ေထာင့္ကြယ္

ေထာင့္ကြယ္ ၿမိဳ႕ေဟာင္း

ဆရာေဇာ္(စိတ္ပညာ) |July 27, 2015

ဆရာႀကီး ထားဝယ္ေက်ာ္မင္းက ထားဝယ္ဆိုတဲ့ အမည္ကို ဒီလိုေျပာင္း လာတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
(၁) ၿမိဳ႕ပတ္လည္က အရပ္ ၈ မ်က္ ႏွာမွာ ေတာင္ ေတြ ဝိုင္းေနလို႔ သက္ႀကီး စကားအရ ေတာင္ဝိုင္း လို႔ ေခၚရာကေန ထားဝယ္ ျဖစ္လာတယ္။
(၂) ဘုရင့္ေနာင္ မင္းလက္ထက္မွာ ထားဝယ္ ေဒသ ကေန ဒါးေတြဝယ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဒါးဝယ္ ကေန ထားဝယ္ျဖစ္ လာတယ္။

(၃) ပုဂံက နရပတိစည္သူမင္းဟာ တနသၤာရီကို တိုက္ခိုက္ၿပီးအျပန္ ထား ဝယ္ကၽြန္းဆြယ္ အေနာက္ဘက္ ပင္လယ္ ကမ္းေျခမွာ ေခတၱဝင္ေန ၿပီး ေထာင့္ကြယ္ ဆိုတဲ့ၿမိဳ႕ကို တည္ခဲ့တယ္။ ဒီ ေထာင့္ကြယ္ ကေန ထားဝယ္ျဖစ္တယ္။

(၄) ယိုးဒယားလို ႀကိမ္ေတြ အေရာင္း အဝယ္လုပ္ တဲ့ ဆိပ္ကမ္းကို တာဝိုင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ဒီတာဝိုင္း ကေန ထားဝယ္ ျဖစ္တယ္။

(၅) ရွင္ဇံမင္းက သူရရွိတဲ့ ဓာတ္ ေတာ္ေတြကို ေစတီတည္တဲ့အခါ ဓာတ္ ေတာ္ေတြ ေကာင္းကင္ မွာ ကြန္႔ျမဴး ပ်ံဝဲ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဓာတ္ဝဲလို႔ ေခၚဆိုရာ ကေန ထားဝယ္ ျဖစ္လာတယ္။

(၆) ျမတ္စြာဘုရားရွင္ (၁၁) ဝါ ေျမာက္မွာ က နန္းေတာင္ကို ႂကြေတာ္မူ တယ္။ ဒီအခါ ထက္ဝယ္ ဖြဲ႕ေခြ ထိုင္ေတာ္ မူ ဖူးတယ္။ ဒီလို ထိုင္ေတာ္မူ တာ ကို မြန္ ေတြက ထဝႈိင္းလို႔ ေခၚတယ္။ ဒီထဝႈိင္း ကေန ထားဝယ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒီအဆိုေတြ ကို ေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ အတြက္ ဘာသာေဗဒဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ေတြ၊ ေလ့လာသူေတြ လိုအပ္ပါတယ္။

အထက္ ေဖာ္ျပပါ အဆိုေတြထဲက အမွတ္ စဥ္ (၃)ျဖစ္တဲ့ ေထာင့္ကြယ္ၿမိဳ႕ ေဟာင္း ကို ကၽြန္ေတာ္ က စိတ္ဝင္စားပါ တယ္။

ဆရာႀကီး ထားဝယ္ေက်ာ္မင္း ေရးသားခဲ့ တဲ့ ထားဝယ္ အျမဳေတ စာအုပ္ စာမ်က္ ႏွာ ၁၀မွာ ၿမိဳ႕ေဟာင္း အမွတ္စဥ္ (၁၂) ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၅၆၆ ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံျပည့္ရွင္ အေလာင္းစည္သူ၏ေျမး နရပတိစည္သူမင္းသည္ ထားဝယ္ကၽြန္း ဆြယ္ အငူႏွင့္ ခရီးအသင့္အတင့္ကြာ အေနာက္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္းတစ္ေနရာ တြင္ ေထာင့္ကြယ္ ၿမိဳ႕ ေဟာင္းတည္ထား ခဲ့သည္။ ဤေနရာတြင္ ယခုအခါ ၿမိဳ႕႐ြာ မရွိ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ရာသာရွိသည္လို႔ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၅၆၆ ခုဆိုရင္ ခရစ္ႏွစ္အရ ၁၁၀၄ခု ျဖစ္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၉၀၀ ေက်ာ္ ျဖစ္ တယ္။၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ပထမဆုံး အႀကိမ္ ကြင္းဆင္း ေလ့လာပါတယ္။ ထားဝယ္ ကၽြန္းဆြယ္ အေနာက္ဘက္ ပင္လယ္ ကမ္းေျခ တစ္ေနရာလို႔ ၫႊန္းတယ္။

