႐ုပ္ ၂၈-ပါး

႐ုပ္ ၂၈-ပါး

႐ုပ္ = မ်က္ျမင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာက္ျပန္တတ္ေသာ သေဘာတရား

“ေအးတဲ့အခါ ႐ုပ္အစဥ္ကတစ္မ်ိဳး မေနဘူးလား၊ ပူတဲ့အခါက်ေတာ့ ႐ုပ္အစဥ္က တစ္မ်ိဳးေနတယ္။
ဆာတဲ့အခါက်ေတာ့ တစ္မ်ိဳး၊
ေရငတ္ေနတဲ့အခ်က်ေတာ့ တစ္မ်ိဳး၊
ပိုးေကာင္ေတြ အကိုက္ခံရတဲ့အခါ တစ္မ်ိဳး ေနတယ္။
အဲဒီလို ေရွ႕႐ုပ္အစဥ္နဲ႔ မတူတဲ့ ေနာက္႐ုပ္အစဥ္ျဖစ္တာ၊ အဲသလို ျဖစ္တာကိုပဲ ေဖာက္ျပန္တယ္လို႔ ေခၚတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္ဆိုတာ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ သေဘာတရားလို႔ မွတ္ရမယ္။”

“႐ုပ္ဟာ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ သေဘာတရားဆိုရင္ စိတ္ေကာ မေဖာက္ျပန္ဘူးလား၊ ေရွ႕စိတ္အစဥ္နဲ႔ မတူတဲ့ ေနာက္စိတ္အစဥ္ေတြ ျဖစ္ေနတာပဲ။ ဝီထိေတြ ျဖစ္ေနတာပဲ။ ဒါေပမယ္လို႔ ဒီေနရာမွာ မ်က္ျမင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာက္ျပန္တာကို ဆိုလိုတယ္။ စိတ္က လူသိတာမွ မဟုတ္ပဲ။ တစ္ထိုင္ထဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာ ဘယ္သူသိၾကလဲ။ ႐ုပ္က်ေတာ့ သိတယ္။”

“သူမ်ားက ၾကည့္လိုက္ရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ဆာေလာင္ေနတယ္၊ ခ်မ္းေနတယ္၊ အိုက္ေနတယ္ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး သိၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ထင္ရွားတဲ့ ေဖာက္ျပန္မႈမ်ိဳးကို ရည္႐ြယ္ၿပီးေတာ့ ေဖာက္ျပန္တတ္ေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္လို႔ ဒီလိုေခၚရတယ္။”

+++++

အဘိဓမၼာသေဘာအရ၊ အဘိဓမၼာသင္ၾကားခ်က္အရ ႐ုပ္ေပါင္း ၂၈-ပါး ရွိ၏။
ထို ႐ုပ္ ၂၈-ပါးကို အစုကေလးမ်ား ခြဲၿပီး ေလ့လာရ၏။

မဟာဘုတ္ ၄-ပါး

အေျခခံအက်ဆံုး ျဖစ္၏။ ဓာတ္ႀကီး ၄-ပါးဟုလည္း ေခၚ၏။
‘ပထဝီဓာတ္’၊ ‘အာေပါဓာတ္’၊ ‘ေတေဇာဓာတ္’၊ ‘ဝါေယာဓာတ္’ဟု ပါဠိအစဥ္အတုိင္း မွတ္သားႏိုင္၏။

ပထဝီဓာတ္ = မာမႈ, ေပ်ာ့မႈ, ၾကမ္းတမ္းမႈ, ႏူးညံ့မႈ သေဘာ
အာေပါဓာတ္ = ယုိစီး ဖြဲ႕စည္းတတ္ေသာ သေဘာ
ေတေဇာဓာတ္ = ပူမႈ ေအးမႈ သေဘာ
ဝါေယာဓာတ္ = တြန္းကန္ ေထာက္ကန္တတ္ေသာ သေဘာ

ဤအေျခခံဓာတ္ႀကီး ၄-ပါးကို အမွီျပဳၿပီး ျဖစ္ေသာ က်န္႐ုပ္ ၂၄-ပါးကို ‘ဥပါဒါ႐ုပ္’ဟု ေခၚ၏။

ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါး

‘ပသာဒ’ ဆိုသည္မွာ ၾကည္လင္ျခင္းကို ေခၚ၏။
(၁) စကၡဳပသာဒ = မ်က္စိအၾကည္
(၂) ေသာတပသာဒ = နားအၾကည္
(၃) ဃာနပသာဒ = ႏွာေခါင္းအၾကည္
(၄) ဇိဝွါပသာဒ = လွ်ာအၾကည္
(၅) ကာယပသာဒ = ကိုယ္အၾကည္

