တနသၤာရီဟူေသာ

တနသၤာရီဟူေသာ ေဝါဟာရ

တနသၤာရီနဲ႔ပက္သက္တဲ႔ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြကို ပညာရွင္ ေတြက သူတမ်ိဳး ငါတမ်ိဳး ဖြင့္ဆိုထားၾကတဲ႔ အဆိုေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္ တကယ့္ ေျခေျချမစ္ျမစ္ ရာဇဝင္ေၾကာင္း ေပၚတည္မွီျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ႔  ယူဆခ်က္ေတြကို မေတြ႕ရ
ထင္သလို ဆြဲယူေကာက္ခ်က္ဆြဲထားတဲ႔ အယူအဆေတြ ကိုသာေတြ႕ရပါတယ္

ေနာက္တစ္ခ်က္ အေနနဲ႔ ဒီဆရာေတြဟာ တနသၤာရီသမိုင္း ရာဇဝင္ကို စပ္စပ္ႏွံ႔ႏွံ႔ ေလ့လာထားဟန္လဲ မေပၚေခ် တနသၤာရီနဲ႔ စပ္လို႔ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြကို ယူဆေဖာ္ျပ ထားတာ ေတြ႕ပါတယ္

၁။ ဦးေမေအာင္က တနသၤာရီဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ ''တနင္းႀသီ '' ဟူေသာ မြန္ဘာသာစကားမွ ေ႐ြ႕လ်ား လာသည္ဟု ေဖၚျပခဲ့ပါသည္။

၂။ ေနာက္အယူအဆတစ္ခုမွာ မြန္တို႔သည္ ၿမိတ္ကို တိန္းန္ ဟု ၿမိဳ႕အမည္ကို ထိပ္မွေခၚဆိုေလ့႐ွိသည္။ (ဥပမာ တိန္းန္ဟမေစာ ဟံသာဝတီၿမိဳ႕၊ တိန္းန္ မုပလိန္န္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕) ဟု ၿမိဳ႕ကို တိန္းန္ ဟု ေ႐ွးမွ ေခၚ ေလ့႐ွိ သည္။
အရင္က ခရင္းေသဟု စတင္ေခၚဆို ရာမွ တရင္းေသ၊ ထိုမွ တိန္း သေရ) တနိန္းသေရ တနင္းသာေရ) တနသၤာရီ ဟု အဆင့္ ဆင့္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚလာခဲ့သည္ဟု ယူဆ ၾက သည္။

တိန္းန္သေရ (မြန္၊ ပါ႒ိ) တိန္းန္မွာ ၿမိဳ႕၊ သေရ=သရီ၊ ႀသီ=သီရိ= က်က္သေရဟု ျမန္မာျပန္လွ်င္ က်က္သေရ႐ွိ ေသာၿမိဳ႕ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

၃။ ဦးတင္လွ က ၁၉၆၃ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသန  ေဆြးေႏြးပြဲ၌ တင္သြင္းခဲ့ေသာ သူ၏စာတမ္း၌ ''ျမန္မာဘာသာ စကားမ်ားအတြင္းသို႔ ေရာက္႐ွိေနေသာ လူမ်ိဳးျခားတို႔၏စကားမ်ားတြင္ မေလး (ပသ်ဴး) လူမ်ိဳးတို႕ (ေရာင္စံုပန္းမ်ားပြင့္ရာေျမ) တာနာဆာရီ၊ တာနားသရိ၊ ထုိမွတစ္ဆင့္ တနသၤာရီကုိ ေခၚဆိုေၾကာင္း မြန္တို႔မွ တစ္ ဆင့္ ေရာက္႐ွိသြားေသာ စကားလံုးမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္'' ဟု ဆိုထားပါသည္။

ဒီယူဆခ်က္ ၃ ခ်က္ ေတြ႔တယ္ ဒီေနရာမွာ ပထမတစ္ခ်က္ သတိထားမိတာက တနသၤာရီဆိုတာကို ယူျပၾကရာမွာ ပ်ဴျမန္မာတို႔ဌာေန ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ အဘယ္ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးျခား မ်ား၏ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆၾကရတာလဲ ဆိုတာပါ။ ၾကည့္လိုက္တာ မြန္နဲ႔ ပသွ်ဴး ဆိုတာ ျမင္မွာပါ။

