ေလာကသာရ ဆံုးမစာ (ရခိုင္သူျမတ္) (မူၾကမ္း)

(ပထမပိုင္း) 

၁. ၾကားပိမ့္သူျမတ္၊ အမ်ားမွတ္စိမ့္၊ ဟိတတၱိက၊ ၾသ၀ါဒျဖင့္၊ ဆံုးမပီးလီ၊ နား၀င့္စီေလာ့၊ နီသို႕ထင္ယွား၊ ဘုရားတရားသဃၤာ၊ ရတနာထြဋ္္ထား၊ ျမတ္သံုးပါးကို၊ ဦးဖ်ားထြဋ္ထက္၊ အၿမဲရြက္ဆို၊ စံုမက္သဒၵါ ၾကည္စီမင္း ။ 
၂. အသက္ရွည္စြာ၊ အနာမဲ့ေၾကာင္း၊ ေကာင္းလွစီခ်င္၊ ပဲ့ျပင္နိစၥ၊ ကြပ္ဆံုးမသား၊ မိဘဆရာ၊ စကားနာ၍၊ က်မ္းစာသိျမင္၊ တတ္ေအာင္သင္ေလာ့၊ ေပၚလြင္မျပဳ၊ ေကာင္းရာတုလွ်က္၊ ေကာင္းမႈျမတ္ႏိုး၊ ေကာင္းေအာင္ႀကိဳး၍၊ ေကာင္းက်ိဳးကိုယ္၌ တည္စီမင္း။ 

၃. သူႀကီးမိဘ၊ ဆရာစသား၊ စိုးရသခင္၊ ေက်းဇူးသွ်င္သို႔၊ ျပစ္တင္ေမာင္းမဲ၊ ရိုက္ပုတ္ဆဲလည္း၊ ၀မ္းထဲယံု႔ယံု႔၊ ယုန္လွ်င္က်ံဳ႕သို႔၊ ဆိုတံု႕မ၀ံ့၊ ေစာင္းမာန္ညံ့ ၍၊ ေၾကာက္ရြံ႕ရိုေသ၊ သီးခံေထြျဖင့္၊ ေကာင္းနီႏွလံုး ယဥ္စီမင္း။ 

၄. ဆႏၵာေဒါသ၊ ဘယာေမာဟ၊ အပါယ္က်သား၊ ဓမၼေလးမည္၊ ဂတိတည္လွ်က္၊ နတ္ျပည္လူ႔ရြာ၊ ခ်မ္းသာေကာင္းမြန္၊ စံစုန္ဆန္၍၊ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း၊ က်င့္ေကာင္းသီလ၊ လွဴဒါနႏွင့္၊ ပုညလယ္ၿမီ၊ စိုက္ႀကဲေထြျဖင့္၊ ပ်ိဳးၿခီအပင္ စည္စီမင္း။ 
၅. ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး၊ ေစာင့္သံုးၿမဲစြာ၊ သတၱ၀ါကို၊ ေမတၱာသက္စီ၊ လွဴဖို႔၀ီ၍၊ စိတ္စီၾကည္သန္၊ သေဘာမွန္သား၊ ပစၥဳပၸန္သံသရာ၊ ခ်မ္းသာစီးပြါး၊ ႏွစ္ပါးျမင္တတ္၊ သူေတာ္ျမတ္ကို၊ မျပတ္ခ်စ္ခင္၊ မိတ္ကၽြမ္း၀င္ရ၊ ၿမဲပင္စင္းလွ်င္း ေပါင္းယွဥ္မင္း။ 
၆. ပညာမ်က္စိ၊ ျမင္မဟိရ မသိတရား၊ အယူမွားလွ်က္၊ စီးပြားမေမွ်ာ္၊ က်ိဴးမေပၚသား၊ သူေတာ္မဟုတ္၊ ယုတ္သည့္စရိုက္၊ လူသူမိုက္ကို၊ မႀကိဳက္မခ်စ္၊ ရန္သူစစ္သို႔၊ မႏွစ္သက္ပဲ၊ ဝီးစြာခ်ဲ၍၊ အၿမဲခြာယွင္း ဖဲၾကဥ္မင္း။ 
၇. ပါဏာတိပါတ္၊ မသတ္သူ႔အသက္၊ ခိုး၀ွက္မမူ၊ မယူသီစာ၊ အိမ္ယာမမွား၊ မုသားမဆို၊ ကိုယ္ကိုႏွိမ့္ခ်၊ ေစာင္႔သီလႏွင္႔၊ ဒါနလွဴ၀တ္၊ ရက္မခၽြတ္လွ်င္၊ မျပတ္ေဆာက္တည္၊ ဆုႀကီးရည္၍ ၊ မၾကည္ခိုက္ရန္၊ သူက်ဴးလြန္လည္း၊ ေစာင္မာန္မျပင္း ယဥ္စီမင္း။ 

၈. မိခင္ဖခင္၊ ေက်းဇူးသွ်င္ကို၊ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး၊ ဂူပထိုုးသို႔၊ ရွိခိုးဦးတင္၊ ၾကည္လင္ျမတ္ေလး၊ သိမ္းျမန္းမႊီး၍၊ လုပ္ေကၽြးခယ၊ ရိုတုတ္ကြလွ်က္၊ ႀကီးထ(လွ)သက္အို၊ မ်ိဳးဆြီကိုလည္း၊ ၾကည္ညိဳညႊတ္တိမ္း၊ ပိုက္ထုပ္သိမ္း၍၊ ခပ္သိမ္းမယြင္း ၿငိမ္းစီမင္း။ မိခင္ဖခင္၊ ေက်းဇူးသွ်င္ကို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုး၊ ဂူပုထိုးသို႔ ရွိခိုးဦးတင္၊ ၾကည္လင္ျမတ္ေလး လုပ္ေကၽြးခယ၊ ႐ိုတုပ္ကြလွ်က္ ႀကီးလွသက္အို၊ မ်ိဳးဆြီကိုလည္း ၾကည္ညိဳၫြတ္တိမ္း၊ ပိုက္ထုပ္သိမ္း၍ မယိမ္းစင္းလွ်င္းၿငိမ္းစီမင္း --။ (အဘိုးသွ်င္စာသား)

 ၉. စတုဒိသာ၊ ေလးမ်က္ႏွာမွ၊ ေရာက္လာအမ်ား၊ ပုဏၰားရဟန္း၊ ဆြမ္းပန္းခ်ိဳ႕တဲ့၊ ရိကၡာမဲ့ကို၊ ယူခဥစၥာ၊ အိမ္ေလွာင္ခါ၌၊ လြယ္ကာထားယူ၊ ထိုသည့္သူသို႔၊ လိုတူမွတ္သား၊ သနားျမတ္လည္း၊ ၀တ္စားပီး၍၊ ေကၽြးမြီးထံရင္း ၿငိမ္းစီမင္း။ 

၁၀. အနိစၥႏွင့္၊ ဒုကၡအနတၱာ၊ သံုးပါးလကၡဏာ၊ မခ်ာေအာက္မိ၊ တစိစိလွ်င္၊ အေလ့အထ၊ ကြပ္ဆံုးမ၍၊ ပဥၥခႏၶာ၊ ငါးျဖာနာမ္ရုပ္၊ ျဖစ္ခ်ဳပ္ႀကိ္မ္ဖန္၊ စက္၀ဟန္သို႔၊ ဖန္တလဲလဲ၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲကို၊ ၀မ္းထဲသံေ၀၊ ထိတ္လန္႔ေထြျဖင့္၊ ရိုေသသည္းတြင္း က်ိန္းစီမင္း။ 

၁၁. ေလာဘေဒါသ၊ ေမာဟသူပ်က္၊ နိတိုင္းဖက္၍၊ အမ်က္လည္းလြန္၊ တဖ်င္သန္လွ်င္၊ ၿပီးလြန္ဖင္ဖင္၊ အာရံုျမင္က၊ ခင္ခင္မြတ္မြတ္၊ လိုက္တံုတတ္သား၊ ထူးပြတ္မဆိုင္း၊ စိတ္ဆင္ရိုင္းကို၊ သံုးပိုင္းမခ်ာ၊ ယဥ္စိမ့္ငွာလွ်င္၊ ပညာထိန္း၍ မွိန္းစီမင္း။ 

၁၂. လယ္လုပ္ကုန္သြယ္၊ ေရာင္း၀ယ္ၿမီခ်၊ တြက္ဆစိတ္ျပား၊ အပါးပါးလွ်င္၊ အပြားအရင္း၊ လတြင္းတက္တိုး၊ ထမ္းပိုးႏွစ္လည္၊ ခ်သည္မျပတ္ အိမ္ေထာင္၀တ္ျဖင့္၊ အမွတ္ၿမဲၿမံ၊ လုပ္ႀကံႀကိဳးစား၊ ကၽြဲႏြားဆိတ္၀က္၊ ၀မ္းဘဲငွက္ႏွင့္၊ ၾကက္ကမၾကြင္း၊ သိမ္းမီြးျပင္းလွ်က္၊ မ်ားျခင္းစံုစီ၊ တႏၵီပယ္ေရွာင္း၊ ထပ္ကာေလာင္းလွ်က္၊ ပဲေျပာင္းစပါး၊ က်ီျပည့္ထား၍၊ ခြက္ျပားေရႊေငြ၊ ဆည္းပူးေထြျဖင့္၊ မ်ိဳးဆြီမွီတင္း ၾကြယ္စီမင္း။ 

