သာသနာႏွင့္ရာဇာအပိုင္း(၂၇)

#သာသနာႏွင့္ရာဇာအပိုင္း(၂၇)
*****************

ဗုဒၶဇီ၀အျပင္ အျခား ရဟန္းေတာ္ႏွစ္ပါးလည္း တ႐ုတ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဂုဏ၀မၼာသည္ မသၼီရ ဘုရင့္မ်ိဳးႏြယ္ ခတၱိယႏြယ္ဖြားတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သားေထာက္သားခံမရွိေသာ ကသၼီရဘုရင္ ကံကုန္သြား ေသာအခါ နန္းတြင္းသူ နန္းတြင္းသားမ်ားက ဂုဏ၀မၼာကို ဘုရင္ေျမာက္လိုၾကသည္။ ဂုဏ၀မၼာသည္သာလွ်င္
အနီးစပ္ဆံုး အ႐ိုက္အရာခံျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဂုဏ၀မၼာ က ထီးနန္းကိုုျငင္းပယ္လိုက္ေလသည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၄၀၀ တြင္ အိႏၵိယျပည္ အႏွံ႔အျပား၊ ခရီးလွည့္လည္ၿပီးလွ်င္ ဂဏ၀မၼာ သည္ သီဟိုဠ္ကၽြန္း (သီရိလကၤာ)သို႔ ေရာက္လာသည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဂ်ာဗားကိုျဖတ္လ်က္ ေနာက္ဆံုးနန္ကင္းသို႔ ေရာက္သြားသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ကန္တုန္သို႔သြားလ်က္ ကန္တုန္ရွိ ေက်ာင္းတိုက္တစ္တိုက္တြင္ ေနထိုင္သီတင္း သံုးသည္။

ဂုဏဘျဒလည္း ကသၼီရသားပင္ ျဖစ္သည္။ ဂုဏဘျဒအျပင္ တျခားထင္ရွာေသာ ဘာသာျပန္္ဆရာ သံုးပါးရွိေသးသည္။ ယင္းတို႔ကား သံဃ၀မၼာ၊ ဓမၼမိၾတ၊ ကာလယသတို႔ ျဖစ္ၾက သည္။ သံဃ၀မၼာသည္ ခရစ္ႏွစ္ ၄၃၄ ၌ နန္ကင္းသို႔ သြား သည္။ ဂုဏ၀မၼာ ကြယ္လြန္သြားၿပီးသည့္ေနာက္၌ သံဃ၀မၼာသည္ ၀ိနည္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထင္ေပၚေက်ာ္ ၾကားသူ ျဖစ္လာသည္။ သံဃမိၾတလည္း ကသၼီရသား ျဖစ္ သည္။ ဓမၼမိၾတသည္ ခိုတန္ႏွင့္ တုန္ရႊမ္ကို ျဖတ္လ်က္ ၄၂၄ တြင္ နန္ကင္းသို႔ ေရာက္သြားသည္။ ဓမၼမိၾတသည္ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ သုည၊ အနတၱ၊ နိဗၺာန္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ပၪၥစ်ာနကို တ႐ုတ္ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္။ ကာလယသသည္ ၄၂၄ ၌ အိႏၵိယမွ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ေရာက္လာသည္။ ထိုရဟန္း ေတာ္သည္ အမိတာယစ်ာနသုတ္ႏွင့္
ေဘသဇၨရဇၨသမုဇၥၽဂတိသုတ္ကို တ႐ုတ္ဘာသာ ျပန္ဆို သည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၄၈၉ ၌ ဘုရင္ တဇီလ်န္သည္ စာေပပညာရွင္ႏွင့္ ရဟန္းပညာရွင္ ၄၀၀ ေက်ာ္ကို ဓေမၼာပေဒသ ေက်ာင္း တိုက္၌ ပင့္ဖိတ္ၿပီး စည္းေ၀းသဘင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည္။ ဘုရင္လ်န္သည္ ဗုဒၶသာသနာကို လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲေလးစား ၾကည္ညိဳသူ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ က်ိဳင္ဘုရင္ ကာ၀ိုတီႏွင့္
၀ူတီတို႔လည္း ဗုဒၶသာသနာအက်ိဳးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ ရြက္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ခ်န္မင္းဆက္ ၂၅ ႏွစ္ကာလသည္ အေရအတြက္ မမ်ား ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္ကာလအတြင္း၌ ဗုဒၶစာေပ က်မ္းဂန္ မ်ားကို တ႐ုတ္ဘာသာ ျပန္ဆိုရန္ ရဟန္းေတာ္ငါးပါး အိႏၵိယမွ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ ထိုရဟန္း မ်ားထဲတြင္ သံဃဘျဒသည္ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ သံဃဘျဒသည္ သူႏွင့္အတူ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၏ သမႏၱပါသာဒိကာအ႒ကထာကို ေဆာင္ၾကဥ္းလာခဲ့ သည္။ ယင္းကိုေထာက္လ်က္ ထိုမေထရ္သည္ ေထရ၀ါဒဂိုဏ္း ၀င္ ေထရ္အရွင္ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းရသည္။တ႐ုတ္အစဥ္အလာ ယူဆခ်က္အရ သံဃဘျဒသည္ ၀ိနယအ႒ကထာကို
၄၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ကန္တုန္သို႔ ယူေဆာင္လာၿပီး တ႐ုတ္ ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္။ ဓမၼကရိတယသသည္ အာရွ အလယ္ ပိုင္းမွ ျဖစ္သည္။ ထိုရဟန္းသည္ ခ်န္မင္းဆက္ဘုရင္ တာအိုတီလက္ထက္ (၄၇၁)၌ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ေရာက္လာ သည္။

