၊ အချို့ သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ရဟန်းသည် အာ ကာ သ ာ န ဉ္စ ာ ယ တ န (ဈာန်) ကို လုံးဝ လွန်မြောက်၍ ”ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) ဝိညာဏဉ္စာယတန ဈာန်သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (ဝိညာဏဉ္စာယတနဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို့ ၌ဖြစ်သော အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့် ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ချုပ်၏၊ ထိုအခါ ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့် ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ် ရှိသော သညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့် ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့လည်း အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်၏၊ အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ရဟန်းသည် ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝ လွန်မြောက်၍ ”တစ်စုံ တစ်ခုမျှမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ထို (ရဟန်း) အား (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်မရမီ) ရှေးအဖို့ ၌ ဖြစ်သော ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) နှင့်ယှဉ်သောသိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ချုပ်၏၊ ထိုအခါ အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) နှင့်ယှဉ်သောသိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအခါ အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) နှင့်ယှဉ်သော သိမ်မွေ့သော စင်စစ်ရှိသော သညာရှိသည်သာ ဖြစ်၏၊ ဤသို့လည်း အချို့သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ဖြစ်၏၊ အချို့ သညာသည် အကျင့် ‘သိက္ခာ’ ကြောင့် ချုပ်၏၊ ဤသည်လည်း အကျင့် ‘သိက္ခာ’တည်းဟု မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏ –

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ကိုယ်ပိုင် (ပဌမဈာန်) သညာရှိ၏၊ ထို (ရဟန်း) သည် ထို (ပဌမဈာန်သညာ) မှ ဤ (ဒုတိယဈာန်သညာ) သို့ ထို (ဒုတိယ ဈာန် သညာ) မှ ဤ (တတိယဈာန်သညာ) သို့ ဤသို့စသော အစဉ်ဖြင့် အမြတ်ဆုံး (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာသို့ ရောက်၏၊ အမြတ်ဆုံး (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာ၌ တည်သော ထို (ရဟန်း) အား ဤသို့ အကြံဖြစ်၏ –

”စေ့ဆော်နေသော် ငါ့အား မသင့်မြတ်၊ မစေ့ဆော်ဘဲနေသော်သာ ငါ့အား သင့်မြတ်၏၊ အကယ်၍ငါသည် စေ့ဆော်ငြားအံ၊ အားထုတ်ငြားအံ့၊ ငါ၏ ဤ (အာကိဉ္စညာယတန ဈာန်) သညာ တို့သည်လည်း ချုပ်ကုန်ရာ၏၊ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အခြားသညာတို့ သည်လည်း ဖြစ်ပေါ်ကုန်ရာ၏၊ ငါသည်မစေ့ဆော်ဘဲ နေရမူ၊ အားမထုတ်ဘဲ နေရ မူ ကောင်းလေစွ” ဟု အကြံဖြစ်၏။

ထို (ရဟန်း) သည် စေ့ဆော်ခြင်းကိုလည်း မပြု၊ အားထုတ်ခြင်းကိုလည်း မပြု၊ စေ့ဆော် အား ထုတ်ခြင်းမပြုသော ထိုရဟန်းအား ထို (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာတို့သည် လည်း ချုပ်ကုန်၏၊ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အခြားသညာတို့သည်လည်း မဖြစ်ပေါ် ကုန်၊ ထို (ရဟန်း) သည် သညာ ဝေဒနာ ချုပ်ခြင်းသို့ရောက်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့လျှင် သိလျက် အစဉ်အတိုင်း သညာချုပ်ရာသမာပတ်သည် ဖြစ် ပေ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ သင်သည် ဤမှ ရှေးအခါက ဤသို့ သဘော ရှိသောသိလျက် အစဉ်အတိုင်း သညာချုပ်ရာ သမာပတ်ကို ကြားဖူးပါ၏လော။

မကြားဖူးပါ အသျှင်ဘုရား။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ သိနားလည်ပါ၏ –

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ကိုယ်ပိုင် (ပဌမဈာန်) သညာရှိ၏၊ ထို (ရဟန်း) သည်ထို (ပဌမဈာန်သညာ) မှ ဤ (ဒုတိယဈာန်သညာ) သို့ ထို (ဒုတိယဈာန် သညာ) မှ ဤ (တတိယဈာန်သညာ) သို့ ဤသို့ စသော အစဉ်ဖြင့် အမြတ်ဆုံး (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာသို့ ရောက်၏၊ အမြတ်ဆုံး (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာ၌ တည်သော ထိုရဟန်းအား ဤသို့ အကြံဖြစ်၏ –

‘စေ့ဆော်နေသော် ငါ့အား မသင့်မြတ်၊ မစေ့ဆော်ဘဲ နေသော်သာ ငါ့အား သင့်မြတ်၏၊ အကယ်၍ငါသည် စေ့ဆော်ငြားအံ၊ အားထုတ်ငြားအံ၊ ငါ၏ ဤ (အာကိဉ္စညာယတန ဈာန်) သညာတို့သည်လည်း ချုပ်ကုန်ရာ၏၊ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အခြားသညာတို့ သည် လည်း ဖြစ်ပေါ်ကုန် ရာ၏၊ ငါသည်မစေ့ဆော်ဘဲ နေရမူ၊ အားမထုတ်ဘဲ နေရ မူ ကောင်းလေစွ’ဟု အကြံဖြစ်၏။

ထို (ရဟန်း) သည် စေ့ဆော်ခြင်းကိုလည်း မပြု၊ အားထုတ်ခြင်းကိုလည်း မပြု၊ စေ့ဆော် အား ထုတ်ခြင်းမပြုသော ထို (ရဟန်း) အား ထို (အာကိဉ္စညာယတနဈာန်) သညာတို့ သည် လည်း ချုပ်ကုန်၏၊ ကြမ်းတမ်း ထင်ရှားသော အခြားသညာတို့သည်လည်း မဖြစ်ပေါ် ကုန်၊ ထို (ရဟန်း) သည် (သညာ ဝေဒနာ) ချုပ်ခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့လျှင် သိလျက် အစဉ်အတိုင်း သညာချုပ်ရာသမာပတ်သည် ဖြစ်၏” ဟု သိနား လည် ပါ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအတိုင်းပင် မှန်ပေ၏။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးသညာ တစ်ပါးတည်းကိုသာ ပညတ်ပါ သလော၊ သို့မဟုတ် အမြတ်ဆုံး သညာ များစွာတို့ကိုလည်း ပညတ်ပါသလော။

ပေါဋ္ဌပါဒ ငါသည် အမြတ်ဆုံးသညာ တစ်ပါးတည်းကိုလည်း ပညတ်၏၊ အမြတ်ဆုံး သညာ များစွာတို့ကိုလည်း ပညတ်၏။

အသျှင်ဘုရား အဘယ်သို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးသညာ တစ်ပါးတည်းကို လည်းပညတ်ပါသနည်း၊ အမြတ်ဆုံးသညာ များစွာတို့ကိုလည်း ပညတ်ပါသနည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ အကြင် အကြင် အခြင်းအရာဖြင့် ချုပ်ခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ထိုထို အခြင်း အရာဖြင့် ငါသည်အမြတ်ဆုံးသညာကို ပညတ်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့လျှင် ငါသည် အမြတ် ဆုံး သညာ တစ်ပါးတည်းကိုလည်းပညတ်၏၊ အမြတ်ဆုံးသညာ များစွာတို့ကို လည်း ပညတ်၏။

၄၁၆။ အသျှင်ဘုရား သညာသည် ရှေးဦးဖြစ်၍ ဉာဏ်သည် နောက်မှ ဖြစ်ပါသလော့၊ သို့မဟုတ် ဉာဏ်သည် ရှေးဦးဖြစ်၍ သညာသည် နောက်မှ ဖြစ်ပါသလော့၊ သို့မဟုတ် သညာနှင့် ပညာတို့သည်မရှေးမနှောင်း (တစ်ပြိုင်တည်း) ဖြစ်ပါကုန်သလော။

ပေါဋ္ဌပါဒ သညာသည် ရှေးဦး ဖြစ်ပေါ်၏၊ ဉာဏ်သည် နောက်မှ ဖြစ်၏၊ သညာဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့်သာလျှင် ဉာဏ်ဖြစ်ပေါ်ရ၏၊ ထို (ရဟန်း) သည် ”ဤ (သညာဖြစ်ပေါ်ခြင်းဟူသော) အကြောင်းကြောင့် ငါ့အား ဉာဏ်ဖြစ်ပေါ်၏”ဟု ဤသို့ သိ၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ”သညာသည် ရှေးဦး ဖြစ်၏၊ ဉာဏ်သည်နောက်မှ ဖြစ်၏၊ သညာဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့်သာလျှင် ဉာဏ်ဖြစ်ပေါ်ရ၏” ဟူသော ဤအချက်ကို ဤ (ဆိုခဲ့သော) အကြောင်းဖြင့် သိအပ်၏။

၁။ ရူပသညာ = ရူပဈာန်၌ ဖြစ်သော သညာ။

၂။ ပဋိဃသညာ = စက္ခုစသော ဝတၳုရုပ်ငါးပါး၌ ရူပါရုံစသော အာရုံငါးပါးတို့ ထိခိုက် သော အခါ ဖြစ်ပေါ်သော ပဉ္စဝိညာဉ်သညာ။

၃။ နာနတ္တသညာ = ပဋိဃသညာမှ တစ်ပါးသော အမျိုးမျိုးသော ကာမာဝစရသညာ။

၄။ ဈာန်ဝင်စားရန် ကြံစည်နေခြင်းကို ဆိုလိုသည်။

၅။ အထက်ဈာန်အလို့ငှါ အားထုတ်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။


သညာသည် အတ္တ ဟုတ် မဟုတ် ပြဆိုရာ

အသျှင်ဘုရား သညာသည် သတ္တဝါ၏ အတ္တလော့၊ သို့မဟုတ် သညာတခြား အတ္တ တခြား လော။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်သည် အဘယ်သို့သော အတ္တကို ယုံကြည်သနည်း။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် မဟာဘုတ်လေးပါးအစုအဝေးဖြစ်သော အစာအာဟာရ စားသောက် သော ရုပ်ရှိသော ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တကို ယုံကြည်ပါ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) အတ္တသည် မဟာဘုတ်လေးပါး အစုအဝေးဖြစ်သော အစာ အာဟာရ စားသောက်သော ရုပ်ရှိသော ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အရာဖြစ်ငြား အံ၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့ ဖြစ်လျှင်သင်၏ (အယူ၌) သညာတခြား အတ္တတခြား ဖြစ်ရာ ၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာတခြား အတ္တ တခြားဖြစ်သော ထိုအချက် ကို ဤ (ဆိုလတ္တံ့သော) အကြောင်းဖြင့်လည်း သိအပ်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) မဟာဘုတ်လေးပါး အစုအဝေးဖြစ်သော အစာအာဟာရ စားသောက်သောရုပ်ရှိသော ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော ထိုအတ္တသည် တည်မြဲတည်နေ သည်သာ ဖြစ်ပါလျက် ဤသတ္တဝါ၏ အခြားသညာတို့သည်ကား ဖြစ်ကုန်၏၊ အခြား သညာ တို့သည်ကား ချုပ်ကုန်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာတခြား အတ္တတခြားဖြစ်ရာသော ထိုအချက်ကို ဤ (ဆိုခဲ့သော) အကြောင်းဖြင့် သိအပ်၏။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် အင်္ဂါကြီးငယ် အလုံးစုံရှိသော ဣနြေ္ဒမချို့တဲ့သော (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တကို ယုံကြည်ပါ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) အတ္တသည် အင်္ဂါကြီးငယ် အလုံးစုံရှိသော ဣနြေ္ဒမချို့တဲ့သော (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အရာ ဖြစ်ငြားအံ၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤသို့ ဖြစ်လျှင်လည်း သင်၏ (အယူ၌) သညာတခြားအတ္တတခြား ဖြစ်လတ္တံ့၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာတခြား အတ္တတခြားဖြစ် ရာသော ထို (အချက်) ကို ဤ (ဆိုလတ္တံ့သော) အကြောင်းဖြင့် လည်း သိအပ်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) အင်္ဂါကြီးငယ် အလုံးစုံရှိသော ဣနြေ္ဒမချို့တဲ့သော (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသောထိုအတ္တသည် တည်မြဲတည်နေသည်သာ ဖြစ်ပါလျက် ဤသတ္တဝါအား အခြားသညာတို့သည်ကားဖြစ်ကုန်၏၊ အခြားသညာတို့သည်ကား ချုပ်ကုန်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာတခြား အတ္တတခြားဖြစ်ရာသောထိုအချက်ကို ဤ (ဆိုခဲ့သော) အကြောင်းဖြင့် လည်း သိအပ်၏။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် ရုပ်မရှိသော သညာဖြင့် ပြီးသော အတ္တကို ယုံကြည်ပါ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) အတ္တသည် ရုပ်မရှိသော သညာဖြင့် ပြီးသော အရာ ဖြစ်ငြား အံ၊ ပေါဋ္ဌပါဒဤသို့ ဖြစ်လျှင်လည်း သင်၏ (အယူ၌) သညာတခြား အတ္တတခြား ဖြစ်ရာ ၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာ တခြားအတ္တတခြားဖြစ်ရာသော ထိုအချက်ကို ဤ (ဆိုလတ္တံ့သော) အကြောင်းဖြင့်လည်း သိအပ်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်၏ (အယူ၌) ရုပ်မရှိသော သညာဖြင့် ပြီးသော ထိုအတ္တသည် တည်မြဲ တည်နေ သည်သာဖြစ်ပါလျက် ဤသတ္တဝါအား တခြား သညာတို့သည်ကား ဖြစ်ကုန်၏၊ တခြား သညာတို့သည်ကားချုပ်ကုန်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ သညာတခြား အတ္တတခြားဖြစ် ရာသော ထိုအချက်ကို ဤ (ဆိုခဲ့သော) အကြောင်းဖြင့် လည်း သိအပ်၏။

အသျှင်ဘုရား ”သညာသည် သတ္တဝါ၏ အတ္တ” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ”သညာတခြား အတ္တတခြား” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤအရာကို အကျွနု်ပ် သိနိုင်ပါမည်လော။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင်သည် တစ်ပါးသော အယူရှိသူ၊ တစ်ပါးသော ယုံကြည်ခြင်းရှိသူ၊ တစ်ပါးသော အလိုရှိသူ၊ တစ်ပါး (သော အကျင့်) ၌ အားထုတ်ခြင်းရှိသူ၊ တစ်ပါး (သော သာသနာ) ၌ ဆရာရှိသူ ဖြစ်၍ ”သညာသည်သတ္တဝါ၏ အတ္တ” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ”သညာတခြား အတ္တတခြား” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤအရာကို သိနိုင်ခဲ၏။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် တစ်ပါးသော အယူရှိသူ၊ တစ်ပါးသော ယုံကြည်ခြင်းရှိသူ၊ တစ်ပါး သောအလိုရှိသူ၊ တစ်ပါး (သော အကျင့်) ၌ အားထုတ်ခြင်းရှိသူ၊ တစ်ပါး (သော သာသနာ) ၌ ဆရာရှိသူ ဖြစ်၍ ”သညာသည် သတ္တဝါ၏ အတ္တ” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ”သညာတခြား အတ္တတခြား” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤအရာကို အကယ်၍ သိနိုင်ခဲငြားအံ၊ အသျှင်ဘုရား လောကသည် မြဲပါသလော့၊ (လောကသည် မြဲ၏ဆိုသော) ဤ (အယူ) သည်သာလျှင် မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည် မှားပါသလော။

ပေါဋ္ဌပါဒ လောကသည် မြဲ၏ ဆိုသော ဤ (အယူ) သည်သာလျှင် မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည်မှား၏ ဟူသော ဤအရာကို ငါ မဖြေကြား။

အသျှင်ဘုရား လောကသည် မမြဲပါသလော့၊ (လောကသည် မမြဲဆိုသော) ဤ (အယူ) သည်သာလျှင်မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည် မှားပါသလော။

ပေါဋ္ဌပါဒ လောကသည် မမြဲဆိုသော ဤ (အယူ) သည်သာလျှင် မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည်မှား၏ ဟူသော ဤအရာကိုလည်း ငါ မဖြေကြား။

အသျှင်ဘုရား လောကသည် အဆုံးရှိပါသလော လောကသည် အဆုံး မရှိပါသလော။ ထို (ကိုယ်) သည်ပင် အသက်၊ ထို (အသက်) သည်ပင် ကိုယ်ပါလော။ အသက်သည် တခြား၊ ကိုယ်သည် တခြားပါလော။
သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိပါသလော။ သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ မရှိပါသလော။ သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိလည်းရှိ မရှိလည်း မရှိပါသလော။ သတ္တဝါသည်သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည် လည်းမဟုတ် မရှိသည်လည်း မဟုတ်ပါ သလော။ (သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည်လည်း မဟုတ်ဟု ဆိုသော) ဤ (အယူ) သည်သာလျှင် မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည် မှားပါသလော။

ပေါဋ္ဌပါဒ ”သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည်လည်း မဟုတ်”ဟု ဆိုသောဤ (အယူ) သည်သာလျှင် မှန်၍ တစ်ပါး (သော အယူ) သည် မှား၏ ဟူသော ဤအရာကိုလည်းငါ မဖြေကြား။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အဘယ်ကြောင့် ဤအရာစုကို မဖြေကြားပါသနည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအရာစုသည် အကျိုးစီးပွားနှင့် မစပ်၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် မစပ်၊ အကျင့် မြတ်၏ အစမျှပင် မဟုတ်၊ ငြီးငွေ ့ရန်အလို့ငှါ မဖြစ်၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းရန် အလို့ငှါ မဖြစ်၊ (ဝဋ်ဆင်းရဲ) ချုပ်ရန် အလို့ငှါ မဖြစ်၊ (ကိလေသာ) ငြိမ်းရန်အလို့ငှါ မဖြစ်၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိရန်အလို့ငှါ မဖြစ်၊ (သစ္စာလေးပါးကို) သိရန် အလို့ငှါ မဖြစ်၊ နိဗ္ဗာန် (ကို မျက်မှောက်ပြုရန်) အလို့ငှါ မဖြစ်၊ ထို့ကြောင့်ထိုအရာစုကို ငါ မဖြေကြား။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အဘယ်အရာကို ဖြေကြားပါသနည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤကား ဆင်းရဲတည်း ဟု ငါ ဖြေကြား၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤကား ဆင်းရဲဖြစ်ပေါ်ခြင်း ၏ အကြောင်းတည်း ဟု ငါ ဖြေကြား၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤကား ဆင်းရဲ ချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) တည်း ဟု ငါ ဖြေကြား၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒ ဤကား ဆင်းရဲချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) သို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်တည်း ဟု ငါ ဖြေကြား၏။

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် အဘယ်ကြောင့် ဤအရာစုကို ဖြေကြားပါသနည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအရာစုသည် အကျိုးစီးပွားနှင့် စပ်၏၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် စပ်၏၊ အကျင့် မြတ်၏အစ ဖြစ်၏၊ ငြီးငွေ ့ရန်အလို့ငှါ ဖြစ်၏၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းရန် အလို့ငှါ ဖြစ် ၏၊ (ဝဋ်ဆင်းရဲ) ချုပ်ရန်အလို့ငှါ ဖြစ်၏၊ (ကိလေသာ) ငြိမ်းရန်အလို့ငှါ ဖြစ် ၏၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိရန်အလို့ငှါ ဖြစ်၏၊ (သစ္စာလေးပါးကို) သိရန် အလို့ငှါ ဖြစ်၏၊ နိဗ္ဗာန် (ကို မျက်မှောက်ပြုရန်) အလို့ငှါ ဖြစ်၏၊ ထို့ကြောင့်ဤအရာစုကို ငါ ဖြေကြား၏။ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား၊ ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်းပင် မှန်ပါပေ ၏။ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား၊ ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်းပင် မှန်ပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါ၏ (ကြွရန်မှာ အသျှင်ဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)ဟု လျှောက်၏။

ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထကာ ဖဲခွါကြွသွားတော်မူလေ၏။

ထိုအခါ ပရိဗိုဇ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဖဲခွါကြွသွား၍ မကြာမြင့်မီ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်ကို ထက်ဝန်းကျင်မှ နှုတ်နှင်တံဖြင့် ဝိုင်းအုံ၍ ထိုးဆွကုန်၏ (ပုတ်ခတ်ပြောဆိုကြကုန်၏) –

”ဤအသျှင်ပေါဋ္ဌပါဒသည် ထိုရဟန်းဂေါတမ ဆိုတိုင်း ဆိုတိုင်းသော စကားကိုသာလျှင် ‘ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရား ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်းပင် မှန်ပါပေ ၏၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်းပင် မှန်ပါပေ၏’ဟု ဤသို့ ချည်းကောင်းချီးခေါ်ဘိ၏။ သို့ရာတွင် ‘လောကသည် မြဲ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် မမြဲ’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် အဆုံးရှိ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် အဆုံးမရှိ’ ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ‘ထို (ကိုယ်) သည်ပင် အသက်၊ ထို (အသက်) သည်ပင် ကိုယ်မည်၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘အသက်သည်တခြား ကိုယ်သည်တခြား’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း ‘သတ္တဝါသည် သေပြီး သည့်နောက်၌ မရှိ’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည်သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိလည်းရှိ မရှိလည်းမရှိ’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည်လည်းမဟုတ်’ ဟူ၍လည်းကောင်း ရဟန်း
ဂေါတမ ဟောကြားသော ဧကန်ဖြစ်သော တရားတစ်စုံတစ်ရာကိုမျှ အကျွနု်ပ်တို့ မသိရပါကုန်” ဟု ပုတ်ခတ်ပြောဆို ကုန်၏။

ဤသို့ဆိုသော် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် ထိုပရိဗိုဇ်တို့အား ဤစကားကို ဆို၏ –

”အချင်းတို့ ‘လောကသည် မြဲ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် မမြဲ’ ဟူ၍ လည်းကောင်း။။ ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည် လည်းမဟုတ်’ ဟူ၍လည်းကောင်းရဟန်းဂေါတမ ဟောကြားသော ဧကန်ဖြစ်သော တရား တစ်စုံတစ်ရာကိုမျှ ငါသည်လည်း မသိရ ပါ၊ သို့သော်လည်း ရဟန်းဂေါတမသည် ဟုတ်သော မှန်သော မဖောက်ပြန်သော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မ၌တည်သော သဘော ရှိသော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မနိယာမအားဖြင့် မြဲသော အကျင့်ကို ဟောပြ ပေ၏၊ ဟုတ်သော မှန်သော မဖောက်ပြန်သော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မ၌တည်သော သဘော ရှိသော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မနိယာမအားဖြင့် မြဲသော အကျင့်ကို ဟောပြသော ရဟန်းဂေါတမ၏ ကောင်း သော စကားကိုကောင်းသော စကားအနေဖြင့် ငါသို့သော သိတတ်သူသည် အဘယ်ကြောင့် ကောင်းချီး မခေါ်ဘဲ ရှိအံ့နည်း”ဟု ဆို၏။


ဆင်ဆရာ့သားစိတ္တ နှင့် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်

ထို့နောက် နှစ်ရက် သုံးရက် လွန်သောအခါ ဆင်ဆရာ့သားစိတ္တနှင့် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်တို့ သည်မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ကြပြီးလျှင် ဆင်ဆရာ့သားစိတ္တ သည် မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်၏၊ ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် ကား မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက် ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်၏၊ တစ်ခုသော နေ ရာ ၌ ထိုင်ပြီးသော် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏ –

အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ကြွသွား၍ မကြာမြင့်မီ ထိုအခါ၌ ထိုပရိဗိုဇ်တို့သည် အကျွန်ုပ်ကို ထက်ဝန်းကျင်မှ နှုတ်နှင်တံဖြင့် ဝိုင်းအုံ၍ ထိုးဆွကြပါကုန်၏ (ပုတ်ခတ်ပြော ဆိုကြပါကုန်၏)။ ”ဤအသျှင်ပေါဋ္ဌပါဒသည် ထိုရဟန်းဂေါတမ ဆိုတိုင်း ဆိုတိုင်းသော စကားကိုသာလျှင် ‘ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား၊ ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်း ပင် မှန်ပါပေ၏။ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား။ ဤ (စကား) သည် ဤအတိုင်းပင် မှန်ပါပေ၏’ ဟုဤသို့ ချည်း ကောင်းချီးခေါ်ဘိ၏၊ သို့ရာတွင် ‘လောကသည် မြဲ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည်မမြဲ’ ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် အဆုံးရှိ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘ လောကသည် အဆုံး မရှိ’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘ထို (ကိုယ်) သည်ပင် အသက်၊ ထို (အသက်) သည်ပင် ကိုယ် မည်၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘အသက်သည် တခြား၊ ကိုယ်သည် တခြား’ ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည်သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါ သည် သေပြီးသည့် နောက်၌မရှိ’ ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့် နောက်၌ ရှိလည်းရှိ မရှိလည်းမရှိ’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်း မဟုတ် မရှိသည်လည်းမဟုတ်’ ဟူ၍လည်းကောင်းရဟန်းဂေါတမ ဟောကြားသော ဧကန်ဖြစ်သော တရား တစ်စုံတစ်ရာ ကိုမျှ ငါတို့ မသိရကုန်” ဟု ပုတ်ခတ်ပြောဆိုကြပါကုန်၏။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ ဆိုကြသော် အကျွနု်ပ်သည် ထိုပရိဗိုဇ်တို့အား ဤသို့ ဖြေရှင်းခဲ့ပါ၏။

