ယန္ဇီျမစ္ (揚子江)

ယန္ဇီျမစ္ (揚子江) သည္ အာရွတိုက္တြင္ အရွည္လ်ားဆံုးနွင့္ ကမၻာေပၚတြင္ တတိယေျမာက္ အရွည္လ်ားဆံုး ျမစ္တစ္စင္းျဖစ္သည္။ ယန္ဇီျမစ္ကို တရုတ္အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ ခ်န္က်န္း (ရွည္လ်ားေသာျမစ္, 長江) ဟု အဓိက ေခၚေဝၚသံုးစြဲေလ့ရွိသည္။ ၆၃၀ဝ ကီလိုမီတာ (၃၉၁၅ မိုင္) ရွည္လ်ားသည့္ ယန္ဇီျမစ္သည္ တရုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းေဒသ တိဘက္ကုန္းျပင္ျမင့္ရွိ ေရခဲျမစ္မ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံကာ အေရွ့ဘက္သို့ ဦးတည္၍ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း၊ အလယ္ပိုင္းနွင့္ အေရွ့ပိုင္းေဒသမ်ားကို ျဖတ္သန္းျပီး ရွန္ဟိုင္းျမို့၌ အေရွ့တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းသို့ စီးဝင္သည္။[၁] ျမစ္ဝါျမစ္နည္းတူ ယန္ဇီျမစ္သည္ တရုတ္သမိုင္းနွင့္ ယဉ္ေက်းမႈနွင့္ စီးပြားေရးတြင္ အေရးပါသည့္ ျမစ္တစ္စင္းျဖစ္သည္။တိဗက္ျပည္ ကြန္လြန္ေတာင္တန္းတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံျပီးလွ်င္ ယူနန္၊ ဆီခြ်မ္၊ ဟူေပ၊ ဟူနန္၊ က်ိယန္ဆီ၊ အန္ဟြီျပည္နယ္မ်ားကို ျဖတ္သန္း၍ ပင္လယ္ဝါထဲသို့ စီးဝင္ေလသည္။ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းေလာက္ ၌သာ ယန္ဆီျမစ္ (ယန္ဆီက်န္)ဟု အမည္တြင္၍ က်န္အပိုင္း မ်ား၌ အမည္အမ်ိုးမ်ိုး ရွိေလသည္။ ယန္ဆီျမစ္သည္ တရုတ္ နိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းကို အေနာက္ဘက္မွ အေရွ့ဘက္သို့ ျဖတ္၍ စီးဆင္းသျဖင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ ေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါ အရာေရာက္ေပသည္။ ယန္ဆီျမစ္ နွင့္တကြ ယင္း၏ ျမစ္လက္တက္မ်ားတို့ ျဖတ္သန္းစီးဆင္း ေသာ ျမစ္ဝွမ္းေဒသမွာ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၇ဝဝဝဝဝ နီးပါး မွ် ရွိသည္။ယန္ဆီျမစ္သည္ မိုင္ ၃ဝ မွ မိုင္ ၄ဝ အထိ က်ယ္၏။ ပင္လယ္ကူးသဘၤ࿿ောမ်ားသည္ ျမစ္ဝအနီး၌ တည္ရွိေသာ ရွန္ဟိုင္းျမို့မွ အထက္သို့ မိုင္ ၆၂ဝ ခန့္ ေဝးေသာ ဟန္ေကာင္ ျမို့အထိ ဆန္တက္နိုင္သည္။တစ္ဖန္ ဟန္ေကာင္ျမို့မွ ျမစ္တြင္း ခုတ္ေမာင္းေသာသဘၤ࿿ောျဖင့္ အထက္သို့ မိုင္ ၅ဝဝ ခန့္ သြား ေရာက္နိုင္ေသးသည္။ အီခ်န္ျမို့ အထက္ပိုင္း၌မူကား ျမစ္ေျကာင္းသည္ ေရစီးသန္၍ ေခ်ာက္ျကီးမ်ား ရွိျခင္းေျကာင့္ ေလွငယ္ တက္စင္းမ်ားျဖင့္သာ သြားလာနိုင္ေလသည္။ယန္ဆီျမစ္ဖ်ားခံရာ ေဒသသည္ ျမင့္မားေသာ ေတာင္ တန္းမ်ားျဖစ္ေသာေျကာင့္ ေရစီးအလြန္သန္၍ ျမစ္ကမ္းပါးမ်ား သည္လည္း ျမင့္သည္။ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းတြင္မူ ေရစီးေနွး၍ နံုးထူသည္။ ျမစ္တစ္ေလွ်ာက္၌ အိုင္မ်ားရွိရာ၊ ျမစ္ေရလွ်ံေသာ အခ်ိန္ကာလတြင္ ဟြန္ဟိုျမစ္ေလာက္ လယ္ယာအိမ္ေျခ အပ်က္အစီးမမ်ားေခ်။ ျမစ္အတြင္း ေလွမ်ားေပၚ၌ゞင္း၊ ျမစ္ဝွမ္း တစ္ေလွ်ာက္၌ゞင္း တရုတ္အမ်ိုးသား ေျမာက္ျမားစြာ ေနထိုင္ျက သည္။ ယန္ဆီျမစ္ဝွမ္းတြင္ ပိုးေမြးျမူျခင္း၊ ဆန္စပါး၊ ဝါနွင့္ လက္ဖက္ပင္စိုက္ပ်ိုးျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို အျကီးအက်ယ္ လုပ္ ကိုင္ျက၏။ယန္ဆီျမစ္တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ထင္ရွားေသာျမို့မ်ားမွ ရွန္ဟိုင္းျမို့၊ နန္းကင္းျမို့၊ က်ူက်န္ျမို့၊ အန္ကင္းျမို့၊ ဟန္ေကာင္ျမို့၊ ဝူခ်န္ျမို့၊ အီခ်န္ျမို့နွင့္ ခ်ုန္ကင္းျမို့မ်ား ျဖစ္ေလသည္။[၂]ကိုးကား[ျပင္​ဆင္​ရန္​]
Jump up ↑ (Chinese) [၁] Accessed 2010-09-10
Jump up ↑ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း၊ အတြဲ(၁၁)

ယန္ဇီျမစ္ (揚子江)