ရခိုင္ ျမန္မာ အတူတူပါ

ရခိုင္နဲ႔ျမန္မာ အတူတူပါ
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

ရကၡဳိင္သမုိင္းက်မ္း အေစာင္ေစာင္ႏွင့္ ေက်ာက္စာ တစ္ခ်ဳိ႕ တြင္ ရကၡဳိင္လူမ်ဳိးမ်ားကုိ ျမမၼာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရကၡဳိင္ ဟူ ၍လည္းေကာင္း ေခၚဆုိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။

ရကၡဳိင္တုိ႔ ေနထုိင္ရာ တုိင္းျပည္ကုိ အာရကၡေဒ့ရွ္ (အာနႏၵစျႏၵားေက်ာက္စာ) ၊ရကၡပူရ ျပည္၊ ဓညဝတီ တုိင္းျပည္ဟု အမည္တြင္ပါတယ္။

ရခုိင္သမုိင္းက်မ္းမ်ားရွိ တံေဘာင္နိမိတ္မ်ားစြာအထဲမွ ျမမၼာဟူေသာ ေဝါဟာရနဲ႔ ပတ္သက္သည့္ တေဘာင္ တစ္ခုမွာ-``တရုတ္ကဖိ ပ်ဴကအိ၊ မခ်ိျမမၼာ အေနာက္မွာ''
ဟူ၍ ျဖစ္ပါတယ္။

ဤ တေဘာင္ထဲတြင္ပါေသာ မခ်ိျမမၼာ အေနာက္မွာ ဟူ ေသာ စကားစုသည္ အေနာက္ဘက္ တုိင္းျပည္တြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ရကၡဳိင္မ်ားကုိ ဆုိလုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွးေခတ္ရကၡဳိင္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔ ကုိယ္ကုိ အာရကန္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ျမမၼာဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ရကၡဳိင္ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚတြင္ခဲ႔ၾကသကဲ႔သုိ႔ ဗုဒၶဂါယာရွိ မဟာေဗာဓိေက်ာက္စာတြင္လည္း အာရကန္ဘုရင္ မင္းထီးသည္ မိမိကုိယ္ကုိ ``ျမမၼာဘုရင္´´ဟု သုံးႏႈန္းထား သျဖင့္ ျမမၼာလူမ်ဳိး ၊ျမမၼာဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ ရကၡဳိင္ လူမ်ဳိးမ်ားကုိ ေခၚဆုိသည္မွာ သမုိင္းက်မ္းမ်ားအရ၊ ေက်ာက္စာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ထင္ရွားေနပါ တယ္။

ပုဂံေခတ္တြင္ေရးထုိးခဲ႔သည့္ ျမမၼာေက်ာက္စာပါ ေဝါဟာရ မ်ားမွာ ယေန႔ေခတ္ဗမာတုိ႔ ေျပာဆုိေနေသာ ေဝါဟာရမ်ား ႏွင့္ ရကၡဳိင္ဘာသာစကားမ်ား တူေနသည္မွာလည္း ထင္ရွားတဲ႔ အေထာက္အထား တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ရကၡဳိင္တုိ႔ ယေန႔ေျပာဆုိေနေသာ ဘာသာစကားမ်ားသည္ ေရွးေခတ္ျမမၼာေက်ာက္စာပါ ေဝါဟာရမ်ားႏွင့္ တစ္ေသြ မတိမ္းနီးပါး တူေနေသာေၾကာင့္ ရကၡဳိင္သည္ ဗမာပင္ ျဖစ္သည္ ဆိုတာ ထင္ရွားေနျပန္ပါတယ္။

ျပည္ပမွတ္တမ္းမ်ားအရလည္း နယ္ျခားေဒသကို ျပဆို ရာမွာ ဗရမၼာေဒ့္ ဆိုတာပဲ ရွိပါတယ္။ ၾကားထဲမွာ အာရကန္ေဒ့္ ရခိုင္ေဒ့္ ဆိုျပီး သီးျခား ေဖာ္ျပတာေတြ မေတြ႔ ရပါဘူး။

ေအာက္မွာ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာ၌ ပါဝင္ေသာ ရခုိင္ဘာသာစကားမ်ားထဲမွ တစ္ခ်ဳိ႕ကုိ ထုတ္ႏႈတ္တင္ျပ လုိက္ပါတယ္။