”အချင်းတို့ ‘လောကသည် မြဲ၏’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ‘လောကသည် မမြဲ’ ဟူ၍လည်းကောင်း ‘သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည် လည်းမဟုတ်’ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ရဟန်းဂေါတမ ဟောကြားသော ဧကန်ဖြစ်သော တရား တစ်စုံတစ်ရာကိုမျှငါသည်လည်း မသိရပါ၊ သို့သော်လည်း ရဟန်းဂေါတမ သည် ဟုတ်သော မှန်သော မဖောက်ပြန် သော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မ၌ တည်သော သဘော ရှိသော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မနိယာမအားဖြင့် မြဲသော အကျင့်ကိုဟောပြပေ၏၊ ဟုတ်သော မှန်သော မဖောက်ပြန်သော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မ၌ တည်သော သဘော ရှိသော (လောကုတ္တရာ) ဓမ္မနိယာမအားဖြင့် မြဲသော အကျင့်ကို ဟောပြသော ရဟန်းဂေါတမ၏ ကောင်းသောစကားကို ကောင်းသော စကားအနေဖြင့် ငါသို့သော သိတတ် သူသည် အဘယ်ကြောင့် ကောင်းချီးမခေါ်ဘဲ ရှိအံ့နည်း”ဟု ဖြေရှင်းခဲ့ပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏။

 ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုပရိဗိုဇ်အားလုံးတို့သည် (ပညာ) မျက်စိ ကန်းကုန်၏၊ (ပညာ) မျက်စိ မရှိ ကုန်၊ ထိုပရိဗိုဇ်တို့တွင် သင်တစ်ယောက်တည်းသာ (ပညာ) မျက်စိ ရှိ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားတို့ကိုလည်း ငါသည် (ဧကန် နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားတို့ဟု) ဟောကြားဖော်ပြ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားတို့ကိုလည်း ငါသည် (ဧကန် နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း မဟုတ်သော တရားတို့ဟု) ဟောကြားဖော်ပြ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားတို့ဟု ငါ ဟောကြားဖော်ပြသောထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။


ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားများ

ပေါဋ္ဌပါဒ လောကသည် မြဲ၏ ဟူသည်ကိုလည်း ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏၊
 လောကသည် မမြဲ ဟူသည် ကိုလည်း ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏၊
လောကသည်အဆုံးရှိ၏ ဟူသည်ကိုလည်း။ပ။
 လောကသည် အဆုံးမရှိဟူသည်ကိုလည်း။
ထို (ကိုယ်) သည်ပင် အသက်၊ ထို (အသက်) သည်ပင် ကိုယ်ဟူသည်ကိုလည်း။
အသက်သည့်တခြား၊ ကိုယ်သည် တခြား ဟူသည်ကိုလည်း။
သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ရှိ၏ဟူသည်ကိုလည်း။
သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့် နောက်၌ မရှိဟူသည်ကိုလည်း။
သတ္တဝါသည် သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိလည်းရှိ မရှိလည်း မရှိ ဟူသည်ကိုလည်း။
သတ္တဝါသည်သေပြီးသည့်နောက်၌ ရှိသည်လည်း မဟုတ် မရှိသည်လည်းမဟုတ် ဟူသည်ကိုလည်း

ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရား ဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ အဘယ်ကြောင့် ထိုတရားတို့ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သောတရားတို့ ဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြသနည်း။

ထို (တရား) တို့သည် အကျိုးစီးပွားနှင့် မစပ်ကုန်၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် မစပ်ကုန်၊ အကျင့်မြတ်၏ အစမျှပင် မဟုတ်ကုန်၊ ငြီးငွေ ့ရန်အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းရန် အလို့ငှါမဖြစ်ကုန်၊ (ဝဋ်ဆင်းရဲ) ချုပ်ရန်အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ (ကိလေသာ) ငြိမ်းရန်အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိရန် အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ (သစ္စာလေး ပါး) ကို သိရန်အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ နိဗ္ဗာန် (ကို မျက်မှောက်ပြုရန်) အလို့ငှါ မဖြစ်ကုန်၊ ထို့ကြောင့် ထိုတရားတို့ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) မဟုတ်သော တရားတို့ဟု ငါသည် ဟောကြား ဖော်ပြပေ၏။

ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားများ

 ပေါဋ္ဌပါဒ ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားတို့ဟု ငါဟောကြား ဖော်ပြသော ထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ
ဤကား ဆင်းရဲတည်း ဟူသည်ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏၊
ဤကား ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းတည်း ဟူသည်ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏၊
ဤကား ဆင်းရဲချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်)တည်း ဟူသည်ကိုဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြ၏၊
ဤကား ဆင်းရဲချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) သို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်တည်း ဟူသည်ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားဟု ငါသည်ဟောကြားဖော်ပြ၏။

အဘယ်ကြောင့် ထိုတရားတို့ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြသနည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤတရားတို့သည် အကျိုးစီးပွားနှင့် စပ်ကုန်၏၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် စပ်ကုန်၏၊ အကျင့်မြတ်၏ အစဖြစ်ကုန်၏၊ ငြီးငွေ ့ရန် အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းရန်အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ (ဝဋ်ဆင်းရဲ) ချုပ်ရန်အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ (ကိလေသာ) ငြိမ်းရန်အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိရန်အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ (သစ္စာလေးပါးကို) သိရန်အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ နိဗ္ဗာန်ကို (မျက်မှောက် ပြုရန်) အလို့ငှါ ဖြစ်ကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် ထိုတရားတို့ကို ဧကန် (နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း) တရားတို့ဟု ငါသည် ဟောကြားဖော်ပြပေ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ”အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီးသည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိ ဟု ဤသို့ဆိုလေ့ ယူလေ့ ရှိကုန်သော သမဏ ဗြာဟ္မဏ အချို့တို့သည် ရှိကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့အထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤသို့ မေး၏ –

”အသျှင်တို့ အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီးသည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိ ဟု သင်တို့သည် ဤသို့ ဆိုလေ့ ယူလေ့ ရှိကုန်၏ ဟူသည်မှာ မှန်သလော”။

ဤသို့ ငါမေးသော် ထိုသူတို့သည် ”မှန်ပါ၏”ဟု ဝန်ခံကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို သင်တို့ သိမြင်၍ နေကုန် သလော”။

ဤသို့မေးသော် ”သိမြင်၍ မနေပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ တစ်ညဥ့်ဖြစ်စေ တစ်နေ့ဖြစ်စေ ညဥ့်ဝက်ဖြစ်စေ နေ့ဝက်ဖြစ်စေ စင်စစ်ချမ်းသာသော အတ္တကို သင်တို့ကိုယ်တိုင် တွေ့သိနေကုန်သလော”။

ဤသို့မေးသော် ”တွေ့သိ မနေပါကုန်” ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြုရန် ဤကား လမ်းတည်းဤကား အကျင့်တည်းဟု သင်တို့ သိကုန်သလော”။

ဤသို့မေးသော် ”မသိပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ ‘အချင်းတို့ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြု ရန် ကောင်းစွာကျင့်ကုန်လော့၊ ဖြောင့်မတ်စွာ ကျင့်ကုန်လော့၊ အချင်းတို့ ငါတို့သည် လည်း ဤသို့ကျင့်ကုန်သော ကြောင့် စင်စစ် ချမ်းသာသော လောကသို့ ရောက်ရ ကုန် ၏’ ဟု စင်စစ်ချမ်းသာသောလောကသို့ ရောက်နေသော နတ်တို့၏ ပြောဆိုသံကို သင်တို့ ကြားရကုန်သလော”။

ဤသို့ ငါမေးသော် ”မကြားရပါကုန်”ဟု ဆိုကုန်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသာမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည် အခြေအမြစ်၁မရှိသောစကား ဖြစ်နေသည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည် အခြေအမြစ် မရှိသောစကားမချွတ်ပင် ဖြစ်နေပါသည်။

 ပေါဋ္ဌပါဒ ဥပမာသော်ကား ”ငါသည် ဤနိုင်ငံတွင် အလှမယ် (ဇနပဒကလျာဏီ) ကို လိုချင်၏၊ ချစ်ကြိုက်၏”ဟု ဆိုသော ယောကျ်ားသည် ရှိရာ၏၊ ထိုယောကျ်ားကို ဤသို့ မေးကုန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား သင်လိုချင် ချစ်ကြိုက်သော အလှမယ် (ဇနပဒကလျာဏီ) ကို မင်းအမျိုးသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပုဏ္ဏားအမျိုးသမီး ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ကုန်သည် အမျိုးသမီး ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဆင်းရဲ သားအမျိုးသမီးဟူ၍လည်းကောင်း သိပါ ၏လော”။

ဤသို့မေးသော် ”မသိပါ”ဟု ဖြေဆိုရာ၏။

ထိုယောကျ်ားကို ဤသို့ မေးကုန်ပြန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား သင်လိုချင်ချစ်ကြိုက်သော အလှမယ် (ဇနပဒကလျာဏီ) ကို ဤအမည် ရှိ၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဤအမျိုးအနွယ်ဖြစ်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ (အရပ်) မြင့်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ (အရပ်) နိမ့်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ အလတ်စား (မမြင့်မနိမ့်) ဖြစ်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ (အသား) မည်း၏ဟူ၍လည်းကောင်း၊ (အသား) ဝါ၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ (အသား) ညို၏ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဤ (မည်သော) ရွာ၌ နေ ၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဤ (မည်သော) နိဂုံး၌နေ၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဤ (မည်သော) မြို့၌နေ၏ ဟူ၍လည်းကောင်း သိပါ၏လော”။

ဤသို့ မေးသော် ”မသိပါ”ဟု ဖြေဆိုရာ၏။

ထိုယောကျ်ားကို ဤသို့ မေးကုန်ပြန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား သင်သည် မသိမမြင်ဖူးသူကို လိုချင်ချစ်ကြိုက်နေသလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”ဟုတ်ပါ၏”ဟု ဖြေဆိုရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုယောကျ်ား၏ စကားသည်အခြေအမြစ်မရှိသောစကား ဖြစ်နေသည် မဟုတ်ပါလော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိိုယောကျ်ား၏ စကားသည် အခြေအမြစ်မရှိသောစကား မချွတ်ပင်ဖြစ်နေပါသည်။ ဤအတူပင် ပေါဋ္ဌပါဒ ”အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီး သည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိ” ဟု ဤသို့ ဆိုလေ့ ယူလေ့ရှိကုန်သော ထိုသမဏဗြာဟ္မဏ တို့ကို ငါသည် ဤသို့ မေး၏ –

”အသျှင်တို့ အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီးသည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိဟု သင်တို့သည်ဤသို့ ဆိုလေ့ ယူလေ့ရှိကုန်၏ ဟူသည်မှာ မှန်ပါသလော”။

ဤသို့ ငါမေးသော် ထိုသူတို့သည် ”မှန်ပါ၏”ဟု ဝန်ခံကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို သင်တို့ သိမြင်၍ နေကုန် သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”သိမြင်၍ မနေကုန်ပါ”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ တစ်ညဥ့်ဖြစ်စေ တစ်နေ့ဖြစ်စေ ညဥ့်ဝက်ဖြစ်စေ နေ့ဝက်ဖြစ်စေ စင်စစ်ချမ်းသာသော အတ္တကို သင်တို့ကိုယ်တိုင် တွေ့သိနေကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”တွေ့သိမနေပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြုရန် ဤကား လမ်းတည်း၊ ဤကား အကျင့်တည်းဟု သင်တို့ သိကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”မသိပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏။ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ ‘အချင်းတို့ စင်စစ် ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြု ရန် ကောင်းစွာကျင့်ကုန်လော့၊ ဖြောင့်မတ်စွာ ကျင့်ကုန်လော့၊ အချင်းတို့ ငါတို့သည် လည်း ဤသို့ ကျင့်ကုန်သော ကြောင့် စင်စစ် ချမ်းသာသော လောက သို့ ရောက်ရ ကုန်၏’ ဟု စင်စစ် ချမ်းသာသော လောကသို့ရောက်၍နေသော နတ်တို့၏ ပြောဆိုသံကို သင်တို့ ကြားရကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”မကြားရပါကုန်”ဟု ဆိုကုန်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည်အခြေအမြစ်မရှိသောစကား ဖြစ်နေသည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည် အခြေအမြစ်မရှိသောစကားမချွတ်ပင် ဖြစ်နေပါသည်။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဥပမာသော်ကား လမ်းမလေးခုဆုံရာ၌ ပြာသာဒ် (ထက်) သို့ တက်ရန် လှေကား ကိုပြု လုပ်နေသော ယောကျ်ားသည် ရှိရာ၏၊ ထို (ယောကျ်ား) ကို ဤသို့ မေးကုန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား ပြာသာဒ် (ထက်) သို့ တက်ရန် လှေကားကို ပြုလုပ်သော သင်သည် ထို ပြာသာဒ်ကိုအရှေ့အရပ်၌ (ရှိ၏ ဟူ၍)လည်းကောင်း၊ တောင်အရပ်၌ (ရှိ၏ဟူ၍) လည်းကောင်း၊ အနောက် အရပ်၌ (ရှိ၏ဟူ၍)လည်းကောင်း၊ မြောက်အရပ်၌ (ရှိ၏ဟူ၍) လည်းကောင်း၊ မြင့်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နိမ့်၏ဟူ၍လည်းကောင်း၊ အလတ်စား (မနိမ့်မမြင့်) ဖြစ်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း သိပါ၏လော”။

ဤသို့ မေးသော် ”မသိပါ” ဟု ဖြေဆိုရာ၏။ ထိုယောကျ်ားကို ဤသို့ မေးမြန်းကုန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား သင်သည် မသိမမြင်ရသော ပြာသာဒ် (ထက်) သို့ တက်ရန် လှေ ကား ကို ပြုဘိသလော”။

ဤသို့ မေးကုန်သော ် ”ဟုတ်ပါ၏”ဟု ဖြေဆိုရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုယောကျ်ား၏ စကားသည် အခြေအမြစ်မရှိသောစကား ဖြစ်နေသည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုယောကျ်ား၏ စကားသည် အခြေအမြစ်မရှိသောစကား မချွတ်ပင်ဖြစ်နေပါသည်။

ဤအတူပင် ပေါဋ္ဌပါဒ ”အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီးသည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိ” ဟု ဤသို့ ဆိုလေ့ယူလေ့ရှိကုန်သော ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့ အထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါသည် ဤသို့မေး၏ –

”အသျှင်တို့ အတ္တသည် စင်စစ် ချမ်းသာ၏၊ သေပြီးသည့်နောက်၌ ပျက်စီးခြင်းမရှိဟု သင်တို့သည် ဤသို့ ဆိုလေ့ယူလေ့ ရှိကုန်၏ ဟူသည်မှာ မှန်သလော”။

ဤသို့ ငါမေးသော် ထိုသူတို့သည် ”မှန်ပါ၏”ဟု ဝန်ခံကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ သင်တို့သည် စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို သိမြင်၍ နေကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”သိမြင်၍ မနေပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ တစ်ညဥ့်ဖြစ်စေ တစ်နေ့ဖြစ်စေ ညဥ့်ဝက်ဖြစ်စေ နေ့ဝက်ဖြစ်စေ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို သင်တို့ တွေ့သိနေကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”တွေ့သိမနေပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ စင်စစ် ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြုရန် ဤကား လမ်းတည်း, ဤကား အကျင့်တည်းဟု သင်တို့ သိကုန်သလော”။

ဤသို့ ငါမေးသော် ”မသိပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏၊ ငါသည် ထိုသူတို့ကို ဤသို့ မေးပြန်၏ –

”အသျှင်တို့ ထိုသို့ဖြစ်မူ ‘အချင်းတို့ စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကကို မျက်မှောက်ပြု ရန် ကောင်းစွာကျင့်ကုန်လော့၊ ဖြောင့်မတ်စွာ ကျင့်ကုန်လော့၊ အချင်းတို့ ငါတို့သည် လည်း ဤသို့ကျင့်ကုန်သော ကြောင့် စင်စစ်ချမ်းသာသော လောကသို့ ရောက်ရကုန်၏’ဟု စင်စစ်ချမ်းသာသောလောကသို့ ရောက်နေသော နတ်တို့၏ ပြောဆိုသံကို သင်တို့ ကြားရကုန်သလော”။

ဤသို့ မေးသော် ”မကြားရပါကုန်”ဟု ဖြေဆိုကုန်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည်အခြေအမြစ်မရှိသော စကား ဖြစ်နေသည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုသမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားသည် အခြေအမြစ်မရှိသောစကားမချွတ်ပင် ဖြစ်နေပါသည်။

၁။ အပ္ပါဋိဟီရကတနိ ္တ အနိယျာနိကံ အမူလကံ နိရတၳကံ သမ္ပဇ္ဇတိ။

(မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ အဋ္ဌကထာ စူဠသကုလုဒါယီသုတ်အဖွင့်)


အတ္တဘောရခြင်း သုံးမျိုး

 ပေါဋ္ဌပါဒ အတ္တဘောကို ရခြင်းတို့သည် ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကိုရခြင်း၁၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကိုရခြင်း၊ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကိုရခြင်း ဤ သုံးပါးတို့တည်း။

ပေါဋ္ဌပါဒ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကိုရခြင်းဟူသည် အဘယ်နည်း –

မဟာဘုတ်လေးပါး အစုအဝေးဖြစ်သော အစာအာဟာရ စားသောက်သော ရုပ်ရှိသော အတ္တဘောသည် ရှိ၏၊ ဤ (အတ္တဘောကို ရခြင်း) သည် ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရခြင်းပေတည်း။

(ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကိုရခြင်း ဟူသည် အဘယ်နည်း –

အင်္ဂါကြီးငယ် အလုံးစုံရှိသော ဣနြေ္ဒ မချို့တဲ့သော (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော ရုပ်ရှိသော အတ္တဘောသည်ရှိ၏၊ ဤ (အတ္တဘောကို ရခြင်း) သည် (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်းပေတည်း။

ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကိုရခြင်း ဟူသည် အဘယ်နည်း –

ရုပ်မရှိသော သညာဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောသည် ရှိ၏၊ ဤ (အတ္တဘောကို ရခြင်း) သည် ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရခြင်းပေတည်း။

 ပေါဋ္ဌပါဒ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရခြင်းကိုလည်း ပယ်ရန် ငါသည် တရား ကို ဟော၏။

”(ငါဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော်) သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်း ကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက် ၍ နေရကုန်လတ္တံ့”ဟု ငါဟော၏။ပေါဋ္ဌပါဒ သင့်အား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်ရာ၏ – ”(ဟောသည့်အတိုင်းကျင့်လတ်သော်) ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေ တတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခု ဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရလတ္တံ့၊ သို့ရာတွင် နေရခြင်းသည်ကား ဆင်းရဲသည် ဖြစ်လတ္တံ့”ဟု ဖြစ်ရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအရာကို ဤသို့ မမှတ်အပ်၊ ထိုသို့ကျင့်လတ်သော် ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည်လည်း ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည်လည်းတိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်း ကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက် ၍ နေ ရလတ္တံ့၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း ‘ပါမောဇ္ဇ’ သည်လည်းကောင်း၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ငြိမ်းအေးခြင်း ‘ပဿဒ္ဓိ’ သည်လည်းကောင်း၊ အောက်မေ့ခြင်း ‘သတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ဆင်ခြင်ခြင်း ‘သမ္ပဇဉ်’ သည်လည်းကောင်း၊ ချမ်းသာစွာနေ ရခြင်း ‘သုခ’ သည်လည်းကောင်း ဖြစ်လတ္တံ့။

၄၃ဝ။ ပေါဋ္ဌပါဒ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်းကိုလည်း ပယ်ရန် ငါသည် တရားကိုဟော၏။

”(ငါဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော်) သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရကုန်လတ္တံ့”ဟု ငါဟော၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင့်အား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်ရာ၏ –

”(ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော်) ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက်ရောက်၍ နေရလတ္တံ့၊ သို့ရာတွင် နေရခြင်းသည်ကား ဆင်းရဲသည် ဖြစ်လတ္တံ ့”ဟု ဖြစ်ရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအရာကို ဤသို့ မမှတ်အပ်၊ ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည်လည်းကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည်လည်း တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရလတ္တံ့၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း ‘ပါမောဇ္ဇ’ သည်လည်းကောင်း၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ငြိမ်းအေးခြင်း ‘ပဿဒ္ဓိ’ သည်လည်းကောင်း၊ အောက်မေ့ခြင်း ‘သတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ဆင်ခြင်ခြင်း ‘သမ္ပဇဉ်’ သည်လည်းကောင်း၊ ချမ်းသာစွာနေရခြင်း ‘သုခ’ သည်လည်းကောင်း ဖြစ်လတ္တံ့။

 ပေါဋ္ဌပါဒ ရုပ်မရှိသော အတ္တ္တဘောကို ရခြင်းကိုလည်း ပယ်ရန် ငါသည် တရားကို ဟော၏။

”(ငါဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော်) သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရကုန်လတ္တံ့”ဟု ငါဟော၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ သင့်အား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်ရာ၏ –

”(ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော်) ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက်ရောက်၍ နေရလတ္တံ့၊ သို့ရာတွင် နေရခြင်းသည်ကား ဆင်းရဲသည် ဖြစ်လတ္တံ့”ဟု ဖြစ်ရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ဤအရာကို ဤသို့ မမှတ်အပ်၊ ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည်လည်းကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည်လည်း တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရလတ္တံ့၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း ‘ပါမောဇ္ဇ’ သည်လည်းကောင်း၊ နှစ်သိမ့်ခြင်း ‘ပီတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ငြိမ်းအေးခြင်း ‘ပဿဒ္ဓိ’ သည်လည်းကောင်း၊ အောက်မေ့ခြင်း ‘သတိ’ သည်လည်းကောင်း၊ ဆင်ခြင်ခြင်း ‘သမ္ပဇဉ်’ သည်လည်းကောင်း၊ ချမ်းသာစွာနေရခြင်း ‘သုခ’ သည်လည်းကောင်း ဖြစ်လတ္တံ့။

 ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ပါးသော သူတို့သည် ငါတို့ကို ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်း ကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက် ၍ နေရကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) အသျှင်တို့သည် ကြမ်းတမ်း ထင်ရှား သောအကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ကြမ်းတမ်း ထင်ရှားသော ထိုအတ္တဘောရခြင်းဟူသည် အဘယ်နည်း”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

ဤသို့မေးခဲ့လျှင် ထိုသူတို့အား ငါတို့သည် ဤသို့ ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်သော သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကို လည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) ငါတို့သည် ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသောအကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ကြမ်းတမ်း၂ ထင်ရှားသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း ဟူသည် ဤသည်ပင်တည်း”ဟု ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏။

 ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ပါးသောသူတို့သည် ငါတို့ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော ် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကို လည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ပြုလျက် ရောက်၍ နေ ရကုန် လတ္တံ့ ဟု (ဝန်ခံ၍) အသျှင်တို့သည် (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီး သောအကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း ဟူသည် အဘယ်နည်း”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

ဤသို့မေးခဲ့လျှင် ထိုသူတို့အား ငါတို့သည် ဤသို့ ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွား ကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကို လည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ပြုလျက် ရောက်၍ နေရ ကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) ငါတို့သည် (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသောအကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း
ဟူသည် ဤသည်ပင်တည်း”ဟု ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏။

 ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ပါးသော သူတို့သည် ငါတို့ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကို လည်း ယခု ဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက် ပြုလျက် ရောက် ၍ နေရကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) အသျှင်တို့သည် ရုပ်မရှိသောအကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ရုပ်မရှိသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းဟူသည် အဘယ်နည်း”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

ဤသို့မေးခဲ့လျှင် ထိုသူတို့အား ငါတို့သည် ဤသို့ ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကို လည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရ ကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) ငါတို့သည် ရုပ်မရှိသော အကြင်အတ္တဘောရခြင်းကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ရုပ်မရှိသော ထိုအတ္တဘောကိုရခြင်း၄ဟူသည် ဤသည်ပင်တည်း”ဟု ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် (ငါတို့၏) စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား ဖြစ်သည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် (အသျှင်တို့၏) စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား မချွတ်ပင် ဖြစ်ပါ၏။

 ပေါဋ္ဌပါဒ ဥပမာသော်ကား ပြာသာဒ် (ထက်) သို့ တက်ရန် ထိုပြာသာဒ်အောက် ၌ပင် လှေကားကိုပြုလုပ်နေသော ယောကျ်ားသည် ရှိရာ၏၊ ထိုယောကျ်ားကို ဤသို့ မေးကုန်ရာ၏ –

”အချင်းယောကျ်ား ပြာသာဒ် (ထက်) သို့ တက်ရန် လှေကားကို ပြုလုပ်သော သင်သည် ထိုပြာသာဒ်ကိုအရှေ့အရပ်၌ (ရှိ၏ ဟူ၍)လည်းကောင်း၊ တောင်အရပ်၌ (ရှိ၏ ဟူ၍) လည်းကောင်း၊ အနောက် အရပ်၌ (ရှိ၏ ဟူ၍)လည်းကောင်း၊ မြောက်အရပ်၌ (ရှိ၏ ဟူ၍)လည်းကောင်း၊ မြင့်၏ဟူ၍လည်းကောင်း၊ နိမ့်၏ဟူ၍လည်းကောင်း အလတ်စား (မမြင့်မနိမ့်) ဖြစ်၏ဟူ၍လည်းကောင်း သိပါ၏ လော”ဟုမေးကုန်ရာ၏၊

ထို (အမေးခံရသော) ယောကျ်ားသည် ဤသို့ ဖြေဆိုရာ၏ –

”အချင်းတို့ ထိုပြာသာဒ်ကား ဤသည်ပင်တည်း၊ ထိုပြာသာဒ် (ထက်) သို့တက်ရန် ထိိုပြာသာဒ်၏အောက်၌ပင် ငါသည် လှေကားကို ပြုလုပ်နေပါ၏ဟု” ဖြေဆိုရာ၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုယောကျ်ား၏ စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား ဖြစ်သည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် ထိုယောကျ်ား၏ စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား မချွတ်ပင်ဖြစ်ပါ၏။

၄၃၆။ ဤအတူပင် ပေါဋ္ဌပါဒ တစ်ပါးသော သူတို့သည် ငါတို့ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန် ငြားအံ့ –

