ျမိတ္

ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွ သခ်ႋဳင္းစာႏွင့္ ဆင္ျမဴရယ္ဝိုက္

ပုေလာဘိုးဘိုးႀကီး | Februa

အခ်ိန္ကား ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ခန္႔ေလာက္က ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ၿမိတ္ၿမိဳ႕ အေရးပိုင္အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ မစၥတာ ေဂ်အက္(စ္) ဖာနီဘယ္ တစ္ေယာက္ အပ်င္းေျပလမ္း ေလၽွာက္ ထြက္လာရင္း ဒိုဘီကုလားတစ္ေယာက္က ေလ်ာ္ ဖြတ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကို အမွတ္မထင္ မ်က္စိေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ေက်ာက္စာ ရွိခဲ့ရာ ေရအုိးစင္ေနရာ။

အဲဒီေက်ာက္ျပားထက္မွာ…

RE LYETH T….BODY OF MA….…SAM WHI…THIS LIF…O DONI 1682….Ergo Resurgam

ဆိုတဲ့စာေတြ ဖတ္လိုက္ရကတည္းက အဲဒါဟာ ဆင္ျမဴရယ္ဝိုက္ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ ေမရီပိုေဗးရဲ႕ သခ်ႋဳင္း စာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သူသိလိုက္ပါတယ္။

အဲဒါနဲ႔ပဲ ဒိုဘီကုလားရဲ႕ လက္ထဲက သိမ္းယူၿပီး သေဘၤာဆိပ္အဝင္၀ ေရွးေဟာင္းသစ္ပင္ႀကီး တစ္ပင္ရဲ႕ ေအာက္မွာ အခိုင္အမာ စိုက္ထူလိုက္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမရီပိုေဗးရဲ႕ အေလာင္း ဘယ္ေနရာမွာ ျမဳပ္ႏွံခဲ့တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ဘယ္ သူမွ မသိၾကေတာ့ပါဘူး။ မစၥတာဖာနီဘယ္ရဲ႕ ေနာက္ၿမိဳ႕အေရးပိုင္ျဖစ္တဲ့ ေမာရစ္ေကာလစ္ရဲ႕ လက္ထက္အေရာက္မွာေတာ့ အဲဒီသခ်ႋဳင္းစာကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အရင္က ဒီၿမိဳ႕မွာ က်င္လည္သြား ခဲ့ဖူးတဲ့ ဆင္ျမဴရယ္ဝႈိက္ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေျခရာခံ သုေတသနျပဳၿပီး စာေရးေကာင္းသူပီပီ ယိုးဒယား ဝႈိက္ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ကမၻာေက်ာ္ဝတၳဳကို ေမြးဖြားဖို႔ အေၾကာင္းဖန္လာခဲ့ပါတယ္။

မစၥတာ ေမာရစ္ေကာလစ္ဟာ စာၾကည့္တိုက္ မ်ား စြာထဲမွ မွတ္တမ္းေတြကို အေျခခံၿပီး ယိုးဒယား ဝႈိက္ကို ႐ုပ္လုံးႂကြေအာင္ ဖန္တီးထားတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ယိုးဒယားဝႈိက္ စာအုပ္ထဲမွာ ၁၇ ရာစု ၿမိတ္ ၿမိဳ႕ရဲ႕ သဘာ၀ ပထဝီဝင္အေနအထား၊ ၁၇ ရာစု အေနာက္ အိႏၵိယကုမၸဏီရဲ႕ ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွာ ေျခ႐ႈပ္ပုံ၊ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွာ ကူးသန္းေရာင္း ဝယ္ ၾကပုံ၊ ကၽြန္းေတြၾကားက လူသားစားလူ႐ိုင္းေတြ အေၾကာင္း၊ အဲဒီေခတ္ကတည္းက ယိုးဒယားအမ်ိဳး သမီးမ်ားနဲ႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ ကြာျခားပုံ စတဲ့ စိတ္ဝင္စားဖြယ္အေၾကာင္းမ်ားပါဝင္ၿပီး သမိုင္း မွတ္တမ္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားနဲ႔ ခန္႔ခန္႔ ညားညား ေရးသားဖြဲ႕စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ယိုးဒယားဝႈိက္က ကမၻာေက်ာ္သြား တာေနမွာပါ။