၁၃. ထံုးတီးနည္းနာ၊ အျဖာျဖာ၌၊ ပညာရွာမွီး၊ မႀကီးသက္ရြယ္၊ အငယ္ေသာ္က၊ ႀကိဳးလံု႔လလွ်က္၊ တုပ္ကြပုဆစ္၊ ဆရာစစ္၌၊ ေၾကာက္ခ်စ္ရိုေသ၊ လုပ္ေကၽြးေထြျဖင့္၊ စာပီတတ္ေၾကာင္း၊ တေခ်ာင္းေခ်ာင္းလွ်င္၊ ၿခိမ္းေမာင္းသီးခံ၊ ဆရာ့ထံ၌၊ သင္အံ့က်က္သိ၊ တနိတပါး၊ မွတ္သားပါလီ၊ ၀မ္းထဲၿခြီ၍၊ အေထြအထူး၊ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို၊ ဆည္းပူးသန္႔ယွွင္း ေက်စီမင္း။ ထံုးမီွးနည္းနာ၊ အျဖာျဖာ၌ ပညာရွာမွီး၊ မႀကီးသက္ရြယ္ အငယ္ေသာ္က၊ ႀကိဳးလံုးလလွ်က္ တုပ္ကြပုဆစ္၊ ဆရာစစ္သို႔ ေၾကာက္ခ်စ္႐ိုသီ၊ စာပီတတ္ေၾကာင္း တေခ်ာင္းေခ်ာင္းလွ်င္၊ ၿငိမ္ေအာင္းသည္းခံ ဆရာထံ၌၊ သင္အံမွတ္သိ တနိတျခား၊ ပြားမ်ားစံုစီ ၀မ္းထဲခြီ၍၊ တလီတထူး ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ဆည္းပူးသိျမင္ႄကြယ္စီမင္း ။ (အဘိုးသွ်င္စာသား) 

၁၄. ဘိုးဘီးစဥ္ဆက္၊ မပ်က္သံုးစြဲ၊ က်င္႔ၿမဲလံု႔လ၊ စာရိတၱျဖင္႔၊ မိဘအလိုက္၊ စရိုက္က်င့္ရိုး၊ အမ်ိဳးႏြယ္လ်ဥ္၊ ေစာင္႔စည္းၾကဥ္၍၊ အယွဥ္အေပါင္း၊ ခင္ပြန္းေကာင္းႏွင့္၊ သူေဟာင္းသက္ႀကီး၊ ထံုးနည္းတီးကို၊ မၿငီးမေငြ႕၊ က်က္မွတ္ေလ့လွ်က္၊ ေျခာက္သြိစကား၊ စပ္ၾကားသူပ်က္၊ ကုန္းတိုက္ဖ်က္လည္း၊ ရက္ရက္မယံု လြယ္ႏွင့္မင္း။ 
၁၅. သူေတာ္တကာ၊ တတ္စရာသား၊ အဌာရသ၊ သိပၸအျပား၊ အတတ္မ်ားကို မွတ္သားသတိ၊ ပညာဟိရို႕၊ တတ္သိအပ္စြ၊ ထိုသိပၸကို၊ ႏွံ႔မွ်လံုၿခံဳ၊ မတတ္တံုလည္း၊ တစံုတစ္ခု၊ တတ္ေအာင္ျပဳ၍၊ လူမႈအိမ္ေထာင္၊ စီးပြါးေဆာင္ေလာ့၊ ညဥ့္ေမွာင္မသိ၊ ၾကက္မ်က္စိသို႔၊ မိမိကိုယ္ဖို႔၊ အတတ္ခ်ိဳ႕လည္း၊ သူရို႔ျပစ္တင္၊ ဆင္းရဲျမင္အံ့၊ ထင္ထင္မ်က္ေျမာ္၊ မေကာ္ေရာ္သည္၊ အိုေသာ္သူမရယ္ စီႏွင့္မင္း။ 

၁၆. ဃရာ၀ါသ၊ သမၺဓဟု၊ ကိစၥျမားေျမာင္၊ လူရို႕ေဘာင္၌၊ အိမ္ေထာင္သက္မီြး၊ ျခႏွယ္ၿပီးသား၊ လူေရးေက်စြာ၊ အျဖာျဖာကို၊ လိမ္မာအတတ္၊ ခ်ားရဟတ္သို႔၊ လွည့္ပတ္ၿပီးမွ၊ ႀကံတြက္ဆလွ်က္၊ လံု႔လပင္စည္၊ အရင္းတည္လွ်က္၊ ခက္ရွည္ပညာ၊ ခ်မ္းသာအသီး၊ ႀကီးစရြိရြိ၊ အဓေလ့ျဖင့္၊ မမိမက်န္၊ လူမႈပြန္လွ်က္၊ ေစာင္းမာန္မဲ့ဆံုး၊ ေတာ္ေျဖာင့္သံုး၍၊ ႏွလံုးသန္႔စင္ ၾကြယ္စီမင္း။ 

၁၇. ေလးကၽြန္းထိပ္ေခါင္၊ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ႏွင့္၊ ယွဥ္ေဆာင္ႏႈိင္းလည္း၊ အတိုင္းမသိ၊ ေက်းဇူးဟိသည္၊ အမိကားတိုက္၊ သိုက္ကားမယား၊ သားကားႏြယ္ဆက္၊ ခက္လက္မ်ိဳးဆြီ၊ ကၽြန္ေျခြေရႊႏွင့္၊ အုပ္ေထြမကြဲ၊ လူခပဲအား၊ ဆင္းရဲေဖ်ာက္ပယ္၊ ခ်မ္းသာကယ္၍၊ လူ၀ယ္လူေကာင္း၊ ျဖစ္ေတာ္ေခ်ာင္းဟု၊ လူေပါင္းေျပာပ၊ ခ်ီးမြမ္းရလွ်က္၊ ေၾကာင့္ၾက ေဘးဘ်မ္း၊ ေဖ်ာက္ႏိုင္စြမ္းသား၊ စိတ္၀န္းေျဖာင့္တန္း၊ ဆြီခင္ပြန္းကို၊ ခ်စ္ပန္းနံ႕မျပယ္ စီႏွင့္မင္း။ 

၁၈. စိေျမ့သိပ္သည္း၊ ရြိရြိဆည္းေလာ့၊ စရည္းအိုးခြက္၊ ႀကီးစြာလ်က္လွ်င္၊ စဥ္စက္က်မ်ား၊ ျပည့္ေသာလားသို႕၊ ပ်ား၏နည္းထံုး၊ မွတ္က်င့္သံုး၍၊ ျခပုန္းေတာင္ပို႔၊ ဖို႔သည္းျခင္းရာ၊ လူလိမ္မာရို႕၊ ဥစၥာဆည္းေထြ၊ တတ္လွစီေလာ့၊ ၾကြက္သီတခု၊ အရင္းျပဳ၍၊ ၾကြယ္မႈတတ္ဆံုး၊ သဌီးထံုးကို၊ ႏွလံုးမူလွ်က္၊ ႀကံစည္နက္ကို၊ သူ႔ထက္ကံုးကယ္ ၾကြယ္စီမင္း။ 

၁၉. လံု႔လပညာ၊ လိမ္မာတတ္တံု၊ ဆင္စြယ္စံုသို႔၊ ကိုယ္လံုၿမဲၿမံ၊ ေကာင္းေအာင္သံသား၊ လုပ္ႀကံေသသပ္၊ ေယာက်္ားျမတ္ရို႔၊ မွတ္သည့္အတိုင္း၊ ျပည့္လႈိင္းခ်မ္းသာ၊ စီးပြားရွာအံ၊ ပညာခ်ိဳ႕တဲ့၊ လံုလမဲ့ဟု၊ ကဲ့ရဲ့သၿဂၤဳိိဟ္၊ သူမ်ားဆိုလည္း၊ ကိုယ္ကိုမခ်စ္၊ အက်င့္ညစ္သား၊ အျပစ္ဖြဲ႔ပို႔၊ လူသြမ္းရို႕ကား၊ မည္သို႕မသိ၊ ပ်င္းရိရိလွ်င္၊ ရွိသည္ကိုယ့္ဖို႕၊ ကုသိုလ္ပို႕က၊ ငါရို႕နီရာ၊ စီးပြားလာအံ့၊ ၾကမၼာကိုယ္ခ်ည္း၊ မွတ္ထင္ရည္း၍၊ က်င့္နည္းညံ့ဆံုး၊ သူပ်က္ထံုးကို၊ ႏွလံုးမၿငိတြယ္ စီႏွင့္မင္း။ 

၂၀. ေက်ာင္းေတာ္ခရီး၊ လမ္းမႀကီး၌၊ ပင္ထီးပေညာင္၊ ျမစ္တေထာင္ႏွင့္၊ ျမားေျမာင္ခက္လက္၊ ရြက္လည္းစိပ္စိပ္၊ စိစိသိပ္လွ်က္၊ ရိပ္လည္းၿမိဳင္ၿမိဳင္၊ လီမႏိုင္လွ်င္၊ ပင္ခိုင္သီးမွည့္၊ အျပည့္က်ီးငွက္၊ စားလွ်က္ေသာင္းသဲ၊ မွီ၀ဲလူဗိုလ္၊ ရိပ္ခိုအမ်ား၊ ခရီးသြားရို႕၊ နားနီေပ်ာ္ရႊင္၊ ထိုသစ္ပင္ကား၊ ၀င္လာေသာသူ၊ ခပ္သိမ္းလူကုိ၊ ပူဆာၿငိမ္းေအာင္၊ စီးပြားေဆာင္သို႔၊ လူ႔ေဘာင္ေကာင္ၾကြယ္၊ လူကံုကယ္လည္း၊ ထိုႏွယ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္တံုေခ်ာင္း၍၊ မ်ိဳးေပါင္းဆြီပါး၊ လူအမ်ားကို၊ သနားၾကင္နာ၊ စီးပြါးရွာ၍၊ ေမတၱာမကင္း၊ မ,စ ျခင္းျဖင့္၊ ထံရင္းမွီကိုး ကြယ္စီမင္း။ 

၂၁. ပ်ဴပ်ဴငွာငွာ၊ လူတကာကို၊ သာသာခ်ိဳခ်ိဳ၊ ခ်စ္ဖြယ္ဆို၍၊ စိုစိုျပည္ျပည္၊ က်င့္မူနည္ျဖင့္၊ လည္လည္ပတ္ပတ္ ၊ေလာက၀တ္၌၊ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ အျပားျပားလွ်င္၊ မႈမ်ားခပ္သိမ္း၊ ေဆာင္တိုင္းၿငိမ္းလွ်က္၊ သူစိမ္းသူက်က္၊ ေပါင္းဖက္သရြိ၊ မိဘတြိသို႔၊ မြိမြိေလ်ာ္ေလ်ာ္၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး၊ ႏႈတ္ခ်ိဳပ်ားႏွင့္၊ ၀တ္စားေထာက္ပံ့၊ ျဖန္႔ျဖဴးႏွံ႔လွ်က္၊ အလြန္႔ကၽြန္ေက်း၊ ဆီြသားၿမီးကို၊ ေကၽြးမီြးမညိွဳး ငယ္စီမင္း။ 