”ငါ့သျှင်တို့ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းဟူသည် အဘယ်ပါနည်း။ပ။ ငါ့သျှင်တို့ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းဟူသည် အဘယ်ပါနည်း။ပ။ ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) အသျှင်တို့သည် ရုပ်မရှိသော အကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ရုပ်မရှိသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း ဟူသည်အဘယ်ပါနည်း”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

ဤသို့ မေးခဲ့လျှင် ထိုသူတို့အား ငါတို့သည် ဤသို့ ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏ –

”ငါ့သျှင်တို့ ဟောသည့်အတိုင်း ကျင့်လတ်သော် သင်တို့အား ညစ်ညူးစေတတ်သော (ကိလေသာ) တရားတို့သည် ကင်းကုန်လတ္တံ့၊ ဖြူစင်စေတတ်သော (သမထ ဝိပဿနာ) တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်လတ္တံ့၊ ပညာ၏ ပြည့်စုံခြင်း ပြန့်ပြောခြင်းကိုလည်း ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေရကုန်လတ္တံ့ဟု (ဝန်ခံ၍) ငါတို့သည် ရုပ်မရှိသော အကြင် (အတ္တဘောရခြင်း) ကို ပယ်ရန် တရားကို ဟောကုန်၏၊ ရုပ်မရှိသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း ဟူသည်ဤသည်ပင်တည်း”ဟု ဖြေကြားနိုင်ပါကုန်၏။

ပေါဋ္ဌပါဒ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ ထင်သနည်း၊ ဤသို့ဖြစ်လျှင် (ငါတို့၏) စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား ဖြစ်သည် မဟုတ်လော။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ဖြစ်လျှင် (အသျှင်တို့၏) စကားသည် အခြေအမြစ်ရှိသောစကား မချွတ်ပင် ဖြစ်ပါ၏။

ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ဆင်ဆရာ့သားစိတ္တသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကား ကို လျှောက်၏ –

”အသျှင်ဘုရား ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ ၅ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ ထိုအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ကြမ်းတမ်းထင် ရှားသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာစင်စစ် ရှိ၏။အသျှင်ဘုရား (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘော ကို ရခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ ထိုအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာ စင်စစ်ရှိ၏။အသျှင်ဘုရား ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ကြမ်းတမ်း ထင်ရှားသောအတ္တဘောကို ရခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်အချည်းနှီးဖြစ်၏၊ ထိုအခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာ စင်စစ်ရှိ၏”ဟု လျှောက်၏။

စိတ္တ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကိုရ၏ဟု မခေါ်ဆိုအပ်၊ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆို အပ်၊ ထိုအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟူ၍သာ ခေါ်ဆို အပ်၏။

စိတ္တ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကိုရ၏ဟု မခေါ်ဆိုအပ်၊ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆို အပ်၊ ထိုအခါ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရ၏ ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

စိတ္တ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟု မခေါ်ဆိုအပ်၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆို အပ်၊ ထိုအခါ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရ၏ ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

စိတ္တ သင့်ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”သင်သည် ရှေး (အတိတ်) အခါ၌ မဖြစ်ခဲဲ့သည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ်ခဲဲ့သည်သာ မဟုတ် ပါလော။ သင်သည်နောင် (အနာဂတ်) အခါ၌ မဖြစ်လတ္တံ့သည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ် လတ္တံ့ သည်သာ မဟုတ်ပါ လော။သင်သည် ယခု (ပစ္စုပ္ပန်) အခါ၌ ဖြစ်မနေသည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ်နေသည်သာ မဟုတ်ပါလော”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

စိတ္တ ဤသို့ မေးခဲဲ့သော် သင်သည် အဘယ်သို့ ဖြေကြားမည်နည်း။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”သင်သည် ရှေး (အတိတ်) အခါ၌ မဖြစ်ခဲဲ့သည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ်ခဲဲ့သည်သာ မဟုတ် ပါလော။ သင်သည်နောင် (အနာဂတ်) အခါ၌ မဖြစ်လတ္တံ့သည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ်လတ္တံ့ သည်သာ မဟုတ်ပါ လော။ သင်သည်ယခု (ပစ္စုပ္ပန်) အခါ၌ ဖြစ်မနေသည်ကား မဟုတ်၊ ဖြစ်နေသည်သာ မဟုတ်ပါ လော”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ မေးသော် အကျွနု်ပ်သည် ဤသို့ ဖြေကြားပါအံ့ –

”ငါသည် ရှေး (အတိတ်) အခါ၌ ဖြစ်ခဲ့၏၊ မဖြစ်ခဲ့သည်ကား မဟုတ်ပါ။ ငါသည် နောင် (အနာဂတ်) အခါ၌ ဖြစ်ပါလတ္တံ့၊ မဖြစ်လတ္တံ့သည်ကား မဟုတ်ပါ။ ငါသည် ယခု (ပစ္စုပ္ပန်) အခါ၌ ဖြစ်နေပါ၏, ဖြစ်မနေသည်ကား မဟုတ်ပါ” ဟု ဖြေကြားပါအံ။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့မေးသော် အကျွနု်ပ်သည် ဤသို့ ဖြေကြားပါအံ။

စိတ္တ သင့်ကို အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”သင့်အား အကြင် အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်ခဲဲ့၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာသင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ ပစ္စုပ္ပန် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော။

သင့်အား အကြင် အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာသင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ ပစ္စုပ္ပန်အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော။

သင့်အား အကြင် ပစ္စုပ္ပန် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်ခဲဲ့၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာသင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ အနာဂတ်အတ္တဘော ကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

စိတ္တ ဤသို့ မေးသော် သင်သည် အဘယ်သို့ ဖြေကြားမည်နည်း။

အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်ကို် အကယ်၍ ဤသို့ မေးကုန်ငြားအံ့ –

”သင့်အား အကြင် အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်ခဲဲ့၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာသင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ ပစ္စုပ္ပန်အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော။

သင့်အား အကြင် အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည် သာသင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ ပစ္စုပ္ပန်အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော။

ယခုအခါ သင့်အား အကြင် ပစ္စုပ္ပန် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာ သင့်အား စင်စစ် ရှိသလော့၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိသလော့၊ အနာဂတ်အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိသလော”ဟု မေးကုန်ငြားအံ။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ မေးသော် အကျွနု်ပ်သည် ဤသို့ ဖြေကြားပါအံ့ –

”ငါ့အား အကြင် အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်ခဲဲ့၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာထိုအခါ၌ ငါ့အား စင်စစ် ရှိခဲဲ့၏၊ အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိပါ၊ ပစ္စုပ္ပန် အတ္တဘောကိုရခြင်းသည်လည်း မရှိပါ။

ငါ့အား အကြင် အနာဂတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာထိုအခါ၌ ငါ့အား စင်စစ် ရှိလတ္တံ့၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိပါ၊ ပစ္စုပ္ပန်အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်လည်း မရှိပါ။

ယခုအခါ ငါ့အား အကြင် ပစ္စုပ္ပန် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည် ဖြစ်၏၊ ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်းသည်သာ ငါ့အား စင်စစ် ရှိ၏၊ အတိတ် အတ္တဘောကို ရခြင်းသည်ကား မရှိပါ၊ အနာဂတ် အတ္တဘောကိုရခြင်းသည်လည်း မရှိပါ”ဟု ဖြေကြားပါအံ။

အသျှင်ဘုရား ဤသို့ မေးသော် အကျွနု်ပ်သည် ဤသို့ ဖြေကြားပါအံ။

 စိတ္တ ဤအတူသာလျှင် ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟု မခေါ်ဆိုအပ်၊ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထိုအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

စိတ္တ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ။ပ။

စိတ္တ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟု မခေါ်ဆိုအပ်၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထိုအခါ ရုပ်မရှိသောအတ္တဘောကို ရ၏ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

၄၄ဝ။ စိတ္တ ဥပမာသော်ကား နွားမမှ နို့ရည်, နို့ရည်မှ နို့ဓမ်း, နို့ဓမ်းမှ ဆီဦး, ဆီဦးမှ ထောပတ်, ထောပတ်မှ ထောပတ်ကြည် ဖြစ်၏၊ (ထိုတွင်) နို့ရည်ဖြစ်သော အခါ နို့ဓမ်း ဟူ၍ မခေါ်ဆိုအပ်၊ ဆီဦးဟူ၍လည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထောပတ် ဟူ၍လည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထောပတ်ကြည် ဟူ၍လည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထိုအခါ နို့ရည် ဟူ၍ သာ ခေါ် ဆိုအပ်၏။

နို့ဓမ်းဖြစ်သောအခါ။ပ။ ဆီဦးဖြစ်သောအခါ။ ထောပတ်ဖြစ်သောအခါ။ ထောပတ်ကြည်ဖြစ်သောအခါ နို့ရည်ဟူ၍ မခေါ်ဆိုအပ်၊ နို့ဓမ်းဟူ၍လည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ဆီဦးဟူ၍လည်းမခေါ်ဆိုအပ်၊ ထောပတ် ဟူ ၍လည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထိုအခါ ထောပတ်ကြည်ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

စိတ္တ ဤအတူသာလျှင် ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ။ပ။

စိတ္တ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ။ပ။

စိတ္တ ရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရသောအခါ ကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုမခေါ်ဆိုအပ်၊ (ဈာန်) စိတ်ဖြင့် ပြီးသော အတ္တဘောကို ရ၏ဟုလည်း မခေါ်ဆိုအပ်၊ ထိုအခါ ရုပ်မရှိသောအတ္တဘောကို ရ၏ဟူ၍သာ ခေါ်ဆိုအပ်၏။

စိတ္တ ဤ (အတ္တဘောကို ရခြင်းဟူသော) အရာတို့သည် လောကအမည်များ, လောကအဆိုများ, လောကအခေါ်အဝေါ်များ, လောကပညတ်များ ဖြစ်ကုန်၏၊ ယင်းအမည်ပညတ်တို့ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည် မှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်မူ၍ ခေါ်ဝေါ်ပြောဟောတော်မူ၏ဟု မိန့်တော်မူ၏။

၄၄၁။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ပေါဋ္ဌပါဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ –

”အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား မှောက်ထားသည်ကို လှန်ဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိလည်သောသူအား လမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကိုမြင်ကြလိမ့်မည်ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီး တန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူသာ လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကိုပြတော်မူပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ် ရာ ဟူ၍ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွနု်ပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟူ၍ မှတ်တော်မူပါ” ဟု လျှောက်၏။

၁။ အတ္တဘောကိုရခြင်း ဟူသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်ကိုရခြင်း, ခန္ဓာတို့၏ အသစ်ဖြစ်ခြင်း ပင်တည်း။

၂။ ဤကြမ်းတမ်းထင်ရှားသော ထိုအတ္တဘောကို ရခြင်း၏ သရုပ်ကို  ဝေဖန်ဖော်ပြ ခဲ့ပြီးဖြစ်သောကြောင့် ဤနေရာ၌ အကျဉ်းမျှသာ ပြတော်မူသည်။

၃။ ဤဈာန်စိတ်ဖြင့်ပြီးသော အတ္တဘောကို ရခြင်း၏ သရုပ်ကို  ဝေဖန်ဖော်ပြပြီးဖြစ်သောကြောင့် ဤနေရာ၌ အကျဉ်းမျှသာ ပြတော်မူသည်။

၄။ ဤရုပ်မရှိသော အတ္တဘောကို ရခြင်း၏ သရုပ်ကို  ဝေဖန်ဖော်ပြပြီး ဖြစ်သောကြောင့် ဤနေရာ၌ အကျဉ်းမျှသာ ပြတော်မူသည်။

၅။ ဤအရာတို့၌ အချည်းနှီးဖြစ်၏ ဟူသည်မှာ မရှိ ဟု ဆိုလိုသည်။


ဆင်ဆရာ့သားစိတ္တ ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းခြင်း

ဆင်ဆရာ့သား စိတ္တသည်ကား မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ –

”အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား မှောက်ထားသည်ကို လှန်ဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိလည်သောသူအား လမ်းမှန်ကိုပြောကြားဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မျက်စိ အမြင် ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်ဟုအမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင် ကို ဆောင်ပြဘိသကဲဲ့သို့လည်းကောင်း အသျှင်ဘုရား ဤအတူသာလျှင်မြတ်စွာဘုရား သည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကို လည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ် ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်း ကပ် ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွနု်ပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အထံ၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရလိုပါ ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကိုရလိုပါ၏”ဟု လျှောက်၏။
 
ဆင်ဆရာ့သား စိတ္တသည် မြတ်စွာဘုရားထံ၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရ၏၊ ရဟန်းဖြစ်၍ မကြာသေးမီ ဆင်ဆရာ့သား အသျှင်စိတ္တသည် တစ်ယောက်တည်း ဆိတ်ငြိမ်ရာသို့ ကပ်၍မမေ့မလျော့ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေ လွှတ် ၍ နေ၏၊ ထိုသို့ နေသည်ရှိသော်လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ကောင်းစွာ ဝင်သော အမျိုးသားများ လိုလားအပ်သော အကျင့်မြတ်၏အဆုံးဖြစ်သော အတု မရှိသော အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မကြာမီ ယခုဘဝ၌ပင် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏၊ ပဋိသန္ဓေနေမှု ကုန်ပြီ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးပြီ၊ မဂ်ကိစ္စကို ပြုပြီးပြီ၊ ဤမဂ်ကိစ္စအလို့ငှာ တစ်ပါးသော ပြုဖွယ်ကိစ္စ မရှိတော့ပြီ ဟု သိ၏၊ ဆင်ဆရာ့သားအသျှင်စိတ္တသည် ရဟန္တာတို့တွင် တစ်ပါး အပါအဝင် ဖြစ်တော်မူလေသတည်း။

ေဒြးခါရဲ႕ ေၾကြးတစ္ရာ (၁)


=================
ေဒြးခါမွာ ေခ်းကာလွည့္မိတဲ႔ ေၾကြးတစ္ရာ
ေပးစရာ မရွိတာေၾကာင့္ ေလးခါတိတိသာပ သူၾကီးကေခၚ
အပါယ္သူၾကီးက ေလာဘကို လႊတ္လိုက္ တယ္ ေၾကြးဆပ္ႏိုင္ရင္ ဆပ္ၾကေတာ့ မဆပ္ႏိုင္ရင္ ျပိတၱာေထာင္မွာ ခ်မတဲ႔
အပါယ္သူၾကီးက ေဒါသကို လႊတ္လိုက္ တယ္ ေၾကြးဆပ္ႏိုင္ရင္ ဆပ္ၾကေတာ့ မဆပ္ႏိုင္ရင္ ငရဲေထာင္မွာ ခ်မတဲ႔
အပါယ္သူၾကီးက ေမာဟကို လႊတ္လိုက္ တယ္ ေၾကြးဆပ္ႏိုင္ရင္ ဆပ္ၾကေတာ့ မဆပ္ႏိုင္ရင္ အသူရကယ္ဘံုေထာင္ တိရိစၧာန္ဘံု ေထာင္မွာ ခ်မတဲ႔
ေဒြးခါ ဆိုတာက အဝိဇၨာတဏွာ ဝေသန ေဒြးမူလာနိ
၃၁ ဘံုသားေတြျဖင့္ အဝိဇၨာတဏွာ ဆိုတဲ႔ သေ႒း ၾကီး ႏွစ္ဦးဆီမွာ ေၾကြးယူျပီး သံုးစြဲ ေနရတယ္ အခ်ိဳ႕က ဒါနျပဳလို႔ အခ်ိဳ႕က သီလေဆာက္တည္ လို႔ အခ်ိဳ႕က သမထ အဘိညာဥ္ ေတြနဲ႔ အခ်ိဳ႕က ဝိပႆနာျပဳ ျပီး ဆပ္ႏိုင္ၾကပါရဲ႕
အမ်ားတကာကျဖင့္ အရင္းလည္း မဆပ္ အတိုး လည္းမေပး မသိသလိုလည္း ပတ္ ေျပးေန ၾကေလရဲ႕
ဗေလာင္ဆန္သူကို ေမာင္ျပန္လို႔ မသနား ဘူးလား (ကိုေပါရဲ႕) ေျမာက္ကဘယန္း ေတာင္ခံ လို႔ ျခားပါတဲ႔ ေညာင္ကန္ကို ေမာင္ျပန္လို႔ သြားမွ ျဖင့္ အမွားၾကီးရယ္တဲ႔ မွားလိမ့္မေတာ္
တို႔ဘုရားကေတာ့ ငါကူးေျမာက္သလို ကူးေစ မယ္တဲ႔ ငါလြတ္ေျမာက္သလို လြတ္ေစမယ္တဲ႔ ဒီအၾကံနဲ႔ ဓမၼတာ တရားနဲ႔ ေနေနၾကတဲ႔ သတၱဝါ ေတြကို သာသနာတရားနဲ႔ ေနေစမယ္ဆိုကာျဖင့္ ဝိပႆနာတရားေတြကို လွည့္ေဟာခဲ႔တာ ပဲ ကယ္လိုဆယ္လိုတဲ႔ ဘုရားဟာျဖင့္ အကယ္မခံ လိုတဲ႔ ငါတို႔တေတြေၾကာင့္ ဗေလာင္ဆန္ေအာင္ ေမာခဲ႔ရျပီ ေမာင္ျပန္ လို႔ မသနားဘူးလားတဲ႔ ေမးသူက ေမး ေလျပီ မင္းတို႔ဟာျဖင့္ အကုသိုလ္ေရာ ကိေလပါ ေပါမ်ားလြန္း တဲ႔ ကိုေပါ ေတြပါပဲ
ဘယ္ကုသိုလ္ဘဲျပဳျပဳ ေျမာက္ကဘယန္ ဆိုတဲ႔ အဝိဇၨာနဲ႔ ဒိ႒ိ တဏွာ ဆိုတဲ႔ ေတာင္ ခံျပီးျခားေန ေတာ့ ေညာင္ကန္ရြာနဲ႔ တူတဲ႔ ၃၁ ရြာကို ျပန္ျပန္ သြားေနၾကလ်ွင္ျဖင့္ အပါယ္ငရဲ ဒယ္အလဲလဲမွာ မဟာဒုကၡ မုခ်ပင္ ခံစား ၾကရေတာ့မွာပဲတဲ႔
ဟိုတုန္းက ျမန္မာျပည္တြင္ ျမိဳ႕ေနလူၾကီး
ရဟန္း အေက်ာ္အေမာ္ ၈ဝ ေက်ာ္ တို႔က
ဓါတ္တရားကို မႏွစ္သက္သျဖင့္ ဓါတ္တရား တစ္ခုထဲ စြဲစြဲျမဲျမဲ သဲသဲမဲမဲ ေဟာေနပါေသာ ကိုယ္ေတာ္တပါးကို ပင့္လို႔ တရားေဆြးေႏြး သလိုလိုနဲ႔ ဓါတ္တရားကို ေတာ္လွန္ေလၾကရဲ႕
ထိုသို႔ေနာ္ အဖန္ဖန္ မ်ားသံဃာ အက်င့္ ဆရာ သခင္မ်ားကိုျဖင့္ စာစစ္ခ်င္တဲ႔ အေက်ာ္အေမာ္ ေတြ အေသအေၾကပင္ တိုက္ပါလို႔ ရူးေၾကာင္ ေၾကာင္ သဒၵါနည္း ရယ္နဲ႔ ပုဒ္ခြဲလို႔ ယူသေနာ္ တဖန္တံု ဘဝင္ မက်ရင္ျဖင့္ အဓမၼလို႔လည္း ေၾကျငာေစ ေသာ္ ေမာင္ႏုေခၚ ဘဝရွင္မင္းရယ္နဲ႔ အေပါင္းအေဖာ္ ရဟန္းေက်ာ္တို႔ ထင္တိုင္းၾကဲတဲ႔ ေခတ္မွာေနာ္ အျမြက္ ေဖာ္ တစြန္းတစျပရင္ျဖင့္ ကဝိေခၚ စြန္းလြန္းရွင္ကိုျဖင့္ တရားစစ္တဲ႔ ခ်ိန္ခါ ေသာ္ ေမးသမွ်ရယ္ကခက္ပံု ယခုၾကံဳ ဖ်ားေလာက္ပါရဲ႕
ပဥၨင္းေက်ာ္ ကဝိရယ္က ေသြးေအးေအးနဲ႔ ရွင္းခဲ႔ပံုမ်ား ၾကံရာမရတဲ႔ မင္းတရား ေနာက္ဆုတ္ရပံုမ်ား ျပန္ေျပာင္းကာ ေျပာရရင္ျဖင့္ ေၾသာ္…စာသခင္ အေမာင္ ရွင္ဘုရင္နဲ႔ အေက်ာ္အေမာ္ဝင္ ရဟန္းရွင္ တို႔ျဖင့္ မိုက္အားကလည္း ၾကီးပါေသာ္ ျဖဴးျမိဳ႕က တရားပြဲ ၾကိတ္ၾကိတ္သဲရယ္က စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ပြဲပါလို႔ လယ္တီေက်ာ္ ဆရာေတာ္ၾကီးတပည့္ စေနသားႏွစ္ေယာက္ ညည္းရွာေသာ္ ရန္ကုန္မွာ မိုက္ကိုလုလို႔ တရားပြဲကိုဖ်က္
တိုက္ခိုက္ကာ မိုက္ကမ္္းပံုမ်ား ရဟန္းမ်ား ရယ္လို႔ ေခၚရပင္ ခက္ေတာ့သလိုမို႔ ျမန္ျပည္က သမိုင္းေဟာင္းမွာျဖင့္ ရိုင္းခဲ႔ရ ျဖစ္ပံု ခုမၾကံဳ ဆံုေလငဲ့လက္သား ေမာင္ႏုရဲ႕ အေပါင္းအပါ တပည့္ေတြ ရယ္က ဝိနိစၧယ အဓမၼႏွစ္လံုးကိုကိုင္ မေျဖႏိုင္ရင္ ငါ့ဆရာနဲ႔ခ် ဝိနည္းဓိုရ္ ဂုဏ္အဂၤါမ်ားကိုျဖင့္ ထုတ္ကာျဖင့္လည္း
ျပေနၾကသေနာ္ တရားရယ္ ဘယ္မသိ
ရမ္းဘိတဲ့ အျဖစ္ရယ္က ဓါတ္ဆရာ ကိုင္ကာေျပာပါတဲ႔ ရာဟုလာ ဓါတ္ကမၼ႒ာန္း တပိုဒ္ရယ္ေၾကာင့္ အေက်ာ္အေမာ္အေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္တို႔ မ်ားပါေသာ္လည္း မႏိုင္ခဲ႔ အရွက္ရယ္ကြဲ အျငိဳးရယ္တြဲပါလို႔ ေၾကာက္ဖြယ္ငရဲကို ေမ့ စကားကို အမွားရွာ ေျပာသမွ်တရား အဓမၼမ်ားပါတဲ႔ ခံုရံုးကိုလည္း တင္ပါေလ
သေနာ္ အဘယ္သို႔ရယ္ အျငိဳးရယ္ မသိ ႏိုင္ငံေရးပုဒ္မ စြဲပါလို႔ ေစာဒဂရွင္တို႔မွာျဖင့္ မင္းအာဏာ ယူကာေပါင္းပါလို႔ ကတုံးေမာင္ အရက္မူးသလိုပ ပတ္ခ်ာလည္ကာ ရမ္းေခ်ေသာ္ ရွက္ဖြယ္ကြယ္ ထိုအျဖစ္ မ်ား ေျပာ မေျပာခ်င္ပါ လို႔ အမွန္ေတြကို အေမွာင္ခ် ဒီမွ်ကာနဲ႔ ျပီးတာ ေတြ ျပီးပါေစ ေတာ့ရယ္လို႔ ေမာင္ထားကာ ေရွာင္ထား ပါေသာ္လည္း ရမ္းတပည့္ေက်ာ္ ကဝိေမာ္ မ်ားရယ္က ဘုမသိ ဘမသိ တရားရယ္ နဲ႔ ေတြ႕မေရွာင္ အကုန္ရမ္းပါ တဲ႔ ေမာင္ႏု ေခၚ ေခြးထက္မိုက္တဲ႔ မင္းတရားၾကီး လမ္း တစဥ္တပါ လိုက္ပါလွမ္းၾကတယ္ (အမယ္မင္း) ငရဲ ေရာက္မယ့္ လမ္း။
Akar Phyoe's photo.

မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး

 
ပဌမပိုင္း
သတိပ႒ာန္ေလးပါးသ႐ုပ္
ဒုတိယပိုင္း
တရားမဆံုးမီ ထသြားေသာေပႆပုဂၢိဳလ္
တတိယပိုင္း
စြဲလမ္းမႈကင္းေအာင္ ဝိပႆနာ႐ႈရပံု
အသိÓဏ္ ၄-မ်ိဳး သ႐ုပ္အဓိပၸါယ္
မဂ္ç ဖိုလ္မရႏိုင္ေသာေခတ္ မ႐ွိပံု
ခိပၸါဘိညရဟႏၱာျဖစ္ျခင္းအေၾကာင္း
စတုတၳပိုင္း
ဝိပႆနာအေျခခံ႐ႈနည္း ၂-မ်ိဳး
အစြဲအလမ္းကင္းေအာင္ ဝိပႆနာ႐ႈပံု
ထင္႐ွားသိလြယ္တဲ့ ႐ုပ္ကစၿပီး ဝိပႆနာဝ႐ႈရပံု
၁-အစြန္းပယ္ အလယ္သြား
၂-မဂၢင္႐ွစ္တန္ လမ္းမွန္၏ သ႐ုပ္
၃-အႏုç အလတ္ç အရင့္ မဂၢင္ ၃-မ်ိဳး
၄-သစၥာေလးတန္ အမွန္ေလးပါး
၅-ဒုကၡသစၥာ
၆-ဥပါဒါန္ႏွင့္ ဥပါဒိနကၡႏၶာ
၇-သမုဒယသစၥာ
၈-နိေရာဓႏွင့္ မဂၢသစၥာ
၉-Óဏ္ ၃-ပါးႏွင့္ ゞင္းတို႔၏ ျဖစ္ရာကာလ
၁၀-သစၥÓဏ္၏ ကိစၥ ၄-ပါး
ကန္ေတာ့ခန္း
ဂုဏ္ေတာ္ ၉-ပါး ဘုရား႐ွိခိုး
မာတိကာ
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁
၁၃၁၃-ခု တန္ခူးလဆုတ္ ၁၄-ရက္ ဥပုသ္ေန႔ညတြင္
အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား 
အသံလႊင့္ ေဟာၾကားသည့္
မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး
(ပဌမပိုင္း)
 ယခုေဟာမည့္ တရားေတာ္က ]]မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး}} ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားေတာ္ႀကီးဟာ ဗုဒၶ
သာသနာေတာ္မွာ အေရးပါအရာအေရာက္ဆံုး လိုရင္းတရားေတာ္ႀကီးလို႔ ဆိုယင္မလြဲပါဘူး၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲလို႔ဆိုေတာ့ ဒီ
မဟာသတိပ႒ာန္သုတ္ ထဲမွာ ပုဗၺဘာဂမဂ္-လို႔ေခၚတဲ့ ဝိပႆနာအလုပ္ အားထုတ္ပံုေတြကိုလဲ အျပည့္အစံုအတိအက် ေဖာ္ျပ
ထားပါတယ္၊ Óဏ္အထူးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာပံုကိုလဲ တင္႐ွားစြာ ျပထားပါတယ္၊ ပရိေညယ်ç ပဟာတဗၺç သစၦိကာတဗၺç ဘာေဝ
တဗၺဆိုတဲ့ အရိယသစၥာေလးပါး ကိုလဲ ေပၚေပၚလြင္လြင္ ျပည့္ျပည့္စံုစံုႀကီး ျပထားပါတယ္၊ ရဲရင့္ခိုင္မာတဲ့ ဝန္ခံခ်က္ကိုလဲ
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အားတက္ေလာက္ေအာင္ဘဲ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဘယ္လိုလဲလို႔ ဆိုေတာ့-သတိပ႒ာန္ ေလးပါးကို ပြါးမ်ား
အားထုတ္ယင္ အလတ္စား ေနယ်ထဲက Óဏ္အေလးဆံုး ပုဂၢိဳလ္ေတာင္မွ(၇)ႏွစ္နဲ႔ အနာဂါမ္ç ရဟႏၱာ-ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့၊
Óဏ္ထက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ (၇) ရက္ထဲနဲ႔ အနာဂါမ္ç ရဟႏၱာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒီေတာ့ ဒီဝန္ခံေတာ္မူခ်က္ျဖင့္ပင္
ေသာတာပန္ သကဒါဂါမ္ေလာက္ ျဖစ္ဘို႔ရာကေတာ့ ဒါထက္ေတာင္ ျမန္ႏိုင္ေသးတယ္ ဆိုတာဟာ ထင္႐ွားေနေတာ့တာဘဲ၊
အမ်ားႀကီးအားတက္စရာေကာင္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့အက်ိဳးအာနိသင္ေတြကိုလဲ စကား ပလႅင္ခံၿပီး တရား ေက်ညာေတာ္မူလိုက္
ကတဲကိုက ေဖာ္ျပသြားေတာ့တာဘဲ။ ကဲ-ယခု အဲဒီ တရား ေက်ညာေတာ္မူခ်က္ကို နာရေတာ့မယ္၊ ႐ို႐ိုေသေသ အာ႐ံု
စူးစိုက္ၾက။
 ဧကာယေနာ အယံ ဘိကၡေဝ မေဂၢါ သတၲာနံ ဝိသုဒၶိယာ ေသာက ပရိေဒဝါနံ သမတိကၠမာယ ဒုကၡ-ေဒါမနႆနံ
အတၳဂၤမာယ Óယႆ အဓိဂမာယ နိဗၺာနႆ သစၦိကိရိယာယ၊ ယဒိဒံ စတၲာေရာ သတိပ႒ာနာ။
 ဘိကၡေဝ၊ ရဟန္းတို႔။ ယဒိဒံ စတၲာေရာ သတိပ႒ာနာ၊ ေလးပါးေသာ အၾကင္သတိပ႒ာန္တို႔ ႐ွိၾကေပ၏။ အယံ၊ ဤ
သတိပ႒ာန္အက်င့္လမ္းသည္။ သတၲာနံ ဝိသုဒၶိယာ၊ သတၲဝါေတြ စိတ္အညစ္အေၾကး ကင္း၍သန္႔႐ွင္း စင္ၾကယ္ဘို႔ရာ။
ဧေကာယေနာ မေဂၢါ၊ တခုတည္းေသာလမ္းç တေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းေပတည္း။
 ကိေလသာကင္းၿပီး ရဟႏၱာျဖစ္သြားတာကို စင္ၾကယ္တယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။ အဲဒီရဟႏၱာျဖစ္ဘို႔အက်င့္ဟာ ေဟာဒီ
သတိပ႒ာန္ တလမ္းထဲသာ ႐ွိတယ္တဲ့။ ၿပီးေတာ့-ဒီသတိပ႒ာန္ အက်င့္ဟာ အဲဒီရဟႏၱာ အျဖစ္တိုင္ေအာင္ မုခ်ကိန္းေသ
ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့ မလြဲႏိုင္ေသာလမ္းç တေၾကာင္းထဲလမ္းပါဘဲတဲ့။ ဒီေတာ့-စိတ္အညစ္အေၾကးကင္းၿပီး ရဟႏၱာျဖစ္ခ်င္ၾကယင္
ဒီသတိပ႒ာန္ အလုပ္ကိုဘဲ အားထုတ္ၾကရမယ္။ ဒီေနရာမွာ တခ်ိဳ႔က-]]ရဟႏၱာတိုင္ေအာင္ေတာ့လဲ မျဖစ္ခ်င္ေသးပါဘူး၊
အပါယ္ေဘးက လြတ္႐ံု ေသာတာပန္ေလာက္ပဲ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္၊ ဒီလိုေကာ ျဖစ္ႏိုင္ပါမလား}}လို႔ ေမးခ်င္ေကာင္း ေမးခ်င္ၾက
ေပလိမ့္မယ္။ ဒါကေတာ့ စိုးရိမ္စရာ မ႐ွိပါဘူး။ ]]ရဟႏၱာ ျဖစ္တယ္}} ဆိုတာက ေသာတာပန္ç သကဒါဂါမ္ç အနာဂါမ္ အစဥ္
အတိုင္းျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်မွ ျဖစ္တာဘဲ၊ ဒါကလဲ အားထုတ္မႈ ျပည့္စံုမွ ျဖစ္တာပါ၊ ေသာတာပန္ေလာက္ပဲ ျဖစ္ခ်င္တဲ့
ပုဂၢိဳလ္ဟာ အျပည့္အစံုအားထုတ္ပါမွ ေသာတာပန္ေလာက္ပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါထက္ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္ကိုမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး၊
ဒါေၾကာင-ေသာတာပန္ေလာက္ ျဖစ္ခ်င္ယင္လဲ ဒီသတိပ႒ာန္အလုပ္ကိုဘဲ အားထုတ္ရမယ္ဆိုတာကို ၿမဲၿမဲၾကီး မွတ္ထားၾကရ
မယ္။
 အယံ၊ ဤသတိပ႒ာန္အက်င့္လမ္းသည္။ ေသာကပရိေဒဝါနံ သမတိကၠမာယ၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးရျခင္းç ငိုေျြကးရျခင္းတို႔
ကို လြန္ေျမာက္သြားဘို႔ရာလဲ။ ဧကာယေနာ မဂၢါ၊ တခုတည္းေသာလမ္းç တေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းေပတည္း။
 ေလာကမွာ-မိဘ လင္မယား သားသၼီးေတြ ေသေၾကပ်က္စီးလို႔ç တကြဲတျပားစီျဖစ္လို႔ç စီးပြါးေတြ ပ်က္စီးလို႔၊ ဒီလို
ေဘးဆိုးေတြနဲ႔ ေတြ႔ေတြ႔ၿပီး စိုးရိမ္ ပူေဆြး ငိုေျြကးေနၾကရတာေတြဟာ အေတာ္ကို ဆိုးဝါးတာေတြဘဲ၊ အဲဒီ အဆိုးေတြကိုလဲ ဒီ
သတိပ႒ာန္အက်င့္ျဖင့္ ေက်ာ္လႊားသြားႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒီေတာ့-ဘယ္ခါမွ မစိုးရိမ္ မပူေဆြး မငိုေျြကးရဘဲ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္နဲ႔
ခ်ည္း ေနသြားခ်င္ၾကယင္ ဒီ သတိပ႒ာန္အလုပ္ကိုဘဲ ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ၾကရမယ္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၂
 အယံ၊ ဤသတိပ႒ာန္ အက်င့္လမ္းသည္။ ဒုကၡ ေဒါမနႆာနံ အတၳဂၤမာယ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း
ကြယ္ေပ်ာက္သြားဘို႔ရာလဲ။ ဧကာယေနာ မေဂၢါ၊ တခုတည္းေသာလမ္းç တေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းေပတည္း။
 ကိုယ္ထဲမွာ အေနဆိုးအခံခက္တဲ့ ကိုယ္ဆင္းရဲအမ်ိဳးမ်ိဳးစိတ္ထဲမွာ အေနဆိုးအခံခက္တဲ့ စိတ္ဆင္းရဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေဟာဒီ
ဆင္းရဲ ၂-မ်ိဳးဟာ ေလာကမွာ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးဘဲ။ အဲဒီ ဆင္းရဲဆိုးေတြကိုလဲ ဒီသတိပ႒ာန္ အက်င့္ျဖင့္ပင္ လံုးဝ
ၿငိမ္းေစႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒီေတာ့-ဆင္းရဲခပ္သိမ္း အကုန္ၿငိမ္းၿပီး အစဥ္ထာဝရ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ခ်ည္း ေနခ်င္ၾကယင္ ဒီ
သတိပ႒ာန္ အလုပ္ကိုဘဲ ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ၾကရမယ္။
 အယံ၊ ဤသတိပ႒ာန္အက်င့္လမ္းသည္။ Óယႆ အဓိဂမာယ၊ အရိယမဂ္ကို ရဘို႔ရာလဲ။ ဧကာယေနာ မေဂၢါ၊ တခု
တည္းေသာ လမ္းç တေၾကာင္းတည္းေသာ လမ္းေပတည္း။ နိဗၺာနႆ သစၦိကိရိယာယ၊ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျုပဘို႔ရာလဲ။
ဧကာယေနာ မေဂၢါ၊ တခုတည္းေသာ လမ္းတေၾကာင္းတည္းသာ လမ္းေပတည္း။
 မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ဆိုတာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွာ အထြတ္အျမတ္ဆံုး လိုရင္းတရားေတြဘဲ၊ အဒီ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကိုေရာက္
ဘို႔ လမ္းဟာလဲ ေဟာဒီ သတိပ႒ာန္ အက်င့္တလမ္းထဲသာ ႐ွိပါတယ္တဲ့။ ၿပီေတာ့ ဒီသတိပ႒ာန္လမ္းဟာ မဂ္ ဖိုလ္ နိဗၺာန္ကို
မလြဲတမ္း ဧကန္ အမွန္ ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့ တေၾကာင္းတည္းေသာ ကိန္းေသ လမ္းပါတဲ့။ ဒီေတာ့-မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ကို ယခုဘဝ
တြင္ဘဲ တကယ္ေရာက္ခ်င္ၾကယင္ မလြဲႏိုင္မမွားႏိုင္တဲ့ ဒီသတိပ႒ာန္လမ္းကိုသာ သြားၾက႐ံု႐ွိေတာ့တာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္
သြားခ်င္တဲ့သူေတြ သြားရေအာင္လို႔ ယခုဆရာေတာ္က သဲလြန္စေပးတဲ့အေနနဲ႔ ဒီသတိပ႒ာန္တရားကို ေဟာၾကားညြန္ျပေန
တာလို႔ မွတ္ၾကေစလိုပါတယ္။
 ]]သတိပ႒ာန္}} ဆိုတာက ဘာလဲ ]]သတိမျပတ္ျဖစ္မႈç စြဲၿမဲတဲ့အမွတ္ ရမႈပါဘဲ}} ဘာေတြကို အမွတ္ရရ ပါမလဲလို႔ဆို
ေတာ့-ထင္႐ွား ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ]]ကိုယ္အမူအရာ ႐ုပ္အေပါင္း}} ကိုလဲ ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာ မလြတ္တမ္း အမွတ္ရရမယ္။
ၿပီးေတာ့-ထင္႐ွား ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ]]ခံစားမႈေဝဒနာ}} ေတြကိုလဲ ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာ မလြတ္တမ္း အမွတ္ရရမယ္။ ၿပီးေတာ့-
ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ]]ႀကံစည္ စဥ္းစားမႈ-စိတ္}} ဟူသမွ်ကိုလဲ ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာ မလြတ္တမ္း အမွတ္ရရမယ္။ ၿပီးေတာ့-
ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ]]သေဘာတရား}}ဟူသမွ်ကိုလဲ ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာ မလြတ္တမ္း အမွတ္ရရမယ္။ ဒီလို မွတ္ႏိုင္ေအာင္
မျပတ္လဲ ေၾကာင့္ၾက စိုက္ေပးေနရယမ္။
 ဆိုလိုရင္းကေတာ့-ေပၚလာတိုင္းေသာ ႐ုပ္နာမ္ေတြကို မသိဘဲနဲ႔ တခ်က္မွလြတ္မသြားရေအာင္ မျပတ္ေၾကာင့္ၾကစိုက္
ၿပီးတမွတ္ထဲ ႐ႈမွတ္ေနရမယ္လို႔ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီလို႐ႈမွတ္ပံုကို ကာယာႏုပႆီç ေဝဒနာႏုပႆီစသည္ျဖင့္ ေဟာထားပါတယ္။
ဥပမာ-သြားတဲ့အခါမွာဆိုယင္ ေျခေထာက္ျြကလာစ-မွ စၿပီးေတာ့ နင္းခ်မႈဆံုးသြားသည္တိုင္ေအာင္ တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ခ်င္း ေတာင့္
တင္း လႈပ္႐ွားသြားတဲ့႐ုပ္အေပါင္းကို စူးစိုက္ၿပီး ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မျပတ္႐ႈမွတ္သြားရမယ္၊ ေျခလွမ္းတိုင္း ေျခလွမ္းတိုင္း ဒီလို
ခ်ည္းမျပတ္မွတ္သြားရမယ္၊ တခ်က္မွ လြတ္မသြားေစရဘူး၊ ဘာကိုမွလဲ မစဥ္းစားရဘူး၊ စဥ္းစားမိယင္ အဲဒီစဥ္းစားမိတဲ့
စိတ္ကိုလည္း မွတ္သိသြားရမယ္။ ၿပီးေတာ့ - လက္ေျခမ်ားကို ေကြးရာဆန္႔ရာမွာလဲ ေကြးစဆန္႔စကထဲက စၿပီးအဆံုးတိုင္
ေအာင္ တေ႐ြ႕ေ႐ြ႕ခ်င္း ေတာင့္တင္း ေ႐ြ႕႐ွားသြားတဲ့ ႐ုပ္အေပါင္းကို စူးစိုက္ၿပီ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မျပတ္႐ႈမွတ္ရမယ္။ ကိုယ္အျုပ
အမူအရာတိုင္း ဒီနည္းခ်ည္းဘဲ၊ တခ်က္ကေလး တကြက္ကေလးမွ မလြတ္ေစရဘူး၊ အကုန္လံုး ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မျပတ္ သိသိ
သြားေအာင္ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ရမယ္။
 ၿပီးေတာ့-ေညာင္းမႈ-ပူမႈ-နာက်င္မႈ အစ႐ွိတဲ့ ဒုကၡေဝဒနာ ထင္႐ွားလာျပန္ယင္လဲ အဲဒီေဝဒနာကိုဘဲ ေသေသခ်ာခ်ာ
စူးစိုက္ၿပီး ]]ေညာင္းတယ္-ေညာင္းတယ္}} စသည္ျဖင့္ မေပ်ာက္မခ်င္း မျပတ္႐ႈမွတ္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ၾကံစည္စဥ္းစားမႈ
စိတ္ကူးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျပန္ယင္လဲ အဲဒီစိတ္ကိုဘဲ စူးစိုက္ၿပီး ၾကံတယ္ç စဥ္းစားတယ္စသည္ျဖင့္ ႐ႈမွတ္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့
ႏွစ္သက္မႈç စိတ္ပ်က္မႈç ျမင္မႈç ၾကားမႈ အစ႐ွိတဲ့ သေဘာတရားေတြ ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚလာျပန္ယင္လဲ အဲဒီ သေဘာတရားကိုဘဲ
စူးစိုက္ၿပီး ]]ႏွစ္သက္တယ္ ႏွစ္သက္တယ္}} စသည္ျဖင့္ ႐ႈမွတ္ရမယ္။
 ]]ယခုေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ထင္႐ွားေပၚလာသမွ် ႐ုပ္နာမ္ေတြကို မလြတ္ေအာင္ ႐ႈမွတ္ရမယ္}} ဆိုေပမယ္လို႔ အားထုတ္
ခါစ ပုဂၢိဳလ္မွာေတာ့ မမွတ္ႏိုင္ဘဲ ေမ့ေမ့သြားတာေတြကသာ မ်ားေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေလ်ာ့ေသာလံု႔လနဲ႔ မျပတ္
ေၾကာင့္ၾကစိုက္ၿပီး ႐ို႐ိုေသေသ ႐ႈမွတ္ေနယင္ ေလးငါး ေျခာက္ရက္ေလာက္ၾကာေတာ့ သတိ သမာဓိအားဟာ ထူးထူးျခားျခား
ႀကီးဘဲ ျဖစ္လာပါတယ္၊ မမွတ္ႏိုင္တာ မသိတာ ေမ့သြားတာရယ္လို႔ကို မ႐ွိသေလာက္ပဲ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုအခါမွာ
မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္း မွတ္စိတ္က မွတ္ရာအာ႐ံုမ်ားမွာ ကပ္ခနဲ ကပ္ခနဲ က်က်သြားသလို စူးစိုက္တည္ၿငိမ္ေနပါတယ္။ ဒီလို
စူးစိုက္ တည္ၾကည္တာက ဝိပႆနာခဏိက သမာဓိဘဲ။ ဒီသမာဓိအားေကာင္းလာေတာ့ မွတ္မိတဲ့ အာ႐ံုကို ပိုင္းပိုင္းျခားျခား
ျပတ္သား ႐ွင္းလင္းစြာ သိသိသြားပါတယ္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၃
 ဘယ္လိုလဲလို႔ဆိုေတာ့ ႐ုပ္ကို မွတ္မိယင္ အာ႐ံုမျုပတတ္ မသိတတ္တဲ့ သေဘာတရားဘဲလို႔ ထင္႐ွား သိသိသြားပါ
တယ္၊ ေဝဒနာကိုမွတ္မိယင္ အေကာင္းအဆိုးကိုခံစားတဲ့ သေဘာတရားဘဲလို႔ ထင္႐ွားသိသိသြားပါတယ္၊ စိတ္ကိုမွတ္မိယင္
အာ႐ံုဆီေရာက္ေရာက္သြားတဲ့ သေဘာတရားဘဲလို႔ ထင္႐ွား သိသိသြားပတယ္။ ။ၿပီးေတာ့ ေပၚလာတဲ့ အာ႐ံုေရာç မွတ္သိတဲ့
စိတ္ေရာေပၚၿပီးရင္း ေပ်ာက္သြားရင္း၊ ေပၚၿပီးရင္း ေပ်ာက္သြားရင္းနဲ႔ ခဏမစဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကိုလဲ ထင္႐ွားသိသိ
သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မၿမဲဘူးç ဆင္းရဲခ်ည္းဘဲç သေဘာတရားမွ်ဘဲလို႔လဲ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း သေဘာက်က်သြားပါတယ္။
ဒီလိုသိေနတဲ့အတြက္ မွတ္သိရတဲ့အာ႐ံုေတြကို ႏွစ္သက္စရာလို႔လဲ မထင္ေတာ့ဘူး၊ မုန္းစရာလို႔လဲ မထင္ေတာ့ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္
အဘိဇၩာဆိုတဲ့ ႏွစ္သက္မႈနဲ႔ ေဒါမနႆဆိုတဲ့ ႏွလံုးမသာမႈဟာ ျဖစ္ခြင့္မရဘဲ ၿငိမ္းေနပါတယ္။
 ယခုေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ႏွစ္သက္ဖြယ္ မုန္းဖြယ္ မထင္ေအာင္ç သို႔မဟုတ္ ... ႏွစ္သက္မႈç မုန္းမႈစေသာ ကိေလသာေတြ
ျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ႐ုပ္အမူအရာ ဟူသမွ်ကို မျပတ္႐ႈမွတ္ၿပီး မၿမဲç ဆင္းရဲç သေဘာတရားမွ်ဘဲလို႔ သိသိေန
တာဟာ ကာယာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ဘဲ။ ၿပီးေတာ့ ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ေဝဒနာç စိတ္ç သေဘာတရားေတြကို မျပတ္႐ႈမွတ္ၿပီး
မျမဲç ဆင္းရဲç သေဘာတရားမွ်ဘဲလို႔ သိသိ ေနတာေတြဟာလဲ ေဝဒနာႏုပႆနာ၊ စိတၲာႏုပႆနာ၊ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္
ေတြဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ႐ုပ္နာမ္ဟူသမွ်ကို႐ႈမွတ္ၿပီး ဒီသတိပ႒ာန္ေလးပါးကို ပြါးေနရင္းပင္
မဂ္Óဏ္ ဖိုလ္Óဏ္ ျဖစ္ေပၚၿပီး နိဗၺာန္ကို ေတြ႔ျမင္သြားပါတယ္။ ဒီလို ေတြ႔ျမင္သြားသည္ တိုင္ေအာင္ အားထုတ္ရမယ္လို႔
ဆိုတာကို-
 ]]ကာေယ ကာယာႏုပႆီ ဝိဟရတိ၊ ေဝဒနာသု ေဝဒနာႏုပႆီ ဝိဟရတိ၊ စိေတၲ စိတၲာႏုပႆီ ဝိဟာရတိ၊ ဓေမၼသု
ဓမၼာႏုပႆီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမၸဇာေနာ သတိမာ ဝိေနယ် ေလာေက အဘိဇၩာေဒါမနႆံ}}လို႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္
ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ ဒီ ပါဠိကို သိလြယ္တဲ့ နည္းနဲ႔ ျမန္မာျပန္ၿပီး ျပပါဦးမယ္။
 ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ႐ုပ္အမူအရာ ဟူသမွ်ကို အမွန္အတိုင္း ႐ႈျမင္ရမည္၊ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ မျပတ္ေၾကာင့္ၾက စိုက္ရ
မည္၊ မျပတ္မွတ္လ်က္ အမွန္အတိုင္း သိရမည္။ ဒီလိုသိလွ်င္ သိတိုင္း သိတိုင္း ကိေလသာ ၿငိမ္းေလေတာ့သည္။ ႐ုပ္အမူ
အရာတိုင္းမွာ ကိေလသာၿငိမ္းေအာင္ ဒီလိုမွတ္သိေနတာကို ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ဟု ေခၚသည္။
 ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ခံစားမႈ ဟူသမွ်ကို အမွန္အတိုင္း ႐ႈျမင္ရမည္၊ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ မျပတ္ေၾကာင့္ၾကစိုက္ရမည္၊
မျပတ္မွတ္လ်က္ အမွန္အတိုင္းသိရမည္။ ဒီလိုသိလွ်င္ သိတိုင္း သိတိုင္း ကိေလသာၿငိမ္းေလေတာ့သည္။ ခံစားမႈတိုင္းမွာ
ကိေလသာၿငိမ္းေအာင္ ဒီလို မွတ္သိေနတာကို ေဝဒနာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ဟု ေခၚသည္။
 ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ စိတ္ဟူသမွ်ကို အမွန္အတိုင္း ႐ႈျမင္ရမည္၊ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ မျပတ္ေၾကာင့္ၾကစိုက္ရမည္၊ မျပတ္
မွတ္လ်က္ အမွန္အတိုင္းသိရမည္။ ဒီလိုသိလွ်င္ သိတိုင္း သိတိုင္း ကိေလသာၿငိမ္းေလေတာ့သည္။ စိတ္အမူအရာတိုင္းမွာ
ကိေလသာ ၿငိမ္းေအာင္ ဒီလို မွတ္သိေနတာကို စိတၲာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ဟု ေခၚသည္။
 ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ သေဘာတရားဟူသမွ်ကို အမွန္အတိုင္း႐ႈျမင္ရမည္၊ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေအာင္ မျပတ္ေၾကာင့္ၾကစိုက္ရမည္၊
မျပတ္မွတ္လ်က္ အမွန္အတိုင္းသိရမည္။ ဒီလိုသိလွ်င္ သိတိုင္းသိတိုင္း ကိေလသာ ၿငိမ္းေလေတာ့သည္။ သေဘာတရား
တိုင္းမွာ ကိေလသာ ၿငိမ္းေအာင္ ဒီလိုမွတ္သိေနတာကို ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ဟုေခၚသည္။
 အခ်ိန္က က်ေတာ့မယ္၊ သို႔ေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ စကားကေလးတပိုဒ္ေတာ့ ေျပာလိုက္ဦးမွဘဲ၊ ျမတ္စြာဘုရား၏
တရားေတာ္ဟာ ဝန္ခံခ်က္ေပးၿပီး ေဟာတဲ့ သႏၵိ႒ိကတရားေတာ္ပါ။ စာဆိုေလာက္ သူေျပာ လူေျပာေလာက္နဲ႔ ေက်နပ္ရတဲ့
တရားမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္တမ္းက်င့္ၾကည့္ယင္ ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ႏိုင္တဲ့ လက္ေတြ႔တရားေတာ္ပါ။ ဒီေတာ့-လက္ေတြ႔
တရားကို စာေတြ႔ေလာက္နဲ႔ေတာ့ ေဝဘန္ မေနၾကရန္အထူး သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဟုတ္-မဟုတ္ တကယ္ သိခ်င္ယင္ေတာ့
နည္းယူၿပီး တကယ္တမ္း အားထုတ္ၾကေစလိုပါတယ္၊ တကယ္အားထုတ္ၾကယင္ေတာ့ ယခုေျပာျပခဲ့တဲ့အတိုင္း သမာဓိÓဏ္
အထူးေတြ ျဖစ္လာတာကို ကိုယ္တိုင္ဘဲ ေတြ႔ၾကရပါလိမ့္မည္။
 အခ်ိန္ကက်ေနၿပီ၊ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္ ပဌမပိုင္းကို ဒီမွ်နဲ႔အဆံုးသတ္ပါေတာ့မယ္။ ေနာက္သီတင္းေန႔မွာ ဒုတိယ
ပိုင္းကို ဆက္လက္၍ နာယူ မွတ္သားႏိုင္ၾကပါေစ...။
ပဌမပိုင္း ၿပီး၏။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၄
၁၃၁၃-ခု၊ ကဆုန္လဆန္း (၈) ရက္ေန႔ညတြင္
အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား 
အသံလႊင့္ေဟာၾကားသည့္
မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး
(ဒုတိယပိုင္း)
 ဒီေန႔ေဟာမယ့္ တရားေတာ္ကေတာ့ အလ်င္တပတ္က အဆက္သတိပ႒ာန္တရားေတာ္ ဒုတိယပိုင္းပါဘဲ၊ ဟိုတေန႔က
ပဌမပိုင္းမွာ အက်ဥ္းဥေဒၵသကိုေဟာခဲ့တယ္၊ ဒီကေန႔ေတာ့ အက်ယ္နိေဒၵသကို ေဟာရမွာဘဲ၊ သို႔ေပမဲ့ အက်ယ္ေဒသနာေတာ္
မွာ ၂၁-ပိုင္း ႐ွိေနေတာ့ အဲဒီ ၂၁-ပိုင္းထဲက ဣရိယာပထပိုင္းေလာက္ပဲ ဒီေန႔ေဟာႏိုင္မယ္။ ေ႐ွးဦးစြာ သိထားေစခ်င္တာ
ကေတာ့ ]]သတိပ႒ာန္ တရားေတာ္မွာ အဖြဲ႔အႏြဲ႔အသိုင္းအဝိုင္း ဆိုယင္ဘာမွ မပါဘူး}} ဆိုတာကို သိထားၾကေစလိုပါတယ္၊
ၿပီးေတာ့ မဂ္ ဖိုလ္ နိဗၺာန္ေပါက္ လုပ္ငန္းစဥ္ကိုခ်ည္း လြယ္လြယ္ကေလးနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ ေဟာထားတယ္-ဆိုတာကိုလဲ
သိထားၾကေစလိုပါတယ္၊ ဒီလိုသိၿပီးေတာ့ ဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ အေကာင္းဆံုး ေ႐ြးခ်ယ္ၿပီးေပးထားတဲ့ နိဗၺာန္ေပါက္
ဘာဝနာလုပ္ငန္းေတြကို သိရေတာ့မယ္}} လို႔ စိတ္အားထက္သန္စြာနဲ႔ စူးစူးစိုက္စိုက္ နာယူၾကေစလိုပါတယ္။
 ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွာ နိဗၺာန္ေပါက္ ဘာဝနာ အလုပ္ဟာ အေရးအႀကီးဆံုးဘဲ၊ ဒီဘာဝနာ အလုပ္ကို က်က်နနသိပါမွ
အားထုတ္ၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္တယ္၊ မသိယင္ေတာ့ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္နဲ႔ လြဲသြားႏိုင္တယ္။ ဒီေနရာမွာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္နဲ႔ လြဲေစ
တတ္တဲ့ေအၾကာင္း ၂-ပါးကိုလဲ သိထားၾကေစလိုပါတယ္၊ ဘာမ်ားလဲလို႔ ဆိုေတာ့ အမွတ္ (၁)က ပါပမိတၲတာ တဲ့၊ အမွတ္
(၂) က ကိရိယာပရိဟာနိ တဲ့။
 အမွတ္ (၁) ပါပမိတၲတာ ဆိုတာက စိတ္သေဘာထား ညံ့ဖ်င္းတဲ့ဆရာကို ယံုၾကည္အားကိုး ေနတာပါပဲ။ အ႐ွင္
ေဒဝဒတ္ရဲ႕စကားကို လိုက္နာမိလို႔ အဇာတသတ္မင္း မဂ္ဖိုလ္လြဲသြားရတာဟာ ဒီပါပမိတၲတေၾကာင့္ဘဲတဲ့။ ဒီေတာ့
မဂၢႏၱရာယ္ထိုက္ေအာင္ ေခ်ာက္တြန္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ မဂ္ဖိုလ္ေပါက္ တရားအလုပ္ကို တားျမစ္ကန္႔ကြက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဘဲ
ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီလိုပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕စကားကို နားေယာင္ေနယင္ မဂ္ç ဖိုလ္နဲ႔ လြဲသြားႏိုင္တယ္-ဆိုတာကို ၾကပ္ၾကပ္ႀကီး သတိထားၾက
ရမယ္။ 
 အမွတ္ (၂) ကိရိယာပရိယာနိ-ဆိုတာကေတာ့ ေဟာမႈç နာမႈç က်င့္မႈ ဆိုတဲ့ ဒီအလုပ္တာဝန္ ၃-မ်ိဳး ခြ်တ္ယြင္းတာ
ကိုဘဲ ဆိုလိုပါတယ္၊ ဒီ ၃-မ်ိဳးထဲမွာ ေဟာမႈကေတာ့ ]]ေတတႆ ဓမၼံ ေဒေသႏၱိ၊ သဗၺဒုကၡပႏုဒနံ}}လို႔ ဆိုတဲ့အတိုင္း ဆရာရဲ႕
တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္၊ နာမႈနဲ႔ က်င့္မႈကေတာ့ ]]ယံ ေသာ ဓမၼံ ဣဓညာယ}}လို႔ ဆိုတဲ့အတိုင္း တပည့္ရဲ႕တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္၊
ဒီေတာ့-ဆရာကလဲ နိဗၺာန္ေပါက္တရားကို က်နျပည့္စံုေအာင္ ေဟာရမယ္၊ မေဟာယင္ ဆရာ့တာဝန္ ခြ်တ္ယြင္းတဲ့အတြက္
တပည့္မွာ မဂ္ဖိုလ္နဲ႔ လြဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တပည့္ကလဲ ျပည့္စံုေအာင္ နာယူရမယ္၊ က်င့္လဲ က်င့္ရမယ္၊ မနာဘူး
မက်င့္ဘူးဆိုယင္ ]]ဘုရားလက္ထက္တံုးက တရားမဆံုးမီ ထသြားတဲ့ ေပႆ ဆိုတဲ့ လူလိုဘဲ}} တပည့္တာဝန္ ခြ်တ္ယြင္းတဲ့
အတြက္ မဂ္ ဖိုလ္နဲ႔ လြဲသြားႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္-ယခု ဒီသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ကို ေဟာေနတာဟာ ဆရာ့တာဝန္ မခြ်တ္
ယြင္းရေအာင္ ေဟာေနတယ္လို႔ မွတ္ၾကေစလိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့-နာယူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလဲ မိမိတို႔တာဝန္ မခြ်တ္ယြင္းရ
ေအာင္ ေလးစားစြာနဲ႔ အျပည့္အစံု နာယူၾကေစလိုပါတယ္။ အျပည့္အစံု အားလဲထုတ္ၾကေစလိုပါတယ္။
 ကဲ-ယခု ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေပးထားတဲ့ ဣရိယာပထပိုင္း ဝိပႆနာ ကမၼ႒ာန္းတရားကို နာၾကားရ
ေတာ့မယ္၊ ေလးေလးစားစား အာ႐ံု စူးစိုက္ၾက။
 ဂစၦေႏၱာ၊ သြားလွ်င္လဲ။ ဂစၦာမီတိ၊ သြားသည္ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ သြားယင္လဲ သြားတယ္လို႔ သိရမယ္တဲ့၊
ၿပီးေတာ့ ဌိေတာ ဝါ၊ ရပ္လွ်င္လဲ။ ဌိေတာမွီတိ၊ ရပ္သည္ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ။ ရပ္ယင္လဲ ရပ္တယ္လို႔ သိရမယ္တဲ့။ နိသိေႏၷာ
ဝါ၊ ထိုင္လွ်င္လဲ။ နိသေႏၷာမွီတိ၊ ထိုင္သည္ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ထိုင္ယင္လဲ ထိုင္တယ္လို႔ သိရမယ္တဲ့၊ သယာေနာ ဝါ၊
လွဲေလ်ာင္းလွ်င္လဲ။ သယာေနာမွီတိ၊ လွဲေလ်ာင္းသည္ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ လွဲအိပ္ယင္လဲ အိပ္တယ္လို႔ သိရမယ္တဲ့။
ၿပီးေတာ့-ဝါပန၊ တနည္းေသာ္ကား။ ယထာ ယထာ၊ အၾကင္ အၾကင္ အျခင္းအရာ အားျဖင့္။ ကာေယာ၊ ႐ုပ္ကိုယ္သည္၊
ပဏိဟိေတာ၊ တည္သည္။ ေဟာတိ ျဖစ္၏။ တထာ တထာ၊ ထိုထို အျခင္းအရာအားျဖင့္။ နံ၊ ထိုကိုယ္ကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။
႐ုပ္ကိုယ္ဟာ ဘယ္လိုဘဲ တည္တည္ အဲဒီ တည္ေနတဲ့ အတိုင္းဘဲ ႐ုပ္ကိုယ္ကို သိရမယ္တဲ့။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၅
 ဒါဟာ ဘယ္ဆရာေတာ္ႀကီးကမွေပးတဲ့ ကမၼ႒ာန္းမဟုတ္ပါဘူး၊ သမၼာသမၺဳဒၶ-ဘြဲ႕ေတာ္ရတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား
ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေပးထားတဲ့ သာမုကၠံသိကဝိပႆနာ ကမၼ႒ာန္း အစစ္ပါဘဲ၊ သြားယင္ သြားတယ္လို႔ သိရမယ္-မွတ္ရမယ္
ဆိုတာဟာ လြယ္ၾကရဲ႕ မဟုတ္လား၊ လြယ္မွာေပါ့။ ျမတ္စြာဘုရားကိုက အလြယ္ဆံုးနည္းနဲ႔ ေဟာထားတာဘဲ၊ လူႀကီး လူငယ္
မေ႐ြး၊ မိန္းမ ေယာက်ာ္း မေ႐ြး၊ စာတတ္ç မတတ္ မေ႐ြး၊ သမၼာဆႏၵ႐ွိသူတိုင္း အားထုတ္ႏိုင္ေအာင္ အလြယ္ဆံုးနည္းနဲ႔
ညႊန္ျပထားတာဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္လဲဘဲ ဘုရားလက္ထက္က (၇)ႏွစ္သၼီး (၇)ႏွစ္သားကေလးေတြ ေသာတာပန္ ရဟႏၱာျဖစ္ၾကတာ
ေပါ့၊ ၿပီးေတာ့ သာဝတၳိျပည္မွာ႐ွိတဲ့ လူဦးေရ ၇-ပံုတြင္ ၅-ပံုတြင္ အရိယာျဖစ္ေနၾကတယ္ ဆိုတာလဲ အားထုတ္တဲ့ နည္းက
လြယ္လို႔ဘဲ၊ နည္းကိုက အၾကာႀကီး သင္ယူေနရမယ္ဆိုယင္ ဒီလိုဘယ္မွာ ျဖစ္ႏိုင္မလဲ၊ ႐ုပ္ စိတ္ေစတသိက္ေတြ႔ရဲ႔ ခြဲျခမ္း
ေဝဘန္ပံုေတြ ကလာပ္စည္းဖြဲ႔ပံုေတြ ဝီထိက်ပံုေတြ ပစၥည္းဆက္ပံုေတြ ဒီလိုအဘိဓမၼာနည္းေတြကို တတ္သိၿပီးမွ အားတုတ္
ရမယ္ ဆိုယင္ေတာ့ စာတတ္သူ အလြန္နဲပါးတဲ့ ဟိုေ႐ွးေခတ္တုန္းက လူေတြဟာ အားထုတ္ႏိုင္ဘို႔ကို မ႐ွိေတာ့ဘူး၊ အ႐ွင္
စူဠပန္လို Óဏ္ေလးတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဆိုယင္ေတာ့ သာၿပီးခက္ေတာ့ထာဘဲ၊ ဒါေတြကို ေထာက္ဆၾကည့္ယင္ ဘုရားလက္ထက္က
ကမၼ႒ာန္း နည္းေတြဟာ ဒီ သတိပ႒ာန္ နည္းအတိုင္း လြယ္လြယ္ခ်ည္းဘဲလို႔ ထင္႐ွားသိရပါတယ္။
 ဒီေနရာမွာ လြယ္တယ္ဆိုေပမဲ့ နည္းေလာက္သာလြယ္ပါတယ္၊ သမာဓိÓဏ္ျဖစ္ေအာင္ တကယ္႐ႈရာက်ေတာ့
မလြယ္ပါဘူး၊ အခက္ဆံုး အလုပ္ျဖစ္ေနပါတယ္၊ မေလွ်ာ့တမ္း အားထုတ္မယ္ဆိုတဲ့ သမၼပၸဓာန္ လံု႔လနဲ႔ သက္စြန္႔ျုကိးပမ္း
တကယ္တမ္း အားထုတ္မွ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပါ့ေပါ့ဆဆနဲ႔ေတာ့ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား မျဖစ္ပါဘူး။
 ဒီေနရာ ]]သြားယင္ သြားတယ္လို႔ သိတယ္}} ဆိုတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား စကားေတာ္ကို ကိုယ္ေတြ႔ မျဖစ္ေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္
ေတြက အထင္ေသးၿပီး ေမးစရာ႐ွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အ႒ကထာဆရာက အဲဒီလိုအထင္ေသးမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ဘက္ကေနၿပီး
ေမးခြန္းလဲ ထုတ္ၿပတယ္၊ ၿပီးေတာ့မွ အဲဒီအေမးကို ေျဖ႐ွင္းၿပီး ဘုရားစကားေတာ္ကို ေထာက္ခံခ်က္ ေပးထားပါတယ္၊
ဘယ္လိုလဲလို႔ ဆိုေတာ့-သြားယင္ သြားတယ္လို႔ လူတိုင္းဘဲ သိေနၾကတယ္မဟုတ္လား၊ လူတြင္မကေသးဘူး ေခြးေတြေတာင္
ဒီလိုသိေနၾကတယ္ မဟုတ္လား၊ ဒီေတာ့ သြားယင္ သြားတယ္လို႔မွတ္ေနတဲ့ ေယာဂီရဲ႔အသိဟာ ေခြးသိç လူသာမန္ အသိနဲ႔
အတူတူဘဲ မဟုတ္လား-လို႔ ေမးစရာ႐ွိပါတယ္တဲ့၊ ဒါက အထင္အျမင္ေသးမဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အျမင္နဲ႔ ေမးပံုဘဲ။ ကဲအ႒ကထာ
ဆရာရဲ႕ေျဖပံုကိုလဲ နားေထာင္ၾကဦး၊ သာမန္ လူေတြေရာç ေခြးေတြေရာ ]]သြားယင္ သြားတယ္}}လို႔ သိတာကေတာ့

