အေနာ္ရထာ ဘာအကၡရာ သံုးသလဲ

အေနာ္ရထာ ဘာအကၡရာ သံုးသလဲ
** ** ** ** ** ** ** **
အေနာ္ရထာမင္းေစာဟာ အုတ္ခြက္ဘုရားေတြမွာ ပါဠိဘာသာ၊ သကၠတဘာသာ စတာေတြ အသံုးၿပဳၿပီး သူ႔ေကာင္းမႈ မွတ္တမ္းကို ေရးထိုးထားခဲ့တာေတြ ေတြ႔ရွိရတယ္။

အေနာ္ရထာမင္း ေရးထိုးခဲ့တဲ့ ယင္းစာေတြကို မြန္စာလို႔ ေျပာလဲ မွားပါတယ္။
ျမန္မာစာလို႔ ေျပာလဲ မွားပါတယ္။
ပါဠိဘာသာကို အသံုးျပဳရင္ ပါဠိစာပါ။
သကၠတဘာသာကို အသံုးျပဳထားရင္ သကၠတစာပါ။

သို႔ေသာ္ ယင္းစာမ်ားကို ေရးထိုးထားတဲ့ အကၡရာမ်ားကိုေတာ့ စစ္ေဆးရပါတယ္။
ယင္းသို႔ စစ္ေဆးမွ အေနာ္ရထာ အကၡရာမ်ားသည္ ပ်ဴအကၡရာမွ ဆင္းသက္တာလား၊ မြန္အကၡရာကို ယူသံုးတာလား သိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေနာ္ရထာအကၡရာမ်ား ဘယ္ကဆင္းသက္လာတယ္ ဆိုတာသိဖို႔ အေနာ္ရထာ ထက္ေစာတဲ့ ပ်ဴအကၡရာ၊ မြန္အကၡရာမ်ားနဲ႔ အကၡရာဇယားကြက္ဆြဲကာ ႏိႈင္းယွဥ္ စစ္ေဆးရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အေနာ္ရထာ ထက္ေစာတဲ့ ပ်ဴအကၡရာဆိုတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွ႔ံအျပားေတြ႔ ယာယီအမည္ ပ်ဴ အကၡရာမ်ား ျဖစ္ၿပီး၊ အေနာ္ရထာ ထက္ေစာတဲ့ မြန္အကၡရာ ဆိုတာကေတာ့ ယေန႔ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဒြါယာဝတီမွ မြန္အကၡရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
(ဘာလို႔ ဒြါယာဝတီမြန္ အကၡရာမ်ားနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရတာလဲ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အေနာ္ရထာထက္ေစာတဲ့ မြန္အေထာက္အထား မေတြ႔ရလုိ႔ပါ။)

ပံုပါ အကၡရာႏိႈင္းယွဥ္ ဇယားကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။
သာဓက အနည္းငယ္ ရွင္းျပပါမယ္။
အမွတ္စဥ္ ၁၊ (က) ဗ်ည္းကို ၾကည့္ပါ။
အေနာ္ရထာ ဗမာပုဂံ ေအဒီ၁၁ရာစု ၁ ေကာ္လံ ေအာက္မွာ၊ အတိုေကာက္ ျမ၊ ၃၊ ၁ လို႔ ေရးထားတာ ဦးျမ အုတ္ခြက္ဘုရားစာအုပ္ အတြဲ (၁) ထဲက အေနာ္ရထာလက္ေရးစာ ပါတဲ့ ပံု ၃၊ စာေၾကာင္းေရ ၁ မွ (က) အကၡရာ။
ျမ ၃၊ ၂ ဆိုတာ ယင္းစာအုပ္ ပံု ၃၊ စာေၾကာင္းေရ ၂ မွ (က) အကၡရာ။
ခင္ဘပ်ဴႏွင့္ အျခား ပ်ဴဗမာ အကၡရာမ်ား၊ ေအဒီ ၂-၇ ရာစု၊ ၂ ေကာ္လံ မွ၊ ၈၊ ၂ လုိ႔ေရးထားတာသည္ ခင္ဘေရႊေပခ်ပ္ အခ်ပ္ ၈၊ စာေၾကာင္းေရ ၂ မွ (က) အကၡရာပံု။
ယင္းေကာ္လံ ၂၊ ၃ လို႔ ေရးထားတာသည္ ခင္ဘေရႊေပခ်ပ္ အခ်ပ္ေရ ၂၊ စာေၾကာင္းေရ ၃ မွ (က) အကၡရာပံု။