အခု ၿမိဳ႕႐ြာ မရွိဘူးလို႔လည္း ဆိုလို႔ ေက်ာက္နီေမာ္ အထိ ကားနဲ႔သြားၿပီး ရွင္ေမာ္အထိ လမ္းေလၽွာက္ ေလ့လာပါ တယ္။ ကံေကာင္း ခ်င္ေတာ့ ၾကက္လႊတ္ ႐ြာသား ရွင္ေမာ္ ဘုရား ေဂါပကအဖြဲ႕ အတြင္းေရး မႉးျဖစ္တဲ့ ဦးစိုးေမာင္ရဲ႕ ရွင္းျပ မႈကို ၾကားခဲ့ရတယ္။

ေထာင့္ကြယ္ ၿမိဳ႕ေဟာင္း အမည္နဲ႔ (၃) ေနရာ ရွိတယ္လို႔ ၾကားဖူးေၾကာင္း၊ ယခု(၁) ၾကက္လႊတ္ ေက်း႐ြာ၊ (၂) ျမင္းခြာ ေအာ္နဲ႔ (၃) ဝဲမကိုက္ (ဆင္ေထာက္) ေက်း႐ြာေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၾကက္လႊတ္ ေက်း႐ြာမွာ အေထာက္အထား မေတြ႕ ရေပမယ့္ အေနာက္ဘက္ ပင္လယ္ကမ္း ျဖစ္တဲ့ ျမင္းခြာေအာ္ေနရာတြင္ အိုးကြဲေတြ ရဖူး ေၾကာင္း၊ ဝဲမကိုက္ကို သြားသင့္ ေၾကာင္း ေျပာျပပါတယ္။

လူမစြမ္း နတ္မဆိုသလိုဘဲ တိုက္ တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ ေညာျပင္ေက်း႐ြာက တပည့္ ေတြ ရွင္ေမာ္ကို ဘုရားလာဖူးၾက တယ္။ စကားစပ္မိတာနဲ႔ ဝဲမကိုက္ လိုက္ ပို႔ေပး မယ္ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ သူတို႔လာတဲ့ ေလွနဲ႔ ေအာက္ေက်ာက္ဝပ္ကို လိုက္ခဲ့ တယ္။ ဒီကမွ ေညာျပင္မွာ တစ္ည အိပ္ၿပီး ေနာက္ေန႔ ေညာဗ်င္ ေအာ္ကို ေလွနဲ႔ ၄၅ မိနစ္ေလာက္ ျဖတ္ ၿပီးတဲ့အခါ ဒေရာကမ္း လို႔ ေဒသခံေတြေခၚတဲ့ အလြန္လွတဲ့ ကမ္း ေျခကို ေရာက္ပါတယ္။ ကမ္းေျခ သဲေျမ ကို ၅ မိနစ္ေလာက္ျဖတ္ၿပီးတာနဲ႔ ၿမိဳ႕ ေဟာင္းထဲကို ေရာက္ပါတယ္။ နန္းဦး ေတာင္၊ ေက်ာင္းေတာင္၊ ပိဋကတ္ေတာင္၊ ဆင္ျဖဴ႐ုံေတြရွိ ၿပီး ဒီေနရာေတြကို ဆား ေက်ာက္လို႔ေခၚတဲ့ ေရေက်ာက္ အဝိုင္း ေလးေတြနဲ႔ လမ္းလုပ္ ၿပီး ဆက္ သြယ္ထား ပါတယ္။

