ဗုဒၶရွင္ေတာ္ မွာ သဗၺညဳတဥာဏ္ ရွိပါသလား။ ရွိခဲ႔တယ္ ဆိုရင္လဲ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ဆိုတာက ဘယ္လို ဥာဏ္ပညာမ်ိဳး ျဖစ္ပါသလဲ။ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဘယ္လို ရရွိေတာ္ မူခဲ႔ ပါသလဲ။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ဘယ္လို အနက္ဖြင္႔ခဲ႔ ပါသလဲ။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မွန္ရင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ေတာ႔ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ လက္ခံယံုၾကည္ထား ၾကသူေတြခ်ည္း ပါပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ဒီေမးခြန္းေတြ ကို ေျဖဖို႕ အတြက္ကေတာ႔ ေတာ္ရုံတန္ရုံ စဥ္းစားၾကမိမွာမဟုတ္ပါ။ ကိုယ္႔ မိရုိးဖလာ ရုိးရာ ယံုၾကည္မႈ အေနနဲ႔ပဲ လက္ခံထားၾကတာျဖစ္တယ္။ သရဏဂုံ ေဆာက္တည္တဲ႔ အခါ ပထမဆံုး ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၦာမိ လို႔ ရြတ္ဆိုၾကရတဲ႔ အခါ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို စိတ္က ရည္မွန္းၿပီး ရြတ္ဆိုေဆာက္တည္ၾကရတာမို႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ကိစၥဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အားလံုး အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးေသာ ေမးခြန္းေတြ ထဲ က တစ္ခုျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။
ဒါေပမဲ႔ အစဥ္အလာ အရ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို သာမန္လူသားတို႔ မႀကံစည္အပ္တဲ႔ (ဘုရား-သံသရာ-ကံ-ပါရမီ စတဲ႔) အစိေႏၱယ်တရား ေတြထဲမွာ ထည္႔သြင္း ေရတြက္ထားေလ ေတာ႔ ဒီ ေမးခြန္းေတြကို ေမးဖို႔က မ၀ံ႔မရဲ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ေမးလဲ အေျဖရခ်င္မွ ရမွာဆိုေတာ႔ အက်ိဳးသိပ္မရွိဘူးလို႕ ထင္ခ်င္လဲထင္မယ္။ ေမးသူကိုယ္တိုင္ဘုရားျဖစ္ၿပီးေတာ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ရမွပဲ သဗၺညဳတဥာဏ္ ဘာလဲဆိုတာ ဌာန္ကုန္ေအာင္သိႏိုင္မယ္လို႔ လဲ ထင္စရာျဖစ္ပါတယ္။ ဂုိဏ္းသင္႔ မဲ႔ မစဥ္းစားေကာင္းတဲ႔ ကိစၥ စဥ္းစားစရာ မလိုတဲ႔ ကိစၥ လို႔ လဲ သေဘာပိုက္ထားၾကပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ဘ၀ တစ္သက္တာလံုးအတြက္ ပူေဇာ္ေလးျမတ္ ခယ၀ပ္တြား ကိုးကြယ္ရမယ္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုထိေတာ႔ သိသင္႔တာပဲ။ သိႏိုင္ခြင္႔လဲ ရွိတယ္လို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ပါဠိပိဋကတ္ နိကာယ္က်မ္းေတြထဲမွာ ဟိုတစ္စ သည္တစ္စ ရွိေနတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ႔ ျဖစ္ရပ္ေတြ ေဖၚျပခ်က္ေတြ ကို ႏိုင္းယွဥ္ေလ႕လာ ၾကည္႔ ရင္ ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ဟာ ဘာလဲ ဆိုတာကို အၾကမ္းဖ်င္းေလာက္ေတာ႔ ဆ၀ါးႏိုင္တန္ေကာင္းပါရဲ႕ လို႔ ထင္မိပါတယ္။ ဒီေတာ႔ အရင္ဆံုး ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ က ေရးသားထားခ်က္ ေတြ ကို ေလ႔လာ ၾကည္႔ ၾကရေအာင္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ရဲဲ႕ အစြမ္းသတၱိ
ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ က ေရးသားထားခ်က္ေတြ အရဆိုရင္ ျမတ္ဗုဒၶဟာ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ ကာလတစ္ေလွ်ာက္မွာ ေလးသေခ်ၤနဲ႕ကမၻာတစ္သိနး္ကာလတိုင္ေအာင္ လူတကာျပဳနိုင္ခဲတဲ႔ ပါရမီေတာ္မ်ားကို ျဖည့္ ဆည္းခဲ့ရပါတယ္။ သမုဒၵရာေရ မည္မွ်ပင္မ်ားျပားေစကာမူ ျမတ္ဘုရားအေလာင္းေတာ္္ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ အေသြးေတာ္ ရဲ႕ အေရအတြက္္ကုိ ေတာ႔ မမွီနိုင္ပါဘူး လို႕ ဆိုတယ္။ မိုးေကာင္းကင္က ၾကယ္တာရာမ်ား မည္မွ် မ်ားျပားေစကာမူ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ မ်က္လံုးေတာ္ေတြရဲ႕ အေရအတြက္ ကိုကား မမွီနိုင္ပါ။ ျမင့္မိုရ္ေတာင္ႀကီးသည္ ယူဇနာ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ျမင့္မားေစကာမူ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ ဦးေခါင္းေတာ္မ်ားစုပံုထားသည့္ ျမင့္မားမႈကုိကား မမွီနိုင္ပါ။ ကမၻာေျမႀကီးသည္ မည္မွွ်ပင္ ထုထယ္ႀကီးမားေစကာမူ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ အသားေတာ္၏ ထုထယ္ကိုကား မမွီနိုင္ပါ လို႔ အလကၤာဖြဲ႔ႏြဲ႕ ေရးသားၾကပါတယ္။
က်ီးသဲေလးထပ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေရးသားစီရင္ေတာ္မူတဲ႔ ပကိဏၰက နမကၠာရ ဗုဒၶဝႏၵနာ အစိေႏၱယ် ဘုရားရွိခုိးႀကီးမွာ ဆိုရင္လဲ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ဥာဏ္ေတာ္ ေတြ ကို အခုလို လွပစြာ သီကုံးပူေဇာ္ထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ဇမၺဴ႔က်က္သေရ၊ခ်က္ေဗြဘူမိ ၊ အပရာဇိခရုိင္ ေညာင္မ႑ဳိင္ကုိ ၊စုိးပုိင္ေတာ္မူအံ့ေသာ ကာလ၌ ၊ကာမေလာကဓာတ္၊ ခုႏွစ္ရပ္လုံး၊ ဆတ္ဆတ္ လႈိက္ခုန္တုန္ဘနန္းမွ်၊ သန္းအကုေဋ ၊နတ္ဗုိလ္ေျခႏွင့္၊ မုိးေျမၾကည္းဟည္း၊ ပဲ့တင္တီးေအာင္၊ ဖ်က္ဆီးလုယက္လာေသာ ၊ေမခလာဂီရိ၊ေတာင္တရွိမွ်၊ ေျပာင္ႀကီး ေသဌ္နင္း၊မာန္နတ္မင္း ကုိျဖည့္တင္းေတာ္မူခဲ့ေသာ၊ ပါရမီဉာဏ္၊ ကံသမၻာရွိန္ ၊ ဝရဇိန္ လွ်ံေျပာင္၊ေရႊဘုန္းေရာင္ျဖင့္၊ ေမွာင္မဝင္ခင္ ၊ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေစ၍ ၊ ကိေလသာစက္၊သုံးေထာင္ဝက္ကုိ ၊ၿဖဳိဖ်က္တုိက္လွန္ျခင္းငွာ၊အာနာပါန ၊ဘာဝနာ ျဖင့္ ရူပါဝစရ၊ အရူပါဝစရ၊စတုတၳသမာပတ္တုိ႔ကုိ ၊ အာဝဇၨနဝသီ၊ သမာဝဇၨနဝသီ၊ ပစၥဝကၡဏဝသီ ၊ အဓိ႒ာနဝသီ၊ ဝု႒ာန ဝသီတည္းဟူေသာ၊ ဝသီေဘာ္ ငါးတန္ျဖင့္ ၊ အဖန္ဖန္ေလ့လာေတာ္မူၿပီးလွ်င္….။
ေရွးတီးကာလ ၊ ဘဝရွည္က်ဴး၊ ျဖစ္ဘူးသမွ် ၊ေဒသရပ္ရြာ၊ ခႏၶာပင္စည္ ၊ အမည္ အမ်ဳိးစေသာ ၊ ပရမတ္+ပညတ္ တုိ႔ကုိ ၊တပ္အပ္သိႏုိင္ စြမ္းေသာ၊ ပုေဗၺနိဝါသဉာဏ္….။
သုံးတုိက္ဘုံသား၊ အမ်ားသတၱ ၊ေဝေနယ် တုိ႔၏ ကမၼဂတိ၊ စုတိပဋိသန္၊ လားရန္ ႒ာန ႏွင့္တကြ၊ ဒုရ+ပရိစၦႏၷ ၊ သဏွ+သုခုမ ျဖစ္ေသာ၊ ရူပါရုံတုိ႔ကုိ အကုန္ျမင္ႏုိင္စြမ္းေသာ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္….။
ေလးတန္ၾသဃ၊ အာသဝႏွင့္ ေယာဂဂႏၳာ၊ ေလးျဖာဥပါဒါန္ ၊ ေျခာက္တန္ နီဝရဏ၊ အႏုႆယ ခုႏွစ္အင္၊ သ့ေယာဇဥ္ ဆယ္တန္၊ျခံရံ လ်က္သား၊ မ်ားစြာေသာ အကုသုိလ္၊ ဗုိလ္ေျခကြပ္ကဲ၊ သူရဲကိေလသာ၊ ေထာင့္ငါးရာတုိ႔ကုိ ၊စင္စြာပယ္ျဖတ္ ၊ အလြန္ျမတ္ေသာေၾကာင့္ အရဟတၱမဂၢ အမည္ရေသာ အာသဝကၡယ ဉာဏ္…။
ဤသုံးတန္ေသာဝိဇၨာ၊ ခြဲစိတ္ျဖာေသာ္၊ ဝိဇၨာရွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူသျဖင့္ ၊ သယမၻဴ အထြတ္။လူ တမြတ္ဟု ။ မခၽြတ္ သမုိက္အပ္ထေသာ ။ ပေစၥက ဗုဒၶါ၊ ရဟႏၱာ ဟူသမွ်တုိ႔ ရျခင္းငွာ မထုိက္၊ သုံးထုိက္ဘုံသား၊ အမ်ားသတၱ ၊ေဝေနယ် ပုဂၢဳိလ္တုိ႔၏ အလုိဆႏၵ၊ အာသယ ကိန္းဟန္ကုိ၊ ဧကန္သိျမင္ႏုိင္ေသာ၊ အာသယာႏုႆယဉာဏ္….။
ဣေျႏၵရင့္မရင့္ကုိ ေထာက္ခ်င့္သိႏုိင္စြမ္းေသာ ၊ဣၿႏၵိယ ပေရာပရိယတၱိဉာဏ္………….။
ပရမတ္၊ ပညတ္ အလုံးစုံကုိ ၊ အကုန္ အစင္သိျမင္ႏုိင္ေသာ၊ သဗၺညဳတ ဉာဏ္………။
သခၤါရ၊ ဝိကာရ ၊လကၡဏာ၊ နိဗၺာန္ ၊ပညတ္ တည္းဟူေသာ၊ ေဉယ်ဓံငါးအင္ကုိ ၊သိျမင္ေတာ္မူရာ၌ ၊ ဆီးကာပိတ္ပင္ျခင္း မရွိေသာ အနာဝရဏဉာဏ္ ………….။
ေနာက္တစ္ခါ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရား ႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ရဲ႕ လကၤာေလးမွာေတာ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ရဲ႕ အစြမ္း နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီလို ေဖၚျပထားပါတယ္။
၁။ သိရန္မွန္က,မက်န္ရေအာင္,လံုး၀စံုလင္,အကုန္ျမင္,သဗၺဥ္ဥာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္။
၂။ သိသည့္တရား ၊ မ်ားအျပား၌ ၊ ေဟာထားစဖြယ္ ၊ နည္းသြယ္သြယ္ကို ၊ ျခယ္လွယ္စံု လင္ ၊ အကုန္ျမင္ ၊ သဗၺဥ္ဥာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၃။ ကၽြတ္ထိုက္ၾကေပ ၊ မ်ားေ၀ေန၏ ၊ ဣေျႏၵစရိုက္ ၊ သူ႔အႀကိဳက္ကို ၊ ႏႈိက္ခၽြတ္စံုလင္ ၊ အ ကုန္ျမင္ ၊ သဗၺဥ္ဥာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၄။ ဥာဏ္ေတာ္စြမ္းပကား ၊ ဤသံုးပါးေၾကာင့္ ၊ အမ်ားေ၀ေန ၊ ကၽြတ္လြတ္ေစဖို႔ ၊ မေနမနား ၊ သက္ေတာ္အားျဖင့္ ၊ ႀကီးမားေလဘိ ၊ ရွစ္ဆယ္ျပည့္၍ ၊ ပရိနိဗၺာန္ ၊ စံသည့္တိုင္ ေအာင္ ၊ သယ္ယူေဆာင္ ၊ ဘုန္းေခါင္ ငါတို႔ဘုရားတည္း ။ ။
အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ဆိုတာ သိစရာ ရွိတဲ႔ အေၾကာင္းအရာမွန္ သမွ်ကို အၾကြင္းမရွိ အကုန္အစင္ သိတယ္။ သိစရာ ရွိတဲ႔ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခ်င္းစီမွာ ရွိရွိ သမွ်ကို အၾကြင္းမရွိ အကုန္အစင္ သိတယ္။ ေ၀ေနယ်ေတြ ကို ေခ်ခၽြတ္ဖို႔ ေ၀ေနယ်ေတြရဲ႕ စရိုက္ေတြ ပါရမီ အႏုအရင္႔ ဣေျႏၵစရိုက္ ေတြ ကို လဲ အၾကြင္းမရွိ အကုန္အစင္ သိတယ္။ ကာလ-အာကာသ-ပေယာဂ အားျဖင္႔ အတားအဆီးအပိတ္အပင္မရွိ အၾကြင္းမရွိ အကုန္အစင္ သိတယ္။- လို႕ ဆိုလိုခ်င္ပံုပါပဲ။ ဒီလို သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ မ်ိဳးကေတာ႔ ထာ၀ရဘုရားသခင္ (God) ရဲ႕ အလံုးစံုကို အၾကြင္းမရွိ သိတဲ႔ ဥာဏ္မ်ိဳး စၾက၀ဠာအနႏၱမွာ အပ္က်တာကအစ သိတဲ႔ ဥာဏ္မ်ိဳး လို႕ ဆိုလိုခ်င္ပံုပါပဲ။ ဒါေၾကာင္႔ ျမတ္ဗုဒၶ ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကိုဖြင္႔ရာမွာ အလံုးစံုသိ(သဗၺညဴ) အလံုးစံုျမင္ (သဗၺဒႆ၀ီ) ေလာကကိုသိသူ(ေလာက၀ိဒူ) လူနတ္ျဗဟၼာတို႔ရဲ႕ ဆရာ (သတၳာေဒ၀မႏုႆာနံ) စသျဖင္႔ေဖၚျပၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ဘယ္လိုရသလဲ
ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ က ေရးသားထားခ်က္ေတြ အရဆိုရင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ အရဟတၱမဂ္ ကို ရတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ပါ တစ္ပါတည္း ရ ရွိေတာ္မူတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ စြယ္စံုေက်ာ္ထင္က်မ္း မွာ ေတာ႔ အခုလို ေရးသား ထားတာကို ေတြ႕ ရတယ္။
ငါတုိ႔ ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ဥ႐ုေဝဠေတာသို႕ေရာက္၍ ဒုကၠရစရိယာကို က်င့္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ အဇပါလ ေညာင္ပင္ရင္း၌ သူေ႒း သမီး သုဇာတာသည္ လွဴအပ္ေသာ ႏုိ႕ဃနာဆြမ္းကို ေရႊလင္ပန္းႏွင့္ အကပ္ခံ၍ ေနရဥၥရာေခ်ာင္းနား၌ ေလးဆယ့္ကိုးလုတ္ ဘုဥ္းေပးၿပီးလွ်င္ နတ္တို႕ဖန္ဆင္းအပ္ေသာ ခရီးျဖင့္ ေဗာဓိမ႑ိဳင္သို႕ ကပ္ေလ၏။ ေဗာဓိပင္မွ တစ္ဆယ့္ ႏွစ္ေတာင္ ျခားေသာ အေရွ႕မ်က္ႏွာ အရပ္၌ ေနဇာမ်က္ခင္း ၌ ထက္ဝယ္ေနေတာ္မူလ်က္ ေနမဝင္မီ မာရ္စစ္သည္ကုိ ေအာင္ၿပီးမွ အဝိဇၨာ ပစၥယာ အစရွိေသာ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္တရားကို ေဆာက္တည္၏။ ညဥ့္ဦးယာမ္၌ ပုေဗၺနိဝါသဥာဏ္၊ သန္းေခါင္ယာမ္၌ ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္၊ မိုးေသာက္ယာမ္၌ အာသဝကၡယ ဥာဏ္တို႕ကို ရေတာ္မူ၏။ ထို႕ေနာက္ အ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ပစၥေဝကၡဏာ ဝီထိ အဆံုး၌ သဗၺညဳ တဥာဏ္ကို ရေတာ္မူ၏။
ဇိနာလကၤာရ ဋီကာ မွာေတာ႔ အ႐ုဏ္တက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ပစၥေဝကၡဏာ ဝီထိအဆုံး၌ သဗၺညဳ တဥာဏ္ကိုရသည္ လို႔ ေဖၚျပထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
အသို႕ နည္းဟူမူကားခရီးေဝးသို႕ လာ၍ မိမိ၏ အိမ္သို႕ ဝင္အံ့။ ဤသို႕ တစ္ စက္က်ရာအရပ္မွအတြင္းသို႕ ဝင္ေသာေယာက်္ား၏ ဟင္းလင္းေသာ တံခါး ရွိေသာ အိမ္၌ တံခါး ခံု၌ ထိ၍ ရပ္ျခင္းသည္ မသင့္သကဲ့သို႕ ဤအတူ လည္းေကာင္း၊ ရွစ္ပါးေသာဥာဏ္တို႕ ၏ အစဥ္အားျဖင့္ လာ၍ ထုိျမတ္စြာဘုရားသည္။ သစၥာႏွင့္ေလ်ာ္ ေသာဥာဏ္ (သစၥာႏုေလာမဥာဏံ)သို႕ ထိ၍ ထိုအရပ္သည္။ မသင့္၊ ထို႕ေၾကာင့္။ ဥာဏပဋိပဒါ၌၊ လာေသာ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ပရိကံ ဥပစာ အႏုလံုဟု ဆိုအပ္ကုန္ ေသာ၊ တစ္ပါး ေသာအရာရွိကုန္ ေသာ သံုးပါးကုန္ေသာ သစၥာေလးပါးႏွင့္ ေလ်ာ္ေသာ ဥာဏ္ တို႕ျဖင့္ သစၥာ ေလးပါးကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟကုိ သတ္ၿပီးသည္ရွိ ေသာ္ စင္ၾကယ္ေသာ ေကာင္းကင္၌ ံ လကို ၾကည့္သကဲ့သို႕ ေဂါၾတဘူစိတ္၏ အျခားမဲ့၌ ေသာတာ ပတၱိ မဂ္ဥာဏ္ျဖင့္ နိဗၺာန္ကို ျမင္၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ (ဝါ) ျမတ္စြာဘုရားအား၊ သကၠာယဒိ႒ိလည္းေကာင္း၊ ဝိစိကိစၧာလည္းေကာင္း၊ သီလဗၺတ ပရာမာေသာ ေခြးသတင္း ေခြးအက်င့္၊ ျမင္းသတင္း ျမင္းအက်င့္မွ ထြက္ေျမာက္၏ ဟူေသာ အယူလည္း ေကာင္း၊ ဤသံုးပါးေသာ ကိေလသာ တို႕ကို ပယ္အပ္ကုန္သည္ ျဖစ္ကုန္၏။ ဤ အတူလည္းေကာင္း တဖန္ အျဖစ္အပ်က္မွ စ၍ သံုးသပ္သည္ ရွိေသာ္။ ေသာတာပတၱိမဂ္မွ ၾကြင္း ေသာ အရိယာမဂ္တို႕ျဖင့္ ကိေလေသ ၾကြင္းကုန္ေသာ ကိေလ သာတို႕ကို။ ပူပန္ေစလ်က္ ဝါသနာႏွင့္တကြ ျဖစ္ ကုန္ေသာ၊ ကိေလသာတို႕ ကို၊ အႏုျမဴမွ်လည္း။ ဝါသနာအျပစ္ မွ်ကိုလည္း၊ အႏုသယတို႕ကို၊ မၾကြင္းေစ၍ ပူပန္ေစလ်က္၊ အရဟတၱဖိုလ္သို႕ ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္၊ စင္ ၾကယ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍၊ ေဗာဓိ အျပင္၌ ထိုင္ေတာ္မူလ်က္ ဘုရားသည္ ျဖစ္၏။ အရဟတၱဖုိလ္ကို ရသျဖင့္လွ်င္ ေလးပါးကုန္ေသာ၊ ပဋိသမၻိဒါဥာဏ္တုိ႕သည္ လည္းေကာင္း၊ ေျခာက္ပါးကုန္ေသာ အသာဓရဏ ဥာဏ္တုိ႕သည္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဆယ့္ေလးပါးကုန္ေသာ ဘုရားဥာဏ္တို႕လည္းေကာင္း၊ တစ္ဆယ့္ရွစ္ပါးကုန္ေသာ အသီးျဖစ္ကုန္ ေသာ တရား (အာေဝဏိကဓမၼာ) တို႕လည္းေကာင္း၊ ဒသဗလတည္းဟူေသာ အားဆယ္ပါး စတုေဝသာရဇၨဥာဏ္ အစရွိကုန္ေသာ ေက်းဇူးတို႕သည္ ၿပီးကုန္၏။ အ႐ုဏ္ တက္ျခင္းသည္ လည္းေကာင္း၊သဗၺညဳတ ဥာဏ္ကိုရ ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ တၿပိဳင္နက္၌ ျဖစ္၏။ ဤသို႕ သိအပ္၏။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ရဲ႕ ၀ိေသသဥာဏ္ေတာ္ (၁၀)ပါး
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ရဲ႕ ၀ိေသသဥာဏ္ေတာ္ (၁၀)ပါး
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ လူသာမန္ နတ္သာမန္ တို႔ႏွင့္ မတူ ျခားနားတဲ႔ ပင္ကုိယ္ အသိဥာဏ္ ရွိေတာ္မူတဲ႔ အတြက္၊ သတၱ၀ါ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ျမင္လိုက္တာနဲ႔ ဤသူသည္ ရာဂစရိုက္ရွိ၏၊ ဘယ္သုိ႔ေသာ တရားကို ေဟာလိုက္လ်င္ တရားထူး ရႏိုင္မယ္ ဆိုတာေတြ အျပင္ ဤသူသည္ ေဒါသစရုိက္၊ ေဒါသအားႀကီး၏၊ ဤသူသည္ ေမာဟစရိုက္၊ ေမာဟမ်ားလြန္း၏၊ ဤသူသည္ သဒၶါစရုိက္ သဒၶါတရား ယုံၾကည္မႈ အားေကာင္း၏၊ ဤသူသည္ ၀ိတက္ စရုိက္ အႀကံအစည္ သံသယမ်ားလြန္း၏၊ ဤသူသည္ ဗုဒၶိစရုိက္ ပညာကို အေလးထား၏၊ ပညာဥာဏ္ ႀကီးမား၏၊ ဤသတၱ၀ါအား ပညာႏွုင့္စပ္ေသာ ခက္ခဲ နက္နဲေသာ အေၾကာင္းအရာကို အေျခခံကာ တရားေဟာလိုက္လ်င္ ကြ်တ္တမ္း၀င္ႏိုင္လိမ့္မည္ စသည္ျဖင့္ သိေတာ္မူႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီ ဥာဏ္ေတာ္ အမ်ိဳးအစား တုိ႔ကုိ သရုပ္ခြဲလိုက္ရင္ ( ၁၀ ) မ်ိဳး ရွိေၾကာင္း က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ျပဆုိ ထားတာရွိပါတယ္။
(၁) ဌာနာ ဌာန ေကာသလႅဥာဏ္ေတာ္ (အရာဟုတ္သည္ မဟုတ္သည္တို႔ကို သိေတာ္မူေသာဥာဏ္ေတာ္)