ဝိသယ႐ုပ္ ၇-ပါး

‘ဝိသယ’ မွာ ‘အာ႐ုံ’ကို ေခၚ၏။

အာ႐ုံကို ပါဠိတြင္ ‘ဝိသယ’၊ ‘အာရမၼဏ’၊ ‘ေဂါစရ’ဟု သံုး၏။

(၁) ႐ူပါ႐ုံ = ျမင္ႏိုင္ေသာ ႐ုပ္ (႐ုပ္ ၂၈-ပါးတြင္ တစ္ခုတည္းေသာ ျမင္ႏိုင္သည့္ ႐ုပ္ ျဖစ္၏။)
(၂) သဒၵါ႐ုံ = ၾကားအပ္ေသာ ႐ုပ္
(၃) ဂႏၶာ႐ုံ = နံအပ္ေသာ ႐ုပ္
(၄) ရသာ႐ုံ = အရသာသိေသာ ႐ုပ္
ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံ (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ) = အေတြ႕အထိ
‘ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံ’မွာ ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ – မဟာဘုတ္ ၃-ပါး အေပါင္းကိုပင္ ေခၚ၏။
အဘိဓမၼာသေဘာအရ ‘အာေပါဓာတ္’ကို ေတြ႕ထိ၍ မရ။

“ေရကို လက္နဲ႔ႏိႈက္လိုက္လို႔ ေအးတာက ေတေဇာသြားေတြ႕တာ။ အာေပါရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းမႈကို ထိလို႔ ေတြ႕လို႔ မရဘူးလို႔ ဒီလို ယူဆထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ ဒီ ၃-မ်ိဳးအေပါင္းကို ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံလို႔ ေခၚတယ္။
အဲဒီေတာ့ ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံဆိုတာ သီးျခား ရွိတယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ဘူး။ မဟာဘုတ္ ၃-ပါးအေပါင္းပဲ။
ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီ မဟာဘုတ္ ၃-ပါးအေပါင္းသည္ပင္လွ်င္ ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဝိသယ႐ုပ္ ၇-ပါးလို႔ ေျပာရင္လည္း ဟုတ္တယ္။ ၄-ပါးလို႔ ေျပာရင္လည္း ဟုတ္တာပဲ။ ၅-ပါးလို႔ ေျပာရင္လည္း ဟုတ္တယ္။
အဲဒါ ေတာ္ေတာ္ၾကာက်ေတာ့ သတိေမ့ၿပီး ေပါင္းတာ ႏႈတ္တာေတြမွာ လြဲကုန္တတ္တယ္။ ဒါထည့္ေပါင္းၿပီး သခ်ၤာက မကိုက္ဘူး။ မႏုတ္မိလို႔ သခ်ၤာမကိုက္ဘူး စသည္ျဖင့္ အလြန္သတိထားရမယ္။ ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံပါလာရင္ သတိထားရမယ္။”

ဝိသယ႐ုပ္ေတြကို ပသာဒ ၅-ပါးနဲ႔ စပ္ဟပ္လိုက္ရင္ –

• ႐ူပါ႐ုံနဲ႔ စကၡဳပသာဒ
• သဒၵါ႐ုံနဲ႔ ေသာတပသာဒ
• ဂႏၶာ႐ုံနဲ႔ ဃာနပသာဒ
• ရသာ႐ုံနဲ႔ ဇိဝွါပသာဒ
• ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံနဲ႔ ကာယပသာဒ တို႔ တိုက္ဆိုင္တယ္။

ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါး

ဣတၳိဘာဝ႐ုပ္ = မိန္းမသေဘာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္

ပုမၻာဝ႐ုပ္ = ေယာက်္ားသေဘာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္

အဲဒီ ဣတၳိဘာဝ႐ုပ္၊ ပုမၻာဝ႐ုပ္ဟာ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ပ်ံ႕ႏွ႔ံၿပီး တည္တယ္။

ဟဒယ႐ုပ္
ႏွလံုးအိမ္အတြင္း ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေသြးတစ္မ်ိဳး။

ဇီဝိတ႐ုပ္

႐ုပ္တရားတို႔ မပုပ္သိုးေအာင္ မေဆြးေျမ့ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေသာ သေဘာတရား (အသက္)။