ေလာဘူရီ လဝၿမိဳ႕ မြန္အကၡရာ ေအဒီ ၉ရာစု ၃ ေကာ္လံပါ ၄ သည္ အပိုင္းက်ိဳး ႏွစ္ခုကို ျပန္ဆက္ထားတဲ့ ေလာဘူရီ ေက်ာက္စာမွ စာေၾကာင္းေရ ၄မွ (က) အကၡရာ။
ယင္းေကာလံ ၄၊ ၅ သည္ ယင္းေက်ာက္စာမွ စာေၾကာင္းေရ ၄ႏွင့္၅ မွ (က) အကၡရာ။
ယင္း အမွတ္စဥ္ ၁ (rool) မွာ ပရပထံု မြန္အကၡရာ ေအဒီ ၆-၇ ရာစု ၄ ေကာလံမွာ ဘာမွ ေရးမထားတာ ပရပထံုေတြ႔ အုတ္ခြက္ဘုရားက စာမ်ားမွာ (က) အကၡရာ မပါဝင္လို႔၊ မရွိလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အတိုေကာက္ မွတ္စုမ်ားမွာ
- ျမ ၃၊ ၁။ ဦးျမ အုတ္ခြက္စာအုပ္ အတြဲ၁မွ ပံု ၃ စာေၾကာင္းရ ၁။
- ဗဗက ၃၊ ေဗာေဗာႀကီး ဘုရားအနီးေတြ႔ ေက်ာက္စာ ေၾကာင္းေရ ၃
- မက ၃၊ ေမာင္ကန္ ေရႊေပခ်ပ္ ေၾကာင္းေရ ၃
- ပ်ဴမင္း၅။ အဒိတ်ာမင္း ေက်ာက္အုိးစာ စာေၾကာင္းေရ ၅။
- ကတ ၁။ ကၽြန္းေတာစု ေရႊေပခ်ပ္ ေၾကာင္းေရ ၁။
- ကဝခ ၃၊ ၂ ။ ကန္ဝက္ေခါင္းကုန္း ပလႅင္စာ အပိုင္း ၃၊ ေၾကာင္းေရ ၂။
- မက ၂/၇ ။ ေမာင္ကန္ေရႊေပခ်ပ္ အခ်ပ္ေရ ၂ စာေၾကာင္ ၇။
- ဟလ ။ ဟန္လင္း ေက်ာက္စာ။
- ပ်ဴျမ ။ ျမေစတီ ပ်ဴျခမ္း။
- ပ်ဴ ေကာ္လံပါ အကၡရာသေကၤတ မပါပဲ၊ ဂဏာန္း သာ ေရးထားသည့္ ၈၊ ၂ စသည္တို႔သည္ ခင္ဘေရႊေပခ်ပ္ ၈၊ စာေၾကာင္းေရ ၂။
ေလာ့ဗူရီ ေကာ္လံ ၃ ပါ ၄၊ ၅ စသည္တို႔သည္ ေလာ္ဗူရီေက်ာက္စာ စာေၾကာင္းေရ နံပါတ္။
ပရပထံု ေကာ္လံ ၄ပါ၊ က၄ သည္ အုတ္ခြက္ဘုရား (က) ေၾကာင္းေရ ၄။
ယင္းေကာ္လံ ခ၄သည္ အုတ္ခြက္ဘုရား (ခ) ေၾကာင္းေရ ၄။
ပံုပါ ဇယားမွ အကၡရာ တစ္လံုးခ်င္းစီ ႏိႈင္းယွဥ္ တိုက္စစ္ၾကည့္ပါ။
အလြန္သိသာ ထင္ရွားတာကေတာ့ အမွတ္စဥ္ ၂က ဂ (ဂငယ္)၊ အမွတ္စဥ္ ၄၊ ၅၊ ၁၃ တုိ႔ကို ၾကည့္ပါ။
အမွတ္စဥ္ ၁၆၊ အ အကၡရာဆိုရင္ အေနာ္ရထာ အကၡရာေတြဟာ ဒြါယာဝတီမြန္ အကၡရာ ေရးဆြဲပံုႏွင့္ လံုးဝမတူ ပ်ဴ အကၡရာေရးဆြဲပံုႏွင့္သာ တူညီပါတယ္။
ဒီအကၡရာ ႏိႈင္းယွဥ္ ဇယားအရ၊ အေနာ္ရထာ အကၡရာေတြဟာ ဒြါယာဝတီ မြန္အကၡရာေရးဆြဲပံုႏွင့္ မတူညီပဲ ပ်ဴအကၡရာေရးဆြဲပံုႏွင့္ ပံုစံတူျဖစ္ၿပီး ပ်ဴအကၡရာမွ အေနာ္ရထာ အကၡရာသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အေနာ္ရထာဟာ မြန္စာ (Mon- inscription) ၊ မြန္အကၡရာ သံုးစြဲတယ္ဆိုတာ မွားယြင္းၿပီ၊ ပ်ဴစာ (Pyu- inscription) ပ်ဴအကၡရာမ်ားကိုသာ လက္ခံသံုးစြဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘာစစ္ေဆးမႈမွမလုပ္၊ ဘာအေထာက္အထားမွ မေပးႏိုင္ပဲ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ဖ်က္ဆီးယံုသက္သက္ အေနာ္ရထာဟာ မြန္စာသံုးတယ္တို႔၊ အေနာ္ရထာ ေခတ္ နန္းေတာ္သံုး ရံုးသံုးစာေပဟာ မြန္စာျဖစ္တယ္တို႔ဆိုတဲ့ လုစ္ လိမ္သြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ဆက္လိမ္ေနတာ အကုန္မွားယြင္းေၾကာင္း ဒီအကၡရာ နိႈင္းယွဥ္ စစ္ေဆးမႈ ဇယားနဲ႔ သက္ေသျပလိုက္ရပါတယ္။

က်မ္းကိုး။ ။ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင္ ေက်ာ္ၿပီျဖစ္ေသာ ျမန္မာ့သမိုင္း ၂ - ဘုန္းတင့္ေက်ာ္

စ်ာန္သစ္ေအာင္