(၂) အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာန ကမၼသမာဒါနာန ၀ိပါက ဥာဏ္ေတာ္ (အလုံးစုံေသာ ကံတုိ႔၏ ေရွ႕ျဖစ္ ေနာက္ျဖစ္ အားလုံး ကို သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္)
(၃) သဗၺတၳဂါမိနီ ပဋိပဒါဥာဏ္ေတာ္ (အလံုးစံုကုန္ေသာသုဂတိ၊ ဒုဂၢတိ ဘ၀တို႔သို႔ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ က်င့္စဥ္ လမ္းစဥ္ကုိ သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၄) အေနကဓါတု နာနာဓါတု ေလာကဥာဏ္ေတာ္ (မတူျခားနားေသာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဓာတ္ သဘာ၀ရွိေသာ သတၱေလာကကို သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၅) သတၱာနံ နာနာ ဓိမုတၱိကတာ ဥာဏ္ေတာ္(မ်ားျပားလွစြာေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ႏွလုံးသြင္း မွန္ မမွန္ ကို၄င္း၊ ဓာတ္ခံ ေကာင္း မေကာင္းကို ၄င္းသိေတာ္မူတတ္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၂) အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာန ကမၼသမာဒါနာန ၀ိပါက ဥာဏ္ေတာ္ (အလုံးစုံေသာ ကံတုိ႔၏ ေရွ႕ျဖစ္ ေနာက္ျဖစ္ အားလုံး ကို သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္)
(၃) သဗၺတၳဂါမိနီ ပဋိပဒါဥာဏ္ေတာ္ (အလံုးစံုကုန္ေသာသုဂတိ၊ ဒုဂၢတိ ဘ၀တို႔သို႔ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ က်င့္စဥ္ လမ္းစဥ္ကုိ သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၄) အေနကဓါတု နာနာဓါတု ေလာကဥာဏ္ေတာ္ (မတူျခားနားေသာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဓာတ္ သဘာ၀ရွိေသာ သတၱေလာကကို သိေတာ္မူေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၅) သတၱာနံ နာနာ ဓိမုတၱိကတာ ဥာဏ္ေတာ္(မ်ားျပားလွစြာေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ႏွလုံးသြင္း မွန္ မမွန္ ကို၄င္း၊ ဓာတ္ခံ ေကာင္း မေကာင္းကို ၄င္းသိေတာ္မူတတ္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၆) ဣႁႏၵိယ ပေရာပရိယတၱိ ဥာဏ္ေတာ္ (သတၱ၀ါတုိ႔၏ တရားထူးရႏိုင္ မရႏိုင္ နွင့္ ဣေႁႏၵ အႏု အရင့္ စသည္ကို သိေတာ္မူႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္)
(၇) စ်ာန ၀ိေမာကၡ သမာဓိ သမာပတၱီနံ သံကိေလသ ေ၀ါဒါန ၀ု႒ာန ဥာဏ္ေတာ္ (ရရွိၿပီးေသာ စ်ာန္တရား ၀ိေမာကၡတရား သမာဓိ သမာပတ္တရားတုိ႔ ႏွင္႔ ပတ္သက္
(၈) ပုေဗၺ နိ၀ါသာ ႏုႆတိ ဥာဏ္ေတာ္ ေရွးကေနခဲ့ဖူး ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္၊ ဘ၀အစဥ္ တို႔ကို ဘ၀ျခားသည္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ေစ၊ ကပ္ကမၻာေတြ ျခားသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆက္တုိက္ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္ေတာ္တုိင္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ကုိ၄င္း၊ စၾကာ၀ဠာအနႏၱ၌ ရွိေနၾကကုန္ေသာ သုဂတိ ဒုဂၢတိ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ကုိ၄င္း သိေတာ္မူႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္ ျဖစ္၏၊
(၉) စုတူပ ပါတ ဥာဏ္ေတာ္ (သတၱ၀ါ အားလုံးတုိ႔၏ ေသရမည့္အခ်ိန္၊ ေသခါနီးအခ်ိန္၊ ပဋိသေႏၶေနရမည့္အခ်ိန္၊ ပဋိသေႏၶေန ၿပီးခါစ အခ်ိန္၊ စသည္တို႔ကို သိျမင္ေတာ္မူႏို္င္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္) တစ္ခ်ိဳ႔ေနရာ၌ ဒိဗၺစကၡဳ အဘိဥာဏ္ ဟုလည္း သုံးႏႈံးၾက၏၊
(၇) စ်ာန ၀ိေမာကၡ သမာဓိ သမာပတၱီနံ သံကိေလသ ေ၀ါဒါန ၀ု႒ာန ဥာဏ္ေတာ္ (ရရွိၿပီးေသာ စ်ာန္တရား ၀ိေမာကၡတရား သမာဓိ သမာပတ္တရားတုိ႔ ႏွင္႔ ပတ္သက္
(၈) ပုေဗၺ နိ၀ါသာ ႏုႆတိ ဥာဏ္ေတာ္ ေရွးကေနခဲ့ဖူး ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္၊ ဘ၀အစဥ္ တို႔ကို ဘ၀ျခားသည္ျဖစ္ေစ၊ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ေစ၊ ကပ္ကမၻာေတြ ျခားသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆက္တုိက္ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္ေတာ္တုိင္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ကုိ၄င္း၊ စၾကာ၀ဠာအနႏၱ၌ ရွိေနၾကကုန္ေသာ သုဂတိ ဒုဂၢတိ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ကုိ၄င္း သိေတာ္မူႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္ ျဖစ္၏၊
(၉) စုတူပ ပါတ ဥာဏ္ေတာ္ (သတၱ၀ါ အားလုံးတုိ႔၏ ေသရမည့္အခ်ိန္၊ ေသခါနီးအခ်ိန္၊ ပဋိသေႏၶေနရမည့္အခ်ိန္၊ ပဋိသေႏၶေန ၿပီးခါစ အခ်ိန္၊ စသည္တို႔ကို သိျမင္ေတာ္မူႏို္င္ေသာ ဥာဏ္ေတာ္) တစ္ခ်ိဳ႔ေနရာ၌ ဒိဗၺစကၡဳ အဘိဥာဏ္ ဟုလည္း သုံးႏႈံးၾက၏၊
(၁၀) အာသ၀ါနံ ခယာ အနာသ၀ ေစေတာ၀ိမုတၱိ ပညာ၀ိမုတၱိ ဥာဏ္ေတာ္(အာသေ၀ါတရားတို႔၏ကုန္ရာ နိဗၺာန္ကို သိေတာ္မူ ျခင္းေၾကာင့္ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းဟူေသာဥာဏ္ေတာ္)
ဒီဥာဏ္ေတာ္ေတြကို ေလ႔လာၾကည္႔ရင္ေတာင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ အေနအထားက စူပါ႔စူပါ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ႔ မဟာ လူသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ရႏိုင္ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ ထင္စရာျဖစ္တဲ႔ ဥာဏ္ေတာ္ေတြ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါေသးတယ္။ အထပ္ထပ္ ခ်ဲ႕ ထြင္ေရးသားတဲ႔ အ႒ကထာေတြ ကေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ ဥာဏ္ေတာ္ေတြကို (၇၂) ပါးထိ ေဖၚျပၾကပါသတဲ႔။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ျငင္းပယ္ပံု
ဗုဒၶရွင္ေတာ္နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ေပၚခဲ႔ၿပီး ဗုဒၶရွင္ေတာ္ လိုပဲ ေရွးေဟာင္း ေ၀ဒအစဥ္အလာ ကို ျငင္းပယ္ခဲ႔ ၾကတဲ႔ တိတၳိဆရာႀကီးေတြ ေတာင္ မိမိတို႔ဟာ ဘုရားျဖစ္တယ္ သဗၺညဳတဥာဏ္ ပိုင္ရွင္ေတြျဖစ္တယ္ လို႕ ေျပာဆိုၾကပံုေထာက္ရင္ေတာ႔ အဲဒီေခတ္ ကာလဟာ ဘုရားျဖစ္တယ္ လို႔ ၀န္ခံ ေၾကျငာႏိုင္ဖို႔ အတြက္ သဗၺညဳတဥာဏ္ ရွိေၾကာင္း ကိုလဲ ၀န္ခံ ေၾကျငာႏိုင္ဖို႔ လိုတဲ႔ ေခတ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာကိုေတြ႕ ရတယ္။ သဗၺညဳတဥာဏ္ ပိုင္ရွင္ျဖစ္ျခင္းဆိုတာကို က ေခတ္ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ကေရာ ဒီ ေခတ္ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ အတိုင္း မိမိဟာ သဗၺညဳတဥာဏ္ ပိုင္ရွင္ျဖစ္တယ္ လို႔ ၀န္ခံခဲ႔ ပါသလား ေလ႕ လာၾကည္ရေအာင္။
ေတ၀ိဇၨသုတ္ မွာ ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႕ ၀စၦပရိဗိုဇ္ နဲ႔ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးထား ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။
၀စၦအႏြယ္ျဖစ္တဲ႔ပရိဗိုဇ္က ျမတ္စြာဘုရားအား-အသွ်င္ဘုရား ရဟန္းေဂါတမသည္ အလံုးစံုကို သိ၏၊ အလံုးစံုကိုျမင္၏၊ ငါ သြားေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ရပ္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ႏိုးၾကားေနသည္ျဖစ္ေစအျမဲမျပတ္ဥာဏ္ အျမင္သည္ ေရွး႐ႈထင္၏ဟု အေၾကာင္းမဲ့ ဥာဏ္အျမင္ကို ၀န္ခံ၏-လို႔ၾကားဖူးတဲ႔ အေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ထားၿပီးေတာ႔ ဒီလိုေျပာတာ အမွန္အတိုင္းေျပာတာ ဟုတ္-မဟုတ္ကို ေမးပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဗုဒၶ က ၀စၦ ရဟန္းေဂါတမသည္ အလံုးစံုကို သိ၏၊ အလံုးစံုကိုျမင္၏၊ ငါ သြားေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ရပ္ေန သည္ျဖစ္ေစ၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ႏိုးၾကားေနသည္ျဖစ္ေစ အျမဲမျပတ္ဥာဏ္အျမင္သည္ ေရွး႐ႈ ထင္၏ဟု အေၾကာင္းမဲ့ ဥာဏ္အျမင္ကို ၀န္ခံ၏-ဟူ၍ ေျပာဆိုေသာသူတို႔သည္ ငါ၏ စကားအရ ေျပာဆို သူမ်ား မဟုတ္ကုန္၊ ငါ့ကို မဟုတ္မမွန္ေသာအားျဖင့္လည္း စြပ္စြဲၾကကုန္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။--လို႕ ေဖၚျပထားတာ ေတြ႕ ရပါတယ္။
ဒီေနာက္ မွာ ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ကသူ ရ ရွိထားတာက ၀ိဇၨာသံုးပါး (ပုေဗၺနိ၀ါသ၊ ဒိဗၺစကၡဳ နဲ႔ အာသ၀ကၡယ ဥာဏ္ေတာ္ေတြ) ျဖစ္ၿပီး သဗၺညဳတဥာဏ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ကို အခုလို ဆက္ၿပီး ေဟာၾကားပါတယ္။
၀စၦ-ရဟန္းေဂါတမသည္ ၀ိဇၨာသံုးပါးရွိ၏-ဟု ေျပာဆိုေသာသူသည္ အမွန္အားျဖင့္ ငါ၏ စကား အရေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္ရာ၏၊ ငါ့ကို မမွန္ေသာအားျဖင့္လည္း မစြပ္စြဲရာ၊ အေၾကာင္းမွန္ကိုလည္းအေၾကာင္းမွန္အားေလ်ာ္စြာ ေျပာၾကားသည္ ျဖစ္ရာ၏၊ ငါ၏ စကားကို လိုက္၍ ေျပာဆိုေသာ သီတင္းသံုးေဖာ္ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ သူတစ္ပါးကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ အေၾကာင္းရွိသည္ျဖစ္၍ ကဲ့ရဲ႕စရာအေၾကာင္းလည္း အနည္းငယ္မွ် မရွိရာ။
၀စၦ ငါသည္ အလိုရွိသေလာက္ မ်ားေသာ အျပားရွိေသာ ေရွး၌ ေနဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္ကိုေအာက္ေမ့ႏိုင္၏။ ဤေရွး၌ ေနဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္ဟူသည္ကား အဘယ္နည္း၊ တစ္ဘ၀ကိုလည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ဘ၀တို႔ကိုလည္းေကာင္း။ပ။ ဤသို႔ အျခင္းအရာႏွင့္တကြ ၫႊန္ျပဖြယ္ (အမည္အႏြယ္) ႏွင့္တကြ မ်ားေသာ အျပားရွိေသာ ေရွး၌ ေနဖူးေသာ ခႏၶာအစဥ္ကို ေအာက္ေမ့ႏိုင္၏။
၀စၦ ငါသည္ အလိုရွိသေလာက္ အထူးသျဖင့္ စင္ၾကယ္ေသာ လူတို႔၏ မ်က္စိထက္ သာလြန္ေသာနတ္မ်က္စိႏွင့္တူေသာ ဒိဗၺစကၡဳ ဥာဏ္ျဖင့္ စုေတဆဲသတၱ၀ါ ပဋိသေႏၶေနဆဲသတၱ၀ါ ယုတ္ေသာသတၱ၀ါျမတ္ေသာသတၱ၀ါ အဆင္းလွေသာသတၱ၀ါ အဆင္းမလွေသာသတၱ၀ါ ေကာင္းေသာ လားရာရွိေသာသတၱ၀ါမေကာင္းေသာ လားရာရွိေသာသတၱ၀ါတို႔ကို ျမင္၏။ပ။ ကံအားေလ်ာ္စြာ ကပ္ေရာက္ရေသာသတၱ၀ါတို႔ကို အျပားအားျဖင့္ သိ၏။
၀စၦ ငါသည္ အာသေ၀ါတရားတို႔၏ ကုန္ျခင္းေၾကာင့္ အာသေ၀ါတရားမရွိေသာ စိတ္၏ ကိေလသာမွ လြတ္ျခင္း ပညာျဖင့္ ကိေလသာမွ လြတ္ျခင္းကို မ်က္ေမွာက္ေသာ ဘ၀၌သာလွ်င္ ကိုယ္တိုင္ ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိလ်က္ မ်က္ေမွာက္ျပဳကာ ေရာက္၍ ေန၏။
ဒီေနရာမွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ပယ္ခဲ႔တဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ဆိုတာ က ဂ်ိန္း (နိဂ႑ေတြ) လက္ခံၾကတဲ႔ အလိုလိုသိ အၿမဲသိေနတဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ မ်ိဳး ကို ပယ္ခဲ႔တာလို႕ ေကာက္ယူၾကပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို လက္ခံေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ား
ဒါေပမဲ႔ လဲ သံယုတၱနိကာယ္-ေကာသလသံယုတ္-ပဌမ၀ဂ္-ဒဟရသုတ္ မွာ ေတာ႔အခုလိုေဖာ္ျပထားတာ ကို ေတြ႔ ရတယ္။တစ္ခါတုန္းက ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ သာ၀တၳိျပည္ အနာထပိဏ္သူေဌး ရဲ႕ အရံျဖစ္ေသာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းမွာ (သီတင္းသံုး) ေနေတာ္မူပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ပေသနဒီ ေကာသလမင္းဟာ ျမတ္စြာဘုရားထံ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးေတာ႔ အသွ်င္ေဂါတမသည္လည္း အတုမရွိေသာ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ထိုးထြင္း၍ သိ၏ဟူ၍ ၀န္ခံ သေလာ--လို႕ု ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကိုေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဗုဒၶ က မင္းႀကီး သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ဟူေသာ စကားကို ေကာင္းစြာ ဆိုလိုသူသည္ ငါ့ကိုသာလွ်င္ (ရည္ၫႊန္း၍) ဆိုသည္ ျဖစ္ရာ၏။ မင္းႀကီး မွန္၏၊ ငါသည္ အတုမရွိေသာ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ထိုးထြင္း၍ သိ၏ လို႔ မိန္႔ေတာ္မူ ပါသတဲ႔။
ဒီအခါမွာ ပေသနဒီ ေကာသလမင္းက ပူရဏကႆပ၊ မကၡလိ ေဂါသာလ၊ နိဂဏၭနာဋပုတၱ၊ ေဗလ႒ရဲ႕ သား သိဥၥည္း၊ ပကုဓကစၥာယန၊ လူတို႔၏ ဆံပင္ျဖင့္ ရက္ေသာ ကမၺလာကို ေဆာင္ေသာ အဇိတ စတဲ႔ တိတိၳဂိုဏ္းဆရာႀကီးေတြ ေတာင္ အတုမရွိေသာ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ထိုးထြင္း၍ သိ၏ဟူ၍ ၀န္ခံကုန္သေလာ လို႕ ေမးရင္ ၀န္မခံၾကပဲ နဲ႔ အသွ်င္ေဂါတမဟာ ဇာတ္အႏြယ္အားျဖင့္ ငယ္-ရဟန္းျပဳသစ္စလည္း ျဖစ္ တာ ေတာင္ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ထိုးထြင္း၍ သိ၏ လို႔ ဘာေၾကာင္႔ ၀န္ခံပါသလဲ-လို႕ ေလွ်ာက္ပါတယ္ ဒီအခါမွာ ဗုဒၶ က ငယ္၏ဟူ၍ မေထမဲ့ျမင္ မျပဳအပ္ကုန္။ ငယ္၏ ဟူ၍ ျပက္ရယ္ မျပဳအပ္ကုန္ေသာ အရာေလးပါး (မင္းသား-ေျမြ-မီး-ရဟန္း) ရွိတဲ႔ အေၾကာင္း ကို ရွင္းျပပါတယ္။
ထိုနည္းတူစြာပဲ မဇၩိမနိကာယ္-မဇၩိမပဏၰာသပါဠိေတာ္--ကဏၰကတၳလသုတ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က သမဏ ျဗာဟၼဏေတြမွာ သဗၺညဳတဥာဏ္အျမင္ ရွိတယ္ဆို တာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး လို႕ သူ မယူဆဘူး ဆိုတာ ကို အခုလို ေျပာခဲ႔ ပါတယ္။
ထုိအခါ ပေသနဒိေကာသလမင္းႀကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား -အသွ်င္ဘုရား -တရားအလံုးစံုကုိ သိေသာ တရားအလံုးစံုကုိ ျမင္ေသာအေၾကာင္းမဲ့ဥာဏ္အျမင္႐ိွ၏ဟုု ၀န္ခံႏုိင္ေသာ သမဏသည္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏသည္ေသာ္လည္းေကာင္း မ႐ိွႏုိင္၊ ဤသို႔ ၀န္ခံႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ဳိးသည္မ႐ိွႏုိင္ဟု ရဟန္းေဂါတမ ဆုိ၏ ဟူ၍ အကြၽႏု္ပ္ၾကားရပါ၏။
အသွ်င္ဘုရား -တရားအလံုးစံုကုိ သိေသာတရားအလံုးစံုကုိ ျမင္ေသာ အၾကြင္းမဲ့ဥာဏ္အျမင္႐ိွ၏ဟု ၀န္ခံႏုိင္ေသာ သမဏသည္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏသည္ေသာ္လည္းေကာင္း မ႐ိွႏုိင္၊ ဤသို႔ (၀န္ခံႏုိင္) ေသာ အေၾကာင္းမ်ဳိးသည္ မ႐ိွႏုိင္ဟုရဟန္းေဂါတမသည္ ဆုိ၏ဟု ေျပာဆုိၾကေသာ သူတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ စကားအတုိင္း ေျပာဆုိၾကပါကုန္သေလာ၊ ျမတ္စြာဘုရားကုိ မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းျဖင့္ မစြပ္စြဲဘဲ ႐ိွၾကပါကုန္၏ေလာ၊ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္းကုိလည္း ေျပာၾကားၾကပါကုန္၏ေလာ၊ တစ္စံုတစ္ခုအေၾကာင္းအားေလ်ာ္ေသာ ေရွးဦးစြာ ေျပာဆုိျခင္း အဆင့္ဆင့္ ေျပာဆုိျခင္းသည္ ကဲရဲ႕အပ္ေသာ အရာသို႔ မေရာက္ဘဲ ႐ိွပါ၏ေလာ--ဟု ေလွ်ာက္၏။
မင္းႀကီး -တရားအလံုးစံုကုိ သိေသာ တရားအလံုးစံုကုိ ျမင္ေသာအေၾကာင္းမဲ့ဥာဏ္အျမင္႐ိွ၏ဟု ၀န္ခံႏုိင္ေသာ သမဏသည္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏသည္ေသာ္လည္းေကာင္း မ႐ိွ၊ ဤသို႔ ၀န္ခံႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ဳိးသည္ မ႐ိွႏုိင္ဟု ရဟန္းေဂါတမ ဆုိ၏ဟု ေျပာဆုိၾကေသာ သူတို႔သည္ ငါ့စကားအတုိင္း ေျပာဆုိၾကသည္ မဟုတ္ၾကကုန္၊ ထုိသူတို႔သည္ မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းအရာ ျဖင့္လည္း ငါ့ကုိ စြပ္စြဲၾကကုန္၏-ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