မွန္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္-အသိခ်င္းကေတာ့ မတူပါဘူး၊ ေျပာင္းျပန္ကို ထူးျခားေနပါတယ္တဲ့၊ ထူးျခားပံုက ေခြးေတြေရာ
သာမန္လူေတြေရာ၊ ႐ုပ္နာမ္အမူအရာေတြကို နိစၥç သုခç အတၲ-အေနနဲ႔ခ်ည္း သိေနၾကပါတယ္၊ သြားတာကို သိတယ္ဆိုေပ
မယ့္- သြားတိုင္းçလွမ္းတိုင္းç ေ႐ြ႔႐ွားတိုင္း ေစ့ေစ့စပ္စပ္ သိၾကတာလဲ မဟုတ္ပါဘူး၊ တခါတရံေလာက္သာ သိၾကပါတယ္၊
တကယ္ဆိုေတာ့-ကိုယ္သြားေနတာကို မသိဘဲ တျခားကိုခ်ည္း စဥ္းစားေနတာကသာ မ်ားပါတယ္၊ သိျပန္ေတာ့လဲ
သြားခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ သြားတဲ့႐ုပ္ကို ခြဲျခားၿပီး မသိၾကပါဘူး၊ သြားခ်င္တာလဲ ငါဘဲ၊ သြားတာလဲ ငါဘဲလို႔ ငါတေယာက္ထဲ
အေနနဲ႔သာ ထင္ေနၾကပါတယ္၊ ခဏမစဲ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကိုေတာ့ လံုးလံုးကို မသိၾကပါဘူး၊ တသက္လံုးç တဘဝလံုး၊
တေယာက္ထဲ အၿမဲတည္႐ွိေနတယ္လို႔သာ ထင္ေနၾကပါတယ္၊ ဒီေတာ့-ဒီလိုအသိဟာ ငါေကာင္ သတၲဝါေကာင္လို႔ထင္ေနတဲ့
အယူမွားကို မပယ္႐ွားႏိုင္တဲ့အျပင္ တိုးၿပီးခိုင္ၿမဲေအာင္ေတာင္ အားေပးပါေသးတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ႐ႈမွတ္ျခင္းမ႐ွိဘဲနဲ႔ အလိုလို
သိေနတဲ့ ဒီလိုအေလ့ေပါက္ အသိမ်ိဳးဟာ ကမၼ႒ာန္းလဲမျဖစ္ပါဘူး၊ သတိပ႒ာန္ဘာဝနာလဲ မျဖစ္ပါဘူး၊ ျမတ္စြာဘုရားကလဲ
ဒီလို အေလ့ေပါက္ အသိကို မရည္႐ြယ္ပါဘူးတဲ့။
 ဒါျဖင့္ ဘယ္လို အသိကို ရည္႐ြယ္ပါသလဲလို႔ဆိုေတာ့ သြားတိုင္း လွမ္းတိုင္း သတိနဲ႔ မျပတ္စူးစိုက္ၿပီး ေစ့ေစ့စပ္စပ္
မွတ္သိေနတဲ့ ေယာဂီရဲ႕ အသိကိုသာ ရည္႐ြယ္ပါတယ္တဲ့၊ အဲဒီ ေယာဂီရဲ႕ အသိကေတာ့ သြားခ်င္တဲ့ စိတ္ကိုလဲ ႐ုပ္နဲ႔မေရာဘဲ
အသီးအျခား ထင္႐ွားသိသိသြားတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ေကာ ဂစၦတိ-ဘယ္သူသြားသလဲ-သြားတဲ့ အတၲေကာင္ ႐ွိသလား ဆိုတဲ့
ေမးခြန္းကို ေျပလည္ေအာင္ အသိ႐ွင္းေနပါတယ္။ သြားခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ သြားမႈ ႐ုပ္ ဒီ-၂ မ်ိဳးသာ ႐ွိတာဘဲ၊ ဒီျပင္ သြားတတ္တဲ့
ငါေကာင္ç သတၲဝါေကာင္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူး-ဆိုတာ ႐ွင္းေနေတာ့တာဘဲ။ ၿပီးေတာ့ ကႆ ဂမနံ-ဘယ္သူ၏ သြားမႈလဲ၊ သြားမႈ
ရဲ႔ ပိုင္႐ွင္ အတၲေကာင္႐ွိသလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုလဲ ေျပလည္ေအာင္အသိ ႐ွင္းေနပါတယ္။ သြားခ်င္တာနဲ႔ သြာတာမွတပါး
သြားေအာင္လုပ္ေနတဲ့ ငါေကာင္-သတၲဝါေကာင္ မ႐ွိဘူးလို႔ ႐ွင္း႐ွင္းၾကီး သိေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကႎကာရဏ ဂစၦတိ-ဘယ္
အေၾကာင္းေၾကာင့္ သြားသလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုလဲ ေျပလည္ေအာင္ အသိ႐ွင္းေနပါတယ္။ သြားခ်င္တဲ့ စိတ္အဆင့္ဆင့္ေၾကာင့္
ေတာင့္တင္း လႈပ္႐ွားမႈ႐ုပ္အဆင့္ဆင့္မွ်၊ တေ႐ြ႔ခ်င္းျဖစ္သြားတာကိုပင္ ]]ငါသြားတယ္ သူသြားတယ္}} ေခၚေနရတာဘဲလို႔
႐ွင္း႐ွင္းႀကီး သိေနပါတယ္။
 ယခုေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ေကာ ဂစၦတိ။ ကႆ ဂမနံ၊ ကႎကာရဏ ဂစၦတိ-ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းသံုးခ်က္ကို ေျပလည္ေအာင္
အသိ႐ွင္းတာကို သမၸဇာနÓဏ္ဘဲလို႔ အ႒ကထာမွာ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလို သိတာဟာ ပဇာနာတိအရ အျပားအားျဖင့္ သိတာ
ပါဘဲတဲ့။ ဒါဟာအျပားအားျဖင့္ သိပံုကိုက်ပ္ျပည့္တင္းျပည့္ အစံုအလင္ဖြင့္ျပထားတဲ့ အ႒ကထာအဆိုပါဘဲ၊ ဒီအ႒ကထာ
ထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ျပားစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ ကဲ-သႏၷ႒ာန္က် ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ အ႒ကထာ အဆိုကို နားေထာင္ၾကဦး။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၆
 ဧသ၊ သြားလွ်င္ သြားသည္ဟု သိသည္-ဆိုေသာ ဘုရားစကားေတာ္ႏွင့္အညီ ႐ႈမွတ္ေနတဲ့ ဤေယာဂီသည္။
ဧဝံပဇာနာတိ၊ ဤသို႔ အျပားအားျဖင့္သိ၏။ (အျပားအားျဖင့္သိပံုကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားစိုက္ၾကပါ) ဂစၦာမီတိ စိတၲံ၊ သြားမယ္
ႀကံတဲ့စိတ္သည္။ ဥပၸဇၨတိ၊ ေ႐ွးဦးစြာ ျဖစ္ေပၚလာ၏။ တံ၊ ထိုစိတ္က။ ဝါယံ ဇေနတိ၊ ေတာင့္တင္းလႈပ္႐ွားမႈကိုျဖစ္ေပၚေစ၏။
(ေတာင့္တင္းတာက ဝါေယာဓာတ္ရဲ႔ ဝိကၡမၻန လကၡဏာဘဲ၊ လႈပ္႐ွားတာက သမုဒီရဏရသ-ဘဲ) စိတၲကိရိယာ ဝါေယာ ဓာတု
ဝိပၹါေရန၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေတာင့္တင္းလႈပ္႐ွားမႈ၏ ျပန္႔ႏွံ႔ျခင္းေၾကာင့္။ သကလ ကာယႆ၊ တကိုယ္လံုး၏။ ပုရေတာ
အဘိနီဟာေရာ၊ ေ႐ွ႔ဘက္သို႔ တဲ့တဲ့ေဆာင္သြားျခင္းကို။ ဂမနႏၱိ ဝုစၥတိ၊ သြားတယ္ေခၚရတာဘဲဟုသိ၏။ (ေယာဂီဟာ
ဒီအတိုင္း သိရမယ္တဲ့၊ ဒီလိုသိတာဟာ ပဇာနာတိအရ-အျပားအားျဖင့္ သိတဲ့Óဏ္ပါဘဲတဲ့။)
 ဗမာလို ႐ွင္း႐ွင္းျပန္ရယင္-ေယာဂီဟာ သြားမယ္ႀကံတဲ့စိတ္ ျဖစ္လာတာကိုလဲ သိရမယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီစိတ္ေၾကာင့္
ေတာင့္တင္းလႈပ္႐ွားမႈေတြ အႏွံ႔အျပား လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွားျဖစ္လာတာကိုလဲ သိရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေတာင့္တင္း လႈပ္႐ွားမႈေတြ
အႏွံ႔အျပား တေ႐ြ႔တေ႐ြ႔ခ်င္းျဖစ္ေပၚသြားလို႔ ေ႐ွ႔ဘက္ကို တကိုယ္လံုး ေ႐ြ႔ေ႐ြ႔သြားတာကိုပင္ ]]ငါသြားတယ္ç သူသြားတယ္}}လို႔
ေခၚရတာဘဲ၊ သြားတတ္တဲ့ ငါေကာင္ သူေကာင္ရယ္လို႔ေတာ့ မ႐ွိဘူး ဆိုတာကိုလဲ သိရမယ္တဲ့။ ဒီလို သိတဲ့အသေမၼာဟ
သမၸဇဥ္Óဏ္ဟာ ကမၼ႒ာန္းလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွတ္ရၿပီးသိတတ္တဲ့အတြက္ သတိပ႒ာန္ ဘာဝနာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
-ဒီလို အသိကိုသာ ရည္႐ြယ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားက ]]သြားယင္-သြားတယ္လို႔ သိတယ္}}ဆိုတဲ့ စကားကို ေဟာေတာ္မူတာပါတဲ့။
 ဒီေတာ့-ဒီေနရာမွာ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အ႒ကထာကို ေသေသခ်ာခ်ာစပ္ၿပီး ၾကည့္ယင္ ပါဠိေတာ္က ေဂါစရ သမၸဇဥ္အရ
အားထုတ္ပံုကို တိုက္႐ိုက္ျပထားတာလို႔ ထင္႐ွားေနပါတယ္။ အ႒ကထာကေတာ့-ပါဠိေတာ္ နည္းအတိုင္း အားထုတ္ေနတဲ့
ေယာဂီမွာ သမာဓိÓဏ္ရင့္ေတာ့ အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ ျဖစ္လာပံုကို ျပၿပီး ပါဠိေတာ္ကို ေထာက္ခံထားတာလို႔ ထင္႐ွားေနပါ
တယ္။ ဒါေၾကာင့္-ဆရာေတာ္တို႔ကလဲ အဲဒီ အ႒ကထာကိုဘဲ အားကိုးျုပၿပီး ပါဠိေတာ္နည္းအတိုင္း ညြန္ျပေနပါတယ္။
ညြန္ျပတဲ့ အတိုင္းလဲ အားထုတ္ၾကလို႔ ဒီလို အသေမၼာဟ သမၸဇဥ္ အသိမ်ိဳးနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ျပည့္စံုေနတဲ့ သူေတြဟာ
ဆရာေတာ္ရဲ႕ တပည့္ထဲက စာတတ္ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာç စာမတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာ၊ ရဟန္း ႐ွင္-လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ႐ွိေန
ၿပီ၊ ဒီေတာ့-သြားတယ္ သြားတယ္လို႔ မွတ္ေန႐ံုနဲ႔ ဒီလိုအသိမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ေတာ့ ယံုမွား ေတြေဝ မေနၾကပါနဲ႔၊ ယံုမွား
ေတြေဝေနယင္ ဝမ္းတြင္းကထဲက မ်က္စိကန္းလာတဲ့ လူလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္၊ ဝမ္းတြင္း ကန္းဟာ သူကိုယ္တိုင္က
မျမင္တာနဲ႔ ]]သူမ်ား ျမင္တယ္}} ဆိုတာကို မယံုသလိုေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ယခု ဒုလႅဘတရားေတြနဲ႔ ေဝေဝဆာဆာႀကီး ရထားတဲ့
လူ႔ဘဝဟာ အင္မတန္ကို ကံေကာင္းလို႔ ရထားတာပါ၊ ဒီလူ႔ဘဝႀကီးဟာလဲ အခ်ည္းႏွီး ဆံုး႐ံႈး သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္
ကိုယ့္ကိုယ္ကို တကယ္ခ်စ္ၿပီး ကိုယ့္အက်ိဳးစီးပြါးကို တကယ္လိုလားၾကယင္၊ ဒီသတိပ႒ာန္တရားကို အားထုတ္ျဖစ္ေအာင္သာ
ျုကိးစားၿပီး အားထုတ္ၾကည့္ၾကပါ၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ညြန္ျပခ်က္အတိုင္း ေနေရာညဥ့္ပါ မျပတ္မစဲ တကယ္ အားထုတ္ၾကယင္
ေတာ့ ေလး ငါး ေျခာက္ရက္အတြင္းမွာ ယခုေျပာခဲ့တဲ့ အသိÓဏ္မ်ိဳးကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ၾကမယ္ ဆိုတာကို ရဲရဲႀကီး ဝန္ခံခ်က္
ေပးၿပီး ေဟာေနပါတယ္။ 
 ယခုေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း သြားခိုက္မွာ အသိÓဏ္႐ွင္းေနသလိုဘဲ၊ ရပ္ခိုက္ç ထိုင္ခိုက္ç လွဲအိပ္ခိုက္မ်ားမွာလဲ စိတ္နဲ႔႐ုပ္
အဆင့္ဆင့္မွ် ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ႐ွင္းလင္စြာ သိေနပါတယ္။ ဒီလို ဣရိယာပုထ္ ေလးပါးလံုးမွာ စိတ္နဲ႕႐ုပ္ အဆင့္ဆင့္
ေပၚလိုက္ç ေပ်ာက္လိုက္နဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ႐ွင္းလင္းစြာ သိေနတာဟာ သမုဒယဓမၼာ ႏုပႆီ၊ ဝယဓမၼာ ႏုပႆီ-အရ
ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အသေမၼာဟ သမၸဇဥ္Óဏ္ ပါဘဲ။
 မျပတ္မစဲ ဆက္လက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ေနယင္ ဒီÓဏ္ဟာ တဆင့္ထက္တဆင့္ ရင့္သန္ၿပီး မဂ္ဖိုလ္Óဏ္ ေပၚေပါက္ခါ
နိဗၺာန္ကို ေရာက္ေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားေက်ညာခ်က္ထဲမွာ ျမတ္စြာဘုရားက ]]Óယႆ အဓိဂမာယ နိဗၺာနႆ
သစိၦကိရိယာယ}}လို႔ ေဟာေတာ္မူတာဘဲ။
 ကဲ အခ်ိန္က က်ေနၿပီ၊ သတိပ႒ာန္တရားေတာ္ ဒုတိယပိုင္းကို ဒီမွ်နဲ႔ဘဲ အဆံုးသတ္ေတာ့မယ္။ ေနာက္သီတင္း
ေန႔မွာ တတိယပိုင္းကို ဆက္လက္၍ နာယူမွတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ဒုတိယပိုင္း ၿပီး၏။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၇
၁၃၁၃-ခု ကဆုန္လျပည့္ ဥပုသ္ေန႔ညတြင္
အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား
အသံလႊင့္ ေဟာၾကားသည့္
မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး
(တတိယပိုင္း)
 ဒီေန႔ ေဟာမယ့္ တရားလဲ မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ပါဘဲ။ အလ်င္ သီတင္းေန႔က ဒုတိယပိုင္း၊ ဒီကေန႔ေတာ့
တတိယပိုင္းေပါ့၊ ဒီကေန႔ အလွည့္က်ေနတဲ့ သမၸဇညပိုင္းမွာ ေဟာထားပံုကေတာ့ -
အဘိကၠေႏၱ၊ ေ႐ွ႔သို႔သြားလွ်င္။ ပဋိကၠေႏၱ၊ ေနာက္သို႔ျပန္လွ်င္။ သမၸဇာနကာရီ၊ အသိÓဏ္ျဖင့္
ျုပသည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏-တဲ့။
 ေယာဂီဟာ ေ႐ွ႔သြားယင္လဲ အသိနဲ႔ ျုပရမယ္၊ ေနာက္ျပန္ယင္လဲ အသိနဲ႔ ျုပရမယ္၊ မသိဘဲနဲ႔ေတာ့သြားျခင္းç ျပန္ျခင္း
ကိုမျုပရဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္ေနရင္းဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ရပ္ေနရင္းဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေ႐ွ႔ဘက္ ေနာက္ဘက္ကို ယိမ္းသြားတိုင္း
]]ယိမ္းတယ္ç ယိမ္းတယ္}} စသည္ျဖင့္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္႐ႈမွတ္ၿပီး မျပတ္သိေစရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘယ္ဘက္ေဘး ညာဘက္ေဘးကို
ယိမ္းသြားယင္လဲ နည္းတူဘဲ မွတ္သိေစရမယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဘးဘက္ ယိမ္းတာကေတာ့ သာမုကၠံသိက ေဒသနာထဲမွာ
မပါဘူး မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ အဲဒီလို တိုက္႐ိုက္မေဟာတဲ့ ကိုယ္အမူအရာေတြကို မွတ္တာ သိတာဟာ ကာယာႏုပႆနာ
ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ ဒီလို ဝီစိကိစၦာပြါးၿပီး ယံုးမွားေတာ့ မေနၾကပါနဲ႔။ သာမုကၠံသိက ေဒသနာေတာ္ဆိုတာ သိ႐ံုေလာက္ပဲ
နည္းျပထားတာပါ၊ အကုန္လံုးစံုေအာင္ ေဟာထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အကုန္လံုး ေဟာေနယင္ အလြန္က်ယ္ဝန္းသြားမွာေပါ့၊
အထူးသတိျုပစရာကေတာ့ ေ႐ွ႔ယိမ္းတာဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ယိမ္းတာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဘးဘက္ယိမ္းတာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ယိမ္းမႈဆို
ယင္ ႐ုပ္တရားခ်ည္းဘဲ၊ နိစၥç သုခç အတၲလို႔ စြဲလန္းႏိုင္တာခ်ည္းဘဲ၊ စြဲလမ္းႏိုင္တဲ့ ႐ုပ္ နာမ္ဆိုယင္ အဲဒီစြဲလမ္းမႈကင္းေအာင္
ဝိပႆနာ႐ႈရတာခ်ည္းဘဲ၊ ဒါဟာ ဝိပႆနာရဲ႕ မူေသစည္းဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ နိစၥç သုခç အတၲ-လို႔ စြဲလန္းႏိုင္တဲ့ ႐ုပ္တရား
နာမ္တရားမွန္ယင္ တိုက္႐ိုက္ ေဟာမထားေပမယ့္ ေဒသနာမွာ နည္းျပထားတဲ့အတိုင္း ႐ႈသင့္တာခ်ည္းဘဲ ဆိုတာကို ၿမဲၿမဲႀကီး
မွတ္ထားၾကရမယ္။
 အသိÓဏ္ျဖင့္ ျုပတယ္ဆိုရာမွာ သမၸဇဥ္ ေခၚတဲ့ အသိÓဏ္က (၄) မ်ိဳး ႐ွိပါတယ္။ ဘာမ်ားလဲ ဆိုေတာ့ -
 အမွတ္ (၁) သာတၳကသမၸဇဥ္၊ အမွတ္ (၂) သပၸါယသမၸဇဥ္ (၃) ေဂါစရသမၸဇဥ္၊ အမွတ္(၄) အသေမၼာဟသမၸဇဥ္တဲ့။
 ဒီ(၄)မ်ိဳးထဲမွာ အမွတ္(၁) သာတၳကသမၸဇဥ္ ဆိုတာက တစံုတခုကို ျုပေတာ့မယ္ဆိုယင္ အက်ိဳး႐ွိမယ္ç မ႐ွိဘူး
ဆိုတာကို ေ႐ွးဦးစြာ ဆင္ျခင္ၾကည့္ရမယ္၊ ဒီလို ဆင္ျခင္ၿပီးေတာ့ အက်ိဳး႐ွိမွ ျုပလုပ္ရမယ္၊ အက်ိဳးမ႐ွိယင္ေတာ့ မလုပ္ရဘူး။
ဒီအထဲမွာ-အက်ိဳး႐ွိ မ႐ွိ ဆင္ျခင္တာကို သာတၳကသမၸဇဥ္ လို႔ ေခၚတယ္။
 အမွတ္ (၂) သပၸါယသမၸဇဥ္ ဆိုတာက အက်ိဳး႐ွိတဲ့ကိစၥေပမယ့္ ကိုယ့္ဂုဏ္အဆင့္နဲ႔ သင့္ေတာ္မယ္ç မေတာ္ဘူးဆို
တာကိုလဲ ဆင္ျခင္ၾကည့္ရဦးမယ္၊ ဒီလိုဆင္ျခင္ၿပီးေတာ့ သင့္ေတာ္မွ ျုပလုပ္ရမယ္၊ မေတာ္ယင္ေတာ့ မလုပ္ရဘူး။ ဒီအထဲမွာ
ေတာ္-မေတာ္ ဆင္ျခင္တာကို သပၸါယသမၸဇဥ္ လို႔ေခၚတယ္။
 သာတၳကနဲ႔ သပၸါယဆိုတဲ့ ဒီသမၸဇဥ္ ၂-မ်ိဳးကေတာ့ ေနရာတကာမွာဘဲ အသံုးက်ပါတယ္။ ေလာကေရးရာမွာလဲ
ေက်းဇူးမ်ားတာဘဲ၊ ဒီ သမၸဇဥ္ ၂-မ်ိဳးနဲ႔ ျပည့္စံုယင္ ေလာကမွာလဲ ႀကီးပြါးခ်မ္းသာႏိုင္တာဘဲ။ ဘာဝနာ အရာမွာလဲ အေျခခံ
အျဖစ္နဲ႔ ေက်းဇူးမ်ားတာဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္ သမထဝိပႆနာရဲ႕ အေထာက္အပံ့ အျခံအရံျဖစ္တဲ့ ဒီသမၸဇဥ္ ၂-မ်ိဳးကိုေတာ့
ပါရိဟာရိက ပညာ လို႔လဲ ေခၚထားပါတယ္၊ သို႔ေပမယ့္ ဘာဝနာÓဏ္ေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၈
 အမွတ္ (၃) ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဆိုတာကေတာ့ ေယာဂီရဲ႕ က်က္စားရာျဖစ္တဲ့ ကမၼ႒ာန္းအာ႐ံုမွာ သမာဓိÓဏ္မျပတ္
ျဖစ္ေနတာကိုဘဲ ဆိုလိုပါတယ္၊ ဝိပႆနာ အရာမွာေတာ့ ကာယç ေဝဒနာç စိတၲç ဓမၼလို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ္ç ႏႈတ္ç စိတ္အမူအရာ
တိုင္းကို႐ႈမွတ္ၿပီး မျပတ္သိေနတာကိုဘဲ ေဂါစရသမၸဇဥ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီေဂါစရသမၸဇဥ္ဟာ ဝိပႆနာရဲ႕ အလုပ္စခန္းပါဘဲ၊
အလြန္လဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီေဂါစရသမၸဇဥ္က ျပည့္စံုပါမွ သမေမၼာဟ သမၸဇဥ္ဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္
- သတိပ႒ာန္ ပါဠိေတာ္မွာ ဒီေဂါစရသမၸဇဥ္ကိုဘဲ ပဓာနျုပၿပီး ေဟာထားပါတယ္၊ အ႒ကထာမွာလဲ ပုဂၢိဳလ္ ၄-မ်ိဳးနဲ႔ ခြဲထား
ပါတယ္။ ဘယ္လိုလဲ ဆိုေတာ့-
 ဆြမ္းခံအသြားမွာ ကမၼ႒ာန္းပါၿပီး၊ အျပန္က်ေတာ့ ကမၼ႒ာန္းမပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ၁-ပါးတဲ့ ဒီေနရာမွာ ဆြမ္းခံသြား
တာ-ျပန္တာနဲ႔ ျပထားတာကေတာ့ ႐ွည္႐ွည္ေဝးေဝး သြားရလို႔ သတိလြတ္တဲ့ အလုပ္ထဲမွာ ကမၼ႒ာန္းကို ေလးစားမႈ႐ွိမ႐ွိ
သိႏိုင္ေအာင္ ျပထားတာပါဘဲ၊ သို႔ေပမယ့္ ေယာဂီဆိုယင္ ကိုယ့္ေနၿမဲေနရာ ေက်ာင္းမွာလဲ မျပတ္မစဲဘဲ အားထုတ္ေနရပါ
တယ္။
 ၿပီးေတာ့-အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥတခုေၾကာင့္ အသြားတုန္းက ကမၼ႒ာန္းမပါဘဲနဲ႔၊ အျပန္က်မွ ကမၼ႒ာန္းပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ၁ပါးတဲ့။

ဒီဒုတိယပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကေတာ့ ယာဂုေသာက္ရင္း ဆြမ္းစားရင္းပင္ မဂ္ç ဖိုလ္ေရာက္တတ္ပါသတဲ့။ ဟို-ေ႐ွးေခတ္တုန္းက
သီဟိုဠ္ကြ်န္းတြင္ ဆြမ္းစားဇရပ္ေတြမွာ ဒီလိုယာဂုေသာက္ရင္း ဆြမ္းစားရင္းနဲ႔ မဂ္ç ဖိုလ္ ေရာက္သြားတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြ
အလြန္မ်ားသတဲ့၊ မရိယာ မျဖစ္ဘူးတဲ့ ေနရာကို မ႐ွိသေလာက္ေအာင္ မ်ားတယ္ဆိုဘဲ။ ဒီေတာ့ ယခုေန အခါမွာဘဲ စားရင္း
ေသာက္ရင္း မဂ္ç ဖိုလ္ ေရာက္တဲ့သူေတြ ႐ွိတယ္ ဆိုတာ ယံုၾကည္သင့္ပါတယ္။ 
 ၿပီေတာ့ အသြားေရာ အျပန္ေရာ ေန႔ေရာ ညေရာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကမၼ႒ာန္း မ႐ွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ၁-ပါးတဲ့။ ဒီတတိယ
ပုဂၢိဳလ္ကိုေတာ့ ပမာဒဝိဟာရီလို႔ ေခၚပါတယ္။ ]]အခ်င္းခပ္သိမ္း အမွတ္မ႐ွိဘဲ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္}}လို႔ဆိုတာေပါ့။
ၿပီးတာ့-သူ႔ကို နိကၡိတၲဓုရပုဂၢိဳလ္လို႔လဲ ေခၚထားပါတယ္။ ]]ငါေတာ့ ဒီဘဝ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္ပါဘူး၊ ရေအာင္လဲအားမထုတ္ေတာ့
ပါဘူး}} လို႔ ဝန္ခ်ထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဲ့။ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ... ကမၼ႒ာနံ နာမ အတၳီတိပိ သညံ အကတြာ-လို႔ဆိုတဲ့အတိုင္း
]]ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ ႐ွိတယ္}} လို႔ေတာင္ အသိအမွတ္မျုပဘဲ ေပါက္လႊတ္ပဲစားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဲ့။ အေတာ္ညံ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါဘဲ။
သို႔ေပမယ့္-ဒါထက္ ဆိုးတာကေတာ့ သူမ်ားအတြက္ပါ ဝန္ခ်ထားတာဟာ အဆိုးဆံုးပါဘဲ။ ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့ ယခုေခတ္မွာ
မဂ္ဖိုလ္ မရႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ကန္႔ကြက္ေနတာေတြေပါ့။
 ဒီေနရာမွာ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားစရာကေတာ့- ]]ေဆးနည္း ႐ွိေနယင္ ေဆးေဖာ္ၿပီးစားတဲ့ သူမွာ ေရာဂါေပ်ာက္
ႏိုင္တာလို၊ ဘုရားစကားေတာ္ေတြ ႐ွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ပါရမီ႐ွိတဲ့ သူေတြဟာ အားထုတ္ၿပီး မဂ္ဖိုလ္ေရာက္ႏိုင္တယ္}}
ဆိုတာကိုေတာ့ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့-က်မ္းဂန္အရဆိုယင္လဲ ယခုေခတ္မွာ မဂ္ဖိုလ္မရႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ဘယ္က်မ္းဂန္က
မွ မဆိုတဲ့ျပင္ သုတ္အ႒ကထာႀကီးေတြမွာ ေတဝိဇၨ ရဟႏၱာအထိ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္လို႔ေတာင္ ဆိုထားပါေသးတယ္၊
ေအာက္ထစ္ဆံုးျပထားတဲ့ ဝိနည္း အ႒ကထာမွာေတာင္မွ အနာဂါမ္ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
 အခိုင္အမာဆံုး သာဓကစကားကေတာ့ ]]ဣေမ စ သုဘဒၵ ဘိကၡဴ သမၼာ ဝိဟေရယ်ံဳ၊ အသုေညာ ေလာေကာ
အရဟေႏၱဟိ အႆ}} လို႔ ဆိုတဲ့ ဘုရားမိန္႔ခြန္းေတာ္ပါဘဲ။ ဒီမိန္႔ခြန္းေတာ္မွာ - ]]ဝိပႆနာ ေယာဂီနဲ႔ အရိယာေတြကသာ
ေကာင္းေကာင္းေနသြားမယ္ဆိုယင္ ေလာကမွာ ရဟႏၱာေတြ မဆိတ္ႏိုင္ဘူး}} လို႔ဆိုထားပါတယ္။ ဒီစကားထဲက သမၼာ
ဝိဟေရယ်ံဳ ဆိုတဲ့ပုဒ္ရဲ႕အနက္အဓိပၸါယ္ကိုေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္သိထားဘို႔လိုပါတယ္။ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္နဲ႔ အရိယာပုဂၢိဳလ္ေတြ
ဟာ ေဟာေျပာတိုက္တြန္းမႈမ႐ွိဘဲ ကုပ္ကုပ္ကေလးက်င့္ေန႐ံုနဲ႔ အစဥ္အဆက္ သာသနာတည္သြားႏိုင္ပါ့မလား၊ မတည္ႏိုင္ပါ
ဘူး။ အဆင့္ဆင့္ ေဟာေျပာတိုက္တြန္းေပးမွ အ႐ွည္တည္တံ့သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္-]]သမၼာဝိဟေရယ်ံဳ-ေကာင္းေကာင္း
ေနတယ္}} ဆိုတာဟာ ကိုယ္သိထားတဲ့ တရားကို အားထုတ္နည္းႏွင့္တကြ တဆင့္ ေျပာျပၿပီးေတာ့ သူတပါးကိုလဲ မိမိလို
တရားရသြားေအာင္ တိုက္တြန္းေပးႏိုင္ပါမွ၊ ေကာင္းေကာင္းေနတာ မည္တယ္ လို႔ အ႒ကတာမွာ ျပထားပါတယ္။ ဒီ
နည္းအတိုင္းဆိုယင္-တရားသိၿပီး ပုဂၢိဳလ္ တေယာက္က ၂-ေယာက္၊ ၃-ေယာက္၊ ၁၀-ေယာက္။ တရာ-စသည္ပြါးၿပီး
အဆက္ဆက္ သာသနာေတာ္ တည္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေကာင္းေကာင္းေနပံုထဲမွာ အားထုတ္နည္းႏွင့္တကြေဟာေျပာ တိုက္
တြန္းတာဟာ ပရိယတ္ဘဲ။ ဒါေၾကာင့္-ပရိယတ္ မပါဘူးလို႔လဲ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့-သမၼာ ဝိဟေရယ်ံဳ-ဆိုတဲ့အတိုင္း
ေဟာေျပာတိုက္တြန္းမႈဆိုတဲ့ ေကာင္းေကာင္းေနမႈဟာ ယခုေခတ္မွာ ထင္႐ွား႐ွိေနတယ္ မဟုတ္လား။ ႐ွိေနယင္ ]]အသုေညာ
ေလာေကာအရဟေႏၱဟိ အႆ}} လို႔ ဆိုတဲ့အတိုင္း ရဟႏၱာအထိ မဂ္ေရာက္ ဖိုလ္ေရာက္ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မဆိတ္မသုဥ္းဘဲ ထင္႐ွား
႐ွိေနတယ္-ဆိုတာဟာ ေသခ်ာ ေနေတာ့တာဘဲ။ ၿပီးေတာ့-မလြဲႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးနဲ႔ စဥ္းစားမယ္ ဆိုယင္လဲ နည္းလမ္းမွန္အတိုင္း
အားထုတ္ယင္ မဂ္ဖိုလ္ မေရာက္ေတာင္ သီလçသမာဓိç ပညာျဖစ္ၿပီး ပါရမီရင့္သြားႏိုင္တာကေတာ့ ကိန္းေသေနတာဘဲ၊
ဒါေၾကာင့္-က်မ္းဂန္ႏွင့္အညီ အားထုတ္တာကိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္မွန္ယင္ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မတားျမစ္ထိုက္ပါဘူး။ တားျမစ္
ယင္ ]]မဂၢႏၱရာယ္ျုပရာလဲေရာက္တယ္၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ပိတ္ပင္ဖ်က္ဆီးရာလဲ ေရာက္တယ္}} ဆိုတာကို ေလးေလး
နက္နက္ႀကီး စဥ္းစားၾကေစလိုပါတယ္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၉
 ၿပီးေတာ့-ဆြမ္းခံအသြားေရာ၊ အျပန္ေရာ၊ ေန႔ေရာ၊ ညေရာ၊ ႏိုးေနခိုက္မွာဆိုယင္ ဘယ္အခ်ိန္မွ ကမၼ႒ာန္းမလြတ္တဲ့
ပုဂၢိဳလ္က ၁-ပါးတဲ့၊ ဒီစတုတၳပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ အေကာင္းဆံုး အျမတ္ဆံုးပါဘဲ၊ ဒီပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကေတာ့ ]]ယခုဘဝတြင္ဘဲ
အရဟတၲဖိုလ္ ေရာက္ႏိုင္တယ္၊ ေစာေစာက မေရာက္ေတာင္ ေသခါနီးက်ေတာ့ ေရာက္ႏိုင္တယ္၊ ဒီလို မေရာက္ေသးယင္လဲ
ေနာက္ဘဝမွာ နတ္အျဖစ္နဲ႔ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုမွ မေရာက္ေသးယင္လဲ ေနာက္ဘုရားသာသနာက်ေတာ့ ခိပၸါဘိည-စေသာ
ဂုဏ္ထူးေတြနဲ႔ ထင္ထင္႐ွား႐ွား ရဟႏၱာႀကီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္}}လို႔ အ႒ကထာမွာ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ တရားအားထုတ္တဲ့
သူမွာ ဘာမွအားငယ္စရာမ႐ွိပါဘူး၊ ေျမႇာ္လင့္စရာေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိေနတာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္-ဆရာေတာ္တို႔က ဒီစတုတၳပုဂၢိဳလ္
ရဲ႕ အခ်ိဳးအစားအတိုင္း မိနစ္ စကၠန္႔မွ် မလစ္လပ္ေစဘဲ မျပတ္႐ႈမွတ္ရတဲ့ ေဂါစရသမၸဇဥ္လုပ္ငန္းကို ညြန္ျပေနတာဘဲ။
 အမွတ္ (၄) အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ ဆိုတာကေတာ့ ႐ုပ္နာမ္အျဖစ္အပ်က္ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၲ အခ်က္ေတြကို
ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ႐ွင္းလင္းစြာ သိသြားတာကိုဘဲ ဆိုလိုပါတယ္၊ ဒီလို အသိÓဏ္ဟာလဲ ေဂါစရသမၸဇဥ္ ျပည့္စံုတဲ့
အခါမွာ အလိုလိုပင္ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္၊ သူ႔အတြက္ တမင္သီးျခား အားမထုတ္ရေတာ့ပါဘူး။ ျဖစ္ေပၚလာပံု အစဥ္ကေတာ့
ယိမ္း သြားတိုင္း ]]ယိမ္းတယ္çယိမ္းတယ္}} စသည္ျဖင့္ စူးစိုကၿပီး ေဂါစရသမၸဇဥ္အရ မျပတ္မွတ္ေနတဲ့ ေယာဂီဟာ သမာဓိ
Óဏ္ရင့္လာေတာ့ ယိမ္းခ်င္ သြားခ်င္တဲ့ စိတ္ကိုလဲ ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္း သိသိ သြားပါတယ္၊ တေ႐ြ႕ခ်င္း ေတာင့္တင္း
လႈပ္႐ွားတဲ့ ႐ုပ္ေတြကိုလဲ တပိုင္းစီ တပိုင္းစီ ပိုင္းျခားၿပီး သိသိ သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့-ယိမ္းတတ္ç သြားတတ္တဲ့ ငါေကာင္
ဆိုတာ မ႐ွိဘူး၊ စိတ္အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ေတာင့္တင္း လႈပ္႐ွားမႈ ႐ုပ္အဆင့္ဆင့္မွ် ႐ွိတာဘဲ}} လို႔ ႐ွင္း႐ွင္းႀကီး သိသြားပါတယ္၊
ဒီလို သိသြာတာဟာ အသေမၼာဟ သမၸဇဥ္ပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္အမူအရာ ဟူသမွ်ကို စူစိုက္ၿပီး မျပတ္မွတ္သိရတဲ့
ေဂါစရသမၸဇဥ္ ဆိုတာက ေယာဂီရဲ႕ အလုပ္တာဝန္၊ ႐ုပ္နာမ္ အျဖစ္အပ်က္ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၲ အခ်က္ေတြကို ႐ွင္း႐ွင္းႀကီး
သိသြားတဲ့ အသေမၼာဟ သမၸဇဥ္ ဆိုတာက သမာဓိÓဏ္ တရားရဲ႕ အလုပ္တာဝန္လို႔ ဒီလို ကိုယ့္တာဝန္ç သူ႔တာဝန္ ခြဲျခားၿပီး
မွတ္ထားၾကရမယ္၊ ဒီလို မွတ္ထားၿပီး အားထုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့လဲ ေဂါစရသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ကိုယ့္အလုပ္ တာဝန္ကိုသာ
ေက်ျြပန္ေအာင္ မွတ္႐ံု ကေလးသာ မျပတ္မွတ္သိေနရမယ္၊ ဒီလို ကိုယ့္အလုပ္ ေက်ျြပန္ယင္ သမာဓိÓဏ္ တရားကလဲ
သူ႔တာဝန္ကို သူေဆာင္ၿပီး အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
 အခ်ိန္ကနဲသြားၿပီ၊ တိုတိုဘဲ ေျပာရေတာ့မယ္။ အာေလာကိေတ ဝိေလာကိေတ သမၸဇာနကာရီ၊ ဒီေဒသနာအရ တဲ့တဲ့
ၾကည့္တာလဲ မွတ္ရမယ္၊ ေစာင္ငဲ့ၾကည့္တာလဲ မွတ္ရမယ္၊ ဘယ္လိုဘဲ ၾကည့္ၾကည့္ ]]ၾကည့္ခ်င္တယ္ ၾကည့္တယ္ ျမင္တယ္}}
လို႔ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မွတ္ရမယ္။
 သမိဥၨိေတ ပသာရိေတ သမၸဇာနကာရီ၊ ဒီေဒသနာေတာ္အရ လက္ေျခကို ေကြးတိုင္းç ဆန္႔တိုင္း ]]ေကြးခ်င္တယ္၊
ေကြးတယ္၊ ဆန္႔ခ်င္တယ္ ဆန္တယ္}} လို႔ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မွတ္ရမယ္။ ဒါကအေၾကာင္း႐ွိလို႔ ေကြးတဲ့ ဆန္႔တဲ့ အခါမွာ မွတ္ဘို႔
ေျပာတာပါ၊ တမင္ ေကြးၾကည့္ ဆန္႔ၾကည့္ မွတ္ဘို႔ေျပာတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
 သဃၤာဋိပတၲစီဝရဓာရေဏ သမၸဇာနကာရီ၊ ဒီေဒသနာေတာ္အရ သကၤန္း သပိတ္ အဝတ္ အိုးခြက္စေသာ အသံုး
အေဆာင္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္း ယူတိုင္း ]]ကိုင္ခ်င္တယ္ç ကိုင္တယ္}} စသည္ျဖင့္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မွတ္ရမယ္။
 အသိေတ ပီေတ ခါယိေတာ သာယိေတ သမၸဇာနကာရီ၊ ဒီေဒသနာေတာ္အရ စားတိုင္း ေသာက္တိုင္း ေစ့ေစ့စပ္စပ္
မွတ္ရမယ္၊ ဒီေနရာမွာေတာ့- မွတ္စရာေတြက အလြန္မ်ားတာဘဲ။
 ဥစၥာရ ပႆာဝကေမၼ သမၸဇာနကာရီ ဒီေဒသနာေတာ္အရ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ စြန္႔တဲ့အခါမွာလဲ ထင္႐ွားတဲ့ ကိုယ္
အမူအရာေတြကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မွတ္ရမယ္။
 ဂေတ ဌိေတ နိသေႏၷ သုေတၲ ဇာဂရိေတ ဘာသိေတ တုဏွီဘာေဝ သမၸဇာနကာရီ၊ ဒီေဒသနာေတာ္အရ သြားလွ်င္
ရပ္လွ်င္ ထိုင္လွ်င္ အိပ္လွ်င္ ႏိုးလွ်င္ ေျပာဆိုလွ်င္ ဆိတ္ဆိတ္ေနလွ်င္ အဲဒီ ကိုယ္အမူအရာေတြကိုလဲ အကုန္လံုး ေစ့ေစ့စပ္စပ္
မွတ္ရမယ္။
 အတိုခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုယင္ ႏႈတ္ခမ္းလႈပ္မႈç လွ်ာလႈပ္မႈç မ်က္စိဖြင့္မႈç မွိတ္မႈç မ်က္ေတာင္ခတ္မႈ တိုင္ေအာင္ ကိုယ္
အမူအရာ ဟူသမွ်ကို ေသးေသး ႀကီးႀကီး အကုန္လံုး ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစိုက္ၿပီး မွတ္သိေနရမယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၀
 ဒီလို မျပတ္မွတ္ေနယင္ သမာဓိÓဏ္ရင့္လာေတာ့ ျုပျပင္မယ္ၾကံတဲ့ စိတ္ကေလးမ်ားကိုလဲ ထင္႐ွားသိသိလာပါ
တယ္၊ အဲဒီလိုအခါမွာ စိတ္အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ေတာင့္တင္းလႈပ္႐ွားမႈ ႐ုပ္အဆင့္ဆင့္ခ်ည္းသာ တခုၿပီးတခု ေပၚေပၚၿပီး
ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို မျပတ္သိေနပါတယ္။ ဒီေတာ့-]]အမူအရာ တစံုတခုကို ျုပတတ္တဲ့ ငါေကာင္ရယ္လို႔မ႐ွိဘူး၊ ဒီစိတ္
အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ႐ုပ္ဆင့္ဆင့္ ႐ွိတာဘဲ}} လို႔ အလိုလိုပင္ အသိÓဏ္ ႐ွင္းသြားပါတယ္။ အဲဒါဟာ အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ပါဘဲ။
 မွတ္သိမႈ-ေဂါစရသမၸဇဥ္နဲ႔ ႐ွင္းလင္းဆံုးျဖတ္မႈ-အသေမၼာဟသမၸဇဥ္ဆိုတဲ့ ဒီÓဏ္ ၂-မ်ိဳးဟာ တဆင့္ထက္ တဆင့္
ရင့္ၿပီး ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဒီလို မွတ္သိေနရင္းထဲကပင္ ႐ုပ္နာမ္-သခၤါရအားလံုး ဆိတ္သုဥ္းခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္သို႕ မဂ္Óဏ္
ဖိုလ္Óဏ္ျဖင့္ ဆိုက္ေရာက္သြားပါတယ္၊ ဒီလိုဆိုက္ေရာက္သြားေအာင္ အားထုတ္ၾကဘို႔ ယခုတစြန္းတစေလာက္ကို
ညႊန္းျပရတာဘဲ။
 ကဲ ဒီကေန႔တရားကို ဒီတြင္ဘဲ အဆံုးသတ္ေတာ့မယ္။ ေနာက္သီတင္းေန႔မွာ ဝိပႆနာ Óဏ္စဥ္မ်ားႏွင့္တကြ
အျပည့္အစံုေဟာမည္ စတုတၳပိုင္း တရားေတာ္ကို ဆက္လက္၍ နာယူႏိုင္ၾကပါေစ။
တတိယပိုင္း ၿပီး၏။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၁
၁၃၁၃-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၈-ရက္ေန႔ညတြင္
အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား
အသံလႊင့္ ေဟာၾကားသည့္
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး
(စတုတၳပိုင္း)
 ဒီကေန႔ေတာ့ မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ကို နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေဟာရေတာ့မယ္။ အလ်င္ေန႔မ်ားက ၃-ပတ္ဆက္
ၿပီး ေဟာလာခဲ့တာဟာ ကာယာႏုႆနာမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္စံုသြားပါၿပီ၊ ဒီကေန႔ေတာ့ ေဝဒနာႏုပႆနာ၊ စိတၲာႏုပႆနာ၊
ဓမၼာႏုပႆနာမ်ားႏွင့္တကြ ဝိပႆနာÓဏ္ အဆင့္ဆင့္ တက္သြားပံုကို ေတာ္ေတာ္စံုလင္ေအာင္ နာၾကရပါလိမ့္မယ္။
သို႔ေပမယ့္ .... သုတနဲ႔ ကိုယ္ေတြ႔ မ႐ွိယင္ေတာ့ ခပ္ခက္ခက္ ျဖစ္ေနမွာဘဲ။
 ဝိပႆနာ႐ႈနည္းက သမထယာနိကနည္းç ဝိပႆနာယာနိကနည္းလို႔ အေျခခံအားျဖင့္ ၂-မ်ိဳး႐ွိတယ္။ သမထယာ
နိကနည္း ဆိုတာက ဥပစာရç အပၸနာဈာန္မ်ားကိုရေအာင္ အားထုပ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီဈာန္ကစၿပီး ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့ နည္းပါဘဲ။
ဝိပႆနာယာနိကနည္း ဆိုတာကေတာ့ ဥပစာရ သမာဓိç အပၸနာသမာဓိ ဆိုတဲ့ ဒီသမာဓိ ၂-ပါးလံုးကို မထူေထာင္ေတာ့ဘဲ
ဝိပႆနာ သက္သက္႐ႈတဲ့နည္းပါဘဲ။ ဒီနည္းမွာ ]]ဥပစာရ သမာဓိလဲ မပါဘူး၊ အပၸနာသမာဓိလဲ မပါဘူး}}ဆိုတာ ထင္႐ွား
ေအာင္လို႔ သုဒၶဆိုတဲ့ ပုဒ္နဲ႕တြဲၿပီး သုဒၶဝိပႆနာယာနိကနည္းလို႔လဲ ေခၚပါတယ္။ ၿပီးေတာ့-ဝုတၲပၸကာရံ သမထံ
အႏုပၸါေဒတြာဝ လို႔လဲ အ႒ကထာမွာ ဆိုထားပါတယ္။ သမာဓိ ၂-မ်ိဳးကို မျဖစ္ေစဘဲနဲ႔ ႐ႈတယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္
႐ုပ္နာမ္ေတြကို စူးစိုက္ၿပီး႐ႈေနရင္းပင္ ဝိပႆနာ ခဏိကသမာဓိက ထက္သန္စြာ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူကလဲ ဥပစာရသမာဓိ
လိုဘဲ အင္အား႐ွိတဲ့အတြက္ နီဝရဏတရားေတြကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ၿငိမ္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်ားစြာေသာ
အ႒ကထာေတြမွာ ဒီ ဝိပႆနာခဏိက သမာဓိကိုလဲ ဥပစာရသမာဓိထဲမွာ ထဲ့ၿပီး မိန္႔ဆိုထားပါတယ္။ အခုလိုေျပာေနရတာ
ကေတာ့ ]]သမာဓိကို သီးျခား မထူေထာင္ေပမယ့္ စိတၲဝိသုဒၶိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္}} ဆိုတာကို နားလည္ေစခ်င္လို႔ပါဘဲ။
 ဝိပႆနာဆိုတာ ]]ပဥၥဳပါဒါနကၡေႏၶ ဝိပႆတိ}}လို႔ဆိုတဲ့အတိုင္း ]]နိစၥ သုခ အတၲ}}လို႔ စြဲလမ္းႏိုင္တဲ့ ႐ုပ္နာမ္ ခႏၱာ
ေတြကို အဲဒီလို အစြဲအလမ္းေတြ ကင္းသြားေအာင္ ႐ႈရတာဘဲ။ ဒီ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြ ဆိုတာကလဲ လူတိုင္းလူတိုင္းရဲ႕ သႏၱာန္မွာ
ဒြါရေျခာက္ပါးက အထင္အ႐ွားဘဲ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့-ျမင္ခိုက္မွာ မ်က္စိနဲ႔ အဆင္း ဆိုတဲ့ ႐ုပ္ခႏၶာလဲ
ထင္႐ွားေပၚေနပါတယ္။ ျမင္မႈ ဆိုတဲ့ နာမ္ခႏၶာ ေတြလဲ ထင္႐ွားေပၚေနပါတယ္။ ၾကားခိုက္ နံခိုက္ စားခိုက္ ေတြ႔ထိခိုက္
ေကြးခိုက္ဆန္႔ခိုက္ လႈပ္႐ွားခိုက္ ၾကံစည္စဥ္းစားခိုက္ေတြမွာလဲ နည္းတူပင္ ထင္႐ွားေပၚေနပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္- ]]သတိမမူဂူမျမင္}}
ဆိုတာလိုဘဲ ႐ႈမွတ္ျခင္းမ႐ွိတဲ့ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ ဒီလိုထင္႐ွားေပၚေနတဲ့ ႐ုပ္နာမ္ေတြကို ေ႐ွးေနာက္ ႐ုပ္နာမ္
ေတြနဲ႔ တေပါင္းထဲ တခုထဲ ထင္ၿပီး ၿမဲေနတဲ့ ငါေကာင္ သတၲဝါေကာင္လို႔လဲ စြဲလမ္းေနၾကတာဘဲ၊ ခ်မ္းသာေကာင္းစားေနတဲ့
ငါေကာင္ç သတၲဝါေကာင္လို႔လဲ စြဲလမ္းေနၾကတာဘဲ။
 ျမင္ခိုက္ၾကားခိုက္စသည္မွာ စူးစိုက္ၿပီး ]]ျမင္တယ္ ၾကားတယ္}} စသည္ျဖင့္ မျပတ္႐ႈမွတ္ေနယင္ေတာ့ ထင္႐ွားေပၚ
လာတဲ့ အဲဒီ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေတြကို တကန္႔စီ တကန္႔စီ ပိုင္းျဖတ္ၿပီး အနိစၥç ဒုကၡç အနတၲဘဲလို႔ အမွန္အတိုင္း သိသိသြားႏိုင္ပါ
တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမင္တိုင္း ၾကားတိုင္း ေတြ႔တိုင္း သိတိုင္း ဒြါရ ၆-ပါးက ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ႐ုပ္နာမ္ခႏၱာေတြကို ေပၚခိုက္
ေပၚခိုက္မွာဘဲ စူးစိုက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ရပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ျမင္တိုင္း ၾကားတိုင္း ေတြ႔တိုင္း သိတိုင္း ေပၚလာသမွ်ကို အကုန္လံုး
႐ႈမွတ္ႏိုင္တာကေတာ့ သမာဓိÓဏ္ ရင့္သန္တဲ့ အခါက်မွဘဲ ျပည့္စံုပါတယ္။ အားထုတ္ခါစမွာေတာ့ အကုန္လံုး လိုက္ၿပီး
မ႐ႈႏိုင္ေသးပါဘူး။ အဲဒီလို အကုန္လံုး လိုက္ၿပီး ႐ႈေနယင္ အားထုတ္စ ပုဂၢိဳလ္မွာ သမာဓိÓဏ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္
အ႒ကထာမွာ ]]ထင္႐ွားသိလြယ္တဲ့ ႐ုပ္ကစၿပီး ႐ႈရမယ္}} လို႔ဆိုထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့-႐ုပ္ ၂၈မ်ိဳးထဲမွာလဲ အၾကမ္းဆံုးျဖစ္
တဲ့ မဟာဘုတ္႐ုပ္ႀကီးေတြကစၿပီး ႐ႈရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီမဟာဘုတ္ ၄-ပါးထဲက ပထဝီç ေတေဇာç ဝါေယာဆိုတဲ့
ဓာတ္၃-ပါးဟာ ေတြ႔ထိၿပီး သိရတဲ့ ေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္ခ်ည္းဘဲ။ ဒီေတာ့ ကိုယ္ထဲမွာ ထင္႐ွားေတြ႔ထိတာကို စူးစိုက္ၿပီး ]]ထိတယ္
ထိတယ္}} စသည္ျဖင့္ ႐ႈမွတ္ေနယင္ ခက္မာ ၾကမ္းႏုဆိုတဲ့ ပထဝီဓာတ္ ကိုဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ပူေႏြးေအးတဲ့ ေတေဇာဓာတ္ ကိုဘဲ
ျဖစ္ျဖစ္ ေတာင့္တင္းလႈပ္႐ွားတဲ့ ဝါေယာဓာတ္ ကိုဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေဟာဒီ ဓာတ္ ၃-ပါးထဲက တပါးပါးကို သိတာကေတာ့
ကိန္းေသေနတာဘဲ၊ အာေပါဓာတ္ ဆိုတာကေတာ့ ေတြ႔ထိရတဲ့ ႐ုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေမမဲ့ေတြထိရာမွာ စိုက္ၿပီး မွတ္ေနယင္
ယိုစီးမႈç စိုထိုင္းမႈç ဖြဲ႔ေစးမႈ ဆိုတဲ့ အာေပါရဲ႕ လကၡဏာç ရသç ပစၥဳပ႒ာန္ ေတြကိုလဲ ထင္႐ွားသိႏိုင္တာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္
အမူအရာ အေတြ႔အထိမ်ားကို စူးစိုက္ၿပီး မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္း ဓာတ္ေလးပါးထဲက တပါးပါးကို လကၡဏာ ရသ စသည္ႏွင့္
မွန္ကန္စြာ သိသိသြားတယ္ဆိုတာကို နားလည္ထားၾကရမည္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၂
 ဒီဓာတ္ေလးပါးထဲက ဝါေယာဓာတ္ သိပံုတခုကိုေတာ့ ျပလိုက္ရဦးမယ္။ ]]သြားတယ္ç ရပ္တယ္}} စသည္ျဖင့္ မွတ္တဲ့
အခါမွာ ေထာက္ကန္ ေတာင့္တင္းမႈကို သိသိသြားတာက ဝါေယာဓာတ္ကို ဝိတၳမၻနလကၡဏနဲ႔ သိတာဘဲ၊ တေ႐ြ႔ခ်င္း ေ႐ြ႔႐ွားမႈ
ကို သိသိသြားတာက သမုဒီရဏရသနဲ႔ သိတာဘဲ။ ဆြဲေဆာင္ေနသလိုç တြန္းပို႔ ေနသလို သိသိသြားတာက အဘိနီဟာရ
ပစၥဳပ႒ာန္နဲ႔ သိတာဘဲ။ ပထဝီç အာေပါ ေတေဇာ-တို႔ကို သိရာမွာလဲ ဒီနည္းအတိုင္းပါဘဲ။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေတာ့ ဘယ္
တရားဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထင္႐ွားေပၚလာတုန္းသာ စူးစိုက္ၿပီး မွတ္၊ ဒီလို မွတ္ယင္၊ အဲဒီတရားကို သူ႔လကၡဏာç ရသç ပစၥဳပ႒ာန္နဲ႔
သိသြားတာခ်ည္းဘဲလို႔ ကိန္းေသ မွတ္ထားၾကရမယ္။ ဒီလို သိတာဟာ ]]လကၡဏ ရသ စသည္နဲ႔ သိမ္းဆည္းရမယ္}}လို႔
ဆိုထားတဲ့ ဝိသုဒၶိမဂ္နဲ႔လဲ ညီေနပါတယ္။ ဒီလို ညီေနတာကလဲ တျခားေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဝိသုဒၶိမဂ္ကိုက ဒီ သတိပ႒ာန္
ပါဠိေတာ္နည္းကို ယူၿပီးေရးထားလို႔ပါဘဲ။
 ဒါေၾကာင့္ သတိပ႒ာန္ပါဠိေတာ္ထဲမွာ ဝိပႆနာ႐ႈပံုေတြကို အျပည့္အစံုဘဲ ေဟာထားတယ္လို႔ တထစ္ခ် ဆံုးျဖတ္ၿပီး
ဣရိယာပထပိုင္းç သမၸဇညပိုင္းမ်ားမွာ ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ျဖစ္ေပၚဆဲ ကိုယ္အမူအရာေတြကို ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာဘဲ မလစ္လပ္
ရေအာင္မျပတ္ စူးစိုက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ေနရမယ္။ ဒီလိုမွတ္ေနဆဲမွာ ေညာင္းမႈç ပူမႈç နာက်င္မႈစေသာ ဒုကၡေဝဒနာတမ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚလာ
ျပန္ယင္ အဲဒီေဝဒနာကိုဘဲ စူးစိုက္ၿပီး မွတ္ရဦးမယ္။ သုခေဝဒနာç ဥေပကၡာေဝဒနာ ထင္႐ွားယင္လဲ နည္းတူဘဲ မွတ္ရမယ္။
ထင္႐ွားေပၚလာတဲ့ ေဝဒနာကို ဒီလိုမွတ္သိေနတာက ေဝဒနာႏုပႆနာဘဲ။ ဒီေနရာမွာလဲ ကေလးအသိç သာမာန္ လူႀကီးအသိ
မ်ားနဲ႔ ေယာဂီရဲ႕ အသိထူးျခားပံုကို အ႒ကထာမွာ ႐ွင္းျပပါေသးတယ္။ သို႔ေပမယ့္ အခ်ိန္ကမလံုေလာက္လို႔ ဆရာေတာ္က
ေတာ့ တိုတို႐ွင္းရေတာ့မွာဘဲ။ ေယာဂီရဲ႕အသိ ဘယ္ေလာက္ ထူးျခားျမင့္ျမတ္တယ္ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိခ်င္ၾကယင္
က်က်နနသာ အားထုတ္ၾကည့္ၾကပါ၊ ေလး ငါး ေျခာက္ရက္ေလာက္ အားထုတ္မိယင္ကို မေမ့ႏိုင္ေအာင္ အသိ႐ွင္းသြားပါလိမ့္
မယ္။
 ၿပီးေတာ့-ကိုယ္အမူအရာေတြကို မွတ္ေနဆဲမွာ ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္နဲ႔ စိတ္ကူးေတြ ျဖစ္လာတာကိုလဲ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။
အဲဒီစိတ္ေတြကိုလဲ မလြတ္ေစနဲ႔၊ ေပၚလာတိုင္း ေပၚလာတိုင္း ]]သြားတယ္ç ၾကံတယ္ç သိတယ္}} စသည္ျဖင့္ မွတ္လိုက္ရမယ္၊
အဲဒါက စိတၲာႏုပႆနာဘဲ။ ဒီ စိတၲာႏုပႆနာကို ]]သရာဂံ ဝါ စိတၲံ သရာဂံ စိတၲႏၱိ ပဇာနာတိ}} စသည္ျဖင့္ ေဟာထားပါ
တယ္။ အ႒ကထာမွာလဲ စိတ္တိုင္း စိတ္တိုင္းကို ျဖစ္ခိုက္ ျဖစ္ခိုက္မွာဘဲ မွတ္ရမယ္လို႔ ေသေသခ်ာခ်ာဘဲ ျပဆိုထားပါတယ္။
 ၿပီးေတာ့-ကာမစၦႏၵ ေခၚတဲ့ လိုခ်င္ ႏွစ္သက္မႈ၊ ဗ်ာပါဒေခၚတဲ့ စိတ္ပ်က္မႈ၊ ထိနမိဒၶေခၚတဲ့ ထိုင္းမိႈင္း ပ်င္းရိမႈ ဥဒၶစၥ
ေခၚတဲ့ စိတ္ပ်ံ႔လြင့္မႈ၊ ကုကၠဳစၥ ေခၚတဲ့ ေနာင္တ ပူပန္မႈ၊ ဝိစိကိစၦာေခၚတဲ့ ယံုမွား ေဝဘန္မႈ၊ ဒီ နီဝရဏတရားဆိုးေတြ
ျဖစ္ေပၚလာယင္လဲ လိုခ်င္တယ္ ႏွစ္သက္တယ္ စိတ္ပ်က္တယ္ စသည္ျဖင့္ မေပ်ာက္မခ်င္း မွတ္ရမယ္၊ အားထုတ္ခါစေတာ့
အတန္ၾကာေအာင္လဲ မွတ္ရတတ္တယ္။ သို႔ေပမယ့္-သတိ သမာဓိÓဏ္ ရင့္သန္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ]]လူႀကီးက ဟဲ့လို႔
မာန္လိုက္တာနဲ႔ ၿငိမ္သြားတဲ့ကေလးလိုဘဲ}} တခ်က္ထဲ မွတ္လိုက္႐ံုနဲ႔ နီဝရဏေတြ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္
မယ္။ ဒီလို နီဝရဏ တရားေတြကို ေပၚလာတိုင္း ေပၚလာတိုင္း ႐ႈမွတ္ထာက ဓမၼာႏုပႆနာရဲ႕ တစိတ္တေဒသဘဲ။
 ေဟာ-အခ်ိန္က နဲသြားၿပီ၊ ခႏၶာ အာယတန ေဗာဇၩင္ သစၥာေတြကိုေတာ့ ေဟာခ်ိန္ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ Óဏ္ျဖစ္ပံုကိုလဲ
အတိုခ်ဳပ္ ေဟာရေတာ့မွာဘဲ။ ယခုေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ႐ုပ္နာမ္အမူအရာေတြကို မျပတ္ မွတ္ေနတဲ့ ေယာဂီမွာ ခဏိကသမာဓိ
အား႐ွိလာေတာ့ မွတ္စိတ္က မွတ္ရာအာ႐ံုမွာခ်ည္း တန္းကနဲ စိုက္ကနဲ က်က်သြားေနေတာ့တာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပ်ံ႔လြင့္မႈ
မ႐ွိေတာ့ဘဲ မွတ္စိတ္ခ်ည္း စင္ၾကယ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒါဟာ စိတၲဝိသုဒၶိပါဘဲ။
 အဲဒီအခါမွာ ]]တဒါရမၼဏ အ႐ူပဓမၼာ သယေမဝပါကဋာ}} လို႔ဆိုတဲ့ အတိုင္းဘဲ မွတ္စိတ္ကလဲ သူ႔အလိုလိုပင္
ထင္႐ွားေနေတာ့တာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္-မွတ္ရတဲ့႐ုပ္နဲ႔ မွတ္စိတ္-နာမ္ဆိုတဲ့ ဒီ၂-ခု ၂-ခုထဲသာ မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္း အတြဲလိုက္
အတြဲလိုက္ ျဖစ္ေနတာကို ထင္႐ွားေတြ႔ရတယ္။ ဒီေတာ့-]]ဒီ႐ုပ္နာမ္ ၂-ခု အျပင္၊ ငါေကာင္ç သတၲဝါေကာင္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူး}}
ဆိုတာကို ႏွစ္ႏွစ္ျုခိက္ျုခိက္ပဲ သေဘာက်သြားပါတယ္။ အဲဒါဟာ နာမ႐ူပ ပရိေစၦဒÓဏ္နဲ႔ ဒိ႒ိဝိသုဒၶိ ပါဘဲ။
 ၿပီးေတာ့-ေကြးခ်င္မႈ စေသာ စိတ္အေၾကာင္း ႐ွိမွေကြးမႈ စေသာ ႐ုပ္အက်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တာကိုလဲ ထင္႐ွားေတြ႔ရတယ္၊
ျမင္စရာ အဆင္းစေသာ အာ႐ံုလဲ႐ွိမွ မ်က္စိစေသာတည္ရာလဲ႐ွိမွ ျမင္မႈစေသာ စိတ္နာမ္အက်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တာကိုလဲ ထင္႐ွား
ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေယာဂီဟာ မွတ္သိေနရင္းပင္ ]]အေၾကာင္းနဲ႔ အက်ိဳးမွ် ႐ွိတာဘဲ၊ ေကြးေအာင္ç ဆန္႔ေအာင္ç
ျမင္ေအာင္ç ၾကားေအာင္ ျုပလုပ္ေပးတဲ့ ငါေကာင္ရယ္လို႔ မ႐ွိဘူး}} ဆိုတာကို ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း သေဘာက်သြားပါတယ္။
ဒါကေတာ့-ပစၥယပရိဟÓဏ္နဲ့ ကခၤါ ဝီတရဏဝိသုဒၶိဘဲ။ ဒီဝိသုဒၶိေလာက္ေတာ့ တကယ္အားထုတ္ယင္ ၂-ရက္၊ ၃-ရက္
ေလာက္နဲ႔ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
 ၿပီေတာ့-မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္း ေပၚလာသမွ်အာ႐ံုဟာ မၾကာခင္ဘဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ မခံသာ
တဲ့ ေဝဒနာေတြကိုလဲ မ်ားစြာေတြ႔ရတတ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္-]]ေပၚလာျပီး ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားလို႔ မျမဲတာခ်ည္းဘဲ}}လို႔လဲ
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၃
ဆင္ျခင္မိတယ္၊ ]]ေပၚမႈ ေပ်ာက္မႈက ႏွိပ္စက္ေနလို႔ ဆင္းရဲခ်ည္းဘဲ၊ မခံသာလို႔လဲ ဆင္းရဲခ်ည္းဘဲ}} လို႔လဲ ဆင္ျခင္မိတယ္။
]]သူ႔သေဘာအတိုင္း ျဖစ္ပ်က္ေနလို႔ အစိုးမရတဲ့ သေဘာခ်ည္းဘဲ}} လို႔လဲ ဆင္ျခင္မိတယ္။ ဒါကေတာ့ သမၼသနÓဏ္ဘဲ။
 ၿပီးေတာ့-မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္း မွတ္ရတဲ့အာ႐ံုဟာ ေပၚလာၿပီးယင္ခ်က္ခ်င္းဘဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကို ထင္႐ွား
ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေနရာက ႐ုပ္နာမ္ဟာ တျခားတေနရာသို႔ မေရာက္ဘဲ၊ သူ႔ေနရာမွာဘဲ ေပ်ာက္သြားတာကို
႐ွင္းလင္းစြာ မ်က္ေမွာက္ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒါဟာ ဥဒယဗၺယÓဏ္ပါဘဲ။ ဒီÓဏ္ကိုလဲ တင္းတင္းရင္းရင္း အားထုတ္ယင္
ေလးငါးရက္ေလာက္နဲ႔ ေရာက္ႏိုင္တာဘဲ။
 ဒီÓဏ္ျဖစ္ခါစမွာ အလင္းေရာင္ေတြç ပီတိအရသာေတြ ပႆဒၶိအရသာေတြç စိတ္ခ်မ္းသာေတြ ဒီလိုအရသာထူးေတြ
ကိုလဲေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္-ဘယ္ေတာ့ကမွ မေတြ႔ဘူးတဲ့ အရသာထူးေတြကိုခံစားၿပီး အလြန္လဲ ဝမ္းသာေနမိတတ္ပါ
တယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ဥပကၠိေလာသေတြဘဲ၊ ဒါေတြကိုေတာ့ မွတ္မွတ္ၿပီး ပယ္ရတယ္။ ဒီဥပကၠိေလသအရာမွာ ေျပာျပစရာ
ေတြကေတာ့ အလြန္မ်ားတာဘဲ။ သိပႆနာ႐ႈနည္းက်မ္း ဒုတိယတြဲမွာဘဲ ၾကည့္ၾကပါေလေတာ့။
 ၿပီးေတာ့ မွတ္တိုင္း မွတ္တိုင္းမွတ္ရတဲ့ အာ႐ံုေရာမွတ္စိတ္ေရာ ရိပ္ကနဲ႔ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကိုခ်ည္း ေတြ႔ေနရပါ
တယ္။ ပံုသဏၭာန္အထည္ျဒဗ္မ႐ွိဘဲ တရိပ္ရိပ္နဲ႔ လ်င္ျမန္စြာ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကိုခ်ည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္၊ အဲဒါကေတာ့
ဘဂၤÓဏ္ဘဲ။ တခ်ိဳ႔က ပံုသဏၭာန္ အထည္ျဒဗ္အာ႐ံုဝတၳဳႀကီးေတြ ဖ႐ိုဖရဲျုပိကြဲေၾကမြၿပီး ပ်က္စီးသြားတာကို ျမင္ယင္
ဘဂၤÓဏ္ဘဲလို႔ ထင္မွတ္ေနတတ္တယ္။ အဲဒီလို ပံုသဏၭာန္ အထည္ျဒဗ္ပ်က္ကို ျမင္တာကေတာ့ သမၼသနÓဏ္ပိုင္းမွာ
ေတြ႔တာမ်ိဳးဘဲ။ ဘဂၤÓဏ္မွာေတာ့ ပံုသဏၭာန္အထည္ျဒဗ္ကိုမထင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အထည္ျဒဗ္ ပံုသဏၭာန္မထင္ဘဲ
အာ႐ံုေရာ မွတ္စိတ္ေရာ၊ တစံုလံုး တစံုလံုး ရိပ္ကနဲ ရိပ္ကနဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာကိုခ်ည္း မျပတ္သိေနမွ ဘဂၤÓဏ္လို႔
ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္ထားၾက။ ဝိပႆနာဟာ ဒီဘဂၤÓဏ္အထိ အခ်ိဳးတက်ျဖစ္ဘို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီÓဏ္အထိ အခ်ိဳးက်
လာယင္ ဘယç အာဒီနဝ နိဗိၺႏၵç မုဥၥိတုကမ်တာç ပဋိသခၤါç သခၤါ႐ုေပကၡာ စေသာ အထက္ ဝိပႆနာÓဏ္ေတြဟာ
အစဥ္အတိုင္း ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အခ်ိန္နဲလို႔ ခ်ံဳးၿပီး အလြယ္တကူေျပာတာပါ။ အမွန္မွာေတာ့-မဂ္Óဏ္
မေရာက္ေသးမခ်င္း အ႐ႈပ္အေထြးကေလးေတြကေတာ့ ႐ွိေနေသးတာဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ အားေပးျုပျပင္မည့္ ဆရာ႐ွိေနဘို႔ဟာ
လိုေနေသးတာပါဘဲ။
 သို႔ေပမယ့္-႐ႈမွတ္မႈ တခုထဲကိုသာ အားကိုးၿပီးေတာ့-ထင္ေပၚသမွ် ႐ုပ္နာမ္ေတြကို မဆုတ္မနစ္ တမွတ္ထဲ မွတ္
သြားယင္ ယခုေျပာခဲ့တဲ့ Óဏ္ေတြဟာ အစဥ္အတိုင္း ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ထူးျခားတဲ့ ဝု႒ာနဂါမိနီဝိပႆနာ Óဏ္နဲ႕
အႏုေလာမ Óဏ္ဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ မဂ္Óဏ္ဆီကို တဟုန္တည္း တိုးတက္သြားတဲ့ Óဏ္ထူး
ေတြေပါ့။ ဒီလို တိုးတက္လာရာက အႏုေလာမÓဏ္လဲ ဆံုးသြားေရာ၊ ေဂါၾတဘူÓဏ္ç မဂ္Óဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚၿပီး သခၤါရဒုကၡ
လံုးဝခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နိဗၺာန္အာ႐ံုထဲသို႔လဲ ျုဖတ္ကနဲဆို ေျပးဝင္သြားပါေရာ။ အဲဒီလို အၿငိမ္းဓာတ္ထဲသို႔ က်ေရာက္ေျပးဝင္သြား
တာဟာ ]]ဓမၼစကၡံဳ ဥဒပါဒိ ယံကိဥၥိ သမုဒယဓမၼံ၊ သဗၺံ တံ နိေရာဓဓမၼႏၱိ}} ဆိုတဲ့ ပါဠိေတာ္မ်ား၊ ]]အပၸဝတၲ-မႏုပၸေတၲာ နိဗၺါနံ
သစၦိကေရာတီတိ ဝုစၥတိ}} ဆိုတဲ့ မိလိႏၵပဥႇာတိုနဲ႔အညီ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ ျုပသြားတာပါဘဲ။ ဒီလိုနိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္
ျုပသြားႏိုင္ဘို႔ရာ ျမတ္စြာဘုရားက မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ နိဗၺာန္သြားခ်င္ယင္ သြားရေအာင္
လို႔ လမ္းစေလာက္ေတာ့ ညြန္ျပၿပီးပါၿပီ။ အျပည့္အစံု သိခ်င္ၾကယင္ေတာ့ ဝိပႆနာ႐ႈနည္းက်မ္းကိုဘဲ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ၾကည့္
ၾကပါေလ။ တရားေတာ္ကိုေတာ့ ဒီမွ်နဲ႔ဘဲ အဆံုးသတ္ေတာ့မယ္။
မဟာသတိပ႒ာန္ေဒသနာေတာ္ကို ေလးေလးစားစား အားထား ယံုၾကည္ႏိုင္ၾကပါေစ။
အားထား ယံုၾကည္၍ သတိပ႒ာန္ ၄-ပါးကို ပြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ျပည့္ျပည့္စံုစံု အားထုတ္ႏိုင္ၾက၍ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ကို အျမန္ဆိုက္ေရာက္ၾကပါေစ။
မဟာသတိပ႒ာန္ တရားေတာ္ႀကီး ၿပီးၿပီ။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၄
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရား
ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ
ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္ႀကီး ေဆာင္ပုဒ္မ်ား
၁-အစြန္းပယ္၊ အလယ္သြား
၁။ ကာမခ်မ္းသာ၊ သံုးေဆာင္တာ၊ ပယ္ခြါ ေ႐ွာင္ရမည္။
၂။ မသံုးေဆာင္ဘဲ၊ ကိုယ္ညႇင္းဆဲ၊ ဒါလဲ ေ႐ွာင္ရမည္။
၃။ အစြန္း ၂-သြယ္၊ လမ္းမွားပယ္၊ အလယ္လမ္းမွန္သည္။
၄။ လမ္းမွန္ကို ေလွ်ာက္၊ Óဏ္ျမင္ေပါက္၊ ဆိုက္ေရာက္ နိဗၺာန္ျပည္။
၂-မဂၢင္႐ွစ္တန္ လမ္းမွန္၏သ႐ုပ္
မွန္စြာ ျမင္သိç ႀကံမိ မွန္ကန္၊ (ပညာကၡႏၶာ ၂-ပါး)
မွန္စြာေျပာ-ျုပç ႐ွာမႈလမ္းမွန္၊ (သီလကၡႏၶာ ၃-ပါး)
မွန္စြာေၾကာင့္ၾကç မွတ္ရမွန္ကန္၊ စူးစိုက္ကပ္၊ ႐ွစ္ရပ္ မဂ္လမ္းမွန္။ = (သမာဓိကၡႏၶာ ၃-ပါး)
၃-အႏုç အလတ္ç အရင့္ မဂၢင္ ၃-မ်ိဳး
၁။ မူလç ပုဗၺ၊ အရိယ၊ သံုးဝ မဂၢင္ျမတ္။ (မူလမဂၢင္၊ ပုဗၺဘာဂ ဝိပႆနာ မဂၢင္၊ အရိယမဂၢင္)
၂။ ျဖစ္ပြါးေစလွ်င္၊ ဤမဂၢင္၊ ေျပးဝင္ နိဗၺာန္ဓာတ္။
၄-သစၥာေလးတန္ အမွန္ေလးပါး
၁။ ဒုကၡသစၥာ၊ ဆင္းရဲအစစ္အမွန္။
၂။ သမုဒယသစၥာ၊ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္း အစစ္အမွန္။
၃။ နိေရာဓသစၥာ၊ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာ အစစ္အမွန္။
၄။ မဂၢသစၥာ၊ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာ ဆိုက္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္လမ္းေကာင္း အစစ္အမွန္။
၅-ဒုကၡသစၥာ
၁။ ျဖစ္ အို ေသေရး၊ စိုးရိမ္ေဆြး၊ ငိုေျြကး-ကိုယ္နာက်င္။
၂။ ႏွလံုးမသာ၊ စိတ္ျပင္းစြာ၊ ပူတာ ဆင္းရဲပင္။
၃။ မုန္းသူႏွင့္တြဲ၊ ခ်စ္သူကြဲ၊ ဆင္းရဲအမွန္ပင္။
၄။ မရတာ လို၊ ဒုကၡဆို၊ တိုတိုေျပာရလွ်င္။
၅။ စြဲလမ္းႏိုင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ သစၥာ ဒုကၡပင္။
၆-ဥပါဒါန္ႏွင့္ ဥပါဒါနကၡႏၶာ
၁။ ထင္လြဲç သာယာ၊ စြဲလမ္းတာ၊ ၂-ျဖာ ဥပါဒါန္။
၂။ ငါç ငါ့ဥစၥာ၊ စြဲႏိုင္တာ၊ ဥပါဒါနကၡန္။
၃။ ႐ုပ္ç ေဝç သညာ၊ သခၤါရာ၊ ဝိညာ ဤငါးတန္။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၅
၇-သမုသယသစၥာ
၁။ ကာမတဏွာ၊ ေကာင္းႏိုးရာ၊ သာယာ ႏွစ္သက္မႈ။
၂။ ဘဝတဏွာ၊ တည္ၿမဲသာ၊ ထင္ကာ ႏွစ္သက္မႈ။
၃။ ဝိဘဝမွာ၊ ျပတ္စဲသာ၊ ထင္ကာ ႏွစ္သက္မႈ။
၄။ ဆင္းရဲပြါးရန္၊ အေၾကာင္းမွန္၊ သံုးတန္တဏွာစု။