ဒီေန႔ေခတ္ ၿမိတ္သူ ၿမိတ္သားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေမရီပိုေဗးကို သိပ္ၿပီးမၾကားဖူးၾကေပမယ့္ ဆင္ျမဴ ရယ္ဝိုက္ဆိုတဲ့ နာမည္ကိုေတာ့ ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ဆင္ျမဴရယ္ဝႈိက္ကို ၁၆၅၀ ခန္႔မွာ အဂၤလန္မွာ ေမြး ဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၂၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ေလာက္မွာ အေရွ႕ အိႏၵိယကုမၸဏီသေဘၤာနဲ႔ သူ႕အစ္ကို ေဂ်ာ့ဝိုက္ရွိတဲ့ မဒရပ္ကို ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ သေဘၤာေပၚ မွာပဲ ေမရီပိုေဗးနဲ႔ ဆုံခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေမရီပိုေဗးဟာ မဒရပ္မွာ ရွိတဲ့ လူစြန္႔စား ဝီလ်ံဂ်ာဆီ ရဲ႕ ညီ မစၥတာဂ်ာဆီနဲ႔ ေစ့စပ္ထားၿပီးသား ျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္လည္း ေမရီပိုေဗးဟာ မစၥတာဂ်ာဆီ ဆီကို လိုက္လာရင္း သေဘၤာေပၚမွာ ဆင္ျမဴရယ္ဝိုက္နဲ႔ ေမတၱာမၽွ သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မစၥတာ ဂ်ာဆီ ဆီကို ေရာက္ေပမယ့္ ဆင္ျမဴရယ္ဝိုက္ပဲ တခ်ိန္လုံးသတိရေနခဲ့ပါတယ္။

တေန႔မွာေတာ့ မစၥတာဂ်ာဆီရဲ႕ ေစ့စပ္ပစၥည္းေတြ ကို ျပန္အပ္ၿပီး ဆင္ျမဴရယ္ဝိုက္ဆီကို အၿပီးထြက္ လာခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ႏွစ္ဦးသေဘာတူ လက္ထပ္ဖို႔ အဂၤလန္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းကို သြား ခဲ့ေပမယ့္ေလည္း အဂၤလန္ဘုန္းႀကီးက လက္မထပ္ ေပးတဲ့ အတြက္ ျပင္သစ္ဘုန္းႀကီးနဲ႔ လက္ထပ္ ခဲ့ၾကရပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ၿမိတ္ၿမိဳ႕ကို ေျမပုံ ထဲမွာ တနသၤာရီလို႔ပဲ ေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ယိုးဒယားပိုင္ တနသၤာရီနဲ႔ ၿမိတ္မွာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးမွာ မဟာေမဒင္ေတြက ႀကီးစိုးလ်က္ရွိပါတယ္။ ယိုးဒယားဘုရင္အေနနဲ႔ လည္း မဟာေမဒင္မ်ား တေန႔တျခားႀကီး စိုးလာ တာကို စိုး႐ြံ႕လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ယိုးဒယားလူမ်ိဳးေတြ အစားဝင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ ေစခ်င္ ပါတယ္။

သို႔ေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ယိုးဒယားအမတ္ အသစ္ေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေနာက္တိုင္း သားေတြရဲ႕ အကူအညီကို ရယူဖို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ယိုးဒယားကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး နယ္ပယ္ကို ဝင္ေရာက္ခ်င္ေနတဲ့ အေရွ႕ အိႏၵိယ ကုမၸဏီအတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေစခဲ့ပါ တယ္။ ေနာက္တခုက အဲဒီေဒသရဲ႕ ကာကြယ္ေရး အတြက္ေရာ၊ ဘန္ေကာက္က ရွိရင္းစြဲ ခံတပ္ကို အားျဖည့္ဖို႔ ျပင္သစ္သားတစ္ေယာက္ကို ခန္႔အပ္ဖို႔ ႀကံစည္ၿပီး ေဖာလကြန္းကို ၁၆၈၃ ခုႏွစ္မွာ ၿမိတ္ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ အျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္ပါတယ္။