ျခဳပ္မ =ေခြ်းမ(ဗမာ)=ျခဳပ္မ(ရကၡဳိင္)
ျခာယ္မ=ခယ္မ(ဗမာ)=ျခာယ္မ(ရကၡဳိင္)
ျမီ=ေျမ(ဗမာ)=ျမီ(ရကၡဳိင္)
ဇာတီ=ေစတီ(ဗမာ)=ဇာတီ(ရကၡဳိင္)
အရွိအရပ္သုိ႔လားေသာ္ဝ္=အေရွ႕အရပ္သုိ႔
သြားေသာ္(ဗမာ)=အရွိအရပ္သုိ႔လားေသာ္(ရကၡဳိင္)
ဟိ=ရွိ(ဗမာ)=ဟိ(ရကၡဳိင္)
ရိယ္မႈတ္=ေရမႈတ္(ဗမာ)=ရီမႈတ္(ရကၡဳိင္)

ေက်ာက္စာပါ ေဝါဟာရမ်ားကုိ ေလ့လာလုိက္လ်ွင္ ရကၡဳိင္ဘာသာစကားက ဗမာဘာသာစကား ႏွစ္ခု  ဟူသည္ ရခုိင္ေက်ာက္စာမ်ားကုိ အသာထား၍ ရာဇကုမာရ္ ေက်ာက္စာတစ္ခုတည္းကုိ ေလ့လာ ၾကည့္ရုံ မ်ွျဖင့္ သမုိင္းမွန္တစ္ခုကုိ သိႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္ေပါက္ သမုိင္းဆရာမ်ား၏ သူတို႔ေခတ္ သူတို႔အခါ က မတူဟူေသာ ခံယူမွု။ ေတြ႕ရွိေသာ အေထာက္အထား အနည္းငယ္တို႔ေၾကာင့္သာ ခြ်တ္ေခ်ာ္ခဲ႔ရေလျခင္း ျဖစ္ျပီး ညီအစ္ကိုျခင္း ရန္သူသဖြယ္ ျဖစ္ေနၾကတာကိုလည္း မ်ားစြာ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါတယ္။

ပညာရပ္တစ္ခု၏ အသံုးခ်စနစ္ကို အျခားနယ္ပယ္ ထဲ ကေန ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္ ။ ဘာသာစကားက ထိုထက္ သာ၍ သာ၍ ဆိုးပါတယ္။ ခံယူမွုကို ထိခိုက္ေစတတ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကုလား ဟူေသာ ေဝါဟာရကို ျမန္မာက ေျပာေသာ စကားျဖစ္ရာ ျမန္မာဘာသာျဖင့္သာ အနက္ဖြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို အျခားဘာသာစကားျဖင့္ အနက္ဖြင့္ ၾကေလေသာ္ ျပႆနာမ်ားစြာ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

ေဒသိယ်စကားကို ေျပာမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာစကားသည္ ရခိုင္စကား၏ ေဒသယ်စကားျဖစ္သည္ ရခိုင္စကားသည္ ျမန္မာစကား၏ ေဒသိယ်စကားျဖစ္သည္ ဒီဟာက ၾကည့္ တဲ႔သူအေပၚ မူတည္ျပီး ျဖစ္တာပါပဲ။ အျပန္အလွန္ ဆက္ သြယ္မွု ရွိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ဒီလိုဆိုတာကို ဘယ္ဘာသာ ေဗဒ ပညာရွင္ကမွ ပယ္ခ်မည္မဟုတ္။ ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း သာ ေထာက္ခံၾကေပလိမ့္မယ္။ 