၈-နိေရာဓႏွင့္မဂၢသစၥာ
၁။ တဏွာခ်ဳပ္က၊ နိေရာဓ၊ ဒုကၡအၿငိမ္းမွန္။
၂။ ၿငိမ္းရာကိုပင္၊ ဆိုက္ေရာက္ျမင္၊ မဂၢင္ အက်င့္မွန္။
၉-Óဏ္ ၃-ပါးႏွင့္ ゞင္းတို႔၏ျဖစ္ရာကာလ
၁။ ေ႐ွးေနာက္ကာလ၊ မဂ္ခဏမွာ၊ ေလးသစၥာ၊ သိတာသစၥÓဏ္။
(သစၥÓဏ္သည္ မဂ္၏ ေ႐ွးကာလမွာေရာ ေနာက္ကာလမွာေရာ မဂ္ခဏမွာေရာ
ကာလသံုးပါးလံုး၌ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလို၏)
၂။ သိသင့္ç ပယ္သင့္၊ ဆိုက္ç ပြါးသင့္၊ သိႏွင့္ ကိစၥÓဏ္။
(ကိစၥÓဏ္သည္ မဂ္၏ ေ႐ွးအဘို႔ကပင္ သိႏွင့္သည္ ျဖစ္ႏွင့္သည္ဟု ဆိုလို၏။)
၃။ ကိစၥၿပီးလွ်င္၊ ၿပီးေၾကာင္းျမင္၊ ေခၚတြင္ ကတÓဏ္။
(မဂ္ကိစၥ ၿပီးေသာအခါ၌ ၿပီးေၾကာင္း ျပန္လွည့္၍ ဆင္ျခင္ေသာ ပစၥေဝကၡဏာÓဏ္ကတÓဏ္
ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလို၏။)