ထိုနည္းတူစြာပဲ အဂၤုတိၱဳရ္ပါဠိေတာ္-စတုကၠနိပါတ္-ကာဠကာရာမသုတ္ မွာ ေတြ႕ ရျပန္တာကေတာ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ ႏွင့္ သမဏ ျဗာဟၼဏ မင္းမ်ား လူမ်ားႏွင့္ တကြေသာ လူ႕ေလာကသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ ရအပ္ ရွာမွီးအပ္ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ က်က္စားအပ္ေသာ အရာခပ္သိမ္း ကို အကုန္အစင္ ပိုင္းျခားသိေၾကာင္း ထို အာ႐ံုအလံုးစံုသို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ (တဏွာ ဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) ကပ္ေရာက္ေတာ္မမူ ေၾကာင္း တုန္လႈပ္မႈ မရွိေၾကာင္း ကို ေဟာၾကားခဲ႔ ပါတယ္။
ရဟန္းတို႔ နတ္ မာရ္နတ္ ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ တကြေသာ နတ္ေလာကႏွင့္ သမဏ ျဗာဟၼဏ မင္းမ်ား လူမ်ားႏွင့္ တကြေသာ လူ႕ေလာကသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ ရအပ္ ရွာမွီးအပ္ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ က်က္စားအပ္ေသာ အာ႐ံုအလံုးစံုကို ငါသိ၏။
ရဟန္းတို႔ နတ္ မာရ္နတ္ ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ တကြေသာ နတ္ေလာကႏွင့္ သမဏ ျဗာဟၼဏ မင္းမ်ား လူမ်ားႏွင့္ တကြေသာ လူ႕ေလာကသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ ရအပ္ ရွာမွီးအပ္ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ က်က္စားအပ္ေသာ အာ႐ံုအလံုးစံုကို ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိၿပီးၿပီ၊ ထို အာ႐ံုအလံုးစံုကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထင္စြာသိအပ္ၿပီးၿပီ၊ ထို အာ႐ံုအလံုးစံုသို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ (တဏွာ ဒိ႒ိတို႔ျဖင့္) ကပ္ေရာက္ေတာ္မမူ။
ရဟန္းတို႔ နတ္ မာရ္နတ္ ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ တကြေသာ နတ္ေလာကႏွင့္ သမဏ ျဗာဟၼဏ မင္းမ်ား လူမ်ားႏွင့္ တကြေသာ လူ႕ေလာကသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ ရအပ္ ရွာမွီးအပ္ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ က်က္စားအပ္ေသာ အာ႐ံုအလံုးစံုကို ငါမသိဟု ဆိုျငားအံ့၊ ငါ၏ စကားသည္ အမွားျဖစ္ရာ၏။
ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ေသာ အ႐ုံတရားတို႔၌ (ေကာင္းဆိုးႏွစ္ခု) ထပ္တူ ႐ႈေတာ္မူတတ္သည္ ျဖစ္၍သာလွ်င္ တာဒီ မည္ေတာ္မူ၏၊ ထို ျမတ္စြာဘုရားတည္းဟူေသာ တာဒီ ပုဂၢဳိလ္မွ တစ္ပါး အျခား ထို႔ထက္ သာလြန္ေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာ တာဒီပုဂၢဳိလ္ မ႐ိွဟု ငါဆို၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။”
ဒီေဟာၾကားခ်က္ေတြ က်ျပန္ေတာ႔ ေတ၀ိဇၨသုတ္မွာ ပယ္ခဲ႔ တဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ျပန္လက္ခံ ထားသေယာင္ ေတြ႔ ရျပန္တယ္။ ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ ကေတာ႔ ဗုဒၶ လက္ခံခဲ႔တဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ နဲ႔ ဂ်ိန္းေတြ လက္ခံတဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ ဆိုတာ အတူတူပါပဲ။ အလံုးစံုကို အၾကြင္းမရွိ သိႏိုင္တဲ႔ ဥာဏ္မ်ိဳး ပါပဲ။ ဒီသဗၺညဳတဥာဏ္ဟာ သိခ်င္တာကို သိအပ္တာကို အာရုံျပဳမွ သိႏိုင္တယ္ လို႔ ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ က အနက္ဖြင္႔ပါတယ္။ ဂ်ိန္းေတြ ကေတာ႔ အာရုံျပဳျပဳ မျပဳျပဳ တစ္ခ်ိန္လံုးထြန္းထားတဲ႔ မီးလို ဒီသဗၺညဳတဥာဏ္ဟာ သိခ်င္တာကို သိအပ္တာကို တစ္ၿပိဳင္နက္ သိေနတယ္ လို႕ ဆိုၾကတယ္။ ဒီ အခ်က္ေလးမွာ ပဲ ျခားနားၾကတယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၁)
ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြ က အနက္ဖြင္တဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို ခဏထား လို႕ နိကာယ္စာေပေတြ မွာ ေတြ႔ ရတဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ ကို ေလ႔ လာၾကည္႔ တဲ႔ အခါမွာ ေစာဒက တက္ခ်င္စရာေတြ သံသယပြား ခ်င္စရာေတြ ကို ပါဠိစာေပ ပညာရွင္ေတြ ေတြ႕ လာခဲ႔ ၾကတယ္။ ဒီ ေစာဒနာခ်က္ေတြကို ေလ႕ လာ ၾကည္႔ၾကရေအာင္။
ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ မွာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ႔ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ေတြ႕ ရတယ္။ (သံယုတၱနိကာယ္-မဟာ၀ဂၢ-ေ၀သာလီသုတ္ မွာလဲ ဒီျဖစ္ရပ္ကိုပဲ မွတ္တမ္းတင္ထားတာ ေတြ႕ ရတယ္) တစ္ခါက ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ မဟာ၀ုန္ေတာ ျပာႆဒ္ေဆာင္ေပါက္ေသာ ေက်ာင္းႀကီးမွာ သီတင္းသံုးေနခိုက္မွာ ရဟန္းေတြကို အသုဘ ကမၼ႒ာန္း တရား ကို ေဟာၾကားေတာ္မူပါသတဲ႔။ ဒီလို ရဟန္းေတြကို အသုဘ ကမၼ႒ာန္းတရား ကို ေဟာၾကားေတာ္မူ ၿပီးတဲ႔ အခါ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ လ၀က္ခန္႔ ေလာက္ တစ္ပါးတည္း ဧကစာက်င္႔သံုးေဆာက္တည္ေနပါတယ္။ ရဟန္းေတြက ခႏၶာကိုယ္ အတၱေဘာရဲ႕ စက္ဆုပ္ရြံရွာဘြယ္ရာေတြကို အသုဘ ကမၼ႒ာန္းတရား အရ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္း ၾကတဲ႔ အခါ မိမိတို႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ အတၱေဘာ ကို ၿငီးေငြ႕ ရွက္ႏိုးစက္ဆုပ္ ရြံရွာ လာၾကၿပီးေတာ႔ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို သတ္ေသၾကတယ္။ အခ်င္းခ်င္းလည္းသတ္ၾကသတဲ႔။ မိဂလ႑ိက ရဟန္းေယာင္ တစ္ပါးကိုလဲ အဖိုးအခ ေပးၿပီး သူတို႕ ကို သတ္ျဖတ္ ခိုင္းပါသတဲ႔။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ျပန္ ေရာက္လာတဲ႔ အခါ ရဟန္းေတြ အေရအတြက္နည္း ေနတာကိုေတြ႔ ေတာ႕ ဘာျဖစ္သလဲလို႕ ရွင္အာနႏၵာ ကို ေခၚၿပီးေမးတဲ႔ အခါ ရွင္အာနႏၵာ က အေၾကာင္းစံုကို ေလွ်ာက္ထားတင္ျပပါတယ္။ ရွင္အာနႏၵာ က ရဟန္းေတြကို အသုဘ ကမၼ႒ာန္းတရား မွတပါးေသာ ကမၼ႒ာန္းတရား ကို ေပးဖို႕ ကို ေတာင္းပန္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က ေ၀သာလီျပည္မွာ ရွိသမွ် ရဟန္းေတြကို စုေ၀းေစၿပီးေတာ႔ အာနာပါန ကမၼ႒ာန္းတရား ကို ေဟာၾကားခဲ႔ ရပါသတဲ႔။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြကေတာ႕ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶဟာ မိမိေဟာခဲ႔တဲ႔ အသုဘ ကမၼ႒ာန္းတရားေၾကာင္႔ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ႔ အက်ိဳးတရားေတြကို ႀကိဳတင္သိျမင္ပံု မရဘူးလို႕ ဆိုၾကတယ္။ ရဟန္းေတြ အေရအတြက္နည္းေနရတဲ႔ အေၾကာင္းတရားကိုေတာင္ မသိလို႕ ရွင္အာနႏၵာ ကို ေခၚၿပီးေမးရတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆင္ေျခတက္ၾကပါတယ္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶဟာ ဒီလို အျဖစ္ဆိုးႀကီးျဖစ္လာႏိုင္မယ္ဆိုတာကို ႀကီဳတင္ၿပီးသိခဲ႔ရင္ အစကတည္းက ရဟန္းေတြကို အာနာပါန ကမၼ႒ာန္းတရား ကို ပဲ ေဟာၾကားခဲ႔ သင္႔တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။
မဇၥ်ိမနိကာယ္-သႏၵကသုတ္မွာ ရွင္အာနႏၵာ ကိုယ္တိုင္ ဂ်ိန္းဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ နိဂ႑နာဋပုတၱ ကို ( လမ္းမသိလို႔ ေမးရတာ၊ ဆြမ္းမခ်က္တဲ႔ အိမ္ကို ဆြမ္းခံ၀င္မိတာ) စတဲ႔ အနီးအနာဂတ္ကို မသိတာေတြနဲ႔ေတြေထာက္ျပၿပီး နိဂ႑ နာဋပုတၱ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေလွာင္ေျပာင္သေရာ္ခဲ႔ ဖူးတာေတြ ရွိခဲ႔တယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြက ထပ္ၿပီးေထာက္ျပၾကတာ ကေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ပိုင္ဆိုင္တယ္ဆိုရင္ ဘာေတြျဖစ္ခဲ႔သလဲ ဆိုတာ ကို ရွင္အာနႏၵာ ကို ေမးစရာမလိုပဲ မိမိဘာသာ ဆင္ျခင္ၿပီးေတာ႔ သိသင္႔ လွတယ္ေပါ႕ ။
ဒီျဖစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ႔ ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာေတြရဲ႕ ရွင္းျပခ်က္ကေတာ႔ ေသဆံုးသြားရတဲ႔ ရဟန္းေတြဟာ ဟိုးယခင္ အတိတ္ဘ၀ေတြတုန္းက မုဆိုးေတြျဖစ္ခဲ႔ၾကတယ္လို႕ ဆိုတယ္။ သူတို႕ဟာ အကုသိုလ္ကံေၾကာင္႔ ငရဲမွာ အဖန္ဖန္က်က္ ၿပီးတဲ႔ အခါ အတိတ္ကုသုိလ္ကံတရားေၾကာင္႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ သာသနာမွာ ရဟန္းေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶက သူတို႔ ရဲ႕ အတိတ္အကုသုိလ္ကံတရားေတြေၾကာင္႔ ဒီလို အျဖစ္ဆိုးေတြ ႀကံဳၾကရတယ္ဆိုတာကို ႀကိဳသိ ေနႏွင္႔လို႔ သူတို႔ စြဲလန္းတြယ္တာမႈေတြ ေလွ်ာ႔ေစဖို႔အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ အတၱေဘာရဲ႕ စက္ဆုပ္ရြံရွာဘြယ္ရာေတြကို အသုဘကမၼ႒ာန္း တရား အရ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ ေဟာၾကားခဲ႔ ရတာလို႔ ဆိုပါသတဲ႔။
ဒီ ေျဖရွင္းခ်က္ ကေတာ႔ သိပ္လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ မရွိ ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ပယ္ေတာ္မူခဲ႔ တဲ႔ ပုေဗၺကတ ေဟတု၀ါဒ ဒိ႒ိ အျမင္မ်ိဳးျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ လက္ရွိ ဘ၀မွာ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္တဲ႔ကိစၥေတြ (ကိုယ္႔ကိုယ္ကို သတ္ေသ ျခင္းအပါ အ၀င္) ဟာ အတိတ္ကုသုိလ္အကုသုိလ္ကံတရားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေျပာေနသလို ျဖစ္လို႔ပါပဲ။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၂)
ေနာက္ထပ္ ေတြ႕ ရတဲ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ နဲ႔ ပတ္သက္ႏိုင္တဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုကေတာ႔ စာတုမသုတ္ မွာ ေတြ႕ ရပါတယ္။ တစ္ခါက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ စာတုမရြာ ရွစ္ရွားေတာ မွာ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ ပါတယ္။ ထုိအခ်ိန္မွာ အသွ်င္သာရိပုၾတာ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ အမွဴးရွိကုန္ေသာ ငါးရာေသာ ရဟန္းတို႔ ဟာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ကုိ ဖူးျမင္ရန္ စာတုမရြာသို႔ ေရာက္လာၾက ပါတယ္။ ထုိဧည့္သည္ရဟန္းတို႔ဟာ ေက်ာင္းေနရဟန္းတို႔ႏွင့္အတူ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ စကားေျပာၾကား ၾကတဲ႔ အခါ ေက်ာင္းအိပ္ရာေနရာတို႔ကုိ ခင္း ၾကတဲ႔ အခါ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကုိ သုိမွီးသိမ္းဆည္း ၾကတဲ႔ အခါ က်ယ္ေသာအသံ ဆူညံေသာအသံတို႔သည္ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒီိအခါ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က - အာနႏၵာ ငါးစိမ္းသည္မ်ား ငါးေရာင္းရာ၌ကဲ့သို႔ ဤက်ယ္ေလာင္ ေသာအသံ ဆူညံေသာ အသံတို႔ကား အဘယ္အသံတို႔နည္း- လို႕ အသွ်င္အာနႏၵာကုိ ေမးပါတယ္။ အသွ်င္ဘုရား အသွ်င္သာရိပုၾတာ နဲ႔ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ အမွဴးရွိကုန္ေသာ ငါးရာေသာ ရဟန္းတို႔ ဟာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ဖူးျမင္ရန္ စာတုမရြာသို႔ ေရာက္လာၾက တဲ႔ အေၾကာင္း ထုိဧည့္သည္ရဟန္းတို႔ဟာ ေက်ာင္းေနရဟန္းတို႔ႏွင့္အတူ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ စကားေျပာၾကား ၾကတဲ႔ အခါ ေက်ာင္းအိပ္ရာေနရာတို႔ကုိ ခင္း ၾကတဲ႔ အခါ သပိတ္သကၤန္းတို႔ကုိ သုိမွီးသိမ္းဆည္း ၾကတဲ႔ အခါ က်ယ္ေသာအသံ ဆူညံေသာအသံေတြ ျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းေတြ ကိုေလွ်ာက္ ထားပါတယ္။
အဲဒီအခါမွာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က ဒီ ရဟန္းေတြ အားလံုး ကို သူ႕ ထံ ေခၚလာဖို႕ ရွင္အာနႏၵာ ကို ခိုင္းတယ္။ ရဟန္းေတြ ေရာက္လာတဲ႔ အခါ အသွ်င္သာရိပုၾတာ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ တို႕ ကို ဘာေၾကာင္႔ ဆူညံေနရတာလဲ လို႔ ေမးၿပီးေတာ႔ အေၾကာင္းစံုကို သိရတဲ႔ အခါ မွာ--ရဟန္းတို႔ သြားၾကကုန္၊ သင္တို႔ကုိ ႏွင္ထုတ္၏၊ သင္တို႔သည္ ငါ၏ အထံ၌ မေနသင့္ လို႔ဆိုၿပီး အသွ်င္သာရိပုၾတာ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ အမွဴးရွိကုန္ေသာ ငါးရာေသာ ရဟန္းေတြ ကို ႏွင္ထုတ္ပါသတဲ႔။ ရဟန္းေတြလဲ ျမတ္စြာဘုရားအား ႐ုိေသစြာ ရွိခိုးၿပီးလွ်င္ ေက်ာင္းအိပ္ရာေနရာကို သုိမွီးဆိမ္းဆည္းၿပီးလွ်င္ သပိတ္သကၤန္း ကုိ ယူကာ ထြက္လာခဲ႔ၾကပါတယ္။
ဒီအခါမွာ စာတုမရြာမွာ ေနၾကတဲ႔ သာကီ၀င္မင္းေတြ ဟာ အေ၀းမွ ၾကြလာၾကတဲ႔ ရဟန္းေတာ္ေတြကုိ ျမင္ၾကတဲ႔ အခါ အသွ်င္ဘုရားတို႔ ယခု အဘယ္အရပ္သို႔ ၾကြေတာ္မူကုန္အံ့နည္း လို႔ ရဟန္းတို႔ကုိ ေမးေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ ရဟန္းေတြ ကလဲ ငါ့သွ်င္ဒါယကာတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းအေပါင္းကုိ ႏွင္ထုတ္ေတာ္မူ၏ လို႔ ေျဖတဲ႔ အခါ သာကီ၀င္မင္းေတြ က အသွ်င္ဘုရားတို႔ ထုိသို႔ျဖစ္ပါမူ တစ္ခဏမွ် ဆုိင္းငံ့ေနေတာ္မူၾကပါကုန္ဦးေလာ့၊ တပည့္ေတာ္တို႔ သည္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ ေက်နပ္ေစျခင္းငွါ စြမ္းႏုိင္ေကာင္း စြမ္းႏုိင္ၾကပါလိမ့္မည္ လို႔ ေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ စာတုမရြာသား သာကီ၀င္မင္း တို႔ဟာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ထံ သြားေရာက္ၾကၿပီး ရဟန္းေတြ ကို သနား သည္းခံ ခြင္လႊတ္ေပးဖို႔ အေၾကာင္း ရဟန္းေတြထဲ မွာ မၾကာခင္ကမွ သာသနာေတာ္သို႔ ေရာက္လာၾကတဲ႔ ရဟန္းသစ္ေတြ ရွိတဲ႔ အေၾကာင္း ထို ရဟန္းသစ္ေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ မဖူးျမင္ၾကရကုန္သည္ရွိေသာ္ႏုနယ္ေသာမ်ဳိးသစ္ပင္တို႔သည္ ေရကုိ မရကုန္သည္ရွိေသာ္ ေျပာင္းလြဲျခင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း ျဖစ္ရာသကဲ့သို႔ ႏုနယ္ေသာ ႏို႔စို႔ႏြားငယ္သည္အမိကုိ မျမင္ရ သည္ရွိေသာ္ စိတ္ေျပာင္းလြဲျခင္း စိတ္ေဖာက္ျပန္ျခင္း ျဖစ္ရာသကဲ့သို႔ စိတ္ေျပာင္းလြဲျခင္း စိတ္ေဖာက္ျပန္ျခင္း ျဖစ္ ႏိုင္တဲ႔ အေၾကာင္း ေတြ ကို ရွင္းျပ ေလွ်ာက္ထားၾကပါသတဲ႔။ ထံုးစံအတိုင္း သဟမၸတိျဗဟၼာ ကလဲ စာတုမရြာသား သာကီ၀င္မင္း တို႔နည္းတူ ရဟန္းသစ္ေတြ ကို ခြင႔္လႊတ သည္းခံ ေပးဖု႔႔ိ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ပဲ အသွ်င္သာရိပုၾတာ နဲ႔ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ အမွဴးရွိကုန္ေသာ ငါးရာေသာ ရဟန္းတို႔ ဟာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ရဲ႕ ေရွ႕ ေမွာက္ ျပန္ေရာက္လာၾကၿပီးေတာ႔ သင့္ေလ်ာ္ရာမွာ ထုိင္ေနၾကပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က အသွ်င္သာရိပုၾတာကုိ ရဟန္းအေပါင္းကုိ ႏွင္ထုတ္စဥ္က အဘယ္သို႔ေသာ စိတ္အၾကံျဖစ္ေလသနည္း လို႔ ေမးပါတယ္။
အသွ်င္သာရိပုၾတာ က -ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းအေပါင္းကုိ ႏွင္ထုတ္ေတာ္မူၿပီ၊ ယခုအခါျမတ္စြာဘုရားသည္ ေၾကာင့္ၾကမဲ့ မ်က္ေမွာက္ေသာ ကုိယ္၏အျဖစ္၌ ခ်မ္းသာစြာေနျခင္းကုိအားထုတ္ေတာ္ မူလ်က္ ေနေတာ္မူလတၱံ႕၊ ယခုအခါ ငါတို႔သည္လည္း ေၾကာင့္ၾကမဲ့ မ်က္ေမွာက္ေသာကုိယ္၏အျဖစ္၌ ခ်မ္းသာစြာ ေနထုိင္မႈကုိ အားထုတ္ကုန္လ်က္ ေနၾကကုန္ ေတာ့အံ့ လို႕ အၾကံျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖတဲ႔ အခါ သာရိပုၾတာ သင္ဆုိင္းငံ့ဦးေလာ့၊ သာရိပုၾတာ မ်က္ေမွာက္ေသာ ကုိယ္၏ အျဖစ္၌ ခ်မ္းသာစြာေနျခင္း ကုိ သင္ဆုိင္းငံ့ဦးေလာ့ ရယ္လို႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က တားပါတယ္။