ပထမတစ္ခ်က္ တနသၤာရီေဒသသည္ မြန္တို႔ ျမန္မာျပည္ ေအာက္ပိုင္းကို မီကေလာင္နဲ႔ မဲနမ္ျမစ္ဝွမ္းကေန မဝင္လာ မီ ရာစုေပါင္းမ်ားစြာ ေစာျပီး ပယ္လယ္ဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕အျဖစ္ တည္ရွိေနတာကို ျမန္မာသမိုင္းတင္မက ကမာၻ႔သမိုင္း အတိုင္းတိုင္းက မွတ္တမ္းေတြမွာ တညီတညႊတ္တည္း မွတ္တမ္းအဖံုဖံုနဲ႔ ေရးသားေဖာ္ျပထားတာ အမ်ားအျပားမို႔ ေရးသားေဖာ္ျပေနရန္ပင္ မလိုအပ္ေတာ့ေခ်။ မြန္စကားက ဆင္းသက္လာစရာ အၾကာင္းမရွိေပ။

အဘယ္ေၾကာင့္ မြန္တို႔ ဘာသာစကားမွ လာသည္ဟု ေကာက္ယူ ေဖာ္ျပၾကေလသနည္းဟု စီစစ္ၾကည့္ရာ အဆိုပါ ေကာက္ခ်က္မ်ားသည္ ကိုလိုနီေခတ္နဲ႔ လြတ္လပ္ေရးရျပီးကာလ အေစာပိုင္းေတြမွာ ေပၚလာတဲ႔ အဆိုေတြဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအဆိုေတြ ေပၚလာရ တဲ႔ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္က တနသၤာရီဟာ မြန္ပိုင္ေဒသျဖစ္ တယ္ဆိုတဲ႔ အေထာက္အထားမရွိ ေခတ္ျပိဳင္လည္း မျပႏိုင္ ဘဲ ဆိုခ်င္ရာ ဆိုခဲ႔ၾကတဲ႔ စာတမ္းေတြကို အမွီျပဳျပီး ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူၾကလို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ႔ အခ်က္ကို သိရ ပါတယ္

တကယ္တမ္းက သူတို႔ေခတ္မွာ ခုေခတ္ေလာက္ အခ်က္အလက္ အေထာက္အထား ျပည္ပမွတ္တမ္းေတြ မ်ားမ်ားစားစား မရခဲ႔တာကလည္း အားနည္းခ်က္ကို
ျဖစ္ေစခဲ႔သလို လုစ္ရဲ႕ အလိမ္အညာဇာတ္လမ္းဟာလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသက္ဝင္ေစခဲ႔လို႔ ျဖစ္ပါတယ္ လုစ္ရဲ႕
အယူအဆကို သူတို႔ ေက်ာ္ႏိုင္တဲ႔အား မရွိခဲ႔ေပ။

အထက္ေဖာ္ျပပါ သံုးခ်က္မွာ ႏွစ္ခ်က္က မြန္စကားက လာတယ္ဆိုတဲ႔ ယူဆခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္က ယူဆထားတဲ႔ ေဝါဟာရ ကြဲျပားေနပါတယ္။ ဒါက ဘာကို
ေျပာတာလဲဆိုရင္ အမွန္ကိုေျပာတာ မဟုတ္။ အထင္သက္ သက္မွ်သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ မြန္ဘာသာ က လာတယ္ ဆိုရင္ ေဝါဟာရ တစ္ခုတည္းကေန ဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္ရပါမယ္။ မတူတဲ႔ စကားႏွစ္လံုးက လာတယ္ဆိုတာမ်ိဳးက ျပက္လံုးပါပဲ။ ဒါမ်ိဳး မရွိပါဘူး။