ရခိုင္နဲ႔ဗမာ မတူဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ေပၚကေန သမိုင္း ေတြေရး စကားေတြ စစ္ထိုးေနၾက ေလေသာအခါ မည္သို႔ ျဖစ္ခဲ႔သနည္း။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ေခတ္သည္ ေဝသာလီေခတ္ ဗိႆႏိုး ေခတ္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။ မ်ားစြာေျပာင္းလဲခဲ႔ပါျပီ။ ထို႔အတူပင္ ေရွး ရခိုင္ ျမန္မာ ပညာရွိ က်မ္းျပဳဆရာၾကီးတို႔၏ ယုတၱိတန္ ေသာ အဆိုအမိန္႔မ်ားကို ေသြဖီျခင္းမျပဳၾကဘဲ ရခိုင္ႏွင့္ဗမာ "မတူ" ဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ကေန "တူသည္" ဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္သို႔ ေျပာင္းလဲ ရပ္တည္ ၾကည့္သင့္လွပါျပီ။ ထိုသို႔ ေျပာင္းလဲရွုျမင္ျခင္းသည္သာ တိုးတက္ျခင္း ေျပာင္း လဲျခင္း ညီညြတ္ျခင္း စသျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အက်ိဳးမ်ား ကိုသာ ရလာႏိုင္စရာ ရွိပါတယ္။

ျမမၼာစာေပတြင္ ``ပင့္ရစ္မႏုိင္၊ရကၡဳိင္ေမး'' ``ပင့္ရစ္မသိ၊ရကၡဳိင္ႏွင့္ညွိ'' ဟူေသာ အလကၤာ ဆိုရိုးမ်ား ရွိသည္ကုိ ေထာက္ရႈ၍ ျမန္မာႏွင့္ ရခိုင္စာေပ တူေၾကာင္း သိႏိုင္ပါတယ္။ ေခတ္ကာလ ၾကာသည့္အေလ်ာက္ ကြဲျပား လာခဲ႔ျခင္းသာ ျဖစ္ဟန္တူပါတယ္။

ပင့္ရစ္မသိ ရကၡဳိင္ႏွင့္ညွိ ဟူသည့္ စာဆုိလကၤာ ရွိေန သည္မွာ ဗမာတုိ႔သည္ ပင့္ရစ္သံႏွင့္ ႐ရစ္သံ၊ ရႏွင့္ယ ကုိ လုံးဝ မကြဲျပားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဆိုျပီး ေျပာဆိုၾကတဲ႔ ေကာက္ခ်က္ စကားအမွားေတြလည္း ျမင္ဖူးပါတယ္။ ၾကားနာ ဖတ္မွတ္ရဖူးပါတယ္။ ထိုသို႔ ဆိုသူမ်ားဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက် ေလ့လာထားတာ မဟုတ္ဘဲ ယေန႔ ရန္ကုန္သံုး စကားသံကိုသာ ၾကည့္ျပီး ေကာက္ခ်က္ အမွား ခ်မွတ္ထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ထိုသူတို႔က ေအာက္ပါအတိုင္း သာဓက ထုတ္ျပေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

ဥပမာ- က်ား(Kyarr) ၊ၾကား(Krarr)
ပ်ဳိ(Pyo)၊ျပဳိ
က်(Kya)၊ၾက
က်က္(Kyatt)၊ၾကက္(Kratt)
ပ်ံ(Pyan)၊ျပန္(Pran)
ဟူေသာ စကားလုံးမ်ားကုိ ဗမာတုိ႔က

ပ်ဳိကုိလည္းပ်ဳိ ျပဳိ(Pro)ကုိလည္းပ်ဳိ၊
ပ်ံ(Pyan)ကုိလည္းပ်ံ(Pyan)၊ျပန္(Pran)ကုိ
လည္း ပ်ံ(Pyan)၊ၾကား(Krarr)သည္ကုိလည္း က်ား(Kyarr)၊က်ား(Kyarr)တိရစၧာန္ုကုိလည္း က်ား(Kyarr) စသည္ျဖင့္
အသံထြက္ေရာ သတ္ပုံပါေရာ ေျပာဆုိ ေရးသားေနၾက သည္မွာ ေနရာေဒသ အေလ်ာက္ ေနထိုင္ရာ အုပ္စုမ်ား၏ အယူအဆမ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ရႏွင့္ယ တုိ႔ကုိလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္း မွား ေျပာေလ့ ရွိသည္။
ဥပမာ ရန္ကုန္(Rangon)
ကုိ ယန္ဂုန္(Yangon)၊
ရန္ေအာင္(Ran Aung)ကုိယန္ေအာင္(Yan Aung)
ရကၡဳိင္(Rakhine)ကုိ ယခုိင္(Yakhine)ဟု ရသံ ႏွင့္ ယသံကုိ အတူတူ သေဘာျဖင့္ ေျပာဆုိ ေလ့ ရွိၾကသည္။