အဲဒီ ေဖာလကြန္းဆိုတာလည္း တခ်ိန္က ဆင္ျမဴရယ္ဝႈိက္ရဲ႕ အစ္ကို ေဂ်ာ့ဝႈိက္ရဲ႕ မ်က္ႏွာ လြဲတစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္ျမဴရယ္ ဝႈိက္ ဟာလည္း တတိယတန္း ဘုရင္ခံခ်ဳပ္အျဖစ္နဲ႔ ၿမိတ္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေရဝန္မင္းအျဖစ္နဲ႔လည္းေကာင္း၊ တနသၤာရီနယ္အဝွမ္းရရွိတဲ့ အခြန္မ်ားကို ေကာက္ ခံျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းအျပင္ ဘဂၤလားေအာ္ တစ္ ေလၽွာက္ေရေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြ အတြက္လည္း မင္းႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ရပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ဝႈိက္ဟာ တနသၤာရီနယ္အတြင္းရွိ ဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ႕ ေရာင္းဝယ္မႈဆိုင္ရာ မင္းႀကီးခ်ဳပ္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မင္းႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခြန္ေတာ္ေတြကို ေကာက္ခံရသလို ဖမ္းဆီးသင့္ သူမ်ားကိုလည္း ဖမ္းဆီးၿပီး အေရာင္းအဝယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေအာင္ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးအတြက္ လည္း သေဘၤာဆိပ္ကို အခိုင္အခံျပဳလုပ္ရပါတယ္။ သေဘၤာက်င္းတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ၿပီး ကုန္ သေဘၤာေတြနဲ႔ ကမ္းေျခေစာင့္တိုက္သေဘၤာေတြကို တည္ေဆာက္ရပါတယ္။ သေဘၤာက်င္းေတြ ကို လည္း ေျမကတုတ္၊ အေျမာက္တပ္မ်ားနဲ႔ ကာကြယ္ ေပးထားရပါတယ္။ အရင္ရွိေနတဲ့ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ကို ေတာ့ တျခားအေရးမႀကီးတဲ့ အေကာက္အခြန္ေတြ ကို ေကာက္ေစပါတယ္။ အိႏၵိယနဲ႔ ယိုးဒယားၾကား ဆင္မ်ားကို သေဘၤာနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ကူးသန္း တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဆင္ေတြဟာ ဒီေန႔ သံခ်ပ္ကာ ကားေတြေလာက္ အေရးပါၾကပါတယ္။ ဆင္ျမဴ ရယ္ဝႈိက္ဟာ နဂိုမူလက ယိုးဒယားဘုရင္ မင္းျမတ္ ရဲ႕ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲမွာ ကူးသန္းေရာင္း ဝယ္ေနတဲ့ မဟာေမဒင္ေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ အမိန္႔ ရ ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပဲခူးမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ အမႈထမ္းအခ်ိဳ႕ဟာလည္း မဟာေမဒင္ေတြ ျဖစ္ တဲ့ အတြက္ ႏွိမ္နင္းခြင့္ေပးဖို႔ ဆက္လက္ေတာင္းဆို လာ တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဖာလကြန္းကို အား ကိုးၿပီး ယိုးဒယားဘုရင္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္မပါဘဲ တျခား ျပည္နယ္ အစိုးရရဲ႕ သေဘၤာေတြကိုပါ ဖမ္းဆီးရင္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ပင္လယ္ဓားျပ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဝႈိက္ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အာဏာရလာတဲ့အခါမွာ သေဘၤာေတြေဆာက္လုပ္ႏိုင္လာလို႔ ဘ႑ာေတာ္ ေငြနဲ႔ လက္နက္ အင္အား တပ္ဆင္ႏိုင္ကာ ဘုရင္ တစ္ဆူျဖစ္လာၿပီး မခုခံႏိုင္တဲ့ ကုန္သေဘၤာႀကီး ေတြကို တိုက္ခိုက္လုယက္ပါေတာ့တယ္။ ဖမ္းဆီး ရသမၽွဟာ လည္း ဘ႑ာေတာ္အတြင္းကို မေရာက္ေတာ့ပါဘူး။

တခ်ိဳ႕သြင္း၊ ေဖာလကြန္းကို ေဝစုေပး၊ မွဴးႀကီးမတ္ ႀကီးအခ်ိဳ႕ကိုလည္း ျဖန္႔ျဖဴးကာ သူကိုယ္တိုင္ အတြက္ေတာ့ အခါတိုင္းေဝစု ယူထားပါတယ္။ ဝႈိက္ဟာ ၿမိတ္မွာလည္း မဟာေမဒင္ေတြရဲ႕ မုန္းတီး မႈကို အႀကီးအက်ယ္ခံေနရၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရန္သူေပါလာပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရရဲ႕ ဘ႑ာေတြကို သူရဲ႕ ဘ႑ာေတြအျဖစ္ေပၚတင္ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့ အထိ ဘုရင့္အေပၚလဲ သစၥာ မဲ့လာခဲ့ ပါတယ္။ မေကာင္းတာ ျပဳခဲ့တဲ့သူဟာ မေကာင္းက်ိဳး ခံစားရတယ္ဆိုတဲ့ စကားဟာ အရမ္း မွန္ခဲ့ပါတယ္။ ၿမိတ္ၿမိဳ႕တခြင္မွာ အာဏာ အလြဲသုံး စား ျပဳၿပီး ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားရွာခဲ့တဲ့ ဝႈိက္ရဲ႕ ဇာတ္ သိမ္းကား မလွခဲ့ပါဘူး။