(နာမ္တရားတို႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ေသာ သေဘာတရားမွာ ‘နာမ္ဇီဝိတ’ ျဖစ္၏။)
ဇီဝိတ႐ုပ္သည္ သက္ရွိသတၱဝါသႏၲာန္မွာသာ ျဖစ္ႏိုင္၏။ ျပင္ပဗဟိဒၶမွာ မျဖစ္ႏိုင္။

အာဟာရ႐ုပ္

စားေသာက္စရာထဲတြင္ ပါေသာ ၾသဇာဓာတ္။

ဤ “မဟာဘုတ္ ၄ + ပသာဒ ၅ + ဝိသယ ၄ + ဘာဝ ၂ + ဟဒယ + ဇီဝိတ + အာဟာရ” ႐ုပ္ ၁၈-ပါးတို႔ကို –
သဘာဝ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။ (တကယ့္သေဘာဟုတ္ေသာ ႐ုပ္)
သလကၡဏ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။ (သေဘာလကၡဏာရွိေသာ ႐ုပ္)
နိပၹႏၷ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။ (ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရတို႔က ျဖစ္ေစအပ္ေသာ ႐ုပ္)
႐ူပ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။ (တကယ္ေဖာက္ျပန္ေသာ ႐ုပ္၊ ေလးနက္ေစလို၍ ႐ုပ္,႐ုပ္ ဟု ဆို၏။)
သမၼသန႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။ (အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ လကၡဏာေရး ၃-ပါး ဆင္ျခင္သံုး၍ ရေသာ ႐ုပ္)
ဤ႐ုပ္မ်ားမွာ ပရမတၳအားျဖင့္ တကယ္ ထင္ရွားရွိေသာ ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္၏။

အာကာသ႐ုပ္

ဟင္းလင္းျပင္ျဖစ္ေနေသာ သေဘာ။

ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ပါး

ဝိညတ္ (ဝိညတၱိ=ပါဠိ) = သိေစျခင္း

ကာယဝိညတ္ = ကုိယ္ျဖင့္ သိေစတတ္ေသာ သေဘာ

ဝစီဝိညတ္ = ႏႈတ္ျဖင့္ သိေစတတ္ေသာ သေဘာ

ဝိကာရ႐ုပ္ ၅-ပါး

ဝိကာရ = ေဖာက္ျပန္ျခင္း (အေျခအေန အျခင္းအရာ တစ္မ်ိဳး)

ကာယႆလဟုတာ = ေပါ့ပါးသည့္သေဘာ

ကာယႆမုဒုတာ = ႏူးညံ့မႈသေဘာ

ကမၼညတာ = အမႈ၌ခန္႔ေသာသေဘာ

ကာယဝိညတ္ (ဝိညတ္႐ုပ္)
ဝစီဝိညတ္ (ဝိညတ္႐ုပ္)

လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါး

အမွတ္အသားျဖစ္ေသာ သေဘာတရား

ဥပစယ = ပထမျဖစ္ေသာ သေဘာ
သႏၲတိ = ပထမျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ေသာအခိုက္အတန္႔ သေဘာဇာတိ႐ုပ္တစ္ခုကိုပင္ အဘိဓမၼာ၌ ဥပစယ၊ သႏၲတိ ဟူ၍ ၂-မ်ိဳးခြဲ ေဟာ၏။

ဇရတာ = အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းသေဘာ

အနိစၥတာ = မၿမဲျခင္း ေသျခင္း သေဘာ

ျဖစ္ေသာအခိုက္အတန္႔မွာ ဥပစယႏွင့္ သႏၲတိ၊ ရင့္ေရာ္ေနေသာ အခိုက္အတန္႔မွာ ဇရတာ၊ ခ်ဳပ္သြားသည့္ အခိုက္အတန္႔မွာ အနိစၥတာ ဟူ၍ မွတ္သားေၾကာင္း၊ အမွတ္အသား သေဘာတရား ျဖစ္၍ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးဟု ေခၚ၏။

ဤ “အာကာသ႐ုပ္ + ဝိညတ္႐ုပ္ ၂ + ဝိကာရ ၃ + လကၡဏ႐ုပ္ ၄” ႐ုပ္ ၁၀-ပါးတို႔ကို –
အသဘာဝ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။
အလကၡဏ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။
အနိပၹႏၷ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။
အ႐ူပ႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။
အသမၼသန႐ုပ္ဟုလည္း ေခၚ၏။

+++++