ထို႔အတူပဲ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ ကုိ ရဟန္းအေပါင္းကုိ ႏွင္ထုတ္စဥ္က အဘယ္သို႔ေသာ စိတ္အၾကံျဖစ္ ေလသနည္း လို႔ အလားတူ ေမးတဲ႔ အခါ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ က ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းအေပါင္းကုိ ႏွင္ထုတ္ ေတာ္မူၿပီ၊ ယခုအခါျမတ္စြာဘုရားသည္ ေၾကာင့္ၾကမဲ့ မ်က္ေမွာက္ေသာ ကုိယ္၏အျဖစ္၌ ခ်မ္းသာစြာေနေတာ္မူျခင္း ကုိအားထုတ္လ်က္ ေနေတာ္မူ လတၱံ႕၊ ယခုအခါ ငါသည္လည္းေကာင္း၊ အသွ်င္သာရိပုၾတာ သည္လည္းေကာင္း ရဟန္းအေပါင္းကုိ ေဆာင္ ၾကကုန္ေတာ့အံ့ လို႔ အၾကံျဖစ္ပါ၏လို႔ ျပန္ေျဖေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က ေမာဂၢလာန္ ေကာင္းေပစြ ေကာင္းေပစြ၊ လို႔ အသွ်င္မဟာေမာဂၢလာန္ ကုိ ခ်ီးက်ဴးၿပီး ေတာ႔ ေမာဂၢလာန္ ငါသည္ လည္းေကာင္း၊ သာရိပုၾတာ ေမာဂၢလာန္တို႔သည္လည္ေကာင္း ရဟန္းအေပါင္းကုိ ေဆာင္ၾကကုန္အံ့ လို႔ မိန္႔ၾကားပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္က ရဟန္းေတြကို ေရသို႔ သက္ဆင္း ေသာသူေတြ ေတြ႔ႀကံဳရတဲ႔ ေလးပါးေသာ လႈိင္းတံပုိးေဘး၊ မိေက်ာင္းေဘး၊ ၀ဲေဘး၊ ငါးမန္းေဘး ေတြ လိုပဲ သာသနာေတာ္ မွာ ရဟန္းတို႕ မေပ်ာ္ေမြ႕ေစႏိုင္တဲ႔ ေဘးႀကီး ေလးပါး ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူပါသတဲ႔။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြက ဒီျဖစ္ရပ္မွာ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ကို ေထာက္ျပ ေစာဒနာ ၾကပါတယ္။
(၁) ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ ဆူညံသံေတြ ကို ၾကားတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဘယ္သူေတြမွန္းမသိဘူး။ သူ႔ အေတာ္ဆံုး သာ၀ကႏွစ္ပါး ေရာက္လာတယ္ ဆိုတာ လဲ မသိဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ရွင္ အာနႏၵာ ကို ဘယ္သူေတြလဲ လို႕ သြားၾကည္႔ခိုင္းရတယ္။
(၂) ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ ရဟန္းေတြ ကို ႏွင္ထုတ္ လိုက္ရာမွာ သာသနာထဲကို ေရာက္ကာစ ရဟန္းသစ္ေတြ ပါေနတယ္ ဆိုတာကို သိပံုမရဘူး။ စာတုမရြာသား သာကီ၀င္မင္းတို႔က လာၿပီးေတာ႔ ေဖ်ာင္းဖ် အႀကံေပးေတာ႔ မွသာ သာသနာထဲကို ေရာက္ကာစ ရဟန္းသစ္ေတြ ပါေနတယ္ ဆိုတာကို သိၿပီးေတာ႔ မွ ျပန္လက္ခံလိုက္တယ္။သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ရွင္ အေနနဲ႔ မလြဲေခ်ာ္ေကာင္းတာကို လြဲေခ်ာ္ မိေနသလိုျဖစ္တယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၃)
ေနာက္ထပ္္ ၿပီးေတာ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ ကေတာ႔ ေယာက္ဖေတာ္ ေဒ၀ဒတ္ ကို ရဟန္းျပဳခြင္႔ေပး ခဲ႔တာနဲ႔ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။
အ႒ကထာစာေပေတြအလိုအရ ေဒ၀ဒတ္က ဘုရားရွင္ကို မုန္းရတဲ႔ ပထမဆံုးရန္ညွိဳးကေတာ႔ ကမၻာ တစ္သိန္း ကာလ ရြဲကုန္သည္ဘ၀က စတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္္ ။ သူကအေခ်ာင္လိုခ်င္လို႔ ပဲ၀က္ေတာင္မတန္ဘူး လို႔ ေျပာထားခဲ႔တဲ႔ ေရႊခြက္ကို ဘုရားေလာင္းကုန္သည္ ကအမွန္အတိုင္း ေျပာျပီး ၀ယ္သြားရာကေန ေဒ၀ဒတ္ေလာင္းဟာ ေလာဘ နဲ႔ ေဒါသ မီးေတြ ေလာင္ျပီး ေလွဆိပ္မွာ ရင္ကြဲနာက် ေသခဲ႔ရတယ္ ။ မေသခင္ေနာက္ဆံုး သူ႔ အမုန္းေတြဟာ ဘ၀ေတြ ေျပာင္းသြားေပမယ္႔ ဘုရားေလာင္းေပၚမွာ အျမဲ ရွိေနတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဘုရားေလာင္းကို သူသတ္ခဲ႔တာေတြ ေမ်ာက္မင္း ဘ၀ (၂) ခု ၊ ဆဒၵါန္ဆင္မင္း ၊ စူဠဓမၼပါလ ဇာတ္ စသည္ ျဖင္႔ ေဖၚျပထားတာ အမ်ားၾကီးပါပဲ ။
ေနာက္ဆံုးဘ၀မွာေတာ႔ ေကာလိယ တိုင္း ၊ ေဒ၀ဒဟျပည္ ၊ သုဗၺဗုဒၶ မင္းၾကီး ရဲ ႔ သားငယ္အျဖစ္ေမြးဖြားလာတယ္ ။ နာမည္ကေဒ၀ဒတၱ - နတ္ေပးေသာ မင္းသား လို႔ အဓိပၸါယ္ ရွိတယ္။ ယေသာ္ဓရာ ရဲ ႔ ေမာင္ ေပါ႔ ။ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၱ နဲ႔ကေတာ႔ နွစ္ဖက္ေတာ္ ညီအကို တစ္၀မ္းကြဲပါပဲ။ ဘုရားျဖစ္ျပီး (၁) ႏွစ္အၾကာမာလတိုင္း ၊ အႏုသီယ ေတာအုပ္ မွာ ဘုရားရွင္ေနာက္လိုက္လာျပီး ရဟန္း၀တ္ၾကတာ သာကီ၀င္ မင္းသား (၆)ေယာက္ ဘဒၵိယ၊ အနဳရုဒၶါ ၊ အာနႏၵာ ၊ ဗကု ၊ကိမိလ ၊ ေဒ၀ဒတၱ တို႔္ ျဖစ္ၾကတယ္။ သူတို႔နဲ႔ အတူ ဆတၲာသည္ ဥပါလိေတာ႔ ပါေသးတာေပါ႔ ။ ဘဒၵိယ၊ အနဳရုဒၶါ ၊ ဗကု ၊ကိမိလ (၄) ပါး ရဟႏၱာ ျဖစ္တယ္။ အာနႏၵာ က ေသာတာပန္မွာ ပဲ တင္ေနတယ္ ။ ေဒ၀ဒတၱကေတာ႔ ဣဒၶိ၀ိဓ အဘိဥာဥ္ တစ္မ်ိဳးပဲ ရတယ္။ ဘာတရားထူးမွ မရဘူး။
ဒီလိုနဲ႔ ပါတိေမာက္ျပျပီး သာသနာတရား၀င္ထူေထာင္ေတာ႔ အရွင္ သာရိပုတၱ နဲ႔ အရွင္ မဟာေမာဂၢလာန္ တို႔ ကို အဂၢသာ၀က ေတြ အရာ အပ္ႏွင္းေတာ႔ မင္းမ်ိဳးကို မခန္႔ဘဲ ၊ ပုဏၰားမ်ိဳးကို ခန္႔ရမလားရယ္လို႔ မနာလိုေတြျဖစ္ျပီး ၊ သံဃာထုကို သူ႔ ဆီအပ္ထားျပီး ေအးေအးေဆးေဆးေနဖို႔ ဘုရားရွင္ကို ေလွ်ာက္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရား က ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္မွာ ေနေတာ္မူေသာအခါ ေဒ၀ဒတ္က အဇာတသတ္မင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ႔ ဘုရားရွင္ကိုသတ္ရန္ ေလးသမားတို႔ကို ေစလႊတ္ျခင္း၊ ဂိဇၩကုဋ္ေတာင္ေပၚမွ ေက်ာက္တံုးႀကီးကို လိွမ့္ခ်ျခင္း၊ နာဠာဂိရိဆင္ကို လႊတ္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေတြ တခုမွ် မေအာင္ျမင္ တဲ႔အခါမွာ သံဃာငယ္မ်ားကို ေဟာေျပာေသြးေဆာင္လို႔ သံဃာဂိုဏ္းခြဲ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ဘုရားရွင္က လက္မခံေတာ႔ အခ်က္(၅)ခ်က္ေတာင္းတယ္။ သံဃာေတြ စည္းစိမ္ရစ္ေနၾကျပီ ၊ ျခိဳးျခံျပီး မက်င္႔တတ္ၾကေတာ႔ဘူးတဲ႔ ဒီေတာ႔ ဒီအခ်က္ (၅)ခ်က္ သာသနာမွာ ျပ႒ာန္းေပးပါ လို႔ ေတာင္းတယ္။
(၁) ျမိဳ႔ေက်ာင္းေတြမွာ မေနရဘူး။ ေတာမွာ ပဲ ေနရမယ္။
(၂) သစ္ပင္ရိပ္မွာေနရမယ္။
(၃) သဥၨ၀ရိတ္ေဆာင္ရမယ္။
(၄) သတ္သတ္လြတ္စားရမယ္။
(၅) ပံသကူ သဃၤန္းပဲ ေဆာင္ရမယ္ ။
ဒီလိုနဲ႔ ပါတိေမာက္ျပျပီး သာသနာတရား၀င္ထူေထာင္ေတာ႔ အရွင္ သာရိပုတၱ နဲ႔ အရွင္ မဟာေမာဂၢလာန္ တို႔ ကို အဂၢသာ၀က ေတြ အရာ အပ္ႏွင္းေတာ႔ မင္းမ်ိဳးကို မခန္႔ဘဲ ၊ ပုဏၰားမ်ိဳးကို ခန္႔ရမလားရယ္လို႔ မနာလိုေတြျဖစ္ျပီး ၊ သံဃာထုကို သူ႔ ဆီအပ္ထားျပီး ေအးေအးေဆးေဆးေနဖို႔ ဘုရားရွင္ကို ေလွ်ာက္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရား က ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္မွာ ေနေတာ္မူေသာအခါ ေဒ၀ဒတ္က အဇာတသတ္မင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ႔ ဘုရားရွင္ကိုသတ္ရန္ ေလးသမားတို႔ကို ေစလႊတ္ျခင္း၊ ဂိဇၩကုဋ္ေတာင္ေပၚမွ ေက်ာက္တံုးႀကီးကို လိွမ့္ခ်ျခင္း၊ နာဠာဂိရိဆင္ကို လႊတ္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေတြ တခုမွ် မေအာင္ျမင္ တဲ႔အခါမွာ သံဃာငယ္မ်ားကို ေဟာေျပာေသြးေဆာင္လို႔ သံဃာဂိုဏ္းခြဲ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ဘုရားရွင္က လက္မခံေတာ႔ အခ်က္(၅)ခ်က္ေတာင္းတယ္။ သံဃာေတြ စည္းစိမ္ရစ္ေနၾကျပီ ၊ ျခိဳးျခံျပီး မက်င္႔တတ္ၾကေတာ႔ဘူးတဲ႔ ဒီေတာ႔ ဒီအခ်က္ (၅)ခ်က္ သာသနာမွာ ျပ႒ာန္းေပးပါ လို႔ ေတာင္းတယ္။
(၁) ျမိဳ႔ေက်ာင္းေတြမွာ မေနရဘူး။ ေတာမွာ ပဲ ေနရမယ္။
(၂) သစ္ပင္ရိပ္မွာေနရမယ္။
(၃) သဥၨ၀ရိတ္ေဆာင္ရမယ္။
(၄) သတ္သတ္လြတ္စားရမယ္။
(၅) ပံသကူ သဃၤန္းပဲ ေဆာင္ရမယ္ ။
ဒါေတြကို ဘုရားက လက္မခံေတာ႔မွ သူက သံဃာကို ဂိုဏ္းခြဲလိုက္တယ္။.ဒီမွာ သံဃေဘဒကကံ ျဖစ္လာတာေပါ႔ ။ သူ႔ေနာက္ ကို ရဟန္းေတြ (၅၀၀)ေလာက္လိုက္သြားတာကို အရွင္ သာရိပုတၱရာ နဲ႔ အရွင္ မဟာေမာဂၢလာန္က လိုက္သြားျပီး ျပန္ေခၚလာတယ္။ အဲဒီမွာ သူက ေျပာေသးတာေပါ႔ ။ ငါ႔၀ါဒကို ၾကိဳက္လို႔ အရွင္ သာရိပုတၱ နဲ႔ အရွင္ မဟာေမာဂၢလာန္ေတာင္ လိုက္လာၾကျပီ ဆိုျပီးေတာ႔ သူက ေပ်ာ္ေနတာ။ ဂဇာသီယ မွာ သူက ဘုရားလို လုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ ရွင္ေမာဂၢလန္တို႔ က လိုက္သြားၿပီးေတာ႔ ျပန္ၿပီး ေဟာေျပာဆံုးမတာေၾကာင္႔ မ်ားစြာေသာသံဃာတို႔ ျပန္ေရာက္လာ ၾကပါတယ္။ တေန႔ေတာ႔ ေဒ၀ဒတ္ မွာ ေရာဂါကပ္ေရာက္ျပီး မက်န္းမမာ ျဖစ္လာကာ ကိုးလပတ္လံုး ျပင္းထန္ေသာ ဆင္းရဲဒုကၡ ခံစားေနရပါတယ္၊ ေသခါနီးကာလမွာ ေနာင္တရျပီး ဘုရားရွင္ကို ဖူးေျမာ္ရန္ ထမ္းစင္စီး လာခဲ့ေတာ႔ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္အနီးသို႔ ေရာက္တဲ႔အခါ ေရကန္ငယ္တခုတြင္ ေရသန္႔စင္ရန္အတြက္ ထမ္းစင္ေပၚမွ ဆင္းပါတယ္၊ ေျမေပၚသို႔ ေျခခ်လွ်င္ပင္ ေျမမ်ိဳျခင္း ခံရေလပါသတဲ႔။
ဒီ ကိစၥ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မိလိႏၵပဥွာထဲမွာ မိလိႏၵမင္းႀကီး အေမးကို ရွင္နာဂသိန္က ျပန္ ေျဖထားတာေတြ႕ ရတယ္။ မိလိႏၵမင္းႀကီး ေမးတာ ကေတာ႔ ေယာက္ဖေတာ္ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ သံဃာကို သင္းခြဲမယ္ ဆိုတာ ကို ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က ႀကိဳသိခဲ႔ ရင္ ဘာျဖစ္လို႔ ရဟန္းျပဳခြင္႔ ေပးခဲ႔တာလဲ လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွင္နာဂသိန္က ေဒ၀ဒတ္ ဟာ သံဃာကို သင္းခြဲမယ္ ဆိုတာ ကို ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က ႀကိဳသိခဲ႔ ပါတယ္ လို႔ ျပန္ေျဖပါတယ္။ ဒီေတာ႔ မိလိႏၵမင္းႀကီး က ဒါဆိုရင္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶဟာ မဟာကရုဏာ ေတာ္ရွင္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ႔ ေဒ၀ဒတ္ ကို ရဟန္းျပဳခြင္႔ေပးခဲ႔တာ ေၾကာင္႔ ေဒ၀ဒတ္ အပါအ၀င္ လူသူအမ်ား ဒုကၡ ေရာက္ၾကရလို႔ပဲ လို႔ မိလိႏၵမင္းႀကီး က ထပ္ၿပီး ေစာဒနာျပန္ပါတယ္။ ရွင္နာဂသိန္က ဘယ္လို ျပန္ ေျဖရွင္းခ်က္ ထုတ္သလဲဆို ေတာ႔ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ သံဃာကို သင္းခြဲမယ္ ဆိုတာ ကို ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က ႀကိဳသိခဲ႔ ပါတယ္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က မဟာကရုဏာေတာ္ နဲ႔ ဒီလို ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ သိလွ်က္နဲ႔ ခြင္႔ျပဳခဲ႔တာပဲျဖစ္တယ္- ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ က ေဒ၀ဒတ္ ရဲ႕ ကံ ၀ိပါက္ အေၾကြးေတြ ကို ျမင္ေတာ္မူ လို႔ ေဒ၀ဒတ္ သက္သာရာ သက္သာေၾကာင္း ႔ ရဟန္းျပဳခြင္႔ ေပးခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ ရဟန္းျပဳခြင္႔ ရခဲ႔တဲ႔ အတြက္ ေနာက္ဆံုး မွာ ဘုရားရွင္ ကို ၾကည္ညိဳ သြား ၿပီး ေတာ႔ (သူ႕ အျပစ္ေတြ အတြက္ သူခံ ရၿပီးတဲ႔ အခါ) အျမန္ဆံုး လြတ္ေျမာက္ခြင္႔ ကို ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါတစ္ဆူ အေန နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ရရွိသြားႏိုင္ လိမ္႔မယ္လို႔ ရွင္နာဂသိန္က ေျဖခဲ႔ ပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြ အတြက္ေတာ႔ ရွင္နာဂသိန္ ရဲ႕ အေျဖဟာ ေက်နပ္စရာ မရွိ ပါဘူး။ တကယ္ေတာ႔ ေဒ၀ဒတ္ ကို ရဟန္းျပဳခြင္႔ေပးခဲ႔တာ ေၾကာင္႔ ဆိုး၀ါးတဲ႔ အျဖစ္ေတြ အမ်ားႀကီးႀကံဳခဲ႔ ရတယ္ ဆိုတာ မျငင္းႏိုင္ပါ။ ေဒ၀ဒတ္ က အာဏာရူးၿပီးေတာ႔ အဇာတသတ္ မင္းသား ကို အဖသတ္သား ျဖစ္ေစခဲ႔ တယ္။ သံဃာကို သင္းခြဲ ခဲ႔ တယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးစာခဲ႔တယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ကို ေသြးစိမ္းတည္ ေစခဲ႔တယ္။ ဒီ အျပစ္ေတြ ဟာ သာသနာမွာ အႀကီးမား အဆိုး၀ါးဆံုး အနႏၱရိယ ကံႀကီးေတြ ပါ။ ေဒ၀ဒတ္ ကို ရဟန္းျပဳခြင္႔ မေပးခဲ႔ ရင္ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ ဒီ လို ဂရုကံႀကီးေတြ ကို က်ဴးလြန္ ျဖစ္လိမ္႔မယ္ လို႔ ဘယ္သူမွ အတပ္မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ေဒ၀ဒတ္ ကို ရဟန္းျပဳခြင္႔ေပးခဲ႔တာ ေၾကာင္႔ သာ အဆိုး၀ါးဆံုး အနႏၱရိယ ကံႀကီးေတြ ကို သူက်ဴးလြန္မိခဲ႔တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ရွင္နာဂသိန္ ရဲ႕ ေျဖရွင္းခ်က္မွာ အခက္အခဲ ေတြ ရွိေနပါတယ္။ အနႏၱရိယ ကံႀကီးေတြ ကို က်ဴးလြန္မိခဲ႔တဲ႔ အတြက္ေၾကာင္႔ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ ေျမမ်ိဳ ေသဆံုးၿပီးေတာ႔ မဟာ အ၀ီစိ ငရဲႀကီးမွာ ဒီ ကမၻာ အဆံုးထိ ေအာင္ခံစား ရၿပီး ေနာက္ ကမၻာ တစ္သိန္း ကာလမွာ အ႒ိႆရ ဘြဲ႔ေတာ္ရွိတဲ႔ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါတစ္ဆူ အေန နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ကၽြတ္တမ္း၀င္ ရမယ္ ဆိုတဲ႔ အေျဖ ကေရာ ယုတၱိ တန္ ရဲ႕ လား ေတြးၾကည္႔ စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ေဒ၀ဒတ္ က ဘုရား ကို ေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္ခဲ႔ တာ ဒီဘ၀မွာ တင္ မဟုတ္ပဲ ဟိုအရင္ ကမၻာ တစ္သိန္း ကာလ (ရြဲကုန္သည္ ဘ၀ တည္းက) တင္ခဲ႔တဲ႔ ရန္ ေၾကြး ေၾကာင္႔ ဘ၀တိုင္း လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ ေႏွာင္႔ယွက္ခဲ႔တဲ႔ အေၾကာင္း ေဒ၀ဒတ္ အေလာင္း ဟာ အလြန္ ဆိုးသြမ္းယုတ္မာတဲ႔ သူ ျဖစ္တဲ႔ အေၾကာင္း ဇာတ္ နိပါတ္ေတာ္ မ်ားစြာမွာ ပံု ေဖၚ ေရးသားခဲ႔ တာ ေတြ ရွိတယ္။ ေထရ၀ါဒ အ႒ကထာ ေတြ အရ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါ တစ္ဆူ ျဖစ္ဖို႔ ႏွစ္အသေခ်ၤ နဲ႔ ကမၻာ တစ္သိန္း ကာလ တိုင္ ေအာင္ ပါရမီ ေတြ ျဖည္႔ ခဲ႔ ရတယ္ လို႔ လဲ ဆို ျပန္တယ္။ ဒီ ေတာ႔ ဒီလိုဗ်ာဒိတ္ရ ရွင္ပေစၥကဗုဒၶါ အေလာင္း အလ်ာ ေဒ၀ဒတ္ ဟာ ဒီ ေလာက္ ဆိုးသြမ္းယုတ္မာတဲ႔ သူ ျဖစ္တယ္ ဆို တာ ကလဲ လံုး၀ ယုတၱိ မတန္ သလို ျဖစ္ ေနပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္ သူေတြ က ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ ေဒ၀ဒတ္ ကို ေစတနာ ေကာင္းနဲ႔ ရဟန္းျပဳခြင္႕ ေပးခဲ႔ ေပမဲ႔ ဒီလို ျဖစ္ရပ္ ေတြ ျဖစ္လာ မွာ ကို ႀကိဳတင္ မသိခဲ႔ တာက ပို ၿပီးျဖစ္ႏိုင္တယ္ လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ် ၾကပါတယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၄)
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒကတက္ႏိုင္တဲ႔ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ခုဒၵကနိကာယ္-ဥဒါန္းပါဠိေတာ္ -ဇစၥႏၶ၀ဂ္-သတၱဇဋိလသုတ္ မွာ အခုလိုေတြ႕ ရ ျပန္ပါတယ္။ တစ္ခါက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ သာ၀တၳိျပည္ ပုဗၺာ႐ံုေက်ာင္း မိဂါရမာတာ ၀ိသာခါ၏ ျပာသာဒ္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ၏။ ထုိအခါ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ ညေနခ်မ္းအခါတစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္းရာမွ ထေတာ္မူၿပီးေတာ႕ ျပာသာဒ္တံခါးမုခ္ျပင္ပမွာ ေနေတာ္မူပါတယ္။ ထုိအခါ ပေသနဒီေကာသလမင္းဟာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ကို ရွိခိုးၿပီး အနီးမွာထုိင္ေနခဲ႔တယ္။ ထုိအခ်ိန္မွာ ဆံက်စ္ရေသ့ခုနစ္ေယာက္-နိဂဏၭတိတၳိ ခုနစ္ေယာက္-အ၀တ္မ၀တ္ေသာ အေစလကခုနစ္ေယာက္-အ၀တ္တစ္ထည္သာ၀တ္ေသာ တိတၳိခုနစ္ေယာက္- ပရိဗိုဇ္ ခုနစ္ေယာက္တို႔ဟာ မနီးမေ၀းမွ ျဖတ္သန္းသြားၾကပါတယ္။ပေသနဒီေကာသလ မင္းသည္ ေနရာမွထလ်က္ လက္၀ဲတစ္ဖက္ ပခံုးထက္၌ ကိုယ္၀တ္ကို စံပယ္တင္၍ လက်္ာပုဆစ္ဒူး၀န္းကို ေျမ၌ ေထာက္လ်က္ ၄င္းတို႔ထံသို႔ လက္အုပ္ခ်ီလ်က္ -အသွ်င္ဘုရားတို႔ တပည့္ေတာ္သည္ ပေသနဒီေကာသလမင္းပါတည္း။ ဟု သံုးႀကိမ္တုိင္တုိင္ အမည္ကို ေျပာၾကားပါသတဲ႔။ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ လြန္သြားေတာ႔ ပေသနဒီေကာသလမင္းဟာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ ရွိခိုးလ်က္ -အသွ်င္ဘုရား ေလာက၌ အၾကင္ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔ဟူ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရဟတၱမဂ္သို႔ ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ဟူ၍ ေသာ္လည္း ေကာင္းရွိၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔တြင္ ထုိပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ တစ္ပါးအပါအ၀င္ပါတည္း လို႕ ေမးပါတယ္။