အဂၤလိပ္ေတြဟာ ယိုးဒယားႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းျပည္ မၿငိမ္မသက္တဲ့ အခ်ိန္ကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ဆင္ျမဴရယ္ဝႈိက္ကို ဖမ္းေခၚခဲ့ဖို႔ ဝဲလဒင္ကို စစ္ သေဘၤာေတြနဲ႔ ဦးစီးကာ ေစလြတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဝႈိက္မွာ ေရတပ္အင္အား တစ္ခု ရွိေနတဲ့အတြက္ ဝႈိက္ကို ေခ်ာ့ၿပီး ေခၚဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သေဘၤာခ်င္းတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္အမ်ားအျပားလည္း ေသဆုံးခဲ့ရပါ တယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဓိကတာဝန္ရွိတဲ့ ဝႈိက္ဟာ အိႏၵိယဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ပါတယ္။ ခရစ္ ၁၆၈၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ဝႈိက္ဟာ အိႏၵိယကေန လန္ဒန္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီကေန ဝႈိက္ကို တရားစြဲဆို ပါတယ္။ ဝႈိက္ကလည္း သူ႕ရဲ႕ ၿမိတ္မွာရွိတုန္းက ႀကိဳးစားခ်က္ ေတြကို ေဖာ္ျပရင္း ေလၽွာက္လဲပါ တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ပါလီမန္က အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ေတြ ေသဆုံးခဲ့ရျခင္းအေပၚ အဓိက တာဝန္ရွိသူအ ျဖစ္ ယူဆရင္း အမႈစစ္ေဆးခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီအမႈစစ္ေဆးေနစဥ္ကာလအတြင္းတြင္ ဝႈိက္ဟာ တနသၤာရီမွ ရခဲ့တဲ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနဲ႔ ေသဆုံးခဲ့ပါ တယ္။ ဝႈိက္ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တဲ့ ေမရီပိုေဗးအေၾကာင္းကို ဆက္ရရင္ ၁၆၇၈ ခုႏွစ္မွာ ယိုးဒယားဘုရင္မင္းျမတ္ ရဲ႕ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးသေဘၤာ မွာ ဝႈိက္ဟာ ကပၸတိန္အျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းခံရေနာက္ ေမရီဟာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ မိသားစုနဲ႔အတူ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဝႈိက္နဲ႔ ေမရီ တို႔ရဲ႕ ဘ၀ထဲမွာ ဆူဇန္ဆိုတဲ့ သမီးေလးရွိေန ၿပီး သား ျဖစ္ပါတယ္။ ေမရီပိုေဗးဟာ သူနဲ႔နာမည္တူ သမီးေလး ေမရီကို ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ ၿပီးေနာက္ ေသြးသြန္တဲ့ ေရာဂါနဲ႔ ၃ လသား သေႏၶက်ၿပီး အသက္ေသဆုံးသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ယိုးဒယားဝႈိက္ကိုေရးတဲ့ စာေရးဆရာ ေမာရစ္ေကာလစ္ ကေတာ့ သေႏၶေလ်ာပ်က္ျခင္းနဲ႔ ေရာေထြးသြားတဲ့ ေသြးဝမ္းကိုက္ေရာဂါေၾကာင့္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။ ေမရီပိုေဗးေသဆုံးသြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ သမီးျဖစ္တဲ့ ေမရီနဲ႔ ဆူဇန္တို႔ကို ဝႈိက္က အဂၤလန္ ပို႔ထား လိုက္ပါတယ္။၁၉၇၇ ခုႏွစ္ ဆရာႀကီးျမသန္းတင့္တို႔ ၿမိတ္ကို ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ကမ္းနားလမ္းမွာ ပန္းၿခံေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒီပန္းၿခံရဲ႕ ေထာင့္ေလးမွာ ေမရီပိုေဗး ရဲ႕ သခ်ႋဳင္းစာဟာ ေသာက္ေရအိုးစင္ရဲ႕ ေအာက္ခံခုံ ေလးအျဖစ္ကို ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေမရီပိုေဗး ရဲ႕ သခ်ႋဳင္းစာေလး အေၾကာင္း၊ ေရအိုးစင္ ဘ၀ ေျပာင္းသြားခဲ့ပုံအေၾကာင္းကို ဆရာႀကီးျမသန္းတင့္ က ၁၉၇၇-၇၈ မွာ ႐ႈမ၀မွာ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။