၂၂. ေလာကသာရ၊ က်မ္းအစ၌၊ ဆံုးမစကား၊ မ်ိဳးေလးပါးကို၊ မွတ္သားစိမ့္ငွာ၊ ပ်ိဳ႕လကၤာျဖင့့္၊ နည္းနာေထြျပား၊ ထံုးေပါင္းၾကားသည္၊ တျခား ပထမပိုင္းတည္း။…….။

 (ဒုတိယပိုင္း) 

၂၃. ျပည့္သူ႔ထြဋ္ဦး၊ ဘုန္းေရာင္ျမဴးသည့္၊ ရန္ငူးလူ႔ေဘာင္၊ ထြဋ္ေခါင္ရာဇာ၊ ဆံုးမနာေလာ့၊ ကမၻာအစ၊ မဟာသမၼတ၊ ခတၱိယရို႕၊ နီၾကက်င့္ရိုး၊ ေကာင္းက်ိဳးအလွဴ၊ စြန္႔ႀကဲမူလည္း၊ စိတ္ယူေျဖာင့္စင္း၊ ႏူးညံံ့ျခင္းႏွင့္၊ သီတင္းေစာင့္စည္း၊ မ်က္နည္းသည္းခံ၊ ၿခိဳးၿခံသမႈ၊ မျပဳညွင္းဆဲ၊ ဆင္းရဲမရွာ၊ ေမတၱာသက္ျဖန္႔၊ လူအ၀ွန္႔အား၊ မဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ဤသုိ႔ ရီးသား၊ ဆယ္ေထြေစာင္႔ၾကပ္၊ တရားကြပ္၍၊ လက္ထပ္ေခၚျပဳ၊ သၿဂၤဳိိဟ္မႈလည္း၊ ေလးခုအစိ၊ ျပကတိျဖင္႔၊ က်င့္ေလ့မၾကြင္း က်န္စီမင္း။ 

၂၄. ျပည္ႀကီးေသဌီနင္း၊ မင္းတုိ႔ေသာ္ကား၊ သူတပါးထက္၊ ဆယ္ဆတက္၍၊ အိပ္စက္နည္းပါး၊ လူအမ်ားကို ၊စီးပြားခ်မ္းသာ၊ နိတုိင္းရွာေလာ႔၊ အခါခပ္သိမ္း၊ မုဒိမ္းခိုးသူ၊ မပူစီရ၊ ဆုံးမကြပ္ညွပ္၊ ပညတ္အလြန္၊ ရွိးမင္းမြန္ရို႔၊ ညြန္ခဲ႔ေသာတိုင္း၊ က်င့္သမိုင္းျဖင္႔၊ ႏႈန္းႏႈိင္းမယြင္း၊ တမ်ဥ္းခင္းသို႔၊ က်င့္ျခင္းမခၽြတ္၊ တည့္မတ္မတ္လွ်င္၊ လူနတ္ခ်စ္ဖြယ္၊ ေက်းဇူးၾကြယ္၍၊ က်င့္ႏြယ္လမ္းရုိး မွန္စီမင္း။ 

၂၅. မမိမေလ်ာ႔၊ မေပါ႔လုပ္ႀကံ၊ ကၽြန္ကိုယ္ရံလည္း၊ ၿမဲၿမံေစာင္႔ေယွာက္၊ ထက္ေအာက္တြင္းျပင္၊ မြမ္းျပင္အျပည္႔၊ အိပ္ဖန္ထည္႔လ်က္၊ အၾကည္႔အရႈ၊ အမႈမလင္႔၊ အက်င္႔မေကာင္း၊ အေဟာင္းအသစ္၊ ထြက္၀င္စစ္၍၊ ကၽြန္ခ်စ္ကၽြန္ယုံ၊ ထမ္းကုန္မႈမ်ား၊ ရီျခားေျမာ္ျမင္၊ တိုင္ပင္ႀကံသီး၊ အမတ္ႀကီးကုိ၊ အနီးထံပါး၊ သက္ေစာင္႔ထား၍၊ ယုံမွားမဲ႔လွ်င္း၊ နွလုံးသြင္းလွ်က္၊ ခ်စ္ျခင္းသူ႔ထက္ လြန္စီမင္း။ 

၂၆. ျပည္ထဲအေရး၊ ေပါက္ႏွင့္ေက်းသို႔၊ ႀကံေတြးလွည့္ကာ၊ မသိသာတည့္ အရာျမင္ျမင္၊ မျဖစ္ခင္က၊ တုိင္ပင္မျပတ္၊ ကၽြန္မူွးမတ္နွင့္၊ ၾကန္ဘတ္ဟူးရား၊ ပညာမ်ားသား၊ ပုဏၰားရဟန္း၊ ရွိတြင္၀န္း၍၊ ကိန္းခန္းဒသာ၊ အခါမီးမူ၊ အရွိအေနာက္၊ ေတာင္ေျမာက္ရီၾကည္း၊ စီစဥ္သည္းလွ်က္၊ ေစာင္႔စည္းရံတား၊ ကင္းေထာက္ထား၍၊ ၿမီျခားသူမလြန္ စီႏွင့္မင္း။ 

၂၇. သူ႔ျပည္သူ႔ရြာ၊ သူ႔ရပ္မွာ၌၊ ျခင္းရာသိေၾကာင္း၊ ဥာဏ္ေကာင္းေရး၀င္၊ တိုင္ပင္ႀကံေထြ၊ သူလွ်ဳိစီ၍၊ မနီစုံစမ္း၊ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္၊ အားအင္ေထာင္လွ်က္၊ ေနာက္ေနာင္ၿမီးသား၊ စီးပြါးရွည္စီ၊ တည္စိမ့္စီေၾကာင္း၊ ႏႈတ္ေကာင္းခြန္းသာ၊ လက္ေဆာင္စာႏွင့္၊ စီပါးစင္းလ်င္း၊ ထိုထိုမင္းကို၊ ခ်စ္တင္းမီးျမန္း၊ ဆြီခင္ပြန္းဟု၊ မိတ္မွန္းကိုယ္ကို၊ တံတစ္ဆို၍၊ ခ်စ္လိုစကား မွန္စီမင္း။ 

၂၈. ငါ့ျပည္ငါ့ရြာ၊ ငါ့ရပ္မွာ၌၊ ဇာတာအလို၊ ၿဂိဳဟ္လည္းမေကာင္း၊ ထပ္ေလာင္းထိတ္ထံု၊ ပ်ံတံုက်ီးငွက္၊ ႏႈတ္ထြတ္စနည္း၊ ေႏွာင့္ယွက္သည္းမူ၊ ေစာင့္စည္းရံတား၊ မႏၱရားႏွင့္၊ သမားကြယ္ကာ၊ လြတ္စိမ့္ငွာျဖင့္၊ ၿဂိဳဟ္စာပို႔ပီး၊ သႏၱီးပူေဇာ္၊ သႀကၤန္ေခၚ၍၊ သံုးေဘာ္ျမတ္စြာ၊ ရတနာကို၊ မကြာကပ္ဆည္း၊ ေကာင္းမႈခ်ည္းတည့္၊ ျဖင္ပည္းေျပာထူ၊ စြန္႔ႀကဲလွဴ၍၊ ၾကည္ျဖဴစိတ္ထက္ သန္စီမင္း။ 

၂၉. ခပ္သိမ္းျပည္သူ၊ ရဟန္းလူကို၊ သိမ္းျမန္းပိုက္ထုပ္၊ ၾကက္သားအုပ္သို႔၊ မလႈပ္စီေၾကာင္း၊ လွည့္ျဖားေယာင္းလွ်က္၊ က်င့္ေဟာင္းမလြန္၊ တုတ္ခြန္အျပင္း၊ သနားျခင္းျဖင့္၊ ႏွိပ္နင္းကလူ၊ မပူစီရ၊ ကြပ္ဆံုးမလွ်က္၊ ထြန္းပေျပာင္ေျပာင္၊ မိုးထိပ္ေခါင္၌၊ အေရာင္ခ်မ္းလြန္၊ လဗိမၼာန္လွ်င္၊ ပူပန္မဟိ၊ ၿငိမ္းလီဘိသို႔၊ ၾကယ္တိရံကာ၊ တင့္တယ္စြာသား၊ ပမာပံုသင့္၊ လႏွယ္ပြင့္၍၊ လင္းပြင့္တိုင္းကား၊ စည္ပင္ပြားလွ်က္၊ လူမ်ားေကာင္းခ်ီး ထြန္စီမင္း။ 

၃၀. လူမ်ားအထိပ္၊ စိုးမိုးႏွိပ္သား၊ တံဆိပ္မွန္ကင္း၊ ထိုထိုမင္းကား၊ ေဖြနည္းစိစစ္၊ ရန္အျမစ္ကို၊ တူးပစ္ႏိုင္စီ၊ ရန္ျမစ္သီမွ၊ ရြာနီျပည္သူ၊ ခပ္သိမ္းလူကို၊ မပူမဆာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသာအံ့၊ မလာႏွစ္ဆစ္၊ မိုးႀကိဳးပစ္သို႔၊ ရန္စစ္မ်ားကို၊ ေဖ်ာင့္လြင့္ၿဖိဳေလာ့၊ ရန္လိုမဟိ၊ ရဲစြမ္းျပည့္သား၊ မလွည့္ငဲ့ေစာင္း၊ သူရဲေကာင္းကို၊ မ်ားေၾကာင္းဆည္းပူး၊ ပီးကမ္းၾကဴးလွ်က္၊ ေက်းဇူးအလိုက္၊ သိမ္းျမန္းပိုက္၍၊ ခ်စ္ႀကိဳက္သနား၊ ရင္၀ယ္သားသို႔၊ ျဖည့္ျပားမင္းေရး ပြန္စီမင္း။ 