မင္းႀကီး ကာမစည္းစိမ္ခံစားသူ သားမယားတို႔ျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အိမ္ရာ၌ ေနထုိင္ကာကာသိတုိင္းျဖစ္ စႏၵကူးကို မျပတ္ခံစားလ်က္ ပန္းနံ႔သာ နံ႔သာေပ်ာင္းကို ေဆာင္သူ ေရႊေငြကိုသာယာသည့္ လူျဖစ္ေသာ သင္မင္းႀကီးသည္ ဤသူတို႔ကား ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႔တည္း။ ဤသူတို႔ကားအရဟတၱ မဂ္သို႔ ေရာက္သူတို႔တည္း ဟု သိႏိုင္ခဲ၏။
မင္းႀကီး အတူတကြ ေနထုိင္ျခင္းျဖင့္သာ သီလကို သိႏိုင္၏။ ယင္းသီလကိုလည္း ရွည္ၾကာစြာအတူတကြ ေနထုိင္ျခင္းျဖင့္သာ သိႏိုင္၏။ တစ္ခဏမွ် ေနထုိင္ျခင္းျဖင့္ မသိႏိုင္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္သူမွသာသိႏိုင္၏။ မစဥ္းစားသူသည္ မသိႏိုင္၊ ပညာရွိသူမွသာ သိႏိုင္၏။ ပညာမဲ့သူသည္ မသိႏိုင္။ မင္းႀကီး အတူတကြ စကားေျပာျခင္းျဖင့္သာ စင္ၾကယ္သည္၏ အျဖစ္ကို သိႏိုင္၏။ ယင္းကိုလည္းရွည္ၾကာစြာ ေျပာဆိုဖူးမွသာ သိႏိုင္၏။ တစ္ခဏမွ် ေျပာဆိုကာမွ်ျဖင့္ မသိႏိုင္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္သူမွသာ သိႏိုင္၏။ မစဥ္းစားမဆင္ျခင္သူသည္ မသိႏိုင္၊ ပညာရွိသူမွသာ သိႏိုင္၏။ ပညာမဲ့သူသည္ မသိႏိုင္။ မင္းႀကီး ေဘးရန္ေတြ႕ၾကံဳေသာအခါတို႔ဥာဏ္အားစြမ္းကို သိႏိုင္၏။ ယင္းကိုလည္း အခါ မ်ားစြာေဘးရန္ေတြ႕ၾကံဳမွသာ သိႏိုင္၏။ တစ္ရံတစ္ခါ ေတြ႕ၾကံဳကာမွ်ျဖင့္ မသိႏိုင္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္သူမွသာသိႏိုင္၏။ မစဥ္းစားမဆင္ျခင္သူသည္ မသိႏိုင္၊ ပညာရွိသူမွသာ သိႏိုင္၏။ ပညာမဲ့သူသည္ မသိႏိုင္။ မင္းႀကီး အတူတကြ တရားစကား ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္သာ ပညာကို သိႏိုင္၏။ ယင္းကိုလည္း ကာလရွည္စြာ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္သာ သိႏိုင္၏။ တစ္ခဏမွ် ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ မသိႏိုင္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္ သူမွသာသိႏိုင္၏။ မစဥ္းစားမဆင္ျခင္သူသည္ မသိႏိုင္၊ ပညာရွိသူမွသာ သိႏိုင္၏။ ပညာမဲ့သူသည္ မသိႏိုင္
လို႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က ေျဖၾကားပါတယ္။
ဒီအခါမွာ ေကာသလမင္းႀကီးက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ အေျဖကို ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုၿပီးေတာ႔ ဒီ ပုဂၢိဳလ္ (၃၅) ဦးဟာ တရားရွာမွီးတဲ႔ ရေသ႔ရဟန္းေတြ မဟုတ္ ပဲ သူ ေစလႊတ္ထားတဲ႔ သူလွ်ဳိေယာက်္ား ေတြ ျဖစ္တဲ႔ အေၾကာင္းကို အခုလို ဖြင္႔ေျပာပါတယ္။
အသွ်င္ဘုရား ဤသူတို႔သည္ တပည့္ေတာ္၏ သူလွ်ဳိေယာက်္ားတို႔ပါတည္း။ ဇနပုဒ္ကို စံုစမ္းေထာက္လွမ္းကုန္၍ သြားၾကပါကုန္၏။ ထုိသူတို႔ ေရွးဦးစြာ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းၿပီးသည္ကို တပည့္ေတာ္ကေနာက္မွ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ရပါ၏။ အသွ်င္ဘုရား ယခုပင္ ထုိသူတို႔သည္ ထုိျမဴအညစ္အေၾကးကို ေဆးေလ်ာ္ကုန္လ်က္ ေကာင္းစြာ ေရခ်ဳိးကုန္ ေကာင္းစြာ လိမ္းက်ံကုန္၍ ဆံမုတ္ဆိတ္ျပဳျပင္ကာ အ၀တ္ျဖဴကို ၀တ္ကုန္၍ ကာမဂုဏ္ငါးပါးတို႔ျဖင့္ ကံုလံုျပည့္စံုစြာ ခံစားၾကေပလိမ့္မည္။
ထုိအခါ မွာ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဤအေၾကာင္းအရာကို သိေတာ္မူ၍ ထုိသိေသာအခ်ိန္၌- ရဟန္းသည္ မေကာင္းမႈ အလံုးစံုတို႔၌ လုံ႔လမျပဳရာ၊ (ရဟန္းအသြင္အျပင္ျဖင့္) သူတစ္ပါး၏အခစားေယာက်္ား မျဖစ္ရာ၊ သူတစ္ပါးကိုမွီ၍ အသက္မေမြးရာ၊ တရားေဟာျခင္းျဖင့္ (လာဘ္ပူေဇာ္သကာ) ကုန္သြယ္ျခင္းတို႔ကို မျပဳက်င့္ ရာ လို႔ ဥဒါန္းကို က်ဴးရင့္ေတာ္မူပါသတဲ႔။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြက ဒီျဖစ္ရပ္မွာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ ေကာသလမင္းႀကီးရဲ႕ သူလွ်ိဳေတြ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ေကာသလမင္းႀကီးက ထုတ္ေဖၚေျပာျပမွ ပဲ သိသြာၿပီးေတာ႔ ဥဒါန္းကို က်ဴးရင့္ေတာ္ မူတာျဖစ္တဲ႔ အေၾကာင္းနဲ႔ မေျပာေသးခင္မွာ သိပံုမရတဲ႔ အေၾကာင္း ကို ေစာဒနာၾကပါတယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၅)
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေစာဒနာခ်င္တဲ႔ ပါဠိစာေပ သုေတသီေတြ ေနာက္ထပ္ ေထာက္ျပၾကတာက ၀ဇၨီတုိင္း ကို အဇာတသတ္မင္း က က်ဳးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ ဖ်က္စီးႏိုင္ခဲ႔တဲ႔ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ပါပဲ။ ေရွးေခတ္အိႏၵိယ မွာ“မဂဓတုိင္း” ကို “အဇာတသတ္မဟာရာဇာ” အုပ္ခ်ဳပ္မင္းၿပဳၿပီး၊ “၀ဇၨီတုိင္း”ကို “၀ဇၨီမင္း”ကပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ႔ပါတယ္။ ေရွးေခတ္အိႏၵိယ ေၿမပုံအရ မဂဓတုိင္းနဲ႔ ၀ဇၨီတုိင္းတုိ႔ဟာ အိမ္နီးၿခင္းႏုိင္ငံႏွစ္ခု ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ “တုိင္း”လို႔ ေခၚေပမဲ႔ ကိုယ္ပုိင္မင္းမ်ားၿဖင့္ “ဂဏစနစ္”ကို တည္ေထာင္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားပင္ၿဖစ္တယ္။ “ဂဏစနစ္”ကို “ဒီမုိကေရစီစနစ္”ဟုလည္း ဆုိၾကပါတယ္။
ပါဠိစာေပအေထာက္ထားမ်ားအရ ၀ဇၨီတုိင္းဟာ သာယာၿပီး၊ ခ်မ္းသာ၊ ၀ေၿပာသည့္ ႏုိင္ငံၿဖစ္တယ္။ ေရ ေၿမသဘာ၀ အေၿခခံေကာင္းေသာႏုိင္ငံလည္း ၿဖစ္တယ္။ ရုပ္ေရအဆင္းလည္း အလြန္လွပေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေနထုိင္သည့္ႏုိင္ငံ ၿဖစ္ေၾကာင္းဆုိပါတယ္၊၊ တစ္ခါက ၿမတ္စြာဘုရားရွင္က ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအား “ခ်စ္သားရဟန္းတုိ႔ တာ၀တိ ံ သာနတ္ၿပည္က နတ္သား နတ္သမီးမ်ားကိုမၿမင္ဘူးလ်င္ ၀ဇၨီလူမ်ဳိးမ်ားကို ၾကည့္ၾကကုန္ေလာ႔”ဟု မိန္႔ေတာ္မူဘူးပါတယ္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားပင္ ခ်ီးမႊန္းေလာက္ေအာင္ ေခ်ာေမာ၊ လွပေသာလူမ်ဳိးမ်ား ၿဖစ္ပါသတဲ႔။
ဒီလို ၾကြယ္၀မႈ၊ ဂုဏ္ရည္တုိ႔ႏွင့္ၿပည့္စုံေသာ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို အိမ္နီးၿခင္းမဂဓႏုိင္ငံၿပည့္ရွင္ အဇာတသတ္မင္း လုိခ်င္ေနတာက မဆန္းပါဘူး။၊ အဇာတသတ္ဘုရင္ဟာ ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ရန္အေရးကို ပညာရွိအမတ္ၾကီးၿဖစ္တဲ႔ “၀ႆကာရ”အား ၿမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ေစလႊတ္ၿပီး အၾကံၪာဏ္ရယူေစ တယ္။
၀ႆကာရအမတ္ဟာ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ေနေတာ္မူရာ ဂိဇၥ်ကုတ္ေတာင္သို႔လာေရာက္ၿပီး၊ ၿမတ္စြာဘုရားကို အရုိေသၿပဳအၿပီးတြင္ သူ ရဲ ႔ လာရင္းကိစၥၿဖစ္တဲ႔ ၀ဇၨီႏုိင္ငံအား တုိက္ခိုက္သိမ္းပုိက္ေရးကို ေဆြးေႏြးပါ တယ္။
ထုိအခ်ိန္မွာ ၿမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အနီးတြင္ ညီေတာ္အာနႏၵာရဟန္း ရွိေနပါတယ္။ ၿမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္ ၀ႆကာရ၏ ေလ်ာက္တင္ခ်က္ကို တစ္စုံတရာေၿဖၾကားၿခင္း မၿပဳဘဲ၊ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို ေမးေတာ္မူပါ တယ္။ ဒီေမးခြန္း ခုႏွစ္မ်ဳိးသည္ပင္ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိး ၿဖစ္ပါ တယ္။
(၁) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ မၾကာမၾကာ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊ အၾကိမ္မ်ားစြာ စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊
(၂) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အညီအညြတ္စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳလုပ္ကုန္၏ေလာ၊ စည္းေ၀းပြဲမ်ားၿပီးဆုံးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တညီတညြတ္တည္း စည္းေ၀းရာစားပြဲမွ ထကုန္၏ေလာ၊ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ညီညီညြတ္ညြတ္ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊
(၃) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ေရွးကမရွိဘူးေသာ ပညတ္ခ်က္အသစ္ အသစ္မ်ားကိုမညတ္ဘဲ ရွိကုန္၏ေလာ၊ ပညတ္ခဲ့ၿပီးေသာ က်င့္ထုံးမ်ားကိုလည္း လုိက္နာက်င့္သုံးကုန္၏ေလာ၊၊
(၄) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အသက္အရြယ္ၾကီးကုန္ေသာ လူအုိမ်ားကို အရိုအေသေပးကုန္၏ေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ပူေဇာ္မႈၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ၾကီးသူတုိ႔၏စကားကို လိုက္နာသင့္သည္ဟု ထင္မွတ္ၾက ကုန္သေလာ၊၊
(၅) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အမ်ဳိးသမီးၾကီး/ငယ္မ်ားကို အႏုိင္အထက္ ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊၊
(၆) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ၿမ့ဳိအတြင္းအၿပင္ရွိ နတ္ကြန္းေစတီမ်ားကို အရုိအေသၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ ၿမတ္ႏုိးပူေဇာ္ၾကကုန္သေလာ၊ ထုိနတ္ကြန္း ေစတီတုိ႔အား ေရွးကၿပဳၿမဲ
ၿဖစ္သည့္ဗလိနတ္စာကို ေပးကုန္၏ေလာ၊၊
(၇) အာနႏၵာ,၀ဇၨီတုိင္းသုိ႔ မလာေရာက္ေသးေသာ ရဟႏၱာတုိ႔သည္လာၿခင္းငွာ၊ လာၿပီးေသာရဟႏၱာတုိ႔သည္ ၀ဇၨီတုိင္းအတြင္းတြင္ ခ်မ္းသာစြာေနၿခင္းငွာ တရားႏွင့္အညီေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္မႈေပးလ်က္၊ လုံၿခဳံမႈကုိ ေကာင္းေကာင္းစီမံေပး၏ေလာ၊၊
ဒီေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးအတြက္ အေၿဖကို အရွင္အာနႏၵာသည္ “မွန္ပါ,အရွင္”ဟူေသာ အေၿဖတစ္ခုတည္းကို ေပးခဲ့ပါ တယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၿပီး၊ အရွင္အာနႏၵာ၏ အေၿဖစကားကို ၾကားရ ၿပီးတဲ႔အခါ၊ ၀ႆကာရ ပညာရွိအမတ္၏ဘက္လွည့္ၿပီးေတာ႔ “ငါသည္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား အပရိဟာနိယဓမၼ= တုိင္းၿပည္တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို သင္ၿပခဲ့ၿပီးၿဖစ္သည္၊ အကယ္၍ ၀ဇၨီတုိ႔သည္ တုိးတက္ေၾကာင္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို လုိက္နာေနေသးသည္ဆုိလ်င္ ၀ဇၨီတုိ႔အတြက္ တုိးတက္မႈသာၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ မဆုတ္ယုတ္ႏုိင္”ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါ တယ္။
ဆုိလုိတာကေတာ႔ ဘုရားရွင္သင္ၿပထားတဲ႔ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ လုိက္နာေနေသးလ်င္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား မဂဓတုိင္းသခင္အဇာတသက္ စစ္တုိက္လို႕ မေအာင္ၿမင္ႏုိင္ဟု ၿဖစ္ပါ တယ္။ အေပၚတြင္ ေဖာ္ၿပၿပီးတဲ႔ တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္ ခုႏွစ္မ်ဳိးကို တစ္ခုၿခင္းေရတြက္လ်င္--
(၁) မၾကာခဏ စည္းေ၀းၿခင္း၊
(၂) အညီအညြတ္ စည္းေ၀းၿပီး၊ ညီညီညြတ္အေကာင္ထည္ေဖာ္ၿခင္း၊
(၃) စည္းေ၀းၿပီးဆုံးလ်င္ ေနရာမ်ားမွၿပဳိင္တူ ထြက္ခြာၾကၿခင္း၊၊
(၄) ၾကီးသူကို ရုိေသ၊ၿပဳစုၿခင္းႏွင့္အတူ၊ သက္ၾကီးစကားကို လုိက္နာၿခင္း၊၊
(၅) အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေလးစား တန္ဖုိးထားၿခင္း၊
(၆) ရုိးရာကိုးကြယ္မႈကို မေမ့တတ္ၿခင္း၊
(၇) ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွ သူေတာ္စင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္း၊၊
ၿမတ္စြာဘုရားေဆြးေႏြးခဲ႔တဲ႔ တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို မဂဓ ရဲ႕ ပညာရွိအမတ္ၾကီး ၾကားသိ လိုက္ရတဲ႔အခါ “အရွင္ဘုရား အပရိဟာနိယဓမၼခုႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိမဆုိထားဘိ တစ္မ်ဳိးတည္းကို လုိက္နာေနလ်င္ပင္ တုိးတက္ေၾကာင္း၊ မရႈံးနိမ့္ေၾကာင္းၿဖစ္ပါသည္”ဟု ေလ်ာက္တင္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္သည္ ၿမတ္စြာဘုရားအား ႏႈတ္ဆက္လ်က္ ၿပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ပါ တယ္။
ပါဠိစာေပအေထာက္ထားမ်ားအရ ၀ဇၨီတုိင္းဟာ သာယာၿပီး၊ ခ်မ္းသာ၊ ၀ေၿပာသည့္ ႏုိင္ငံၿဖစ္တယ္။ ေရ ေၿမသဘာ၀ အေၿခခံေကာင္းေသာႏုိင္ငံလည္း ၿဖစ္တယ္။ ရုပ္ေရအဆင္းလည္း အလြန္လွပေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေနထုိင္သည့္ႏုိင္ငံ ၿဖစ္ေၾကာင္းဆုိပါတယ္၊၊ တစ္ခါက ၿမတ္စြာဘုရားရွင္က ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအား “ခ်စ္သားရဟန္းတုိ႔ တာ၀တိ ံ သာနတ္ၿပည္က နတ္သား နတ္သမီးမ်ားကိုမၿမင္ဘူးလ်င္ ၀ဇၨီလူမ်ဳိးမ်ားကို ၾကည့္ၾကကုန္ေလာ႔”ဟု မိန္႔ေတာ္မူဘူးပါတယ္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားပင္ ခ်ီးမႊန္းေလာက္ေအာင္ ေခ်ာေမာ၊ လွပေသာလူမ်ဳိးမ်ား ၿဖစ္ပါသတဲ႔။
ဒီလို ၾကြယ္၀မႈ၊ ဂုဏ္ရည္တုိ႔ႏွင့္ၿပည့္စုံေသာ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို အိမ္နီးၿခင္းမဂဓႏုိင္ငံၿပည့္ရွင္ အဇာတသတ္မင္း လုိခ်င္ေနတာက မဆန္းပါဘူး။၊ အဇာတသတ္ဘုရင္ဟာ ၀ဇၨီႏုိင္ငံကို တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ရန္အေရးကို ပညာရွိအမတ္ၾကီးၿဖစ္တဲ႔ “၀ႆကာရ”အား ၿမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ေစလႊတ္ၿပီး အၾကံၪာဏ္ရယူေစ တယ္။
၀ႆကာရအမတ္ဟာ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ေနေတာ္မူရာ ဂိဇၥ်ကုတ္ေတာင္သို႔လာေရာက္ၿပီး၊ ၿမတ္စြာဘုရားကို အရုိေသၿပဳအၿပီးတြင္ သူ ရဲ ႔ လာရင္းကိစၥၿဖစ္တဲ႔ ၀ဇၨီႏုိင္ငံအား တုိက္ခိုက္သိမ္းပုိက္ေရးကို ေဆြးေႏြးပါ တယ္။
ထုိအခ်ိန္မွာ ၿမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အနီးတြင္ ညီေတာ္အာနႏၵာရဟန္း ရွိေနပါတယ္။ ၿမတ္စြာ ဘုရားရွင္သည္ ၀ႆကာရ၏ ေလ်ာက္တင္ခ်က္ကို တစ္စုံတရာေၿဖၾကားၿခင္း မၿပဳဘဲ၊ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို ေမးေတာ္မူပါ တယ္။ ဒီေမးခြန္း ခုႏွစ္မ်ဳိးသည္ပင္ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိး ၿဖစ္ပါ တယ္။
(၁) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ မၾကာမၾကာ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊ အၾကိမ္မ်ားစြာ စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊
(၂) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အညီအညြတ္စည္းေ၀းပြဲမ်ား ၿပဳလုပ္ကုန္၏ေလာ၊ စည္းေ၀းပြဲမ်ားၿပီးဆုံးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တညီတညြတ္တည္း စည္းေ၀းရာစားပြဲမွ ထကုန္၏ေလာ၊ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ညီညီညြတ္ညြတ္ လုပ္ၾကကုန္၏ေလာ၊၊