ဓမၼမတိမေထရ္သည္ ခိုတန္လမ္းမွ ျဖတ္လ်က္ တ႐ုတ္ျပည္ သို႔ လာသည္။ ဂုဏ၀ုဒၶိလည္း အိႏၵိယအလယ္ပိုင္းမွ ရဟန္း ျဖစ္သည္။ ထိုရဟန္းသည္ (ခရစ္ႏွစ္ ၄၉၃-၄၉၅) ၌ က်မ္း သံုးက်မ္းကို တ႐ုတ္ဘာသာ ျပန္္ဆိုသည္။ ယင္းက်မ္းသံုး က်မ္းထဲက တစ္က်မ္းမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနေလၿပီ။

ထို႔ေနာက္ စည္ပင္၀ေျပာေသာ လ်န္မင္းဆက္ေခတ္ ေရာက္လာသည္။ ထိုမင္းဆက္ ပထမဆံုးဘုရင္ ဟီဂ်ာအိုယင္သည္ ေနာင္ေသာအခါ၌ ဦတည္ အမည္ျဖင့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလာသည္။ ထိုဘုရင္သည္ သူ႔အရင္ မင္းဆက္ႏွင့္ အဆက္အစပ္္ အလွမ္းေ၀းသူျဖစ္ၿပီး အား နည္းေသာ က်ီမင္းဆက္ဘုရင္အား နန္းက အဆင္းခိုင္းၿပီး လွ်င္ ထီးနန္းကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ထိုဘုရင္သည္ ရာစု၀က္နီးပါး (၅၀၂-၅၅၀)အထိ နန္ကင္း၌ ထီးနန္းစိုးစံ သည္။

ဦတည္ဘုရင္လက္ထက္၌ တိုင္းႏိုင္ငံသည္ ဖြ႔ံၿဖိဳးႂကြယ္ ၀သည္။ ေနျပည္ေတာ္ နန္ကင္း တစ္ေနရာတည္း၌ပင္ ၀ိဟာရေက်ာင္းေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္ရွိသည္။ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရးကို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီၿပီး နန္ကင္း၌ စုေ၀းေနထိုင္ၾကသည္။ လ်န္မင္းဆက္ ေခတ္မတိုင္မီက တုန္တိုင္ဆ္ဂ်ီ၊ အိုင္ပိန္ဆ္ေဂ်၊ မဟာ ပညာပါရမိတာကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာင္းတိုက္မ်ားသည္ မည္ သည့္ေနရာမွာမွ မရွိေပ။ ဦတည္၏ နန္းေတာ္ရွိ ပန္းဥယ်ာဥ္ အမည္ရွိေသာ ဥယ်ာဥ္ထံတြင္ ဗုဒၶတရား ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားျခင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။