၃၁. ကာမေဒ၀၊ စသည္အျပား၊ နတ္ေလးပါးတြင္၊ တပါးမည္မွတ္၊ ေလာကနတ္ဟု၊ လူ႔ထြဋ္ဦးစြန္း၊ ဘုန္းေတာ္ထြန္းသား၊ လွ်ံ၀န္းစိုးပိုက္၊ မင္းသို႔လိုက္၍၊ ျပည္၌ျပည္သူ၊ မင္းမတူလွ်င္၊ က်င့္မူမလြဲ၊ သံုးစြဲေလ့လာ၊ က်င့္ကုန္ရာသည္၊ ရာဇျပဌာန္း၊ ၾကငွန္းမွန္ကင္း၊ မေၾကာင္းရင္းကား၊ မင္းလွ်င္တေယာက္၊ လွံမေစာက္ျဖင့္၊ မေကာက္မယြန္း၊ ေတာ္ေျဖာင့္တန္းက၊ ထက္၀န္းဗိုလ္ပါ၊ လူတကာလည္း၊ ညီညာေတာ္မွန္၊ မင္းအဟန္သို႔၊ ေကာင္းမြန္က်င့္မႈ၊ ႏွလံုးျပဳအံ့၊ ျပည့္သူမ်က္ပြင့္၊ ေကာင္းေအာင္က်င့္ေလာ့၊ ပံုသင့္က်မ္းလာ၊ ဥပမာကား၊ အရာအေထာင္၊ ႏြားကုန္ေအာင္တြင္၊ ရွိေဆာင္ႏြားလား၊ ေျဖာင့္ေျဖာင့္လားက၊ ႏြားမ်ားစင္စိုက္၊ ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္သို႔၊ စရုိက္က်င့္မူ၊ ခပ္သိမ္းလူလည္း၊ ထို႔တူလည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ရာေခ်ာင္းသည္၊ မင္းေကာင္းေတာ္ေျဖာင့္ မွန္စီမင္း။ 

၃၂. မာသုကုဇၥ်ိ၊ မဟာရာဇ၊ မာသုကုဇၥ်ိ၊ ရေထသဘ၊ သမၺဳဒၶလွ်င္၊ ဆံုးမေဟာၾကား၊ ဤတရားကို၊ မွတ္သားလည္းျပဳ၊ သီးခံမႈျဖင့္၊ ျပည့္သူ႕ခမည္း၊ မ်က္ေတာ္နည္းေလာ့၊ ျဖဳတ္ခ်ည္းအမ်က္၊ ထြက္သက္မျပင္း၊ လူခပင္းကား၊ မင္းကိုေၾကာက္ေယွာင္၊ ေလာင္ပူရဲရဲ၊ ရွားမီးခဲသို႕၊ ၀မ္းထဲခ်ဲ႕ခ်ဲ႕၊ အမ်က္မဲ့လည္း၊ တုန္လဲ့ရြံ႕ရွာ၊ ေၾကာက္ကုန္ရာႏွင့့္၊ ျပင္းစြာအမ်က္၊ ထြက္တၿပီးကာ၊ ၾကက္သီးထ၀ွန္၊ အူခ်ာမႊန္မွ်၊ အလြန္အၾကဴး၊ ေၾကာက္မိန္းမူးလွ်က္၊ ဆူးဆူးရားရား၊ အမ်က္အားကို၊ တရားစြဲကိုင္၊ မခ်ဳပ္ႏိုင္သည္း၊ စိတ္ခိုင္တည္တံ့၊ ဆင္ျခင္၀ံ့၍၊ မ၀ံ့ႏွစ္ဆစ္၊ ႀကိမ္ဖန္စစ္၍၊ အျပစ္အေလ်ာက္၊ သံုးႀကိမ္ေျမာက္မွ၊ ေသေလာက္ေလ်ာ္ဖီး၊ မင္းဒဏ္ပီးလည္း ၊ ကြပ္ေရးဖန္မ်ား စီႏွင့္မင္း။ 

၃၃. ခပ္သိမ္းျပည္သူ၊ လူမ်ားထိပ္မိုး၊ ရီၿမီစိုးထ၊ ျပည့္ၿဖိဴးခ်မ္းသာ၊ က်င့္ရာအမ်ား၊ ခုနစ္ပါးလွ်င္၊ စီးပြားစင္စစ္၊ မ်ားသည္ျဖစ္၍၊ သွ်င္ခ်စ္ဘုရား၊ မင္းတို႔အားကို၊ ေဟာထားခဲ့သည္၊ ခုႏွစ္မည္ကာ၊ လူ႔ျပည္ေစာင့္တတ္၊ နတ္ကိုျမတ္ႏိုး၊ အမ်ိဳးဆြီနီး၊ သက္ႀကီးရိုေသ၊ ျပည္နီရြာသူ၊ ႏိုင္ထက္မူျဖင္႔၊ မယူသားၿမီး၊ မႈရီးတိုင္ပင္၊ ညီညြတ္အင္ႏွင္႔၊ လာခ်င္ထက္၀န္း၊ ရဟန္းပုဏၰား၊ သိမ္းပကားျဖင္႔၊ တရားမယြင္း၊ ျဖည္႔တင္းေကၽြးမြီး၊ မလာသိမ္းေသာ္၊ နီးဝီးရပ္သား၊ သူရို႕အားကို၊ မလားစီေအာင္၊ ေက်းဇူးေဆာင္လွ်က္၊ ျပည္ေထာင္အေရး၊ ရွိကေတြးသည္၊ ပညတ္မလြန္၊ လမ္းမွန္စိုက္စိုက္၊ ရာထင္လိုက္လွ်က္၊ တိမ္ထက္လွစ္ထြန္း၊ လအ၀န္းသို႔၊ ေလးကၽြန္းရိပ္ေမွာင္၊ ဘုန္းအေရာင္ျဖင္႔၊ ေျပာင္ေျပာင္၀င္း၀ါ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသာ၍၊ ျပည္ရြာတိုင္းကား ပြားစီမင္း။ 

၃၄. သမၻာရင့္ၿဖိဳး၊ ရွိးေကာင္းက်ိဳးေၾကာင့္၊ တန္ခိုးထြန္းလွ်ံ၊ လူ႔ထိပ္စံသား၊ ဘုန္းခၽြံရန္နည္၊ မင္းရို႕သည္ကား၊ အရွည္ေရးရာ၊ ျမင္ႏိုင္စြာသား၊ လိမ္မာက၀ိ၊ ပညာဟိကို၊ ပီတိခ်စ္ျပင္း၊ ႏွလံုးသြင္း၍၊ ဆိုျခင္းထြက္သံ၊ နားပါးခံလွ်က္၊ ထံုးစံနည္းနာ၊ တိုင္ပင္ရာ၏၊ ဥာဏ္၀ါကြန္႔ျမဴး၊ ဂုဏ္ျဖင့္ထူးသား၊ ေက်းဇူးေရာင္ၿငိ၊ ပညာဟိႏွင့္၊ ျပည္ႀကီးေသဌီနင္း၊ ျပည့္သွ်င္မင္းရို႕၊ မကင္းစီရာ၊ ဥပမာကား၊ ရတနာဂူ၊ နႏၵမူ၌၊ မဥၥဴပန္းလား၊ ေက်ာ္ထင္ယွားအံ့၊ ႏွစ္ပါးေပါင္းဖက္၊ အက်ိဳးနက္အံ့၊ ထမ္းရြက္ေဆာင္ျပဳ၊ ျပည္ထဲမႈေၾကာင့္၊ စိငုျမင္ၿပီး၊ ပညာႀကီးကို၊ ထံုးတီးစံုရီး၊ ပံုစံမီး၍၊ က်င့္ေရးလြန္စိတ္ ျဖာစီမင္း။ 

၃၅. ဆင္ျမင္းရထား၊ ၿခီသည္အားႏွင့္၊ ေလးပါးစစ္အင္၊ စစ္ဘုရင္လည္း၊ မြမ္းျဖင္ၿဖီးေထြ၊ မ်ားလွစီေလာ့၊ အနီမက်၊ ရန္စစ္ထေသာ္၊ ျဖျဖလိုက္လံ၊ စစ္ဦးႏွံမွ၊ ရြံ႕ေလရြံ႕ရြံ႕၊ ေနာက္မ၀ံ့တည့္၊ ဖို႔ရြံ႕ညည္းတည္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕သည္း၍၊ သရည္းလီဖြယ္၊ ရန္စစ္သြယ္လိမ့့္ ၊မျပယ္လီသိမ္း၊ စစ္မက္ႀကိမ္းမူ၊ ပြန္းတီးမႈေဆာင္သူရဲေခါင္ကို၊ ဆင္ေျပာင္မုန္တပ္၊ မင္းစီးအပ္၍၊ ေနာက္ထပ္အမ်ား၊ ဆင္ျမင္းျပားလွ်က္၊ ရွိဖ်ားတည္တြင္၊ စစ္စီရင္ေလာ့၊ စစ္ဆင္သံုးပါး၊ အဖ်ားၿဖီးထပ္၊ ပြင့္ခ်ပ္ၾကာသြင္၊ ဆင္လည္းခၽြန္းတည္း၊ ျမင္းလည္းဇက္ခ်ဳပ္၊ ၿခီသည္အုပ္လွ်က္၊ စစ္ရုပ္အ၀န္း၊ ေကာ့ယြန္းတက္ဟန္၊ လွည္းသ႑ာန္သိုု႔၊ တတ္ပြန္းနား၀င္၊ စစ္ေရးဆင္၍၊ ေအာင္ျမင္စိမ့္ေထြ၊ ဥကပေဒျဖင့္၊ စစ္ၿမီအရပ္၊ စစ္မွဴးကြပ္လွ်က္၊ ရြပ္ရြပ္ထိုးခုတ္၊ ၾကက္ရဲစုတ္သို႔၊ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း လြန္စီမင္း။ 