ဒီလိုေတြ ဆိုေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ဒီလို ေျပာဆိုသူေတြ အတြက္ အညာေဒသတခြင္ ျပဲျပဲစင္ သြား၍  ေလ့လာ ၾကည့္ၾကပါဦး လို႔ ညႊန္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ရဲ႕ တေနရာမွာ ရွင္းျပထားျပီးတာမို႔လို႔ ဒီမွာ ထပ္မေျပာေတာ့ ပါ။

သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ရကၡဳိင္အကၡရာ
(ရကၡဝဏၰအကၡရာ)သည္ ျဗဟၼီအကၡရာမွ ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲလာျခင္းျဖစ္ျပီး ထုိရကၡဝဏၰအကၡရာကုိ ရခုိင္ ေဝသာလီေခတ္ သီရိစျႏၵားလက္ထက္တြင္ အမတ္ၾကီး ဓမၼေဇယ်မွ တီထြင္ေရးသားတယ္ ဆိုျပီးလာတယ္။

ျမမၼာစာေပ ရခိုင္စာေပ ေလာကတို႔တြင္ ကဗ်ာ၊ လကၤာ၊ ရတု၊ဧျခင္းမ်ားသည္ ေရးသားနည္း စီကံုးစပ္ဆိုပံုသည္ တသားတည္း တပံုစံတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္လွ်င္ လည္း ရခိုင္ ျမန္မာ အတူတူပါဆိုတာကို ရွုျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

ျမမၼာစာေပ၊ျမမၼာအကၡရာကုိ မည္သည့္ေဒသတြင္ မည္သူ တုိ႔က မည္သည့္ရာစုႏွစ္တြင္ စတင္ သုံးစြဲခဲ႔သနည္း။

ဒီေမးခြန္းအတြက္ အေျဖကို ေရွ႕ပိုင္းမွာ အက်ယ္ေျပာထား တာ ပါရွိျပီးျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေမးခြန္းေမးတဲ႔အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ အၾကံဳျပဳလိုတာက
ရခိုင္စာႏွင့္ ျမန္မာစာ မည့္သည့္အခ်ိန္တြင္ စတင္ကြဲျပား ခဲ႔ေလသနည္း ဆိုတဲ႔ လမ္းေၿကာင္းကို ရွာေဖြ စီစစ္သင့္ပါ တယ္။

သုိ႔ျဖစ္၍ ယေန႕ေခတ္ သုံးစြဲေနေသာ အဝုိင္းအကၡရာ ပါ အေစာဆုံး သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားအား မည္သည့္ ရာစုတြင္ ေျပာင္းလဲခဲ႔သနည္း ဟူေသာ အေၾကာင္းကိုလဲ သိရန္ လိုအပ္ပါသည္။

ျမန္မာရာဇဝင္မ်ားေဖၚျပခ်က္အရ " ပု-ပင္္း-အင္း-ေတာင္-ေညာင္ရမ္းေနာင္-ကုန္ေဘာင္ ႏွစ္ေခတ္ တြဲ" ဟူသည္ႏွင့္အညီ ျမန္မာတို႔တြင္
(၁) ပုဂံေခတ္
(၂) ပင္းယေခတ္
(၃) အင္းဝေခတ္
(၄) ေတာင္ငူေခတ္
(၅)ေညာင္ရမ္းေခတ
္(၆) အမရပူရေခတ္
(၇) မႏၲေလးေခတ္ ဟူ၍ ေခတ္ႀကီး ခုနစ္ေခတ္ ရွိခဲ႔ပါတယ္။

ရခိုင္တို႔တြင္" ဒြါ- ေဝ - ဓည- ပဒုတထား-ေက်ာက္ေလွကား ေဝသာ- ေလးၿမိဳ႕လာ- သံုးျဖာေျမာက္ဦးေခတ္" ဟူသည္ႏွင့္ အညီ သမိုင္းမတင္မွီ
(၁) ဒြါရာဝတီေခတ္
(၂) ေဝသာလီေခတ္ဟူ၍ ႏွစ္ေခတ္
သမိုင္းတင္ၿပီးေနာက္
(၃) ပထမဓညဝတီေခတ္
(၄) ဒုတိယဓညဝတီေခတ္
(၅) တတိယဓညဝတီေခတ္
(၆) ေက်ာက္ေလွကားေဝသာလီေခတ္
(၇) ေလးၿမိဳ႕ေခတ္
(၈) ပထမေျမာက္ဦးေခတ္
(၉) ဒုတိယေျမာက္ဥိးေခတ္
(၁၀) တတိယေျမာက္ဦးေခတ္ ဟူ၍ ရွစ္ေခတ္
စုစုေပါင္း (၁၀) ေခတ္ ရွိခဲ႔ေလသည္။