ဘုရင္ဦတည္၏ ေခတ္သည္ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အေရးပါ
အရာေရာက္ေသာေခတ္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဘုရင္ သည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ျပည္ေရးျပည္ရာကို စိတ္ပါ၀င္စားျခင္း မရွိေပ။ ဦတည္သည္ ေ၀အီကို ႏွိမ္နင္းတိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္  ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိေပ။ ေ၀အီက အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္ နယ္ပယ္ေဒသမ်ားကို ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ လိုက္သည္။ အစြမ္းထက္ေသာ ေသနာပတိေဟာင္က်င္ သည္ ကတိမတည္ေပ။ ဘုရင္သည္ ေဟာင္က်င္ကို အျပစ္ ဒဏ္မေပးသည့္အျပင္ ဘုရင္ခံအျဖစ္ပင္ ခန္႔အပ္သည္။
ေနာက္ပိုင္း၌ ဘုရင္ဦတည္ အေရွ႕ဘက္ေဒသ ဘုရင္ေ၀အီ ႏွင့္ ပူးေပါင္းသြားသည္ျဖစ္၍ ေဟာင္က်င္သည္ ဘုရင္ ဦတည္ ၏ သားေတာ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းလ်က္ ဘုရင္ဦတည္အား တိုက္ခိုက္သည္။ တိုက္ပြဲျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ေဟာင္က်င္သည္ ဘုရင့္သားေတာ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းလ်က္
ေနျပည္ေတာ္ နန္ကင္းကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ဘုရင္ ဦတည္ ဇာတ္သိမ္းသြားသည္။


ဘုရင္ဦတည္သည္ မိ႐ိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္ေပ။ အသက္ ၄၈ ႏွစ္အရြယ္ (၅၀၁)အထိ ကြန္ျဖဴရွပ္ဘာသာ၀င္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကြန္ျဖဴရွပ္ဘာသာ တိုးတက္ႀကီးပြားရာ ႀကီးပြား ေၾကာင္းကိုလည္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေတြ႔အၾကံဳတစ္ခုေၾကာင့္ ဦတည္သည္ အယူအဆ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘုရင္ေ၀အီႏွင့္ ပတ္သက္ ၍လည္း ထိုနည္းအတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ကြန္ျဖဴရွပ္ေခတ္
တစ္စခန္း ရပ္သြားေသာအခါ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ အရွိန္အ၀ါသည္ တိုးတက္ျမင့္မားလာၿပီး တ႐ုတ္တစ္ျပည္ လံုး၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသည္။ ေ၀အီ၏ မိဖုရားႀကီး ဟုဒို၀ဂါသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ၾကည္ညိဳျမတ္ႏိုးသူ ျဖစ္သည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၅၁၈ ၌ မိဖုရားႀကီးသည္ ဆုန္ယုန္းႏွင့္ ဟုအီရွင္တို႔အား ဗုဒၶက်မ္း စာမ်ားကို ရွာေဖြရန္ ဥဒ်ာန္သို႔ ေစလႊတ္သည္။ ထိုပုဂၢိဳလ္ ႏွစ္ဦးသည္ ဗုဒၶက်မ္းစာ ၁၇၅ က်မ္းတို႔ကို ရွာေဖြစု ေဆာင္း ၿပီး ျပန္လာခဲ့ၾကသည္။

ဘုရင္ဦတည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း သည္ ေက်ာင္မင္းဆက္ မင္းသား တဆ္က်န္ေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္ဟူ၍ ေဒါက္တာ ေက်ာင္ကြမ္က ဆိုထားသည္။ ဦတည္ဘုရင္ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိေသာ က်န္မင္းသား သည္ ဘုရင္မင္းႀကီးအား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္မႈရွိေအာင္ အဆက္အသြယ္ လုပ္ ေပးသည္။ ဧလိေယာ့၏ အဆိုအရ ဘုရင္ဦတည္သည္
ပါအိုက်ိအမည္ရွိ တျႏၵဂိုဏ္း၀င္ ရဟန္း၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုး မႈ ခံရသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္လာသည္။

ဘုရင္ဦတည္သည္ နန္ကင္း၌ အထူး ေငြကုန္ေၾကးက် ခံ လ်က္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီး တစ္တိုက္ ကို ေဆာက္လုပ္ၿပီး ေက်ာက္စာ ထြင္းထုထားသည္။ ထို ေက်ာက္စာ၌ ဘုရင္မင္းႀကီးသည္ တိရစၦာန္တို႔၏ အသက္ ကို မသတ္ရဟု တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားသည္သာမကပဲ မည္သည့္ တိရိစၦာန္႐ုပ္ကိုမွ မေရးျခယ္ရဟူေသာ အမိန္႔ ကိုပင္ ထုတ္ထားသည္။ အ႐ုပ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႔ၿပီး တိရစၦာန္ မ်ားကို သတ္ျဖတ္လိုသည့္စိတ္ ေပၚမလာေအာင္ ယင္းသို႔ တားျမစ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘုရင္မင္းႀကီးကိုယ္တိုင္
ျပည္သူျပည္သားမ်ားအား တရားဓမၼၫႊန္ၾကားေဟာျပသည္။ ဗုဒၶစာေပႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ က်မ္းကိုလည္း ေရးသား သည္။ တိပိဋကတ္ ပထမတ႐ုတ္ဘာသာျပန္ (လက္ေရးမူ) ကို ခရစ္ႏွစ္ ၄၁၈ ခုႏွစ္၌ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိသည္။