၃၆. သာမ်ားမစၥ၊ စသည္အဂၤါ၊ ခုနစ္ျဖာကို၊ ျပည္ရြာျပကတိ၊ စံုစိလွ်င္းေအာင္၊ ျပည္ေထာင္ဟူက၊ ျပည္ကိစၥကို၊ လံု႔လၿဖီးထူ၊ ႏွလံုးမူေလာ့၊ ရန္သူေၾကာက္ဖြယ္၊ နက္၀န္းက်ယ္သား၊ ပင္လယ္က်ံဳးေျမာင္း၊ ရီနီေကာင္းလွ်က္၊ ရဲေလာင္းရင္တား၊ တံခါးတုရိုဏ္၊ ႀက့ံခိုင္ၿမိဳ႕ကို၊ တသိန္းၿဖိဳလည္း၊ မၿပိဳႏိုင္မူ၊ ႀကီးက်ယ္ထုႏွင့္၊ မ်က္ယႈလွတင့္၊ တန္ေဆာင္ဆင့္၍၊ သြယ္ျမင့္ျပေဆာင္၊ ျမားေျမာင္လက္နက္၊ ၿမိဳ႕ထက္ပတ္ေလွ်ာက္၊ စစ္တဲေဆာက္၍၊ ရင္ေလွ်ာက္ပတ္ကုန္း၊ သူရဲပုန္းက၊ စသည္မက်န္၊ တံခြန္ေလာက္လႊဲ၊ စူးရဲကစ၊ အနီက်လွ်င္၊ သဗၺကိရိယာ၊ ၿမိဳ႕တန္ဆာလည္း၊ မ်ားစြာျပည့္ႏွက္၊ ႀကံစည္နက္လွ်က္၊ ၾကမ္းခက္ရဲမာန္၊ ျခေသၤ့ဟန္သို႔၊ ရန္ကိုကဲမိုး၊ မိုးႏွယ္ႀကိိဳး၍၊ တန္ခိုးေက်ာ္ထင္ ရွားစီမင္း။ 

၃၇. အမ်ိဳးေလးပါး၊ ပုဏၰားပုေဏၰး၊ သဌီးသၾကြယ္၊ ကုန္သြယ္သူပင္၊ သူထင္သူရွား၊ ျပည္နီမ်ားလွ်က္၊ စပါးဆန္ရီ၊ ျပည့္လြန္စီလည္း၊ ေျပာင္းပဲလူးဆတ္၊ အထပ္ထပ္လွ်င္၊ အလပ္ၿမီနည္း၊ လုပ္ႀကံဆည္းမွ၊ ပစၥည္းျဖင့္ၿပီး၊ ျပည္ႀကီးလကၡဏာ၊ ရီဆာေလာက္ငံ့၊ စိႏွံသိုထား၊ ဆီးသမားႏွင့္၊ ဟူးရာမကြာ၊ တတ္လိမၼာသား၊ ေရးရာပြန္းတီး၊ မတ္ႀကီးႀကံထက္၊ တံု႔ဖက္တိုင္ပင္၊ ေျမာ္ျမင္က်ိဳးေၾကာင္း၊ ခင္ပြန္းေကာင္းတည့္၊ ေစာေလာင္းက်င့္အပ္၊ ေစာင္မကြပ္လွ်က္၊ ထူထပ္တိုင္းကား၊ ေအာင္ျခင္းမ်ားလီ၊ ျပည္ေထာင္နီမ်ိဳး၊ လုပ္ေဆာင္ႀကိဳးေလာ့၊ ျမင္းရိုးဆင္သည္၊ စစ္က်င္လည္သား၊ ခိုင္က်ည္သူရဲ၊ ရန္မဖဲကိုု၊ ခ်စ္ၿမဲျမတ္လည္း၊ ေက်းလက္ပီး၍၊ သိမ္းမီြးျဖည့္တင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းျဖင့္၊ လြန္းမင္းခ်စ္သနား တည္စီမင္း။ 

၃၈. အေခါင္ၾကငွန္း၊ လူ႔ထိပ္ထြန္းသား၊ ဦးစြန္းအခ်ာ၊ မင္းတကာရို႕၊ ပမာပံုခင္း၊ ျခေသၤ့မင္းႏွင့္၊ က်င့္ျခင္းအညီ၊ တူၾကစီေလာ့၊ ေလးေထြအရိုး၊ ျခေသၤ့မ်ိဳးတြင္၊ တန္ခိုးႀကီးေခါင္၊ ေတာသံုးေထာင္ကို ၊စိုးပိုင္ႏွိမ္နင္း၊ စြမ္းအားျပင္းသည္၊ သားမင္းျမတ္စြာ၊ ေကသရာလွ်င္၊ အခါနိစၥ၊ သဘာ၀ျဖင့္၊ သူရဇာတိ၊ ရဲျခင္းဟိသည္၊ မိမိ္အစာ၊ ရွာလိုခါမွ၊ နီရာေက်ာက္ဂူ၊ ထြတ္လက္ျပဴေသာ္၊ ရန္သူယွဳၾကည့္၊ ငဲ့လွည့္မ်က္ေစာင္း၊ ၿခိမ္းေမာင္းေဟာက္သံ၊ ျမဴးထူးစံမွ၊ ခၽြံခၽြံစိုက္စိုက္၊ သားကိုလိုက္၍၊ သတ္ကိုက္စီးႏြံ၊ သြီးသံေသာက္တုတ္၊ အားကိုထုတ္၍၊ ကိုက္ဆုတ္ႏွိပ္နယ္၊ ႀကီးငယ္မဟူ၊ လူမ်ားထိပ္လယ္၊ စိုးစံပယ္သည္၊ ဘုန္းၾကြယ္ရာဇာ၊ က်င့္အပ္စြာ၊ ေရးရာေမွ်ာ္ယွဳ၊ ခပ္သိမ္းမႈကို၊ ဗဟုကိစၥ၊ ဟူသမွ်လွ်င္၊ လံု႔လပည္းတူ၊ အားကိုမူျဖင့္၊ ရန္သူစဲ၍၊ ျပည္ထဲပြင့္လင္း သာစီမင္း။ 

၃၉. နရာဓိပတိ၊ သိဒၶိထြဋ္္တင္၊ ျမတ္ဆံုးတင္သည္၊ ျပည့္သွ်င္ဘုန္းလိႈင္၊ က်င့္နည္းခိုင္၍၊ ဥဗ်ိဳင္းငွက္တူ၊ က်င့္ေတာ္မူေသာ္၊ ျဖဴသည္အဆင္း၊ မႊြီးေရာင္၀င္းသား၊ လိုင္က်င္းၿခီရွည္၊ ထိုငွက္သည္ကား၊ ေဖြနီအစာ၊ လွည့္ပတ္ရွာ၍၊ ျမစ္သာျမစ္ေလာင္း၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းကမ္းနား၊ သြားလာမြိညက္၊ ၿငိမ္သက္ဣိေျႏၵ၊ ေထြရွဳစိ္မ့္စီ၊ မိန္းမိန္းနီလွ်က္၊ ရီမွာပြက္က်င္၊ ငါးကိုျမင္ေသာ္၊ ခုန္မင္လွ်ပ္လွ်ပ္၊ ရေအာင္ဟပ္သို႔၊ ျပည့္ကြပ္လူမွဴး၊ ေစာရန္ငူးလည္း၊ ဆူးဆူးက်င့္မူ၊ ဗ်ိဳင္းမတူလွ်င္၊ ဟူဟူသေရြ႕၊ အဓေလ့ျဖင့္၊ အမြိေစာင့္ေယွာက္၊ သာေလ်ာက္ျဖည္းျဖည္း၊ က်င့္သိ္ပ္သည္းလွ်က္၊ တိုင္တည္းသမႈ၊ ေျမာ္ၾကည့္ယႈမွ၊ အန္တုအန္ပ၊ အစေထာ္ေလာ္၊ ေပၚသည္အႀကိိဳက္၊ ကြပ္ညွပ္လိုက္၍၊ ေနာက္၌ရန္မလာ စီႏွင့္မင္း။ 

၄၀. ဗာဟုဗလ၊ စသည္တြက္ရီ၊ အားငါးေထြျဖင့္၊ တိုင္းျပည္ေသဌီနင္း၊ မင္းရို႕ေသာ္သာ၊ ျပည့္ႏိုင္ရာဟု၊ ျမတ္စြာဘုရား၊ ဤလူမ်ားကို၊ ေဟာၾကားမိန္႔ျမြက္၊ ေရႊႏႈတ္နက္ျဖင့္၊ မပ်က္စီေအာင္၊ ေက်းဇူးေဆာင္ေလာ့၊ လူေဘာင္လူ႔ထြဋ္၊ လူမင္းျမတ္တို႔၊ ဆင္မွတ္တန္းဆာ၊ ရတနာသို႔၊ မကြာၿမဲတည္၊ အင္ငါးမည္တြင္၊ အထြဋ္တင္သား၊ မ်က္ရွင္အလား၊ ပညာအားျဖင့္၊ စီးပြါးျမင္ႏိုင္၊ ၿမဲေၾကာင္းကိုင္၍၊ ျပည့္လႈိင္ေက်းဇူး၊ အထူးထူးထြင္၊ အမွူးစင္စစ္၊ ရွိလားျဖစ္လွ်က္၊ အျပစ္ခြာေယွာင္္၊ အက်ိဳးေဆာင္သား၊ တက္ေခါင္လိမၼာ၊ မတ္ပညာကို၊ စီပါသံုးစြဲ၊ ကိုယ္၌ၿမဲကာ၊ ငရဲမလား၊ ရွိယႈလားလွ်က္၊ ျမတ္ဖ်ားနိဗၺာန္၊ ခရီးညႊန္လွ်က္၊ သမႏၲစက္၊ အျမင္နက္သား၊ ပြားတတ္ပညာ၊ မတ္လိမၼာအား၊ ဆရာတစ္ဆူ၊ တိုင္ပင္မူလွ်က္၊ ဆံုးမခက္သား၊ သူပ်က္တစ္ေယာက္၊ ပါယ္မေၾကာက္ကိို၊ ႏွင္ေျခာက္ၿခိမ္းေမာင္း၊ စီးတစ္ေခ်ာင္းလွ်င္၊ ေထာင္းေထာင္းညက္ညက္၊ မ်က္ႏွာဖ်က္၍၊ ရန္ဘက္မညွာတာ စီႏွင့္မင္း။ 