ထိုေခတ္အဆက္ဆက္တို႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံပုဂံကို
"ၾကာ-အိုး-အံ-ပုဂံတည္" ဟူေသာ ရာဇဝင္လကၤာ အရ ပ်ဥ္ျပားမင္းသည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္(၂၁၁) ခုတြင္ စတုတၳပုဂံကို တည္ထားခဲ႔ၿပီး ထိုႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ရခိုင္ၿပည္္၌ ယင္းမတိုင္မွီ(၃၁)ႏွစ္အလို သကၠရာဇ္(၁၈၀)ခုကပင္ ေခတၱသင္မင္းႀကီးသည္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ဦး ပဥၥာၿမိဳ႕ကို တည္ထားခဲ့သည္။

ထိုပဥၥာၿမိဳ႕တည္ ေခတၱသင္မင္းႀကီးေနာက္ သံုး ဆက္ေျမာက္ျဖစ္ေသာ မင္းရင္ျဖဴသည္ သကၠရာဇ္ (၂၀၉) ခုတြင္ ပဥၥေလာဟာရတနာ တို႔ျဖင့္ ဆင္းတုေတာ္ တစ္ဆူကိုသြန္းလုပ္ ပူေဇာ္ခဲ႔ၿပီး ပလႅင္ေတာ္စမၼခဏ္၌ ရကၡဝဏၰအကၡရာေခၚ
ရခိုင္စာေပအကၡရာျဖင့္ ေကာင္းမႈရွင္ စာတမ္း ထိုးထားခဲ႔ပါသည္။

ဥာဏ္ေတာ္မွာယခုအတိုင္းအတာျဖင့္ ၁၄ ့၃လက္မ
ျမင့္ကာ လက္ရွိ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ေခါင္းေလာင္းေက်ာင္း တြင္ ပူေဇာ္ခံလ်ွက္ ရွိေနပါသည္။

မူလစမၼခဏ္စာမွာ

" သကၠရာဇ္---၉ ခု ကဆုန္လဆန္း ၆ ရက္ ၂လာ ၅နာရီေက်ာ္----ေရာက္-----ႀကီးသြန္းအဲ
သည္ ငရၤမၤျဖဴေကာင္းမႈ ပဥၥေလာဟာျဖင့္ ၿပီးျပည့္စံုသည္ ဘုရားျပဳေသာအက်ိဳဝ္အားျဖင့္ ဘုရားမခ်ြတ္ျဖစ္ေစေသာဝ္္ ဟူ၍ျဖစ္ပါသည္။

ျဖည့္စြက္အဓိပၸါယ္ေဖၚယူရလ်ွင္
"သကၠရာဇ္ ၂၀၉ ခုကဆုန္လဆန္း ၆ ရက္ တနလၤာေန႔ ၅ နာရီေက်ာ္အခိ်န္ေရာက္ ဘုရားႀကီးသြန္းအပ္သည္ ပဥၥေလာဟာျဖင့္ၿပီးျပည့္
စံုသည္ ဘုရားျပဳလုပ္ရေသာအက်ိဳးအားျဖင့္ ဘုရားမခ်ြတ္ ျဖစ္ေစေသာ္ဝ္" ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

ဤကား ယေန႔ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ရခိုင္စာေပ တူ သည္ ဟူေသာ ရခိုင္ေဒသ၌ ေတြ႔ရေသာ အေထာက္အထား မ်ားစြာအနက္မွ တစ္္ခုျဖစ္ သည္။