ၿမိဳ႕ေဟာင္း ရဲ႕အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ နန္းေတာင္ဟာ ေပ၃၀၀ေလာက္ျမင့္ၿပီး ေတာင္ထိပ္မွာ ေစတီ တစ္ဆူနဲ႔ ေက်ာက္ ေရတြင္းရွိပါတယ္။ ေစတီကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ေလာက္က ျပန္လည္တည္ထားၿပီး အမ်ိဳးသမီးရင္သားပုံလို႔ ေဒသခံေတြ ေခၚ တဲ့ ေရွး ေစတီပုံကို ေတြ႕ရတယ္။

ေစတီအနီးမွာ ေရတြင္းတစ္တြင္း ေတြ႕ရ ၿပီး အပ္ခ်ည္လုံးတစ္ လုံးကုန္တဲ့အထိ ေအာက္ မေရာက္ဘူးလို႔ ေဒသခံေတြက ဆိုတယ္။
ဒီနန္းေတာင္ကေန အေနာက္ဘက္ တည့္တည့္မွာ ေက်ာင္းေတာင္နဲ႔ပိဋကတ္ ေတာင္ရွိတယ္။ ေပ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ရွည္ ၿပီး ပ်မ္းမၽွအက်ယ္ ၁၀ ေပ၊ အျမင့္ ၅ ေပရွိတဲ့ ေက်ာက္စီလမ္းလုပ္ထားတယ္။ ေက်ာင္း ေတာင္ဆိုတာ ဆရာေတာ္ ေနထိုင္ရာျဖစ္ ၿပီး ပိဋကတ္ေတာင္ ဆိုတယ္ ပိဋကတ္ ၃ ပုံထား ရွိရာ ေနရာလို႔ ဆိုတယ္။ ဒီနန္းေတာင္၊ ေက်ာင္းေတာင္နဲ႔ ပိဋကတ္ ေတာင္အေျခေတြမွာ ဒီေန႔အထိ အသုံးျပဳ ေနဆဲ ေရခ်ိဳတြင္းေတြ ရွိေန တယ္။ နန္း ေတာင္ကေန ေက်ာက္စီလမ္း အတိုင္း ေပ ၁၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္သြားခဲ့ရင္ ေျမာက္ဘက္ ကို ခ်ိဳးသြားတဲ့ ေက်ာက္စီ လမ္း ၁ လမ္းရွိပါေသး တယ္။ ေပ ၅၀၀ ေလာက္သြားၿပီးရင္ ေပ ၁၀၀ အခ်င္းရွိၿပီး ျမက္ပင္ကလြဲလို႔ ဘာအပင္ႀကီးမွ မေပါက္ တဲ့ ေျမဝိုင္းတစ္ေနရာရွိပါတယ္။ ဒီေနရာ ကို ေဒသခံေတြက ဆင္ျဖဴ႐ုံ လို႔ဆိုတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္က သစ္ဆြဲဆင္ တစ္ေကာင္ကို ဝဲမကိုင္႐ြာထဲ ေခၚလာရာ ႐ြာအဝင္ေခ်ာင္းျဖတ္ကူး ၿပီး ေက်း႐ြာနယ္ ထဲအေရာက္ သစ္ဆြဲဆင္ဟာ ျပင္းထန္ စြာေအာ္ၿပီး လဲက်ေသဆုံးဖူးေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ အခုခ်ိန္ တိုင္ ဆင္ျဖဴ ေတာ္ရွိ ေနၿပီး ေက်း႐ြာကို ေစာင့္ေရွာက္ ေနေၾကာင္း ဆို တယ္။ ၿမိဳ႕ေဟာင္းရာနဲ႔ ကပ္ၿပီးေပါက္ေနတဲ့ ဒီေရ ေတာေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေျမာက္ဘက္ ကို ဆက္ ေလၽွာက္ ခဲ့ရင္ ေပ ၁၀၀ ေက်ာ္  ဆင္မဝဲလိုက္ ဝဲမကိုက္ (ဆင္ေထာက္)ေက်း႐ြာေလး ရွိပါတယ္။ အိမ္ေျခ ၃၀ ေလာက္၊ မူလ တန္းေက်ာင္း ၁ ေက်ာင္း၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္း ၁ ေက်ာင္းရွိ ပါတယ္။

ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမႉးက ပို႔စကတ္ႀကီး တစ္ခု ထုတ္ျပ ပါတယ္။ တစ္႐ြာလုံးမွာ တစ္ခုဘဲရွိေတာ့ ေၾကာင္းလည္းပါတယ္။ ေလ့လာၾကည့္တဲ့ အခါ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ ဆရာႀကီးထားဝယ္ ေက်ာ္မင္း ထုတ္ ေဝခဲ့ တဲ့ ဝဲမကိုက္ (ဆင္ ေထာက္႐ြာ ဆင္ဦး ေတာင္ ဆုေတာင္း ျပည့္ဘုရားနဲ႔ အျခား သမိုင္းမွတ္တမ္း မ်ားပါတဲ့) သမိုင္း ပို႔စကတ္ ျဖစ္တယ္။ ဆရာႀကီးဟာ ၁၉၇၀ ဝန္းက်င္ေလာက္က တည္းက ဒီၿမိဳ႕ ေဟာင္း ကို ေလ့လာခဲ့ တယ္လို႔ သိရ တယ္။

ဆရာႀကီးရဲ႕သား ဦးေဌးလြင္ေက်ာ္ကို ေမးျမန္းၿပီး ထားဝယ္ ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္ မွာ ျပန္ရွာတဲ့အခါ ဒီပို႔စကတ္ဟာ ဗီ႐ိုထဲ မွာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီမွတ္တမ္း မွာ ထားဝယ္ ကၽြန္းဆြယ္ ေလာင္းလုံးၿမိဳ႕နယ္ သၾကက္ေတာေက်း႐ြာ အေနာက္ယြန္း ယြန္း ပင္လယ္ကမ္း ( ယခု နန္းေတာ္႐ိုင္ လို႔ေခၚတယ္) ေနရာမွာ ေထာင့္ကြယ္ၿမိဳ႕ ေဟာင္းကို သကၠရာဇ္ ၅၆၆ ခု မွာ နရပတိ စည္သူမင္းကတည္ တယ္။ ဒီမင္းေနျပည္ ေတာ္ျပန္တဲ့အခါ ပအို႔မင္းသမီးမွ ျမင္တဲ့ သားေတာ္ သနိသ ဝတ္ကို အုပ္စိုးေစ တယ္။ ဒီေနာက္မွာ ကနိသာ၀ရ၊ မင္းဆု တို႔ ဆက္လက္ အုပ္စိုး တယ္။

သကၠရာဇ္ ၆၃၀မွာ မင္းဆုက ေဝဒီၿမိဳ႕သစ္ ကို တည္ ေထာင္ၿပီးေထာင့္ ကြယ္ၿမိဳ႕ ေဟာင္းကေန ေျပာင္း ေ႐ြ႕ခဲ့တယ္ လို႔ဆို တယ္။ဆရာႀကီးေ႐ႊဝယ္ဧရဲ႕ ထားဝယ္ ရာဇဝင္သမိုင္းစာမ်က္ႏွာ ၁၂၉ ရွိ ေဝဒီၿမိဳ႕ တည္ျခင္း ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေထာင့္ ကြယ္ၿမိဳ႕ (ယခု ၾကက္လႊတ္႐ြာ )ကို တည္ ေထာင္ၾကသည့္ ကနိကဝတ္မင္း၊ ၎ သားေတာ္ ကနိဌာသူ၊ ၎ သားေတာ္ ကနိဌာသံ၊ ၎သားေတာ္ ကနိဌာဝါ၊ ၎သားေတာ္ ေစာသူရ၊ ထိုမင္းလက္ ေထာင့္ကြယ္ ၿမိဳ႕မွ ေျပာင္း၍ ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၇၉၂ခုႏွစ္ ေဝဒီၿမိဳ႕ကို တည္ ေလသည္ လို႔ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီေထာင့္ကြယ္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး မွတ္ မွတ္ ရရ ရွိတာကေတာ့ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ေလ့လာေရး ခရီးျဖစ္တယ္။