ဘုရင္ဦတည္၏ သက္ရွိသတၱ၀ါ မသတ္ျဖတ္ရန္ ပိတ္ပင္ ထားေသာ ေက်ာက္စာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္သူလူထု မေက်မနပ္ ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုမူ လူအမ်ားက ႏွစ္ၿခိဳက္ ေက်နပ္ၾကသည္။ ယင္းသို႔  လူအေပါင္းတို႔၏ အားေပးမႈ ခံရျခင္းမွာ ဘုရင့္နန္းေတာ္တြင္း၌မွ်သာ မကဘဲတ႐ုတ္ျပည္ တစ္ျပည္လံုး၌ ျဖစ္သည္။ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ လ်ဴရွပ္ႏွင့္ ယိုက်ာတို႔သည္လည္း ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ ပါ၀င္ၾကသည္။ ------------------

ဘုရင္ဦတည္သည္ ဗုဒၶက်မ္းစာေပါင္း မ်ားစြာကို ႏွစ္စံုစီ
ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိသည္။ ဗုဒၶစာေပ အႏွစ္သာရကို ေလ့လာ လိုက္စားသူမ်ားအတြက္ အခ်က္အလက္ အျပည့္အ၀ ရရွိ ေစရန္ ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို တည္းျဖတ္ထုတ္ေ၀ ရ မည္ဟူ၍ ဘုရင္မင္းႀကီးက အမိန္႔ေပးထားသည္။ နာမည္ ေက်ာ္ တ႐ုတ္ရဟန္းေတာ္ ဆင္းအား ၅၁၅ ခုႏွစ္၌ စုေဆာင္းထားေသာ တိပိဋကတ္ ဘာသာျပန္ လက္ေရးမူ
ေပါင္းခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ား၏ စာရင္းတစ္ခု ျပဳစု ရန္လည္း ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္သည္။ ထို႔ေနာက္ ႏွစ္ ႏွစ္အၾကာတြင္လည္း ဘုရင္မင္းႀကီးသည္ ရဟန္းေတာ္ ပါအိုက်န္အား ယင္းစာရင္းကို ျပန္လည္ သုတ္သင္တည္း ျဖတ္ရန္ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားေလသည္။

ဘုရင္မင္းႀကီး၏သားေတာ္ ေက်ာင္မင္းသည္လည္း
ဖခမည္းေတာ္ကဲ့သို႔ပင္ ဗုဒၶဘာသာကို ၾကည္ညိဳေလးစားသူ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္မင္းသည္ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားကို ေလ့လာ ဖတ္ ႐ႈၿပီးလွ်င္ သူ၏ နန္းေဆာင္အတြင္း၌ တိရတန၀ိဟာရ အမည္ရွိ အေဆာင္တစ္ေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ ထိုအေဆာင္သို႔ တရားဓမၼ ေဆြးေႏြးေဟာၾကားရန္ ရဟန္း ေတာ္မ်ားအား ပင့္ဖိတ္ေလ့ရွိသည္။

ဘုရင္မင္းႀကီး၏ ဒုတိယသားေတာ္ က်င္၀င္တီႏွင့္ သတၱမ သားေတာ္ ယြမ္တီတို႔လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး လွ်င္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ တိုးတက္ျပန္႔ပြားေစရန္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ယင္းသားေတာ္မ်ားသည္ ပညာတတ္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီးလွ်င္ သူတို႔၏ ဖခမည္းေတာ္ ကဲ့သို႔ပင္ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

အထက္၌ ျပဆိုသည့္အတိုင္း ဘုရင္ဦတည္၏ လက္ထက္၌ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ ျပန္႔ပြားသြား သည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ ျပည္ပတိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္၏ ဆက္သြယ္ေရးလည္း တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ သည္။ ကိုရီးယားဘုရင္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သံတမန္ တစ္ဦးကို ေစလႊတ္ၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶက်မ္းစာမူမ်ားကို အထူးအား ျဖင့္ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ က်မ္းစာမူကို ေတာင္းသည္။

အပိုင္း(၂၈)ဆက္ရန္