၄၁. အပၸေမယ်၊ အနႏၲလွ်င္၊ ဆံုးစမတင္၊ ကမ္းမျမင္သား၊ ရီျပင္၀န္းက်ယ္၊ ပင္လယ္ျမစ္မ၊ သမုဒၵ၌၊ ငါးရာ့ငါးစင္း၊ ျမစ္ခပင္းရို႕၊ စင္းလွ်င္းမရွာ၊ စီး၀င္လာသို႔၊ ခ်မ္းသာေခါင္ေရာက္၊ မင္းျဖစ္ေျမာက္က၊ ထပ္ေလွာက္ရတနာ၊ မ်ားလွစြာသား၊ ဥစၥာေရႊေငြ၊ အေထြအျပား၊ အပါးပါးလွ်င္၊ ၀တ္စားတန္ဆာ၊ လိုရာရာတည့္၊ မၾကာမတင္၊ ေရာက္လာလွ်င္လည္း၊ လိုခ်င္သမႈ၊ မျပဳေလက်င္၊ ျပည္ႀကီးသွ်င္ရို႔၊ ဆင္ျခင္ေကာင္းစြ၊ စိတ္ေလာဘကို၊ တရာ့တစ္စင္း၊ ထီးေဆာင္းမင္းရို႕၊ လက္ရင္းက်ပ္သို၊ ကၽြန္ျပဳလိုလွ်င္၊ သို႔ကိုေသာ္လည္း၊ နည္းသည္ႏွင္ႏွင္၊ လိုအင္ျပည့္ခဲ၊ မေရာက္ရဲတည္း၊ ျပည္ထဲေသဌီနင္း၊ မင္းတို႔ဘုန္းအား၊ စည္ပင္ပြား၏၊ ျပည္သားျပည္သူ၊ ေျပာထူပစၥည္း၊ ျဖင္ပည္းခိုင္ၿဖီး၊ ၾကြယ္ေျမာက္ၿပီးမွ၊ သစ္သီးခိုင္ညြတ္၊ မွည့္မွဆြတ္ေသာ္၊ ေကာင္းျမတ္ရသာ၊ ခ်ိဳၿမိန္စြာသို႔၊ ပမာထို႔ဟန္၊ မွည့္ခါတန္မွ၊ တုတ္ခြန္ခိုင္ျပြတ္၊ ျပည္သီးဆြတ္လွ်က္၊ အလြတ္မစား၊ အခ်ိဳ႕ထား၍၊ အမ်ားေက်ြးမြီး၊ ၀ီငွပီးသည္၊ က်င္႔ေရးတတ္လိမ္ မာစီမင္း။ 

၄၂. ၀သုႏၵရာ၊ ေျမမ်က္ႏွာထက္၊ ၾကမၼာေရွးဘုန္း၊ ကုသိုလ္မႈန္း၍၊ ခါဆုန္းခ်ိန္သင့္၊ ၾကာႏွယ္ပြင့္သား၊ ရင္႔သည့္ေတဇ၊ တန္ခိုးပလွ်က္၊ လူမ်ားမ်က္စိ၊ နရာဓိတို႔၊ ဂတိေလးပါး၊ မမွားစီေအာင္၊ ေက်းဇူးေဆာင္၍၊ တည္ေထာင္ကမာၻ၊ အစစြာက၊ ဆရာမႏု၊ ရေသ့ျပဳသား၊ လူမႈဆံုးျဖတ္၊ ဓမၼသတ္ႏွင့္၊ ညီညြတ္မယြင္း၊ ေစာင့္စည္းျခင္းျဖင့္၊ ခပင္းမ်က္ႏွာ၊ မနာအားပါး၊ ႏွစ္ဘက္သား၏၊ အၾကားလယ္မွန္၊ ခ်ိန္ခြင္မွန္သို႔၊ ဧကန္က်က်၊ မီးျမန္းမွလွ်င္၊ မဆမေတြး၊ ရွံဳးႏိုင္ပီးေလာ့၊ အေရးအေလ်ာက္၊ မေဖာက္မွန္ကန္၊ က်မ္း၌မွန္သား၊ ရွိးလြန္နည္းမွီး၊ ထံုးတည္းမွတ္သား၊ ပိုင္းျခားအဟုတ္၊ စက္သြားခုတ္သို႔၊ စုတ္စုတ္ထြင္းထြင္း၊ ႀကံထိုးယြင္းလွ်က္၊ စင္းစင္းမတ္မတ္၊ တရားျဖတ္၍၊ လူနတ္ေကာင္းခ်ီး ျငာစီမင္း။ 

၄၃. မဟီပတိ၊ ယသႆိဟု၊ ၿမီႀကီးသခင္၊ စီးစိမ္ျပင္သား၊ ေက်ာ္ထင္လူ႔ျပည္၊ မင္းရို႕သည္လၽွင္၊ အရွည္မေမွ်ာ္၊ မေတာ္အလ်ား၊ မိေလ်ာ့ျငား၍၊ တရားမေစာင္႕၊ မေျဖာင္႕မစင္း၊ အက်င့္ယြင္းမူ၊ ထိုမင္းလက္ထက္၊ ၿမီႀကီးလွ်က္လည္း၊ သက္ခၾသဇာ၊ ေအာက္မွာရြိလီ၊ ထဲတဗြီ၌၊ နီဘိရကား၊ အျမားပည္းျဖင္၊ ေရာက္လွည့္က်င္သား၊ သစ္ပင္သစ္သီး၊ မႀကီးလံုးဖန္၊ အမြန္ရသာ၊ ၾသဇာမဟိ၊ ပ်က္သိသိတည့္၊ ထို႔ၿပီးအပ၊ ဆီး၀ါးစသည္၊ ေတဇမထက္၊ ပ်က္ခဲ့ရသာ၊ စားလီပါလည္း၊ အနာလြတ္ခဲ၊ ရြိရြိရဲလွ်က္၊ ေကာင္းၿမဲမေကာင္း၊ မိုးလီေႏွာင္း၍၊ ေသာင္းခေကာက္ပင္၊ ပ်ိဳးမရွင္တည့္၊ ျပည့္သွ်င္မင္းႀကီး၊ တရားမွီးမူ၊ ၿမီႀကီးရသာ၊ ၾသဇာတိုးတက္၊ ခ်ိဳျမက္သစ္သီး၊ အႀကီးလံုးလွ၊ ဆီး၀ါးစသည္၊ ေတဇထက္ျမတ္၊ ေရာဂါလြတ္၍၊ ရြာဆြတ္မိုးေကာင္း၊ ေကာက္မေသာင္းတည့္၊ မင္းေကာင္းရို႕ေၾကာင့္၊ တရားေစာင့္ေလာ့၊ သွ်စ္ေသာင္းၿမီျပင္၊ ရန္ကိုသင္လွ်က္၊ ျပည္တြင္းျပည္သူ၊ ခပ္သိမ္းလူလည္း၊ ဆုယူမ်ားစြာ၊ ခ်စ္ၾကင္နာ၍၊ ေမတၱာမိုးႀကီး ရြာစီမင္း။ 

၄၄. လကၤာဒီပ၊ သီဟဠဟု၊ နာမျပ႒ာန္း၊ သီဟိုကၽြန္း၌၊ ထြန္းသည္နီသြင္၊ တန္ခိုးထင္သား၊ သခၤေဗာဓိ၊ အမည္ဟိသည္၊ မင္းႀကီးက်င့္ထူ၊ ႏွလံုးမူေလာ့၊ နတ္လူခ်စ္ျပင္း၊ ထိုသည့္မင္းကား၊ ေစာင့္ျခင္းတရား၊ မယြင္းမွားတည့္၊ ခိုးသားပူေလာင္၊ ေခါင္သည့္မိုးႏွင့္၊ နတ္ဆိုးဘီလူး၊ စားၾကဴးလူသား၊ ေဘးသံုးပါးကို၊ သိၾကားနတ္တိုင္၊ ဓိဌာန္လိႈင္လွ်က္၊ အသက္စြန္႕စား၊ ျပည္သူမ်ားေၾကာင့္၊ ဖိတားေပ်ာက္စီ၊ မိုးေကာင္းစီ၏၊ က်င့္ေထြလိုလား၊ မတတ္ျငားလည္း၊ ရွိဳးရွာဆိုးေကာင္း၊ က်ိဳးတေၾကာင္းမွ်၊ မင္းေကာင္းမွန္ကဲ၊ က်င့္မူရဲေလာ့၊ ေဖာက္လဲတတ္စြာ၊ သက္ခႏၶာကား၊ အခါျမင့္ရွည္၊ မတည္ႏိုင္ဘဲ၊ ေက်းဇူးေသာ္မူ၊ သူေတာ္လူရို႔၊ ေျပာမူျမင့္ၾကာ၊ ခ်ီးမြမ္းရာလွ်င္၊ ကမၻာပတ္လံုး၊ ေျပာမဆံုးတည့္၊ ရွိထံုးနည္းခိုင္း၊ ေကာင္းက်င့္လိႈင္း၍၊ လူတိုင္းအံ့အဲ၊ ခ်ီးမြမ္းကဲလွ်က္၊ ျမင့္ၿမဲေက်းဇူး ၾကာစီမင္း။ 