၁၀-သစၥÓဏ္၏ ကိစၥ ၄-ပါး
၁။ ဒုကၡသစၥာကို ပိုင္းျခား၍ သိရသည္၊ ဤသို႔ သိတာကို ပရိညာပဋိေဝဓ ေခၚသည္။
၂။ သမုဒယ သစၥာကို ပယ္ရသည္၊ ဤသို႔ ပယ္တာကိုပင္ ပဟာနပဋိေဝဓ ေခၚသည္။
၃။ နိေရာဓသစၥာကို မ်က္ေမွာက္ ျုပရသည္၊ ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္ျုပတာကို သစၦိကိရိယာပဋိေဝဓ
ေခၚသည္။
၄။ မဂၢသစၥာကို မိမိသႏၱာန္၌ ျဖစ္ပြါးေစရသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ပြါးေစတာကိုပင္ ဘာဝနာပဋိေဝဓ
ေခၚသည္။
၅။ ေလးသစၥာမွ၊ နိေရာဓ၊ မဂ္က သိျမင္လွ်င္။
၆။ ပဋိေဝဓ၊ ေလးကိစၥ၊ ၿပီးၾက အားလံုးပင္။

မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၆
ကန္ေတာ့ခန္း
 ဩကာသç ဩကာသç ဩကာသ၊ ကာယကံç ဝစီကံç မေနာကံ တည္းဟူေသာ အျပစ္ခပ္သိမ္း ပေပ်ာက္ၿငိမ္း၍
အသက္႐ွည္စြာ အနာမဲ့ေရး ရန္ေဘး ကင္းေၾကာင္း ေကာင္းမႈ မဂၤလာ ျဖစ္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွါ ဘုရားရတနာç တရားရတနာç
သံဃာရတနာတည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါး (ဆရာသမား) တို႔ကို အ႐ိုအေသလက္အုပ္မိုး၍ ႐ွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့
ကန္ေတာ့ပါ၏ အ႐ွင္ဘုရား။
[ဆုေပးမည့္ပုဂၢိဳလ္႐ွိလွ်င္ ဤတြင္ရပ္ပါ]
ဆုေပးမည့္ပုဂၢိဳလ္မ႐ွိလွ်င္
ေအာက္ပါဆုေတာင္းကိုဆက္ေတာင္းပါ
 ကန္ေတာ့ရေသာ ဤေကာင္းမႈကံ ေစတနာတို႔ေၾကာင့္ အပါယ္(၄)ပါးç ကပ္(၃) ပါးç ရပ္ျပစ္(၈) ပါးç ရန္သူမ်ိဳး(၅)
မ်ိဳးç ဝိပတၲိတရား(၄) ပါးç ဗ်သနတရား(၅) ပါးç အနာမ်ိဳး(၉၆) ပါးç မိစၦာဒိ႒ိ(၆၂) ပါးတို႔မွ အခါခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ၿငိမ္း
သည္သာျဖစ္၍ မဂ္တရား ဖိုလ္တရား နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကို လ်င္ျမန္စြာ ရပါလို၏။ (အ႐ွင္ဘုရား)။
 အစိေႏၱယ် အစိေႏၱယ်၊ အပၸေမယ် အပၸေမယ်၊ မႀကံဆ မႏိႈင္းယွဥ္ ႏိုင္ေကာင္းေသာ ဂုဏ္ေတာ္ေပါင္း အနႏၱႏွင့္ လံုးဝ
ဥႆံု ျပည့္စံုေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၁။ (က) အရဟံ-လြန္ကဲ ထူးျမတ္ေသာ သီလဂုဏ္ သမာဓိဂုဏ္ ပညာဂုဏ္ ဝိမုတၲိဂုဏ္ ဝိမုတၲိÓဏဒႆနဂုဏ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံု
ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ လူနတ္ ျဗဟၼာ သတၲဝါအေပါင္းတို႔၏ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၁။ (ခ) အရဟံ-ဝါသနာႏွင့္တကြ တေထာင့္ငါးရာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတို႔မွ ကင္းေဝးစက္ၾကယ္ေတာ္မူေပေသာ
ျမတ္စြာဘုရား။
၁။ (ဂ) အရ-ဟံ၊ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ အစ႐ွိေသာ ကိေလသာ ရန္သူတို႔ကို ပယ္သတ္ေတာ္မူၿပီးေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၁။ (ဃ) အရ-ဟံ သံသရာစက္၏ ေထာက္ အကန္႔ တို႔ကို ခ်ိဳးဖ်က္ေတာ္မူၿပီးေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၁။ (င) အ-ရဟံ မ်က္ေမွာက္ မ်က္ကြယ္ အခ်င္းခပ္သိမ္း စင္ၾကယ္၍ ဆိတ္ကြယ္ရာ မ႐ွိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၂။ သမၼာသမၺဳေဒၶါ- သစၥာေလးပါး ခပ္သိမ္းေသာတရားတို႔ကို သူတပါးအထံနည္းမခံဘဲ ကိုယ္တိုင္Óဏ္အဟုန္ အစြမ္း
ျဖင့္ စူးစမ္း ႐ွာေဖြကာ မွန္ကန္စြာ သိေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၃။ ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ-ဝိဇၨာမည္ေသာ Óဏ္ထူး ၃-ပါးç Óဏ္ထူး ၈-ပါး၊ စရဏ မည္ေသာ အေျခခံအက်င့္တရား
၁၅-ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၄။ (က) သုဂေတာ-သတၲဝါတို႔အား အက်ိဳးမ်ားေၾကာင္း ဟုတ္မွန္ေသာ စကားေကာင္းကိုသာ ျြမက္ဆိုေတာ္ မူတတ္ေပေသာ
ျမတ္စြာဘုရား။
၄။ (ခ) သုဂေတာ-မဂၢင္႐ွစ္ျဖာ တင့္တယ္ေသာ အမူအရာျဖင့္ ေကာင္းစြာ သြားျခင္းç ေကာင္းစြာျဖစ္ျခင္း ႐ွိေတာ္မူေပေသာ
ျမတ္စြာဘုရား။
၅။  ေလာကဝိဒူ-ေလာက၏ အေၾကာင္းအရာအလံုးစံုကို အကုန္အစင္ သိျမင္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၆။ (က) ႏုတၲေရာ-အျမင့္အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ သီလဂုဏ္ သမာဓိဂုဏ္ ပညာဂုဏ္ ဝိမုတၲိဂုဏ္ ဝိမုတၲိÓဏဒႆနဂုဏ္တို႔ႏွင့္
ျပည့္စံုေတာ္ မူေသာေၾကာင့္ ေလာကဓာတ္အလံုး၌ အျမင့္အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၆။ (ခ) ပုရိသဒမၼသာရထိ-ယဥ္ေက်း လိမၼာ ပညာ အသိမ႐ွိၾကေသး မျပည့္ဝေသး၍ ဆံုးမေပးထိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား
ယဥ္ေက်းလိမၼာ ပညာ ျပည့္ဝအခ်ိဳးက်ေအာင္ ဆံုးမ သြန္သင္ေတာ္မူတတ္ေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
မဟာသတိပ႒ာန္တရားေတာ္ႀကီး ၁၇
၆။ (ဂ) အႏုတၲေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ-ဆံုးမထိုက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား ညႊန္ၾကားသြန္သင္ ပဲ့ျပင္ဆံုးမမႈ၌ အတုမ႐ွိ အျမတ္
ဆံုး ျဖစ္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၇။ သတၲာ ေဒဝမႏုႆာနံ-ခ်မ္းသာရေၾကာင္း လမ္းေကာင္းညႊန္ျပ ဆံုးမေတာ္ မူတတ္၍ လူနတ္တို႔၏ ဆရာျမတ္အစစ္
ျဖစ္ေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၈။ ဗုေဒၶါ-တရားအလံုးစံုကို အကုန္ သိေတာ္မူေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
၉။ ဘဂဝါ-ဘုန္းေတာ္အနႏၱ ကံေတာ္အနႏၱ Óဏ္ေတာ္အနႏၱ တန္ခိုးေတာ္အနႏၱတို႔ျဖင့္ လံုးဝဥႆံု ျပည့္စံုေတာ္မူေပ
ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
 အရဟံအစ႐ွိေသာ ကိုးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္ ဆယ္ပါးေသာဂုဏ္ေတာ္ အနႏၱဂုဏ္ေတာ္ ေက်းဇူးေတာ္အေပါင္းတို႔ႏွင့္
ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ သက္ေတာ္ထင္႐ွား သဗၺၫုျမတ္စြာဘုရားကို ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ ႐ိုေသျမတ္ႏိုး လက္အုပ္မိုး၍ ႐ွိခိုး
ပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ ျမတ္စြာဘုရား။