ရခိိုင္ပဥၥာၿမိဳ႕ (၁၂) ဆက္ေျမာက္ဘုရင္ မင္းဘီလူး ကို ဝေရာင္းငွက္ေခၚ အမတ္အသခၤယာ ပုန္စား ေသာေၾကာင့္ အိမ္ေရွ့မင္းသား မင္ရဲဘယသည္ မိဖုရားေစာေပါက္ညို (ေပါက္ညိဳျမ)ႏွင့္ အမတ္ပညာ ရွိ အေျခြအရံပရိသတ္ကို အတူေခၚလ်ွက္ သကၠရာဇ္ (၃၄၆) (ေအဒီ ၉၈၄)တြင္ ဘူးရြက္ မညိွဳးလမ္းမွ ပုဂံျပည္သို႔ေရွာင္တိမ္းကာ အေနာ္ရ
ထာမင္းေစာထံ ခိုလံႈ ခစားခဲ႔ပါ၏။ (သကၠရာဇ္ ကြဲခ်က္ရွိ) အျခားတစ္ဖက္တြင္ကား ရခိုင္အိမ္ေရွ့ မင္းသား မင္းရဲဘယ ႏွင့္အတူ လိုက္ပါလာ ၾကေသာ အမတ္ပညာရွိမ်ားသည္ လက်ာ္မင္းနံ ေရႊဂူသာတိို႔ကဲ႔သို႔ မင္းသားမင္းသမီးငယ္မ်ား
ႏွင့္ သားငယ္သမီးငယ္မ်ာကို မိမိတို႔ ရခိုင္စာေပကို သင္ၾကားၿမဲ သင္ၾကား လ်ွက္ရွိေနၾက၏။ ထို အမတ္
ပညာရွိမ်ားသည္ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ
ေၾကာင့္ ပိဋကတ္သံုးပံုကို က်ြမး္က်င္စြာတတ္ ေျမာက္ၾကသူမ်ား ျဖစ္၏ ဟု ေဖာ္ျပထားသည္
ထို အေၾကာင္းကို ေထာက္ေသာ္ ျမန္မာတို႔အၾကား ပုဂံမတိုင္မီေခတ္ ကြင္းဆက္ျပတ္ ေပ်ာက္ကြယ္ လ်က္ ရွိေသာ ႏွစ္ ေပါင္း AD-9-11 ကာလ အတြင္း သမိုင္း အေထာက္ အထားမ်ားကို မ်ားမ်ား ေျပာလာႏိုင္ခ်ိန္ မွ ေသေသခ်ာခ်ာ ျဖစ္ရေပမည္ ဤကာလမ်ား ၾကား မည္သို႔ျဖစ္ခဲ႔ေလသနည္း

ိထိုကာလမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသမိုင္း စာေပ သမိုင္းတို႔၏ ၾကီးစြာေသာ အေျပာင္းအလဲပင္ျဖစ္သည္

-----
က်မ္းကိုး
(၁) သမႏၲစကၡဳဒီပနီ(မံံုေရြးေဇတဝနဆရာေတာ္ႀကီး)
(၂) ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္က်မ္း (အရွင္စႏၵမာလာလကၤာရ)
(၃) ျမေစတီေက်ာက္စာ(လွသမိန္)
(၄) ပုဂံေခတ္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း(ေဒါက္တာသန္းထြန္း)
(၅) တေန႔တလံ ပုဂံဘယ္ေျပးမလဲ(ေဒါက္တာသန္းထြန္း)
(၆) ေက်ာင္းသံုးျမန္မာရာဇဝင္ (ဦးဘသန္း)
(၇) မင္းရင္ျဖဴေကာင္းမႈ စမၼခဏ္စာ
(၈) သာသနာလကၤာရစာတမ္း(မဟာဓမၼသႀကၤန္)
(၉) ေအဒီ (၆)ရာစု မတုိင္မီ ရခုိင္ျပည္သုံးအကၡရာ မ်ား(သုေတသနပညာသ်ွင္ပါေမာကၡ ဦးစံသာေအာင္)
(၁၀) ရခုိင္စာေပခရီး(သုေတသီ အရွင္စကၠိႏၵ)
(၁၁) ရကၡဳိင္သမုိင္းအလင္းျပက်မ္း(ဆရာၾကီး ဦးေရႊဇံ)
(၁၂)ရခိုင္စာေပမွ ျမန္မာစာေပအျဖစ္ျဖင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အႏွံ႔ေရာက္ရွိသြားရပံု သမိုင္း အက်ဥ္း


ျမန္မာစာနဲ႔ ရခိုင္စာ ဘာေၾကာင့္ ဆင္တူ ေနရတာလဲ
************************************