၄၅. သဟႆေနတၱ၊ ၀ါသ၀ဟု၊ သကၠသူရိန္၊ ေဒ၀ိန္ထြဋ္ထား၊ မိုးသိၾကားလွ်က္၊ တရားေစာင့္သူ၊ က်င့္ေကာင္းလူကို၊ ေရးယူစိမ့္ငွာ၊ ေလးမ်က္ႏွာ၌၊ သြယ္ကာရန္ေထာက္၊ နတ္ေလးေယာက္ကို၊ ေစာင့္ေယွာက္ပိုင္းျခား၊ အၿမဲထားသို႔၊ တိုင္းကားအုပ္စိုး၊ ျပည္ထိပ္မိုးသား၊ တန္ခိုးထြန္းလင္း၊ လရို႕မင္းလည္း၊ က်င့္ျခင္းထို႔တူ၊ ဆင္းရဲသူအား၊ ကလူညွဥ္းဆဲ၊ မခဲစိမ့္ငွာ၊ ရပ္မ်က္ႏွာကို၊ ကြယ္ကာစိမ့္ေၾကာင္း၊ က်င့္ေကာင္းမြန္ရည္၊ သေဘာတည္လွ်က္၊ ႀကံစည္နက္နဲ၊ မႈထမ္းရဲသား၊ ခက္ခဲေရးရာ၊ လိမၼာတတ္ေျမာက္၊ မတ္ေလးေယာက္အား၊ လက္ေအာက္မွာထား၊ ေလးဖို႔ျခား၍၊ ေလးပါးဒိသာ၊ ရပ္ခန္း၀ါ၌၊ ျပည္ရြာကိစၥ၊ ဟူသမွ်ကို၊ ဆံုးမကံျမစ္၊ အျပစ္မေကာင္း၊ မပီးေကာင္းဟု၊ အေၾကာင္းစံုစမ္း၊ ရွိက်င့္တမ္းျဖင့္၊ မႈထမ္းအေစ၊ ကြပ္ညွပ္ေပ၏၊ လူ႔ဆြီသိၾကား၊ လူမင္းဖ်ားလည္း၊ ေလးပါးထပ္တူ၊ ပမာယူလွ်က္၊ ျပည္သူေစာင့္ေယွာက္၊ မတ္ေလးေယာက္ႏွင့္၊ အံ့ေလာက္လူ႔ေဘာင္၊ ျပည္ထဲေဆာင္၍၊ ျပည္ေထာင္ေၾကာက္ရႊံ႕ ယွားစီမင္း။ 

၄၆. အခါတပါး၊ ျမင္မိုရ္ဖ်ား၌၊ သိၾကားနီရာ၊ စစ္ျပဳလာသည့္၊ ျပင္းစြာမ်က္သွ်ိန္၊ အသူရိန္ကို၊ ေဒ၀ိန္သကၠ၊ စီးခ်င္းခ်၍၊ ေဒ၀သဘာ၊ သုဓမၼာဟု၊ သာသည္ဇရပ္၊ အမုိုးရပ္တြင္၊ ေနာင္ၾကပ္အၿမဲ၊ တုပ္၍ဆြဲေသာ္၊ ဆဲဆဲေရးေရး၊ ဟစ္ႀကီြးရြီရြတ္၊ တတြတ္တြတ္လွ်င္၊ အပတ္တကုတ္၊ ၾကမ္းၾကဳတ္စကား၊ နတ္မင္ဖ်ားကို၊ ႏြားႏွင့္အတူ၊ ငရဲသူဟု၊ ကလူကစာ၊ ဆဲေရးရွာလွ်က္၊ မ်က္မထြက္တည့္၊ ဆိုဘက္မထိုက္၊ ယင္းသူမိုက္ဟု၊ မွတ္ပိုက္ေသာေထြ၊ သီးခံစီ၏၊ ေရႊေျမရပ္စည္၊ ေရႊနန္တည္သား၊ နတ္ျပည္ေသဌီနင္း၊ သိၾကားမင္းလွ်င္၊ ခံျပင္းသီးညည္း၊ အမ်က္နည္း၍၊ ရီႀကီးေတာေတာင္၊ အာဏာေဆာင္သား၊ ဘုန္းေခါင္ထြန္းလင္း၊ လူရို႕မင္းလည္း၊ ပံုခင္းက်မ္းလာ၊ ထိုထိုစာ၌၊ ျပင္းစြာအမ်က္၊ မထြက္္ဖို႔ရာ၊ ခ်ဳပ္ျမစ္ထာေလာ့၊ ပညာတိုင္တည္း၊ မ်က္မာန္နည္းလွ်က္၊ လူလည္းေျပာေဟာ၊ နတ္ခ်စ္ေမာသည္၊ ေက်ာ္ေစာ ခ်ီးအံ့ ၾသစီမင္း။ 

၄၇. ေလာကသာရ၊ က်မ္းဂႏၱ၌၊ ဓမၼရသာ အလကၤာျဖင့္၊ တန္းဆာလည္းဆင္၊ ဖြဲ႕စီရင္လွ်က္၊ က်မ္းျမင္ေထြျပား၊ အပါးပါးတည့္၊ မ်ားသည့္ထံုးနည္း၊ မွတ္ဖြယ္ခ်ည္းလွ်င္၊ ပမည္းပမာ၊ နည္းနာနယ၊ ပြတ္ပံုခ်သို႔၊ ခတၱိယရာဇာ၊ ဇနာဓိပ၊ ဘူပါလဟု၊ ေလာကထြဋ္ဖ်ား၊ မင္းရို႕အားကို၊ စီးပြါးခ်မ္းသာ၊ ျဖစ္စိမ့္ငွာလွ်င္၊ ပညာေသတၱဳ၊ စည္းရံုးျပဳလွ်က္၊ က်င့္မူဆန္းျပား၊ ဆံုးမၾကားေသာ္၊ ေကာင္းဖ်ားမြန္ရည္၊ ေက်ာ္ေစာသည္ကား၊ အမည္ ရာဇာသာရတည္း။….။ 

တတိယပိုင္း 

၄၈. မွတ္ကုန္ၾကေလာ့၊ ျဗဟၼာ့ႏြယ္ဖြါး၊ ပုဏၰားမ်ိဳးရို႕၊ ေကာင္းက်ိဳးစကား၊ ငါလွ်င္ၾကားစိမ့္၊ ရွိဖ်ားကမၻာ၊ မစစြာက၊ ျဗဟၼာပိုင္းျခား၊ ဆီးသမားႏွင့္၊ ဟူးရားၾကယ္ျမင္၊ ေကာင္းကင္နက္သတ္၊ တတ္သည္တခ်ိဳ႕၊ မီးပူေဇာ္သို႔၊ ေျဖာ္ေျဖာ္မန္းရြတ္၊ ၿဂိဳဟ္နတ္သႏၱီး၊ ဦးဆီးတျခား၊ ေခါင္အားေဗဒင္၊ သိျမင္ႏွံ႔စပ္၊ ေမးကပ္ကပ္ႏွင့္၊ ကလာပ္ဗ်ဦၨ၊ ဒ႑ီ၀ိဒဂ္၊ က်မ္းခက္ဗ်ာကရိုဏ္း၊ တတ္ႏိႈင္းတျခား၊ ဤေလးပါးကို၊ ပုဏၰားရို႕တြင္၊ မခ်ိဳ႕ေက်းဇူး၊ အထူးသမိုက္၊ မ်ိဳးလိုက္မွတ္သား၊ ဆီးသမားလည္း၊ ဆီး၀ါးတတ္ပြန္၊ ဆီးၾကန္ေလ့ကၽြမ္း၊ ဗိေႏၶာျပြမ္း၍၊ ဆီးက်မ္းထိုထို၊ သာရကိုလည္း၊ ဖြင့္ဆိုတတ္က်ယ္၊ ဓိပၸါယ္အနက္၊ လြန္ေလ့က်က္၍၊ ဓာတ္ပ်က္သည္းေျခ၊ သြီးလီေခ်ာက္ယွား၊ သလိပ္မ်ားက၊ စသည္ေရာဂါ၊ အနာအမ်ိဳး၊ ကိုးဆယ္ေျခာက္ပါး၊ အျပားျပားကို၊ မမွားလတ္ေအာင္၊ ကုသေဆာင္၍၊ အေခါင္သမား ေျမာက္ စီမင္း။ 

၄၉. ေဟာရဂႏၱ၊ ဂဏနဟု၊ သိပၸဟူးရာ၊ တတ္ေျမာက္ျမား၍၊ ပုဏၰားႏြယ္ရိုုး၊ သူေကာင္းမ်ိဳးရို႕၊ ႀကိဳးႀကိဳးကုတ္ကုတ္၊ အားအင္ထုတ္၍၊ အဟုတ္ေလ့လ၊ ပရိစၥျဖင့္၊ ၾကားကသိတတ္၊ ၿဗိဳ႕ဟဇ္ရာဇမတၱဏ္၊ ကိန္းဆန္ဓူ၀န္း၊ ၿဂိဳဟ္သြမ္းခြဲျခမ္း၊ ထုတ္ႏိုင္စြမ္းအား၊ စံုစမ္းစိရီ၊ မ်ားေထြမ႑ပ္၊ ထပ္ၾကပ္ေရာဂါ၊ ကာလစကၠိ၊ အၿမိတစုတ္၊ ေဖာ္ထုတ္ဓာတ္က်မ္း၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၊ တတ္ေလ့လာ၍၊ သတၱဗီသ၊ လွည့္ထနကၡတ္၊ ျမင္းမိုရ္ပတ္သား၊ ဒြါဒသိရာသီ၊ ယာယီစက္ကြင္း၊ ၿဂိဳဟ္နင္းၿဂိဳဟ္ေျပာင္း၊ ေကာင္းမေကာင္းသား၊ က်ိဳးေၾကာင္းဆံုးျဖတ္၊ နီလၾကတ္ႏွင့္၊ ဥပဒ္အာယု၊ စဥ္းမႈတတ္ပြန္၊ စက္အဟန္သို႔၊ ထံုမြန္ကားကား၊ အသားအရိုး၊ စုျပည့္ၿဖိဳးလွ်က္၊ ဟိုးဟိုးထင္သိ၊ ပညာဟိဟု၊ ကိတၱိထင္ယွား၊ ျဗဟၼာသားရို႕၊ ဟူးရားတတ္ေခါင့္ ျမတ္စီမင္း။ 