(၃) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ေရွးကမရွိဘူးေသာ ပညတ္ခ်က္အသစ္ အသစ္မ်ားကိုမညတ္ဘဲ ရွိကုန္၏ေလာ၊ ပညတ္ခဲ့ၿပီးေသာ က်င့္ထုံးမ်ားကိုလည္း လုိက္နာက်င့္သုံးကုန္၏ေလာ၊၊
(၄) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အသက္အရြယ္ၾကီးကုန္ေသာ လူအုိမ်ားကို အရိုအေသေပးကုန္၏ေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ပူေဇာ္မႈၿပဳကုန္၏ေလာ၊ ၾကီးသူတုိ႔၏စကားကို လိုက္နာသင့္သည္ဟု ထင္မွတ္ၾက ကုန္သေလာ၊၊
(၅) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ အမ်ဳိးသမီးၾကီး/ငယ္မ်ားကို အႏုိင္အထက္ ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊၊
(၆) အာနႏၵာ, ၀ဇၨီမင္းတုိ႔သည္ ၿမ့ဳိအတြင္းအၿပင္ရွိ နတ္ကြန္းေစတီမ်ားကို အရုိအေသၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ အေလးအၿမတ္ၿပဳၾကကုန္သေလာ၊ ၿမတ္ႏုိးပူေဇာ္ၾကကုန္သေလာ၊ ထုိနတ္ကြန္း ေစတီတုိ႔အား ေရွးကၿပဳၿမဲ
ၿဖစ္သည့္ဗလိနတ္စာကို ေပးကုန္၏ေလာ၊၊
(၇) အာနႏၵာ,၀ဇၨီတုိင္းသုိ႔ မလာေရာက္ေသးေသာ ရဟႏၱာတုိ႔သည္လာၿခင္းငွာ၊ လာၿပီးေသာရဟႏၱာတုိ႔သည္ ၀ဇၨီတုိင္းအတြင္းတြင္ ခ်မ္းသာစြာေနၿခင္းငွာ တရားႏွင့္အညီေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္မႈေပးလ်က္၊ လုံၿခဳံမႈကုိ ေကာင္းေကာင္းစီမံေပး၏ေလာ၊၊
ဒီေမးခြန္းခုႏွစ္မ်ဳိးအတြက္ အေၿဖကို အရွင္အာနႏၵာသည္ “မွန္ပါ,အရွင္”ဟူေသာ အေၿဖတစ္ခုတည္းကို ေပးခဲ့ပါ တယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ အရွင္အာနႏၵာအား ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးၿပီး၊ အရွင္အာနႏၵာ၏ အေၿဖစကားကို ၾကားရ ၿပီးတဲ႔အခါ၊ ၀ႆကာရ ပညာရွိအမတ္၏ဘက္လွည့္ၿပီးေတာ႔ “ငါသည္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား အပရိဟာနိယဓမၼ= တုိင္းၿပည္တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို သင္ၿပခဲ့ၿပီးၿဖစ္သည္၊ အကယ္၍ ၀ဇၨီတုိ႔သည္ တုိးတက္ေၾကာင္းခုႏွစ္မ်ဳိးကို လုိက္နာေနေသးသည္ဆုိလ်င္ ၀ဇၨီတုိ႔အတြက္ တုိးတက္မႈသာၿဖစ္ႏုိင္သည္၊ မဆုတ္ယုတ္ႏုိင္”ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါ တယ္။
ဆုိလုိတာကေတာ႔ ဘုရားရွင္သင္ၿပထားတဲ႔ “အပရိဟာနိယဓမၼ” ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ လုိက္နာေနေသးလ်င္ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔အား မဂဓတုိင္းသခင္အဇာတသက္ စစ္တုိက္လို႕ မေအာင္ၿမင္ႏုိင္ဟု ၿဖစ္ပါ တယ္။ အေပၚတြင္ ေဖာ္ၿပၿပီးတဲ႔ တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္ ခုႏွစ္မ်ဳိးကို တစ္ခုၿခင္းေရတြက္လ်င္--
(၁) မၾကာခဏ စည္းေ၀းၿခင္း၊
(၂) အညီအညြတ္ စည္းေ၀းၿပီး၊ ညီညီညြတ္အေကာင္ထည္ေဖာ္ၿခင္း၊
(၃) စည္းေ၀းၿပီးဆုံးလ်င္ ေနရာမ်ားမွၿပဳိင္တူ ထြက္ခြာၾကၿခင္း၊၊
(၄) ၾကီးသူကို ရုိေသ၊ၿပဳစုၿခင္းႏွင့္အတူ၊ သက္ၾကီးစကားကို လုိက္နာၿခင္း၊၊
(၅) အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေလးစား တန္ဖုိးထားၿခင္း၊
(၆) ရုိးရာကိုးကြယ္မႈကို မေမ့တတ္ၿခင္း၊
(၇) ဘာသာေရးနယ္ပယ္မွ သူေတာ္စင္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္း၊၊
ၿမတ္စြာဘုရားေဆြးေႏြးခဲ႔တဲ႔ တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံလိုအပ္ခ်က္ခုႏွစ္မ်ဳိးကို မဂဓ ရဲ႕ ပညာရွိအမတ္ၾကီး ၾကားသိ လိုက္ရတဲ႔အခါ “အရွင္ဘုရား အပရိဟာနိယဓမၼခုႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိမဆုိထားဘိ တစ္မ်ဳိးတည္းကို လုိက္နာေနလ်င္ပင္ တုိးတက္ေၾကာင္း၊ မရႈံးနိမ့္ေၾကာင္းၿဖစ္ပါသည္”ဟု ေလ်ာက္တင္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္သည္ ၿမတ္စြာဘုရားအား ႏႈတ္ဆက္လ်က္ ၿပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ပါ တယ္။
“၀ႆကာရ ပညာရွင္အမတ္”ၾကီးသည္ ၿမတ္စြာဘုရားအထံမွ “အပရိဟာနိယဓမၼခုႏွစ္မ်ဳိး”ကို ၾကားနာ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ႔ အခါ သူ ရဲ ႔ အရွင္ၿဖစ္သူ “အဇာတသတ္မင္း”ထံေရာက္တဲ႔အခါ မွာ ၿမတ္စြာဘုရား ေဆြးေႏြးသမွ်အလုံးစုံကုိ ၿပန္လည္ တင္ၿပခဲ့ တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုကို ေစာင့္ဆုိင္းၿပီးတဲ႔အခါ မွာ “အဇာတသတ္မင္း”ႏွင့္ “၀ႆကာရအမတ္”တုိ႔ ဟာ ၾကီးက်ယ္ တဲ႔ လ်ဳိ႔၀ွက္အစီအမံၾကီးတစ္ခုကို ၿပဳလုပ္ လုိက္ၾကပါေတာ့ တယ္။
ထုိလ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ၾကီးမွာ-အဇာတသတ္မင္း က အမတ္ၾကီး၀ႆကာရ ကို ညီလာခံအလယ္တြင္ အမ်က္ေဒါသအၾကီး အက်ယ္ ထြက္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးအား ဦးေခါင္းမွ ဆံပင္မ်ားကို တစ္ပင္မက်န္ရိပ္ေစလ်က္၊ ထုေထာင္းရိုက္ႏွိက္ၿပီး၊ သူ၏မဂဓႏုိင္ငံေတာ္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ေလေတာ႔တယ္။
၀ႆကာရအမတ္ၾကီးဟာ ၾကီးၾကယ္သည့္ရာထူးမွ ေလ်ာက်ရုံမွ်မက ၿပည္ႏွင္ဒဏ္၊ ထုေထာင္းရုိက္ ႏွက္ဒဏ္မ်ားကုိ ခံထားရ လို႕ ေသလုေမ်ာပါးမွ် ေ၀ဒနာခံစားရခဲ႔ ရပံုကို ဖမ္းထားပါတယ္။ မဂဓတုိင္းအၿပင္ နယ္စပ္ေဒသ၊ လမ္းႀကိဳ လမ္းၾကား ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ရတဲ႔ သူေတာင္းစားၾကီးအသြင္သို႔ (ဟန္ေဆာင္) က်ေရာက္သြား ေတာ့ တယ္။
ဒီလိုမ်ိဳး နိမ္႔ပါးလွတဲ႔အဆင့္သို႔က်ေရာက္ေနတဲ႔ သူေတာင္းစားတၿဖစ္လဲ မဂဓ အမတ္ပညာရွင္ၾကီး ၀ႆကာရကို ၀ဇၨီမင္းသားတို႔ေတြ႔ရွိသြားၿပီးေတာ႔ နန္းေတာ္သုိ႔ေခၚကာ အက်ဳိးအေၾကာင္းကို စုံစမ္းေမးၿမန္းၾကေလတယ္။ ၿဖစ္ပုံအေၾကာင္းအရာအစုံအလင္ကို ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးမွ သနားစဖြယ္ ေၿပာၿပ တဲ႔ အခါမွာ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔သည္ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီး ကို သူတုိ႔ထံ မွာ ခစားေစၿပီး၊ တုိင္းၿပည္ေရးရာ အၾကံၪာဏ္မ်ားကို ေပးေစေလ တယ္။ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ ဟာ သိုးေရၿခံဳထားတဲ႔ ေျမေခြးအို ႀကီး ကို မသိႏိုးနားစြာနဲ႔ ေျမြေပြးခါးပိုက္-ပိုက္ မိၾကပါေတာ႔တယ္။
မဂဓဘုရင္ အဇာတသတ္ကို စိတ္နာေလဟန္ ေဆာင္ေနတဲ႔ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီး ဟာ ၀ဇၨီမင္းမ်ားထံမွာ တာ၀န္ကို အထူးၾကဳိးစားလုပ္ကိုင္ၿပၿပီး ေတာ႔ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ ရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တစတစနဲ႔ ၀ႆကာရ အမတ္ၾကီးဟာ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ ရဲ႕ အတြင္းလူအၿဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိယုံမွ်မက တခ်ဳိ႔မင္းသားငယ္မ်ားကို စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ၾကဳိးကိုင္ႏုိင္သူအဆင့္အထိ ေရာက္လာခဲ႔ တယ္။ အထူးလ်ဳိ႔၀ွက္ၾကံစည္ထားတဲ႔ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးဟာ ၀ဇၨီႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ၀င္ေပါက္၊ ထြက္ေပါက္ မွအစ၊ အ တြင္းေရးမ်ားအားလုံးကို သူ ရဲ႕ သခင္အဇာတသတ္အား လ်ဳိ႔၀ွက္သတင္းေပးပို႔ေန တာကို ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ မသိၾကပါဘူး။ ၀ႆကာရအမတ္ဟာ ၀ဇၨီမင္းသားငယ္မ်ားကိုလဲ အခ်င္းခ်င္းစိတ္၀မ္းကြဲေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး နည္းေတြသံုးၿပီး ၾကံေဆာင္ေလေတာ႔တယ္။
၀ႆကာရရဲ႕ လွည့္ဖ်ားမႈေအာက္မွာ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ဟာ အခ်င္းခ်င္းယုံၾကည္မႈ၊ ေလးစားမႈ၊ စည္းလုံးမႈမ်ား မရွိၾကေတာ့ဘဲ၊ အၿခင္းၿခင္းတုိက္ခိုက္သည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အဇာတသက္ရွင္ဘုရင္ ရဲ႕ စစ္တပ္ၾကီးမ်ားဟာ ၀ႆကာရ၏ လ်ဳိ႔၀ွက္လမ္းညႊန္မႈၿဖင့္ ၀ဇၨီၿပည္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၿပီး၊ နတ္ၿပည္တမွ် သာယာ၀ေၿပာ၊ စည္ကား၊ လွပတဲ႕ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ၾကီးကို အလြယ္တကူ တုိက္ခုိက္သိမ္း ယူလုိက္ပါေတာ့ တယ္။ ၀ဇၨီတုိ႔ တပ္ပ်က္ၿပီး၊ စစ္ရႈံး၊ တုိင္းၿပည္ကို သူ႔ကြ်န္အၿပဳခံလုိက္ရသည္မွာ သူတုိ႔ ရဲ႕ စစ္ေရးႏွင့္၊ ရဲစြမ္းသတၱိ ညံ့ဖ်င္း လို႕ မဟုက္ဘဲ၊ “အပရိဟာနိယဓမၼ” မရွိေတာ့ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ရတာ အထင္အရွားပါပဲ။ အပရိဟာနိယဓမၼ(ေခၚ)တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံက်င့္၀တ္ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ မေမ့ေလ်ာ့လုိက္နာၾက ရင္ ေတာ႔ မဂဓစစ္တပ္ကို ရႈံးနိမ့္ဖြယ္ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
အပရိဟာနိယဓမၼ=တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သင္ၿပေဟာၾကားရတဲ႔ အထက္ပါ ျဖစ္ရပ္မွာ စဥ္းစားစရာ သံသယ၀င္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ၀င္ေနပါတယ္၊၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္မ်ားစြာ တုိ႔က ဒီအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ၿပီးေတာ႔ ေမးခြန္းမ်ားစြာထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္သည္ တုိင္းၿပည္တစ္ခုကို စစ္တုိက္ၿပီး သိမ္းယူမည့္အေရး ဗုဒၶအားအဘယ့္ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးေစရပါသနည္း……..၊၊
ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ စစ္ေရးႏုိင္ငံေရး ပရိယာယ္ကြ်မ္းက်င္လွသည့္ ၀ႆကာရပညာရွင္အမတ္ၾကီး နည္းရသြားေစ ေလာက္သည့္ အရိပ္အၿမြက္စကားကို အဘယ့္ေၾကာင့္ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသနည္း……..၊၊
သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ပိုင္ဆိုင္တဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို မလိုလားတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ လူေပါင္းသန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးရမည့္ စစ္ပြဲၾကီးကိုဆင္ႏႊဲရန္ လာေရာက္တုိင္ပင္သည္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ အဘယ့္ေၾကာင့္မတားၿမစ္ခဲ့ပါသ နည္း………..၊၊
ဗုဒၶရွင္ေတာ္၌ အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္အား စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ကူညီရန္ဆႏၵရွိခဲ့ပါသလား………၊
ထုိလ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ၾကီးမွာ-အဇာတသတ္မင္း က အမတ္ၾကီး၀ႆကာရ ကို ညီလာခံအလယ္တြင္ အမ်က္ေဒါသအၾကီး အက်ယ္ ထြက္ၿပီး၊ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးအား ဦးေခါင္းမွ ဆံပင္မ်ားကို တစ္ပင္မက်န္ရိပ္ေစလ်က္၊ ထုေထာင္းရိုက္ႏွိက္ၿပီး၊ သူ၏မဂဓႏုိင္ငံေတာ္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ေလေတာ႔တယ္။
၀ႆကာရအမတ္ၾကီးဟာ ၾကီးၾကယ္သည့္ရာထူးမွ ေလ်ာက်ရုံမွ်မက ၿပည္ႏွင္ဒဏ္၊ ထုေထာင္းရုိက္ ႏွက္ဒဏ္မ်ားကုိ ခံထားရ လို႕ ေသလုေမ်ာပါးမွ် ေ၀ဒနာခံစားရခဲ႔ ရပံုကို ဖမ္းထားပါတယ္။ မဂဓတုိင္းအၿပင္ နယ္စပ္ေဒသ၊ လမ္းႀကိဳ လမ္းၾကား ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ရတဲ႔ သူေတာင္းစားၾကီးအသြင္သို႔ (ဟန္ေဆာင္) က်ေရာက္သြား ေတာ့ တယ္။
ဒီလိုမ်ိဳး နိမ္႔ပါးလွတဲ႔အဆင့္သို႔က်ေရာက္ေနတဲ႔ သူေတာင္းစားတၿဖစ္လဲ မဂဓ အမတ္ပညာရွင္ၾကီး ၀ႆကာရကို ၀ဇၨီမင္းသားတို႔ေတြ႔ရွိသြားၿပီးေတာ႔ နန္းေတာ္သုိ႔ေခၚကာ အက်ဳိးအေၾကာင္းကို စုံစမ္းေမးၿမန္းၾကေလတယ္။ ၿဖစ္ပုံအေၾကာင္းအရာအစုံအလင္ကို ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးမွ သနားစဖြယ္ ေၿပာၿပ တဲ႔ အခါမွာ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔သည္ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီး ကို သူတုိ႔ထံ မွာ ခစားေစၿပီး၊ တုိင္းၿပည္ေရးရာ အၾကံၪာဏ္မ်ားကို ေပးေစေလ တယ္။ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ ဟာ သိုးေရၿခံဳထားတဲ႔ ေျမေခြးအို ႀကီး ကို မသိႏိုးနားစြာနဲ႔ ေျမြေပြးခါးပိုက္-ပိုက္ မိၾကပါေတာ႔တယ္။
မဂဓဘုရင္ အဇာတသတ္ကို စိတ္နာေလဟန္ ေဆာင္ေနတဲ႔ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီး ဟာ ၀ဇၨီမင္းမ်ားထံမွာ တာ၀န္ကို အထူးၾကဳိးစားလုပ္ကိုင္ၿပၿပီး ေတာ႔ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ ရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တစတစနဲ႔ ၀ႆကာရ အမတ္ၾကီးဟာ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ ရဲ႕ အတြင္းလူအၿဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိယုံမွ်မက တခ်ဳိ႔မင္းသားငယ္မ်ားကို စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ၾကဳိးကိုင္ႏုိင္သူအဆင့္အထိ ေရာက္လာခဲ႔ တယ္။ အထူးလ်ဳိ႔၀ွက္ၾကံစည္ထားတဲ႔ ၀ႆကာရအမတ္ၾကီးဟာ ၀ဇၨီႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ၀င္ေပါက္၊ ထြက္ေပါက္ မွအစ၊ အ တြင္းေရးမ်ားအားလုံးကို သူ ရဲ႕ သခင္အဇာတသတ္အား လ်ဳိ႔၀ွက္သတင္းေပးပို႔ေန တာကို ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ မသိၾကပါဘူး။ ၀ႆကာရအမတ္ဟာ ၀ဇၨီမင္းသားငယ္မ်ားကိုလဲ အခ်င္းခ်င္းစိတ္၀မ္းကြဲေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး နည္းေတြသံုးၿပီး ၾကံေဆာင္ေလေတာ႔တယ္။
၀ႆကာရရဲ႕ လွည့္ဖ်ားမႈေအာက္မွာ ၀ဇၨီမင္းသားတုိ႔ဟာ အခ်င္းခ်င္းယုံၾကည္မႈ၊ ေလးစားမႈ၊ စည္းလုံးမႈမ်ား မရွိၾကေတာ့ဘဲ၊ အၿခင္းၿခင္းတုိက္ခိုက္သည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အဇာတသက္ရွင္ဘုရင္ ရဲ႕ စစ္တပ္ၾကီးမ်ားဟာ ၀ႆကာရ၏ လ်ဳိ႔၀ွက္လမ္းညႊန္မႈၿဖင့္ ၀ဇၨီၿပည္အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာၿပီး၊ နတ္ၿပည္တမွ် သာယာ၀ေၿပာ၊ စည္ကား၊ လွပတဲ႕ ၀ဇၨီတုိင္းၿပည္ၾကီးကို အလြယ္တကူ တုိက္ခုိက္သိမ္း ယူလုိက္ပါေတာ့ တယ္။ ၀ဇၨီတုိ႔ တပ္ပ်က္ၿပီး၊ စစ္ရႈံး၊ တုိင္းၿပည္ကို သူ႔ကြ်န္အၿပဳခံလုိက္ရသည္မွာ သူတုိ႔ ရဲ႕ စစ္ေရးႏွင့္၊ ရဲစြမ္းသတၱိ ညံ့ဖ်င္း လို႕ မဟုက္ဘဲ၊ “အပရိဟာနိယဓမၼ” မရွိေတာ့ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ရတာ အထင္အရွားပါပဲ။ အပရိဟာနိယဓမၼ(ေခၚ)တုိးတက္ေၾကာင္းအေၿခခံက်င့္၀တ္ခုႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ ၀ဇၨီမင္းတုိ႔ မေမ့ေလ်ာ့လုိက္နာၾက ရင္ ေတာ႔ မဂဓစစ္တပ္ကို ရႈံးနိမ့္ဖြယ္ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
အပရိဟာနိယဓမၼ=တုိးတက္ေၾကာင္း အေၿခခံလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သင္ၿပေဟာၾကားရတဲ႔ အထက္ပါ ျဖစ္ရပ္မွာ စဥ္းစားစရာ သံသယ၀င္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ၀င္ေနပါတယ္၊၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္မ်ားစြာ တုိ႔က ဒီအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ၿပီးေတာ႔ ေမးခြန္းမ်ားစြာထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္သည္ တုိင္းၿပည္တစ္ခုကို စစ္တုိက္ၿပီး သိမ္းယူမည့္အေရး ဗုဒၶအားအဘယ့္ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးေစရပါသနည္း……..၊၊
ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ စစ္ေရးႏုိင္ငံေရး ပရိယာယ္ကြ်မ္းက်င္လွသည့္ ၀ႆကာရပညာရွင္အမတ္ၾကီး နည္းရသြားေစ ေလာက္သည့္ အရိပ္အၿမြက္စကားကို အဘယ့္ေၾကာင့္ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသနည္း……..၊၊
သဗၺညဳတဥာဏ္ ကို ပိုင္ဆိုင္တဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို မလိုလားတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ လူေပါင္းသန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးရမည့္ စစ္ပြဲၾကီးကိုဆင္ႏႊဲရန္ လာေရာက္တုိင္ပင္သည္ကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ အဘယ့္ေၾကာင့္မတားၿမစ္ခဲ့ပါသ နည္း………..၊၊
ဗုဒၶရွင္ေတာ္၌ အဇာတသတ္ရွင္ဘုရင္အား စစ္ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ကူညီရန္ဆႏၵရွိခဲ့ပါသလား………၊
စတဲ႔ ေမးခြန္းေတြက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္တုိ႔အတြက္သံသယ ျဖစ္ေစတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ား ၿဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ မဟာကရုဏာတရားနဲ႔ ျပည္႔၀သူျဖစ္လို႕ ၀ႆကာရပညာရွင္ အမတ္ၾကီး က အပရိဟာနိယဓမၼတရားေတြ ကို ေျပာင္းျပန္ အနက္ေကာက္ အသံုးခ် နည္းယူ ၿပီးေတာ႔ လူေပါင္းသိန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးရမည့္ စစ္ပြဲၾကီး ကို ျဖစ္ေစခဲ႔မယ္ဆိုတာကို ႀကိဳ မသိခဲ႔လို႔ သာ ဒီ လို ေဟာေတာ္မူခဲ႔တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ပါဠိစာေပ ပညာရွင္တုိ႔ က ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကပါတယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္အေပၚ ေစာဒနာခ်က္ (၆)
ေနာက္ဆံုးေတြ႕ ရတဲ႔ ေစာဒနာခ်က္ကေတာ႔ ၀ိဋဓူပ မင္းေၾကာင္႔ သက်သာကီ၀င္ ေတြ ပ်က္စီး ရတဲ႔ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္အခါက ဗုဒၶ ရဲ႕ ေမြးရပ္တိုင္းျပည္ ကပၸီလ၀တ္ႏွင့္ ဗုဒၶကို အလြန္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားေသာ ေကာသလမင္းႀကီး ရဲ ႕ ေကာသလတုိင္း ႏုိင္ငံတို႔မွာ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာသလတုိင္း သားတို႔သည္ ဗုဒၶ ရဲ႕ ကပၸီလ၀တ္ တုိင္းသားတို႔ကဲ့သို႔ သက်သာကီ၀င္အႏြယ္မ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ ေကာသလမင္းႀကီး က ဗုဒၶဘုရားရွင္အား အလြန္ၾကည္ညိဳလွေသာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိတဲ႔ ဂဏ ႏိုင္ငံခယ္မ်ားနဲ႔ မိတ္ဖက္ျဖစ္ လိုတဲ႔ သေဘာေၾကာင္႔ တစ္ေၾကာင္း ကပၸီလ၀တ္ျပည္သုိ႔ သာကီ၀င္ မင္းသမီးတပါးအား လက္ဆက္လိုေၾကာင္း ကမ္းလွမ္း ခဲ့ပါတယ္။ ထိုေခတ္ ထိုအခ်ိန္က အလြန္မာန ေထာင္လႊားေသာ သာကီ၀င္ တုိ႔က ၄င္းတို႔ထက္ အမ်ဳိးဇာတ္နိမ့္ တယ္လို႕ ယူဆတဲ႔ ေကာသလမင္းအား သာကီ၀င္ မင္းသမီးကို မေပးလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ေကာသလတိုင္းဟာ ထုိစဥ္က ၄င္းတု႔ိထက္ စစ္အင္အားလည္း သာလြန္ေနတာေၾကာင္႔ ျငင္းလည္း မျငင္းဆန္၀ံ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ မဟာနာမ္ သာကီ၀င္မင္း ဟာ သူ ကၽြန္မႏွင့္ရၿပီး ေမြးထားတဲ႔ ကၽြန္ဇာတ္သာသာရွိတဲ႔ ဇာတ္နိမ့္ မင္းသမီးတပါးကို သာကီ၀င္အစစ္အျဖစ္ လိမ္လည္ၿပီး ဆက္သလိုက္ ပါတယ္။
ေကာသလမင္းႀကီးလည္း သာကီ၀င္ မင္းသမီး အမွတ္ႏွင့္ ေပါင္းသင္းခဲ့ၿပီး ၀ိဋဓူပ မင္းသားကို ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိမင္းသားဟာ တေန႔၌ ၎၏ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားဟု မွတ္ယူထားေသာ သာကီ၀င္မ်ားေနထိုင္ရာ ကပၸီလ၀တ္ျပည္သုိ႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္စဥ္တြင္ ဇာတ္ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းကို ခံရရာမွ အစျပဳၿပီး ၎သည္ ကၽြန္မသား ျဖစ္သည္ဟူေသာ အျဖစ္မွန္ကို သိရေတာ႔ ေကာသလမင္းႀကီးလည္း ၀ိဋဓူပ နဲ႔ သူ႔မယ္ေတာ္ ကို အရာကေနခ်ပါတယ္။ ဗုဒၶ က ေကာသလ မင္းႀကီးကို သြားေရာက္ ေမတၱာရပ္ခံမွသာ ျပန္ၿပီးခ်ီးေျမာက္ပါသတဲ႔။ ဒီ အခ်ိန္ကစလို႕ ၀ိဋဓူပ မင္းသား ဟာ သာကီ၀င္ မ်ားကို လြန္စြာ အမ်က္ထြက္ၿပီး တေန႔ ျပန္လည္ လက္စားေခ်ရန္ ႀကံဳး၀ါးခဲ့ပါသတဲ႔။ ဒါေၾကာင့္ သူ မင္းျဖစ္ တဲ႔ အခါမွာ ကပၸီလ၀တ္ကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးရန္ တပ္အင္အား အလံုးအရင္းႏွင့္ စစ္ခ်ီေလေတာ့တယ္။ ဒီအခ်င္းအရာကို သိေနတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ စစ္ခ်ီရာလမ္းေၾကာင္း မွာ တရားထုိင္ေနရင္း ၀ိဋဓူပမင္းအား တားျမစ္ခဲ့ရာ ၎က စစ္ေၾကာင္းကို ျပန္လွည့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယႏွင့္ တတိယအႀကိမ္တို႔တြင္လည္း ထိုသို႔ တားျမစ္ခဲ့၍ ျပန္လွည့္ခဲ့ရျပန္တယ္။ စတုတၳအႀကိမ္ မွာေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ သာကီ၀င္တုိ႔၏ အတိတ္ အကုသုိလ္ကံအရ ၀ိ႐ူဓူပမင္းအား တားျမစ္လို႕ မရႏုိင္ေတာ့တာကို သိလို႕ မတားျမစ္ခဲ့ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္တယ္လို႔ အ႒ကထာစာေပေတြ က ဆိုပါတယ္။ သာကီ၀င္ေတြ ဟာ တံငါသည္ဘ၀ တစ္ခုက ငါးေတြ ကို သတ္ျဖတ္ခဲ႔ၾကတဲ႔ အတိတ္ အကုသုိလ္ကံအရ (ေသသင္႔ေသထိုက္လို႕ ) ပ်က္စီးၾကရတာပဲ လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေကာသလမင္းႀကီးလည္း သာကီ၀င္ မင္းသမီး အမွတ္ႏွင့္ ေပါင္းသင္းခဲ့ၿပီး ၀ိဋဓူပ မင္းသားကို ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိမင္းသားဟာ တေန႔၌ ၎၏ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားဟု မွတ္ယူထားေသာ သာကီ၀င္မ်ားေနထိုင္ရာ ကပၸီလ၀တ္ျပည္သုိ႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္စဥ္တြင္ ဇာတ္ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းကို ခံရရာမွ အစျပဳၿပီး ၎သည္ ကၽြန္မသား ျဖစ္သည္ဟူေသာ အျဖစ္မွန္ကို သိရေတာ႔ ေကာသလမင္းႀကီးလည္း ၀ိဋဓူပ နဲ႔ သူ႔မယ္ေတာ္ ကို အရာကေနခ်ပါတယ္။ ဗုဒၶ က ေကာသလ မင္းႀကီးကို သြားေရာက္ ေမတၱာရပ္ခံမွသာ ျပန္ၿပီးခ်ီးေျမာက္ပါသတဲ႔။ ဒီ အခ်ိန္ကစလို႕ ၀ိဋဓူပ မင္းသား ဟာ သာကီ၀င္ မ်ားကို လြန္စြာ အမ်က္ထြက္ၿပီး တေန႔ ျပန္လည္ လက္စားေခ်ရန္ ႀကံဳး၀ါးခဲ့ပါသတဲ႔။ ဒါေၾကာင့္ သူ မင္းျဖစ္ တဲ႔ အခါမွာ ကပၸီလ၀တ္ကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးရန္ တပ္အင္အား အလံုးအရင္းႏွင့္ စစ္ခ်ီေလေတာ့တယ္။ ဒီအခ်င္းအရာကို သိေနတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ စစ္ခ်ီရာလမ္းေၾကာင္း မွာ တရားထုိင္ေနရင္း ၀ိဋဓူပမင္းအား တားျမစ္ခဲ့ရာ ၎က စစ္ေၾကာင္းကို ျပန္လွည့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယႏွင့္ တတိယအႀကိမ္တို႔တြင္လည္း ထိုသို႔ တားျမစ္ခဲ့၍ ျပန္လွည့္ခဲ့ရျပန္တယ္။ စတုတၳအႀကိမ္ မွာေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဟာ သာကီ၀င္တုိ႔၏ အတိတ္ အကုသုိလ္ကံအရ ၀ိ႐ူဓူပမင္းအား တားျမစ္လို႕ မရႏုိင္ေတာ့တာကို သိလို႕ မတားျမစ္ခဲ့ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္တယ္လို႔ အ႒ကထာစာေပေတြ က ဆိုပါတယ္။ သာကီ၀င္ေတြ ဟာ တံငါသည္ဘ၀ တစ္ခုက ငါးေတြ ကို သတ္ျဖတ္ခဲ႔ၾကတဲ႔ အတိတ္ အကုသုိလ္ကံအရ (ေသသင္႔ေသထိုက္လို႕ ) ပ်က္စီးၾကရတာပဲ လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ကို ေစာဒကတက္ခ်င္သူေတြက ဒီျဖစ္ရပ္မွာ အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ကို ေထာက္ျပ ေစာဒနာၾကပါတယ္။
(၁) ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဟာ သဗၺညဳတဥာဏ္ နဲ႔ အလံုးစံုကို သိႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဒီျပႆနာ မီးပြား စကတည္း က သိၿပီး သာကီ၀င္ေတြ ကို ရွင္းျပသင္႔တယ္။ ေကာသလမင္းႀကီး ကို မလိမ္ဖို႔ သာကီ၀င္ေတြ ကို သတိေပးသင္႔တယ္။ ဒီလို သတိေပးခဲ႔တာ မရွိေတာ႔ ဒီလို အက်ိဳးဆက္ေတြ ျဖစ္ပြားလာလိမ္႔ မယ္ဆိုတာ ႀကိဳမသိခဲ႔ ပံုေပၚေနတယ္။
(၂) ၀ိဋဓူပမင္းကို တားျမစ္ခဲ့ရာမွာ (၃) ႀကိမ္တိုင္ေအာင္ တားျမစ္ၿပီးေတာ႔ စတုတၳအႀကိမ္ က်မွ သာကီ၀င္တုိ႔၏ အတိတ္ အကုသုိလ္ကံအရ ၀ိ႐ူဓူပမင္းအား တားျမစ္၍ မရႏုိင္ေတာ့သည္ကို သိ လို႔ မတားေတာ႔ဘူး ဆိုတာ က လဲ ယုတၱိ လြဲေနတယ္။ အတိတ္ကံ ေၾကာင္႔ သာ တားမရ ရင္ (၃) ႀကိမ္တိုင္ေအာင္ တား ေနတာကလဲ အခ်ည္းႏွီးေပါ႔။ တကယ္ေတာ႔ ၀ိဋဓူပမင္း ရဲ႕ အညိဳးအေတး အာဃာတႀကီးမႈ ရဲ႕ သေဘာ ကို စတုတၳအႀကိမ္ က်မွ ျမင္လို႔ မတားေတာ႔ တာပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၀ိဋဓူပမင္း ရဲ႕ အညိဳးအေတး အာဃာတႀကီးမႈ ကို အစက မသိခဲ႔လို႔ သာ (၃) ႀကိမ္တိုင္ေအာင္ တားဖို႔ ႀကိဳးးစားခဲ႔တာပဲျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ရဲ႕ အနက္မွန္
အထက္မွာ တင္ျပခဲ႔တဲ႔ ေစာဒနာခ်က္ေတြ က သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ဆိုတာ မရွိဘူး လို႕ အပ္ခ်မတ္ခ် သက္ေသျပႏိုင္တဲ႔ အခ်က္ေတြ ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို ယံုၾကည္သူေတြ ဖက္က လဲ ဒီ ေစာဒနာေတြ ကို ရွင္းျပဖို႕ ရွိမွာ အမွန္ပါ။ ဒါေပမဲ႔ ဒီ ျဖစ္ရပ္ေတြ က ညႊန္ျပေနတာကေတာ႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို လက္ခံ ရင္ ဒီ အျဖစ္ေတြ ကို ယုတၱိ ရွိစြာ (သက္၀င္ယုံၾကည္မႈမပါပဲနဲ႔) ရွင္းျပဖို႕ အေတာ္ခက္ခဲတယ္ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ပါပဲ။ နိကာယ္စာေပေတြထဲမွာ ေတြ႔ ရတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ ရုပ္ပံုလႊာ က ထာ၀ရဘုရား နဲ႔ မတူပဲ မဟာလူသားတစ္ေယာက္ နဲ႔ ပဲ ပိုတူေနပါတယ္။ မဟာလူသား ဟာ လဲ လူသား ပဲ ျဖစ္လို႕ လူသားဘ၀ ရဲ႕ အကန္႔အသတ္ေတြ မုခ်ရွိေနမွာပါပဲ။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ မွာ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ရွိတယ္ ဆိုတဲ႔ အယူအဆ က သူ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူၿပီးေနာက္မွာ ပိုလို႔တိုးတက္ ထြန္းကားလာ ပံုရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ဂုိဏ္းကြဲ ေတြ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ ရုပ္ပံုလႊာဟာ မဟာလူသား တစ္ေယာက္ အျဖစ္ကေန နတ္ေဒ၀တာ ဘုရားတစ္ဆူ သဖြယ္ ေျပာင္းလဲ လက္ခံလာ ၾကတာကို ၾကည္႔ ရင္ ဒီ အေရြ႕ ဟာ ျမင္သာ ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဂုိဏ္းကြဲ ေတြ မွာ ေတြ႕ ရတဲ႔ မဟာ၀တၱဳ လလိတာ၀တၱာရ သဒၶမၼပု႑ရိကာ စတဲ႔ က်မ္းေတြ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကိုယ္တိုင္ လက္မခံခဲ႔တဲ႔ အလြန္ အက်ဳး ဖြဲ႔ႏြဲ႔မႈေတြ ကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ ေထရ၀ါဒ ဂုိဏ္းမွာ ရွိတဲ႔ ေနာက္ပိုင္း လက္ရာေတြျဖစ္တဲ႔ ဗုဒၶ၀ံသ ပါဠိေတာ္ နဲ႔ စရိယာပိဋကတ္ ေတြ မွာ ဒီလို အဖြဲ႕ အႏြဲ႔ ေတြ ပါ ၀င္ ေနတာကို ေတြ႕ ရပါတယ္။
ေရွးေဟာင္းနိကာယ္က်မ္းႀကီးေတြထဲမွာ ေတြ႕ ရတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ ရုပ္ပံုလႊာ က လူသားဆန္ သေလာက္ ေနာက္ပိုင္း ေပၚေပါက္လာတဲ႔ ေထရ၀ါဒနဲ႔ မဟာယာန အ႒ကထာက်မ္းေတြ က ခ်ယ္မႈန္းထားတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ ရုပ္ပံုလႊာ ကေတာ႔ လူ႕ အတိုင္းအတာ ကို လြန္ေနတဲ႔ ရုပ္ပံုလႊာ မ်ိဳးျဖစ္ ေနပါတယ္။ ဒါေတြက အေသးစိတ္ ထပ္ၿပီး သုေတသန ျပဳရင္ ပိုၿပီးထင္ရွား လာပါလိမ္႔ မယ္။ ဒီေနရာမွာ ေတာ႔ အက်ယ္မခ်ဲ႕ လိုေတာ႔ ပဲ ေရွးေဟာင္းနိကာယ္က်မ္းႀကီးေတြထဲမွာ ေတြ႕ ရတဲ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က သူ႔ ကိုယ္သူ ဘယ္လို ပံုေဖၚ ခဲ႔ သလဲ ဆိုတာ ေလ႕ လာၾကည္႔ ၾကပါစို႕ ။
သံယုတၱနိကာယ္-သီသပါ၀န၀ဂ္ သီသပါ၀နသုတ္ မွာ ေတာ႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ က သူ သိၿပီး ရဟန္း ေတြကို မေဟာပဲထားတဲ႔ တရားေတြ က ေဟာခဲ႔တဲ႔တရားေတြ ထက္ အဆေပါင္း မ်ားစြာ ႀကီးမား ေၾကာင္းကို လက္ထဲမွာကိုင္ထားတဲ႔ ယင္းတုိက္ရြက္ ေတြ ကို ျပ ၿပီး ဥပမာ ေပးခဲ႔ ပါတယ္။
အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာသမၺီျပည္ ယင္းတုိက္ေတာ၌ (သီတင္းသံုး) ေနေတာ္မူ၏၊ ထုိအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အနည္းငယ္ေသာ ယင္းတုိက္ရြက္တို႔ကုိ လက္ျဖင့္ ကုိင္၍ ရဟန္းတို႔ထုိအရာကုိ အဘယ္သို႔ မွတ္ထင္ၾကကုန္သနည္း၊ ငါ လက္ျဖင့္ ကုိင္ထားအပ္ကုန္ေသာအနည္းငယ္ေသာယင္းတုိက္ရြက္တို႔ႏွင့္ ယင္းတုိက္ေတာ အတြင္းရွိ ယင္းတုိက္ရြက္တို႔သည္ အဘယ္ကမ်ားျပားသနည္း ဟု ရဟန္းတို႔ကုိ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ အသွ်င္ဘုရား ျမတ္စြာဘုရားလက္ျဖင့္ကုိင္ထားအပ္ကုန္ေသာ ယင္းတုိက္ရြက္ တို႔သည္ နည္းလွပါကုန္၏၊ စင္စစ္ေသာ္ကား ယင္းတုိက္ေတာအတြင္းရွိ ယင္းတုိက္ရြက္တို႔သာ မ်ားလွပါ ကုန္၏ဟု (ေလွ်ာက္ကုန္၏)။
ရဟန္းတို႔ ဤအတူပင္ ငါသည္ ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိ၍ မေဟာအပ္ေသာ တရားသည္သာ မ်ားျပား၏၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ ထုိတရားကုိ ငါ မေဟာသနည္းဟူမူ- ရဟန္းတို႔ ထုိတရားသည္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ မစပ္၊ မဂ္တည္းဟူေသာအက်င့္ျမတ္၏ အစမဟုတ္၊ ၿငီးေငြ႕ရန္ တပ္မက္မႈ ကင္းရန္ ခ်ဳပ္ရန္ ၿငိမ္းရန္ ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိရန္ ကုိယ္တုိင္ သိရန္ တဏွာမွ ထြက္ေျမာက္ရန္ မျဖစ္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိတရားကုိ ငါ မေဟာအပ္။
ရဟန္းတို႔ အဘယ္တရားမ်ဳိးကုိ ငါ ေဟာအပ္သနည္းဟူမူ-ရဟန္းတို႔ ]]ဤကား ဆင္းရဲတည္းဟု ငါေဟာအပ္၏၊ ဤကား ဆင္းရဲျဖစ္ေပၚေၾကာင္းတည္းဟု ငါ ေဟာအပ္၏၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္) တည္း}}ဟု ငါ ေဟာအပ္၏၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္) သို႔ ေရာက္ေၾကာင္း့အက်င့္တည္း ဟု ငါ ေဟာအပ္၏။
ရဟန္းတို႔ အဘယ့္ေၾကာင့္ ထုိတရားကုိ ေဟာသနည္းဟူမူ- ရဟန္းတို႔ ထုိတရားသည္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ စပ္၏၊ မဂ္တည္းဟူေသာအက်င့္ျမတ္၏ အစျဖစ္၏၊ ထုိတရားသည္ ၿငီးေငြ႕ရန္ တပ္မက္မႈကင္းရန္ ခ်ဳပ္ရန္ ၿငိမ္းရန္ ထူးေသာဥာဏ္ျဖင့္ သိရန္ ကုိယ္တုိင္ သိရန္ တဏွာမွ ထြက္ေျမာက္ရန္ ျဖစ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိတရားကုိ ေဟာအပ္၏။
ရဟန္းတို႔ ထို႔ေၾကာင့္ ဤသာသနာေတာ္၌ ]ဤကား ဆင္းရဲတည္း-ဟု သိရန္ အားထုတ္ရမည္။ပ။ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္) သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္တည္း}}ဟု သိရန္ အားထုတ္ရမည္ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