ေနာက္တစ္ခ်က္ အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ကိုလိုနီေခတ္ကအစ မြန္ေတြဟာ မြန္ေရွးေဟာင္းစာေတြကို နားမလည္ၾကတာ
အထင္သားျမင္ရပါတယ္ တကယ္နားလည္ရိုးမွန္ရင္ ေကာ့ဂြန္းဂူက စာေလးေၾကာင္းဟာ အခုဆို အေျဖရွိျပီး သားျဖစ္မွာပါ ။ မေဖာ္ႏိုင္ေသးတာတဲ႔ ေက်ာက္စာေတြ က်န္ေနပါေသးတယ္။ ေရွးတုန္းက အေခၚေတြကို ခုေခတ္
ဘာသာစကားနဲ႔ လိုတိုင္းလိုက္ျပီး ဆြဲယူေျပာတယ္ ဆိုတာ က ကေလးကလားဆန္လြန္းတဲ႔ လုပ္ရပ္ပါ။ မတူတဲ႔ စကား
ကို ဘယ္လို အနက္ေဖာ္ၾကသလဲ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ သိၾက မွာပါ။

နံပါတ္ ၃ အခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ပသွ်ဴး ဆိုတဲ႔ လူမ်ိဳးေတြဟာ မေလးကြ်န္းဆြယ္ တေလ်ာက္ေနထိုင္လာခဲ႔တာ ပထမဆံုး
ျမန္မာနယ္နိမိတ္ထဲ အေျခခ်တဲ႔ေနရာဟာ ေကာ့ေသာင္း ျမိဳ႕ ေတာင္ေနာက္နတ္ကြန္းေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ ခဏနားျပီး ျပန္သြားတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေကာ့ေသာင္း ဆိုတာ ရွိကို မရွိေသးပါဘူး။ တနသၤာရီက ဟိုး ပေဝသဏီ ကတည္းက ရွိႏွင့္ျပီးေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကလည္း ထင္တာကို ဆြဲေျပာထားတာ ျမင္သာလွပါတယ္။

ဒီအဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ အထင္မွ်နဲ႔ လိုရာ ဆြဲေျပာတာေတြ သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျမင္ေလာက္ျပီ ယူဆပါတယ္။ ခ်ဲ႔ကား ရွင္းလင္းေနဖို႔ရာ မလိုေလာက္ပါဘူး။

တနသၤာရီ အေခၚ ဘယ္လို ျဖစ္လာသလဲေမးရင္ လတ္တေလာ ကြ်န္ေတာ္လည္း တိက်တဲ႔ အေျဖ မရေသး လို႔ မေျပာလိုေသးပါဘူး။ တနသၤာရီတိုင္းထဲက ျမိဳ႕အမည္ ေတြဟာ ထူးတယ္။ ထားဝယ္လို႕ဘာေၾကာင့္ ေခၚတာလဲ ဆိုတာလည္း ေဖာ္ႏိုင္ခဲ႔ပါျပီ။ ျမိတ္လို႔ ဘာေၾကာင့္ ေခၚတာ လဲဆိုတာလည္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ႔ပါျပီ။ တနသၤာရီကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ရွာေဖြေနဆဲပါ။ မ်ားမၾကာမီမွာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ အလားအလာလည္း ရွိေနပါျပီ။ အခု မေျပာေသးတာက ျပည့္စံုေလာက္လံုျပီလို႔ ကြ်န္ေတာ္ မယူဆေသးလို႔ မေျပာ ေသးပဲ ထားတာပါ။

တနသၤာရီတိုင္းဟာ ရာစုႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ မြန္ပိုင္ေဒသ ျဖစ္ခဲ႔ တယ္ဆိုတဲ႔ ခိုင္မာတဲ႔ အေထာက္အထားနဲ႔ ျပဆိုႏိုင္ရင္ ေတာ့ အထက္ပါအဆိုေတြကို ျပန္စဥ္းစားေပးစရာ ရွိပါ တယ္။ ဒါက ရိုးရွင္းပါတယ္။ ဘာအေထာက္အထားမွ မရွိရင္ေတာ့ ထည့္မေျပာတာပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။ ေလထဲ တိုက္အိမ္ေဆာက္လို႔ မရသလို ေခတ္သမိုင္းပညာက လည္း ထိုသို႔ ဆိုသည္ကို လက္မခံလို႔ပါ။ အျပစ္တင္ခ်င္ သပဆုိရင္လည္း ေခတ္ေပၚသမိုင္းပညာကိုသာ အျပစ္တင္ ၾကပါ လို႔သာ ေျပာပါရေစ။