၅၀. သာမယဇု၊ ဣသွ်ဳေဗဒင္၊ သံုးပံုျမင္၍၊ သန္႔စင္သီလ၊ အာစာရႏွင့္၊ မိဘမ်ိဳးစစ္၊ အျဖစ္ျမတ္လွ၊ ျဗဟၼာဏဟု၊ တြင္ထမည္သာ၊ အဂၤါသံုးမည္၊ ေက်းဇူးတည္လွ်က္၊ ရြာျပည္တိုင္းကား၊ လွည့္ပတ္သြား၍၊ ထံုးသားမွန္ကူ၊ ခရုျဖဴႏွင့္၊ ပစၥဴ၀တ္လဲ၊ လက္ဘယ္ပတ္ျခံဳ၊ စပယ္ရံုလွ်က္၊ တင္တံုစလြယ္၊ လိုင္္မွာမကင္း၊ ခရုသင္းႏွင့္၊ အလင္းရသည္၊ ပတ္စည္က်စ္က်စ္၊ ဦးရစ္ေပါင္းထုပ္၊ ေနာက္ဆံအုပ္ႏွင့္၊ တုန္လႈပ္မဲ့လွ်င္း၊ ပြဲလယ္က်င္း၍၊ စိုးမင္းရို႕ရွိ၊ မရြိမတ္မတ္၊ ေဖာင္ေဖာင္ရြတ္လွ်က္၊ စိမ္းလတ္ျမသြင္၊ နီစာပင္ႏွင့္၊ ရီစင္ကမ္းမွတ္၊ က်င့္ၿမဲ၀တ္ျဖင့္၊ သူျမတ္ရို႕ထံ၊ အလွဴခံေလာ့၊ ၿခိဳးၿခံသိပ္သည္း၊ ဥစၥာဆည္းလွ်က္၊ ပစၥည္းေပါယယ္၊ ျဗဟၼာၾကြယ္ဟု၊ လူ၀ယ္သတင္း ေပါက္စီမင္း။ 

၅၁. ဥဒည္းမဇၽၥင္၊ နီ၀င္အခါ၊ ညစာသံုးပါး၊ ပိုင္းျခားဂါထာ၊ ရြတ္ၿမဲရာသား၊ ကာယသိဒၶိ၊ တစိသညာ၊ တတ္ေလ့လာလွ်က္၊ ေၾကာင္းျခာခြဲစိတ္၊ ပရမီသြာ၊ မဟာပိႏၷဲ၊ ေဘးလႊဲရန္ဖီ၊ နတ္စႏၥီကို၊ ပန္းနီပန္းျဖဴ၊ ပူေဇာ္မူလွ်က္၊ ဆုယူဆုေတာင္း၊ က်င့္လမ္းေဟာင္းျဖင့္၊ ဦးေခါင္းသႏီၱး၊ နိတိုင္းဆီးလွ်က္၊ လုပ္ေကၽြးမႈေဆာင္၊ ထဲေခ်ာင္တိုက္တြင္း၊ ထမင္းခ်က္ျပဳတ္၊ ငရုတ္ခ်င္းဆား၊ ဆီပ်ားသကာ၊ ဃနာေထာပတ္၊ ႀကံပြတ္ႏွမ္းပဲ၊ စားစၿမဲျဖင့္၊ အမဲအသား၊ သားငါးေယွာင္ၾကဥ္၊ မယွဥ္သက္သတ္၊ အက်င့္ေလ့လ၊ စာရိတၱျဖင့္၊ မိဘစုတိ၊ ခုနစ္နိလွ်င္၊ စိလတ္ေသာခါ၊ မကြာေဆာက္တည္၊ ကိုယ္စားရည္၍၊ စိတ္ၾကည္ျမတ္လည္း၊ အလွဴပီးေလာ့၊ ရွိးကလြန္လီ၊ ရွိးရိုးပီသား၊ မ်ိဳးဆြီက်င့္ၿမဲ၊ မွတ္သံုးစြဲလွ်က္၊ ငရဲမသက္၊ ခႏၶာပ်က္လည္း၊ အထက္နတ္ျပည္ ေရာက္စီမင္း။ 

၅၂. ျဂဟသႏၱိ၊ က်မ္းႏွင့္ညွိ၍၊ ဗလိပူေဇာ္၊ ၿဂိဳဟ္ေခၚၿဂိဳဟ္ႏွင္၊ ေဗဒင္ရြတ္မန္း၊ မႏၱန္တန္းလွ်က္၊ က်ယ္၀န္းစကၠ၊ မ႑လဟု၊ တရာ႔သွ်စ္ကြင္း၊ အင္းလည္းစီရင္၊ ဆင္သားဗိတာန္၊ တံခြန္တေလွ်ာက္၊ ျဖဴနီေဆာက္၍၊ ပယ္ေဖ်ာက္ရန္ေဘး၊ ဆီးပီးဦးေခါင္း၊ ဘိသိက္ေလာင္း၍၊ သူေကာင္းသူျမတ္၊ လြတ္စီအနာ၊ ဥပါဒ္ခြာေလာ့၊ ျပည္ရြာစီးပြါး၊ မ်ားစိမ့္သမႈ၊ ဟုတ္တိုင္းျပဳ၍၊ စုဘိက်ီးခဲ၊ ရဲရဲမီးတြင္း၊ ေလာင္ျခင္းေျဖာက္ေျဖာက္၊ ေပါက္ေပါက္စသည္၊ ပန္းငါးမည္ျဖင့္၊ ေဆာက္တည္မပ်က္၊ ခုနစ္ရက္လွ်င္၊ ခန္႔တြက္ပိုင္းျခား၊ မႏၱရားတည့္၊ ဖန္မ်ားစုရြတ္၊ ပ်ားေထာပတ္ႏွင့္၊ မီးနတ္ေကာ္ေရာ္၊ ယစ္ပူေဇာ္၍၊ လူေဘာ္ရန္စစ္ ေပ်ာက္စီမင္း။ 

၅၃. ေက်းဇူးပညာ၊ မ်ားစြာဂုဏ္အင္၊ ေဗဒင္တတ္သိ၊ ပညာဟိဟု၊ က၀ိပုဏၰား၊ အမ်ားသမိုက္၊ သသၤကရိုက္ကို၊ ၿမိဳွၿမိွုဳက္လွ်ာဖ်ား၊ စက္ထားရဟတ္၊ ပိ႗ကတ္သြင္သြင္၊ ႏႈတ္သံလြင္ႏွင့္၊ ပီျပင္မႈတ္မန္း၊ ၿဖိဳးၿဖိဳးျဖန္းလွ်က္၊ က်င့္ခန္းေထြျပား၊ အပါးပါးတည့္၊ မွတ္သားက်ယ္၀န္း၊ ဆန္းအလကၤာ၊ နား၀င္စြာ၍၊ ဂါထာဖြဲ႔စြမ္း၊ ခ်ီးမြမ္းစေလာက္၊ မင္းပြဲေမွာက္တြင္၊ တေယာက္ပ႑ိတ္၊ ပုေရာဟိတ္ဟု၊ ဘိသိတ္ဆရာ၊ ေျမာက္ထိုက္စြာလွ်က္၊ ဒိသာပါမုခ္၊ မည္ထုတ္ေက်ာ္ေအာင္၊ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္၍၊ တတ္ေခါင္လိမၼာ၊ ရွိအခါ၌၊ ဆရာေျမာက္လွ၊ ဇနကၠသို႔၊ လံု႔လႀကိဳးစား၊ မင္းရို႕အားကို၊ စီးပြားေရာက္ေအာင္၊ ေက်းဇူးေရာင္ျဖင့္၊ လူ႔ေဘာင္ထြန္းလင္း ေတာက္စီမင္း။ 

၅၄. လကၡာဏာၾကန္၊ တတ္ပြန္ေလ့လာ၊ မင္းျဖစ္ရာသား၊ လက္ညာဖ၀ါး၊ အျခားပ်က္ပ်က္၊ ၿခီထက္သက္၍၊ လက္သည္းမ်ားသြင္၊ အေရးျမင္မူ၊ မင္းလွ်င္စစ္စစ္၊ ျဖစ္အံအၿမဲ၊ မခ်ြတ္လြဲဟု၊ ၀မ္းထဲမရြံ၊ လုိင္ျဖတ္ခံေလာ့၊ ထံုးစံမွတ္သား၊ နည္းနာမ်ားကို၊ ပုဏၰားမ်ိဳးေကာင္း၊ လူအေပါင္းတြင္၊ ကဲေဆာင္းတတ္လြန္၊ ေကာ႑ဥ္းဟန္သို႔၊ ေဟာညြန္လကၡာဏာ၊ တတ္လွစြာ၍၊ ပညာကေ၀၊ ေျမာက္ေသာေထြျဖင့္၊ အေသအခ်ာ၊ နာနာသိပၸ၊ ကိစၥတတ္ပြန္၊ မႏၱန္ၿပီးစီး၊ နတ္ႀကီးသူရႆတီ၊ ပင့္ခ်ီေခၚခ်၊ စကားရလွ်က္၊ ေပါက္ျပေက်ာ္ထိတ္၊ ပုေရာဟိတ္ဟု၊ ဘိသိက္ဆရာ ေျမာက္စီမင္း။ 

၅၅. က်ယ္၀န္းစႀကၤ၀ဠာ၊ ကမာၻတည္စ၊ ေပၚဦးကလွ်င္၊ ျဗဟၼာႏြယ္ရိုး၊ ေက်ာ္ဟိုးဟိုးတည့္၊ ေကာင္းက်ိဳးစင္ၾကယ္၊ ေလးသြယ္ေဗဒင္၊ တတ္ၿပီးစင္သား၊ လူတြင္ထင္ယွား၊ ပုဏၰားမ်ားကို၊ က်င္စီလို၍၊ သံခ်ိဳလကၤာ၊ ထံုးပမာျဖင့္၊ နည္းနာေထြျပား၊ မွတ္စိမ့္ၾကားသည္၊ တျခားတတိယပိုင္းတည္း။…။

ေလာကသာရ ဆံုးမစာ (ရခိုင္သူျမတ္) (မူၾကမ္း)