ဒီလို ေျပာခဲ႔ တာဟာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို (သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းနဲ႔ ) ၀န္ခံ ပါတယ္ လို႔ ေျပာမလား။ တကယ္ေတာ႔ ဒီသုတ္ က ညြန္ျပေနတာ က သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို မဟုတ္ပဲ အရိယာသစၥာ (၄) ပါး ရဲ႕ ေလးနက္မႈ အသံုးက်မႈ တန္ဖိုးရွိမႈ လက္ေတြ႕ ဆန္မႈ ဆိုတာေတြ ကို ပဲ ျဖစ္တယ္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ ေလာက ရဲ႕ ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္လို႔ တပည္႔သာ၀က ေတြထက္ အမ်ားႀကီး ပို အသိပညာ ၾကြယ္၀ နက္ရိႈင္းေနမယ္ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ ကေတာ႔ သံသယ ျဖစ္ စရာ မရွိ ပါဘူး။ ဒါ ေပမဲ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကိုယ္ တိုင္ က ဂ်ိန္းေတြ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္မ်ိဳးကို ျငင္းခဲ႔ သလို စစ္မွန္တဲ႔သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ တစ္မ်ိဳး ကို လဲ လက္ခံ ခဲ႔ တာ အမွန္ပါပဲ။ ဒီ လို သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္မ်ိဳး ကို သူ ရရွိ ပိုင္ဆိုင္ထားတယ္ လို႔ လဲ ၀န္ခံခဲ႔တာ ေတြ အေပၚမွာ ေရးသားခဲ႔ ၿပီးပါၿပီ။ ဒီေတာ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္က ဘယ္လို ဥာဏ္မ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ လက္ခံခဲ႔ တဲ႔ အလံုးစံုေသာ တရားသေဘာ (သဗၺဓမၼ)
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ဟာ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို ၀န္ခံသည္ျဖစ္ေစ ၀န္မခံသည္ျဖစ္ေစ အဓိက ေဟာၾကားခဲ႔တဲ႔တရားေတြ ကေတာ႔ ဒုကၡ- ဒုကၡ ရဲ႕ အေၾကာင္းတရား ဒုကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ ဒုကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းေၾကာင္း အက်င္႔လမ္းအမွန္ စတာေတြ ကို ပဲ မူတည္ၿပီး ေဟာခဲ႔တာပါပဲ။
ေလာကသုတ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶဟာ လူနတ္ျဗဟၼာတို႔ ရဲ႕ အာရုံက်က္စားရာ ေလာက အလံုးစံုကို သိေၾကာင္းေျပာခဲ႔
သူ႔ရဲ႕ ေလာက အနက္က လူနတ္ျဗဟၼာတို႔ ရဲ႕ သစၥာေလးပါး ကို သာ ဆိုလိုတယ္။
ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာကကို ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာကမွ ကင္းေတာ္မူ၏၊ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာက၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာက၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ပယ္ေတာ္မူ၏။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာကခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ (နိဗၺာန္) ကို ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာကခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ (နိဗၺာန္)ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳေတာ္မူ၏၊ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာက၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ (နိဗၺာန္) သို႔ ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကို ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေလာက၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ (နိဗၺာန္) သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အက်င့္ကို ပြါးမ်ားေတာ္မူ၏။
ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ နတ္ မာရ္နတ္ ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္ တကြေသာ နတ္ေလာကႏွင့္ သမဏ ျဗာဟၼဏ မင္းမ်ား လူမ်ားႏွင့္ တကြေသာ လူ႕ေလာကသည္ ျမင္အပ္ ၾကားအပ္ ေတြ႕အပ္ သိအပ္ ရအပ္ ရွာမွီးအပ္ စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ က်က္စားအပ္ေသာ အာ႐ံု အလံုးစံုကို ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူ၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ တထာဂတ ဟု ဆိုအပ္၏။
သဠာယတနသံယုတ္-သဗၺဝဂ္-သဗၺသုတ္ မွာ ေတာ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ လက္ခံခဲ႔ တဲ႔ အလံုးစံုေသာ တရားသေဘာ (သဗၺဓမၼ)
ဆိုတာဘာလဲလို႔ သိႏိုင္မဲ႔ သဲလြန္စေတြ ကို ေတြ႕ ရတယ္။ ဒီသုတ္ ရဲ႕ အလိုအရ ဆိုရင္ အလံုးစံုေသာ တရားသေဘာ ေတြ ဆိုတာ အာရုံ(၆) ပါး အာယတန (၁၂) ပါး ဓါတု (၁၈) ပါး စတဲ႔ တရား ေတြ ပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း အတိအက် မိန္႔ဆိုထားပါတယ္။
ရဟန္းတို႔ အလံုးစံုကို သင္တို႔အား ေဟာၾကားေပအံ့၊ ထိုတရားကို နာၾကကုန္ေလာ့။ ရဟန္းတို႔ အလံုးစံုဟူသည္ အဘယ္နည္း။ မ်က္စိႏွင့္ အဆင္းတို႔လည္းေကာင္း၊ နားႏွင့္အသံ တို႔လည္းေကာင္း၊ လွ်ာႏွင့္ အရသာတို႔လည္းေကာင္း၊ကိုယ္ႏွင့္ အေတြ႕အထိတို႔လည္းေကာင္း၊ စိတ္ႏွင့္ သေဘာတရားတို႔လည္းေကာင္းတည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသည္ကို အလံုးစံုဟု ဆိုအပ္၏။
ရဟန္းတို႔ ''ငါသည္ ဤအလံုးစံုကို ပယ္စြန္႔၍ တစ္ပါးေသာ အလံုးစံုကို ပညတ္မည္''ဟု တစ္ဦးတစ္ယာက္က ဆိုခဲ့ပါလွ်င္ ထိုသူ၏ စကားသည္ အေျပာမွ်သာ ျဖစ္ရာ၏၊ ေမးသည္ရွိေသာ္ကား အျပည့္အစံု မေျဖဆိုႏိုင္႐ုံသာမက ပင္ပန္းျခင္းသို႔လည္း ေရာက္ရာ၏။ ထိုသို႔ျဖစ္ျခင္းသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း၊ ရဟန္းတို႔ အရာ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္တည္းဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
ဒီ သုတ္ ရဲ႕ ေနာက္ က လာတဲ႔ ပဟာနသုတ္ မွာ ဒီ အလံုးစံုေသာ သိအပ္တဲ႔တရားေတြ ကို (၀ိပႆနာဥာဏ္-မဂ္ဥာဏ္ စတာေတြနဲ႔) အမွန္အတိုင္းသိၿပီးေတာ႔ စြဲလန္းတပ္မက္တဲ႔ တဏွာ ဥပါဒါန္ေတြ ကို ပယ္ အပ္ေၾကာင္း ထပ္ၿပီးေဟာပါတယ္။
ရဟန္းတို႔ အလံုးစံုကို ပယ္ျခင္းငွါ သင္တို႔အား ေဟာၾကားေပအံ့၊ ထိုတရားကို နာၾကကုန္ေလာ့။ ရဟန္းတို႔ အလံုးစံုကို ပယ္ျခင္းငွါ ေဟာမည့္ တရားဟူသည္ အဘယ္နည္း။
ရဟန္းတို႔ မ်က္စိကို ပယ္ရမည္၊ အဆင္းတို႔ကို ပယ္ရမည္၊ စကၡဳဝိညာဏ္ကို ပယ္ရမည္၊ စကၡဳသမၹႆကို ပယ္ရမည္၊ စကၡဳသမၹႆဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ခံစားမႈ သုခ ဒုကၡဥေပကၡာကိုလည္း ပယ္ရမည္။ နားကို။ပ။ ႏွာေခါင္းကို။ပ။ လွ်ာကို ပယ္ရမည္၊ အရသာတို႔ကို ပယ္ရမည္၊ ဇိဝွါဝိညာဏ္ကို ပယ္ရမည္၊ ဇိဝွါသမၹႆကို ပယ္ရမည္၊ ဇိဝွါသမၹႆဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ခံစားမႈ သုခ ဒုကၡ ဥေပကၡာကိုလည္း ပယ္ရမည္။ကိုယ္ကို ပယ္ရမည္၊ စိတ္ကို ပယ္ရမည္၊ သေဘာတရားတို႔ကို ပယ္ရမည္၊ မေနာဝိညာဏ္ကို ပယ္ရမည္၊ မေနာသမၹႆကို ပယ္ရမည္၊ မေနာသမၹႆဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ ေပၚလာသည့္ ခံစားမႈ သုခ ဒုကၡ ဥေပကၡာကိုလည္း ပယ္ရမည္။
ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လွ်င္ အလံုးစံုကို ပယ္ျခင္းငွါ ေဟာျပအပ္ေသာ တရားတည္းဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
ဒီ ေနာက္မွာေတာ႔ ဒီ အလံုးစံုသေဘာ ကို အေျခခံၿပီး အဘိညာပရိညာပဟာနသုတ္ (အလံုးစံုကို အထူးသိ၍ ပိုင္းျခားသိ၍ ပယ္ျခင္း အေၾကာင္း)ပဌမ+ဒုတိယ အပရိဇာနနသုတ္ (အလံုးစံုကို အထူးမသိေသးလွ်င္ ပိုင္းျခား၍ မသိေသးလွ်င္ မခြါႏိုင္ေသးလွ်င္ မပယ္ႏိုင္ေသးလွ်င္ ဆင္းရဲကုန္ျခင္းငွါ မထိုက္ ေၾကာင္း) အာဒိတၱသုတ္ (စြဲမက္မႈ 'ရာဂ' မီးျဖင့္,အမ်က္ ထြက္မႈ 'ေဒါသ' မီးျဖင့္, ေတြေဝမႈ 'ေမာဟ' မီးျဖင့္ အလံုးစုံေသာ တရားေတြ ဟာ ေျပာင္ေျပာင္ေတာက္ေလာင္ ေနေၾကာင္း--ပဋိသေႏၶေနမႈ 'ဇာတိ' အိုမႈ 'ဇရာ' ေသမႈ 'မရဏ' စိုးရိမ္မႈ 'ေသာက' ငိုေႂကြးမႈ'ပရိေဒဝ'ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ 'ဒုကၡ' စိတ္ဆင္းရဲမႈ 'ေဒါမနႆ' ျပင္းစြာ ပင္ပန္းမႈ 'ဥပါယာသ' တို႔ျဖင့္ေျပာင္ေျပာင္ေတာက္ေလာင္ေနေၾကာင္း)--စတဲ႔ သုတၱန္ေတြ ကို ေတြ႕ ရပါတယ္။
အလံုးစံု တကာ႔ အလံုးစံု သေဘာ ေတြ ကိုသိတဲ႔ ဥာဏ္ေတာ္
မဇၩိမနိကာယ္-မူလပဏၰာသပါဠိေတာ္-မူလပရိယာယဝဂ္- မူလပရိယာယသုတ္ မွာ ေတာ႔ အထက္မွာ ေဖၚျပခဲ႔တဲ႔ သုတၱန္ေတြ အျပင္ ပိုလို႔ နက္ရႈိင္းက်ယ္၀န္း အေသးစိတ္တဲ႔ အလံုးစံုသေဘာ အနက္ဖြင္႔ဆိုခ်က္ကို ေတြ႕ ရျပန္ပါတယ္။ဒီေနရာမွာ ေတာ႕ တထာဂတ (ျမတ္စြာဘုရား) ဟာ ေျမ-ေရ-ေလ-မီး၊ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ လူနတ္ျဗဟၼာ ခႏၶာ အာယတန ဓါတု သစၥာ စ်ာန္ မဂ္ဖိုလ္ -အလံုးစံုသေဘာ (ေလာက) နဲ႔ အလံုးစံုသေဘာမွ ဆိတ္သုဥ္းလြန္ေျမာက္ေနတဲ႔ ၀ိမုတၱိတရား (နိဗၺာန္)- စတဲ႔ အလံုးစံု တကာ႔ အလံုးစံု သေဘာ ေတြ ကို ဥာဏ္ပညာနဲ႔ အထူးသိၿပီးေတာ႔ အတၱ-အတၱနိယ အေနနဲ႔ မစြဲလန္းတဲ႔ အေၾကာင္း ကို ေဟာၾကားထားပါတယ္။
ရဟန္းတို႔ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာတရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္မွန္စြာသိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္လည္း- ေျမကို ေျမဟု အထူးသိ၏၊ ေျမကို ေျမဟု အထူးသိ၍ ေျမကို မၾကံ၊ ေျမ၌ မၾကံ၊ ေျမမွ မၾကံ၊ ေျမကိုငါ့ (ဟာ) ဟု မၾကံ၊ ေျမကို ေရွး႐ႈမႏွစ္သက္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ျခင္းသည္ အဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္နည္း ဟူမူ- ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို (အားလံုး) ကို ပိုင္းျခား၍သိၿပီးေသာေၾကာင့္တည္းဟု (ငါဘုရား) ဆို၏။
ေရကို။ပ။ မီးကို။ ေလကို။ သတၱဝါတို႔ကို။ နတ္တို႔ကို။ မာရ္နတ္ကို။ ျဗဟၼာကို။ အာဘႆရျဗဟၼာတို႔ကို။ သုဘကိဏွျဗဟၼာတို႔ကို။ ေဝဟပၹိဳလ္ျဗဟၼာတို႔ကို။ အဘိဘူျဗဟၼာကို။ အာကာသာနၪၥာယတနျဗဟၼာကို။ ဝိညာဏၪၥာယတနျဗဟၼာကို။ အာကိၪၥညာယတနျဗဟၼာကို။ ေနဝသညာနာသညာယတနျဗဟၼာကို။ ျမင္အပ္ေသာ အဆင္းကို။ ၾကားအပ္ေသာ အသံကို။ ေတြ႕ထိအပ္ေသာ အနံ႕ အရသာအေတြ႕ အထိကို။ အထူးသိအပ္ေသာ အာ႐ံုကို။ တစ္ခုတည္းျဖစ္ျခင္း (စ်ာန္သမာပတ္စိတ္) ကို။ အထူးထူးျဖစ္ျခင္း (ကာမစိတ္) ကို။ အလံုးစံုကို။ နိဗၺာန္ကို နိဗၺာန္ဟု အထူးသိ၏၊ နိဗၺာန္ကို နိဗၺာန္ဟုအထူးသိ၍ နိဗၺာန္ကို မၾကံ၊ နိဗၺာန္၌ မၾကံ၊ နိဗၺာန္မွ မၾကံ၊ နိဗၺာန္ကို ငါ့ (ဟာ) ဟု မၾကံ၊ နိဗၺာန္ကိုေရွး႐ႈမႏွစ္သက္။ ထိုသို႔ျဖစ္ျခင္းသည္ အဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္နည္း ဟူမူ- ျမတ္စြာဘုရားသည္ထို (အားလံုး) ကို ပိုင္းျခား ၍ သိၿပီးေသာေၾကာင့္ တည္းဟု (ငါဘုရား) ဆို၏။
ဒီ အလံုးစံုသေဘာေတြကို ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ မ်က္စိ-နား-ႏွာေခါင္း-လွ်ာ-ကိုယ္-စိတ္ ဆိုတဲ႔ ဣေႁႏၵ(၆)ပါး ကို ပဲ ေတြ႔ ရမယ္။ ဒီဣေႁႏၵ(၆)ပါးတို႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ သက္ရွိသတၲဝါအားလံုး အတြက္ အေရးအပါဆံုး ဣေႁႏၵမ်ားလို႔ ေျပာရသလဲ ဆိုရင္ေတာ့ လူျဖစ္ေစ၊ နတ္ျဖစ္ေစ၊ တိရစၦာန္ျဖစ္ေစ သက္ရွိသတၲဝါ မွန္သမွ်အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းမွာ ရွိသမွ် တရားအားလံုး (သဗၺ)ကို ေဖာ္ျပပါဆိုရင္ ဒီဣေႁႏၵ(၆)ပါးက လြဲလို႔ တျခား ဘာမွ်မရွိပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းပိုင္းမွာ ရွိသမွ်တရား အားလံုး ဆိုတာ ျမန္မာလို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မ်က္စိရယ္၊ နားရယ္၊ ႏွာေခါင္းရယ္၊ လွ်ာရယ္၊ က်န္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးရယ္၊ အတြင္းက သိတတ္တဲ့ မန(စိတ္)ရယ္၊ ဒီ(၆)မ်ိဳးပဲရွိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ အျပင္ဘက္မွာ သတၲဝါတစ္ဦး တစ္ေယာက္ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္သမွ် တရားအားလံုး(သဗၺ)ဆိုတာကလဲ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕၊ အေတြးဆိုတဲ့ ဒီအာ႐ံု(၆)မ်ိဳးက လြဲလို႔ တျခားမရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အလံုးစံုကို သိျမင္ေတာ္မူတဲ့ သဗၺညဳ ဘုရားရွင္တို႔ဆိုတာ အတြင္းမွာရွိတဲ့ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္တို႔နဲ႔အျပင္က အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိ၊ အေတြး(ဓမၼာ႐ံု)ဆိုတဲ့ အာ႐ံု(၆)ပါး တို႔ရဲ႕ သေဘာသဘာဝ အျပည့္အစံုကိုလဲ သိတယ္၊ ဒီအတြင္းရွိသမွ် (သဗၺ)နဲ႔ အျပင္မွာရွိသမွ်(သဗၺ)တို႔ တိုက္ဆံုမႈ (ဖႆ) ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး (၁) သတၲဝါတို႔ သံသရာမွာ က်င္လည္ ၾကရျခင္းကိုလည္း သိတယ္၊ (၂) က်င္လည္ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း ကိုလည္း သိတယ္၊ (၃) သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းကိုလည္း သိတယ္၊ (၄) လြတ္ေျမာက္ ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းကိုလည္း သိတယ္ ။ ေလာကမွာ ရွိတာဟူသမွ် ဆိုရင္လဲ ဒီ(၆)စံုသာရွိၿပီး သိစရာဆိုလို႔လဲ ဒီ(၄)ခ်က္ပဲရွိပါတယ္။ဒီသိစရာ(၄)ခ်က္ကို ထိုးထြင္း သိျမင္တာကိုလည္း သစၥာ(၄)ပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္တယ္လို႔ ဆိုရသလို၊ သိစရာရွိသမွ် အားလံုးကို အျပည့္အစံု သိတယ္ (သဗၺညဴ ) လို႔လည္း ေခၚရပါတယ္။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ သိရမယ့္ သဗၺ(အားလံုး)ဆိုတာ အတြင္းဣေႁႏၵ (အာယတနလို႔လဲေခၚတယ္) (၆) ခုနဲ႔ အျပင္အာ႐ံု (၆)မ်ိဳးရယ္၊ အတြင္းနဲ႔ အျပင္တိုက္ဆံုမႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး သိစရာ (၄)မ်ိဳးရယ္ကလြဲလို႔ တျခားဘာမွ်မရွိပါဘူး။ သဗၺညဳတ ဉာဏ္ေတာ္ ရဲ႕ နယ္ပယ္မွာရွိတာ အားလံုးဆိုရင္ ဒီ(၆)စံုပါပဲ။ သိစရာ မွန္သမွ်ကလဲ ဒီ (၄)မ်ိဳးပဲရွိတယ္။ ဒီဣေႁႏၵ(၆)ခုဟာ အတြင္းမွာရွိတဲ့ အလံုးစံု(သဗၺ)ျဖစ္သလို၊ သံသရာနဲ႔နိဗၺာန္၊ တနည္း ေျပာရင္ေတာ့ ကာမသုခလႅိကာ ႏုေယာဂလမ္း၊ အတၲကိလမထာ ႏုေယာဂ လမ္းဆိုတဲ့ အစြန္း(၂)ပါးနဲ႔ မဇၩိမပဋိပဒါလမ္းတို႔ရဲ႕ အဓိက “ဆံုမွတ္”ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သႆတဒိ႒ိ နဲ႔ ဥေစၦဒဒိ႒ိ အစြန္း(၂)ပါးနဲ႔ မဇၩိမပဋိပဒါ-သမၼာဒိ႒ိ တို႔ရဲ႕ အဓိက “ဆံုမွတ္”ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဣေႁႏၵ(၆)ခု ကို မွီတြယ္ ၿပီး ဖႆေတြ ျဖစ္ပြားတယ္။ ဖႆ ကို အေျခခံ ၿပီး သံသရာနဲ႔နိဗၺာန္ ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာရတာ မို႔ ဒီတရားေတြ အေၾကာင္း (ျဖစ္ေပၚရာ- ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာ နဲ႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေစတဲ႔လမ္း အမွန္) ေတြ ကို သိ ရင္ အလံုးစံုကို သိ တယ္ လို ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဒီစကားရပ္ကို ဒီျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အေလးအနက္ သိရွိသေဘာေပါက္ေစခ်င္ပါတယ္။သဗၺညဳဆိုတာ ဘာမဆို အကုန္လံုးကို သိတယ္။ အႏုျမဴေဖာ္ျမဴလာေတြ၊ အခုေပၚေနတဲ့ ကြန္ျပဴတာ ပညာရပ္ေတြ သိပၸံပညာရပ္ေတြ အားလံုး ကို ေရာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သိတယ္ စသျဖင္႔ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံေနၾကတာေတြ ကို ရပ္တန္႔ သင႔္ ၾကပါၿပီ။ တကယ္ေတာ႔ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ဆိုတာေထြေထြရာရာအခ်က္အလက္ေတြကို သိတဲ႔ (Factual Knowledge) မ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ေလာက-ေလာကရဲ႕ အေၾကာင္းတရား - ေလာကခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ-ေလာကခ်ဳပ္ျငိမ္းေၾကာင္း အက်င္႔ျမတ္ စတာေတြ ကို ေယဘုယ်ဥပေဒသ သေဘာအရ အၾကြင္းမဲ႔ သိတဲ႔ (Principle Knowledge) သာျဖစ္တဲ႔ အေၾကာင္း ကို ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေလ့လာၾကပါ လို႕ ေျပာၾကားရင္း ဒီ ေလ႕လာခ်က္ကို နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရဲ႕ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ ကို ဆန္းစစ္ေလ႔လာျခင္း