၁၉၈၀ လုံးခ်င္းထဲမွာလည္း ပါခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စာေရးဆရာ စိန္မ်ိဳးျမင့္ကလည္း ၁၉၈၆-၈၇ ခုႏွစ္ တုန္းက ႀကီးပြားေရးနဲ႔ မႏၲေလးဂ်ာနယ္မွာ ေရးဖူးခဲ့ ပါတယ္။ဆရာစိန္မ်ိဳးျမင့္တို႔ လြင္မိုးခရီးသြားေန သည္ အဖြဲ႕နဲ႔အတူ ၿမိတ္ကို ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတာ့ အဲဒီေနရာေတြဟာ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒီေနရာမွာ ပုလဲရတနာခန္းမနဲ႔ ေရေၾကာင္း႐ုံးတို႔ တည္ရွိေနပါတယ္။ တိတိက်က် ဆိုရရင္ ဆိပ္ငယ္ ေဘာတံတားရဲ႕ မ်က္ႏွာခ်င္း ဆိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရအိုးစင္ ေနရာမွာေတာ့ ကြမ္းယာဆိုင္ေလး ျဖစ္ ေနၿပီ။ ေရွ႕မီေနာက္မီေတြကို ေမးၾကည့္ေတာ့လည္း လမ္းခ်ဲ႕ တုန္းက ေရအိုးစင္နဲ႔ ေက်ာက္ျပားကို ဖ်က္ လိုက္ၿပီး ထုေခ်လမ္းခင္းရာမွာ ပါသြားတယ္လို႔ ဆို ၾကပါတယ္။

တေလာက ကၽြန္ေတာ့မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ ၿမိတ္ေရာက္လို႔ အဲဒီေနရာကို ေရာက္ခဲ့တယ္ဆိုလို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့ ဟိုးတခ်ိန္က သစ္ပင္ႀကီးေအာက္ မွာ စိုက္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စာတိုင္ဟာ၊ ဆရာႀကီး ျမသန္းတင့္တို႔ ေရာက္ေတာ့ ေရအိုးစင္ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီး၊ လမ္းခ်ဲ႕စဥ္ပါသြားတဲ့ ေနရာမွာ ကြမ္းယာဆိုင္ေလး ရွိေနရာက အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဘာမွ မရွိေတာ့ဘဲ ေရေျမာင္းအဖုံးမရွိတဲ့အတြက္ ခ်ိဳင့္ႀကီး ျဖစ္ေနခဲ့ ပါၿပီ။

ၿမိတ္ၿမိဳ႕ဟာ ေရွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ၿမိဳ႕ တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ သမိုင္းဝင္ျဖစ္ရပ္ေတြလည္း အမ်ား ႀကီးရွိပါတယ္။ ၁၅ ရာစုေလာက္ ကတည္းက ဥေရာပနဲ႔ အိႏၵိယကုန္သည္ေတြအတြက္ ကုန္သြယ္ ေရး ဗဟိုခ်က္ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လည္း ယိုးဒယားေတြက လိုခ်င္သလို အေနာက္ တိုင္းသားေတြအတြက္လည္း မ်က္စိက်စရာ ျဖစ္ခဲ့ ပါ တယ္။

ဒါ့အျပင္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းရဲ႕ ဝင္ေပါက္လည္း ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ အဂၤလိပ္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စသိမ္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ အဲဒီေနရာက စတင္ခဲ့ၾကသလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ လြပ္လပ္ေရးရယူဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္တိုက္ယူတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း အဲဒီေတာင္ပိုင္းကပဲ အစျပဳခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သမိုင္းဝင္ၿမိဳ႕ေလးတစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ၿမိတ္ ၿမိဳ႕ေပၚက သမိုင္းေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံ လိုက္ရပါတယ္။