အာဖရိကႏွင့္ အေရွ႕တိုင္းပညာေလ့လာ ေရး ေက်ာင္း (Sဥဗွ)က ေဒါက္တာ အဲလီဇဘက္မိုး၊ ဦးသန္းေဆြ ( ေမာင္ သန္းေဆြ-ထားဝယ္) (ယခု ျပည္ေထာင္ စုဒုဝန္ႀကီး၊ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန) တို႔နဲ႔ သြားတဲ့အေခါက္ပါ။ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ေလ့လာ ေနတုန္း ဆူနာမီျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံေတြ လွမ္း ထား တဲ့ ငါးေျခာက္ေတြေရထဲပါ သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေဒသခံအခ်ိဳ႕က ဒီဒေရာကမ္းေျခကို ေစာင့္တဲ့ နတ္ရွင္မ စိတ္ဆိုးၿပီး ေရႀကီးတယ္။ ဒီလိုစိတ္ ဆိုးတာ အဂၤလိပ္မ လာလို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္မက ေလ်ာ္ေၾကးေပးရ မယ္လို႔ ဆိုလာပါတယ္။ အေတာ္ေျဖရွင္းခဲ့ ရပါတယ္။

ဒီေလ့လာခ်က္အရ ဒီၿမိဳ႕ ေဟာင္းက ယာယီေန ထိုင္ခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္ ေၾကာင္း၊ စစ္ေရွာင္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ သလို ေဗဒင္ကိန္းခန္းအရ ေခတၱေျပာင္း ေ႐ြ႕ တာလည္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ပင္လယ္ ဘက္ျခမ္း ေရေၾကာင္းလုံၿခဳံေရး စခန္း လည္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ေတြ႕ ရတဲ့ အဂၤေတအပိုင္းအစေတြ အရ အခ်ိန္ မ်ားစြာ မၾကာေသးဘူး၊ လမ္းခင္းထား တဲ့ ေက်ာက္ေတြကေတာ့ ရာသီဥတုေၾကာင့္ ေရၫွိ တက္ၿပီး မည္းေနတယ္။

ဒီေျပာင္း လဲမႈကို ေသခ်ာေလ့လာႏိုင္ရင္ ေခတ္ေျပာ ႏိုင္မယ္ထင္တယ္။ ဘာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္လူေန သြားတယ္ ဆိုတာ က်ိန္း ေသေျပာ ႏိုင္ပါ တယ္။အရင္တုန္း က လူ မသိတဲ့ၿမိဳ႕ေဟာင္း ရာေလးက ေအးခ်မ္းခဲ့ ပါ တယ္။

၂၀၁၁ ခုေလာက္ကစၿပီး ရဘဲေက်း႐ြာ ကေန ကား လမ္းေဖာက္ခဲ့ၿပီး အသြား အလာ အဆင္ေျပခဲ့ပါ တယ္။ ဒီေနာက္မွာ ေတာ့ ေျမယာအေရာင္းအဝယ္ အ႐ႈပ္ အေထြး ေတြ မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ဝဲမကိုက္ ေက်း ႐ြာရဲ႕ သခ်ႋဳင္းေျမပါေရာင္း တဲ့အထဲ ပါ သြားလို႔ အေတာ္ ေျဖရွင္းရ တယ္လို႔ ၾကား ရတယ္။

သူေဌးတစ္ဦးကလည္း ေက်ာင္း ေတာင္ ဘက္မွာ ေျမေတြဝင္ယူကာ ေတာ ရွင္းၿပီး ရာဘာစိုက္ဖို႔ လုပ္ေနေၾကာင္း ႐ြာသား တစ္ဦးက အေၾကာင္းၾကား လာ တယ္။ ဝမ္းသာစရာ တစ္ခုက ခ႐ိုင္သစ္ ေတာ ဌာနက ဒီေရေတာေတြ ထိန္းဖို႔ လုပ္ ေနတယ္ ၾကား တယ္။ ဒီလိုတိမ္ျမဳပ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေပ်ာက္ ကြယ္ သြားမယ့္ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္း ေတြ၊ အထိမ္း အမွတ္ ေတြ တနသၤာရီတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း အေျမာက္အျမား ရွိ ေနပါတယ္။ တာဝန္ရွိ သူေတြ အေနနဲ႔ေကာ၊ ျပည္သူလူထု အေနနဲ႔ေကာ ဝိုင္းဝန္း လက္တြဲၿပီး ေဖာ္ ထုတ္ထိန္းသိမ္း ၾကပါ စို႔လို႔ တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။