ျမန္မာစာဟာ ရခိုင္စာကေနလာတယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆ တစ္ရပ္ကို ဟုတ္ မဟုတ္ စီစစ္ၾကည့္သင့္တယ္။

ျမန္မာစာကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ တီထြင္ခဲ႔တာလဲ။

ဒီေမးခြန္းကို ေျဖၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရတဲ႔  ခိုင္မာတဲ႔ ေက်ာက္ထက္တင္ စာေပအရ ျမန္မာစာကို အေစာဆံုးေတြ႕ရခ်ိန္မွာ မွတ္တမ္း အားျဖင့္ (AD 2-4) မွာ စတင္ျပီး သဒၵါနည္းက်က် သံုးစြဲေနခဲ႔ျပီဆိုတာ ေတြ႔ရတယ္ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္က သဒၵါ ေပၚမေပၚ မသိရေသးပါ။ ဘယ္သူ ဘယ္ပညာရွိက တီထြင္ခဲ႔တယ္ဆိုတာလည္း မသိ ရေသးပါဘူး။

ရခိုင္စာကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ တီထြင္ခဲ႔တာလဲ။

ဒီေမးခြန္းအတြက္ အေျဖက ရခိုင္စာေပကို AD-6 မွာ အမတ္ၾကီးဓမၼေဇယ်က စတင္တီထြင္ခဲ႔တယ္လို႔ ရခိုင္ ေရွးေဟာင္းက်မ္းေတြမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားတာ ေတြ႕ရပါ
တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ေခတ္ျပိဳင္မွတ္တမ္းမ်ိဳးေတာ့ မေတြ႕ ရဖူးေသးပါ။ လတ္တေလာ ယာယီအားျဖင့္ ရခိုင္ရာဇဝင္ က်မ္းေတြက ထြက္တာကိုပဲ ရည္ညႊန္းေျပာရတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ မွန္တယ္ မွားတယ္ မျငင္းခံုလိုပါ။

အထက္ပါ အေျဖႏွစ္ခုအရ ျမန္မာစာေပၚေပါက္ခ်ိန္ဟာ ရခိုင္စာထက္ ေပၚလာခ်ိန္ ႏွစ္ေပါင္း ေလးရာ-ငါးရာ ေလာက္ ေစာေနတယ္လို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီေတာ့ ျမန္မာစာဟာ ရခိုင္စာကေနလာတယ္ ဆိုတဲ႔ ယူဆခ်က္ဟာ အေသအခ်ာ စီစစ္ေလ့လာထားတာ မဟုတ္ဘဲ အထင္အျမင္မွ်နဲ႔ မွားယြင္းစြာ ေကာက္ခ်ခ်မိ ထားတဲ႔ အယူအဆတစ္ရပ္သာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွင္း လင္းေစပါတယ္။

အကၡရာေတြ စာေတြ ဘာေၾကာင့္ ဆင္တူေနရတာလဲ ဆိုတဲ႔ မူလ ေခါင္းစဥ္ကို အေျဖ ရွာ ထုတ္ေဖာ္သင့္လွ ပါ တယ္။

ဒါေၾကာင့္ သတိထားမိသေလာက္ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ အေပၚ သံုးသပ္ ေျပာရရင္ ေရွးက ရခိုင္ေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျမမၼာလို႔လဲ ေခၚတယ္ ဆိုတာ ေရွ႕ကေရးထားတဲ႔ ရခိုင္နဲ႔ ျမန္မာအတူတူပါဆိုတဲ႔ စာမွာ ေက်ာက္စာအေထာက္ အထား က်မ္းအေထာက္အထားေတြနဲ႔ တင္ျပထားခဲ႔ ျပီးပါျပီ။

အခု ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာစာက ေစာေန တယ္ ဆိုတာလည္း သိရပါျပီ ျမန္မာစာနဲ႔ ရခိုင္စာ ဆင္တူ ရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းကို ေဖာ္ထုတ္ ၾကည့္တဲ႔ အခါ ေတြ႕ရ တာက

၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ၾကတယ္
၂။ ရခိုင္ ျမန္မာႏွွစ္မ်ိဳးလံုးဟာ ပ်ဴျမန္မာေတြ ျဖစ္တယ္
၃။ က်မ္းေဟာင္းေတြအရ ရခိုင္ကို ျမန္မာၾကီး ျမန္မာကို ပ်ဴ လို႔ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္ထားတာကို ရခိုင္ ျမန္မာ ႏွစ္ဖက္စလံုးက က်မ္းေတြမွာ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။

အဓိကက်တဲ႔ အခ်က္တစ္ခုက လူေတြဟာ စာေပ မေပၚ ထြန္းမီက ဆက္သြယ္ေျပာဆိုၾကတာ စကားနဲ႔ ကိုယ္ အမူအရာနဲ႔ သေကၤတျပသံုးစြဲၾကတယ္ ေနာက္ေတာ့ စာေပ အျဖစ္ တီထြင္ သံုးစြဲလာၾကပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘာလုပ္ခဲ႔ၾကမလဲ

၁။ ကိုယ္ပိုင္ စြန္ဦးတီထြင္ခဲ႔တာလား
၂။ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ခဲ႔တာလား

ဆိုတဲ႔ ဒီႏွစ္ခ်က္ကို စီစစ္ဖို႔ လိုပါတယ္

တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ႔အခါ ရခိုင္ ျမန္မာ အကၡရာ ေတြရဲ႕ ဘံုစာေပဟာ ျဗဟၼီစာဆိုတာ ေတြ႕သိထားၾက ျပီးပါျပီ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျပည္တြင္း ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ဗုဒၶေခတ္ BC-6  အေသာက ေခတ္ BC-3 ရာစုေတြနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္အကၡရာေတြ သံုးစြဲခဲ႔ၾကတယ္ ဆို တာလဲ သိေနရျပီ ျဖစ္ပါတယ္

ျမန္မာျပည္တြင္းေန တိုင္းရင္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ အေျခခံအကၡရာေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ႔ အခါမွာ အကၡရာ လံုးေရ မတူတာပဲ ကြဲျပားပါတယ္ မူလ ပင္မ အကၡရာေတြက အတူတူပဲဆိုတာကို ေတြ႕ပါတယ္

အကၡရာ စာေပဆိုတာ ဘယ္ကလာတာလဲ ဆိုရင္ စကားကေန လာပါတယ္ စကားသံေတြကို သေကၤတျပဳ သံုးစြဲရာက အကၡရာဆိုတာ ေပၚလာပါတယ္ ဒါကို အကၡရာ တီထြင္ဖန္တီးတယ္လို႔ ေခၚၾကတယ္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား အေတာ္ မ်ားမ်ား ဖန္တီးတီထြင္ ထားခဲ႔ၾကတဲ႔ စာေတြဟာ ဘံုစာေပ ျဗဟၼဟီအကၡရာကေန ဆင့္ပြား ခြဲထြက္လာတာ ျဖစ္တယ္

ဒီေတာ့ မူလစာေပရဲ႕ ပံုစံကြဲ အေနနဲ႔သာ ရပ္တည္ၾကတယ္ လံုးဝ ခြဲထြက္သြားတဲ႔ ပံုစံ အသစ္တစ္ခု အျဖစ္ ေပၚထြက္ လာတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ အကၡရာ ေျပာင္းလဲလာပံု အဆင့္ဆင့္ကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေတြ႕ၾကပါမယ္

မူလစာေပကေန အကၡရာ ဖန္တီးတီထြင္ခ်ိန္မွာ မိမိတို႔ ေျပာဆိုသံုးစြဲတဲ႔ စကားသံနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ အမွတ္အသား ျပဳတယ္ဆိုတဲ႔ အကၡရာတီထြင္ခ်ိန္ ကြာဟမွုဟာ အေရးပါတဲ႔ စာေပအေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစတယ္ အခ်က္ကို ေတြသိခဲ႔ ရပါတယ္

ေနာက္က်ရင္ ေနာက္က်တဲ႔ အေလ်ာက္ ဘန္းစကားေတြ ေပၚလာတယ္ ေဒသိယ်စကားေတြ ေပၚလာတယ္ ဒါေတြကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ဖို႔ အကၡရာဟာ မူလရွိရင္းစြဲမွာ ပါခ်င္မွ ပါပါလိမ့္မယ္ မပါတာေတြ အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္
ျပည္တြင္းက တိုင္းရင္းသား စာေပတီထြင္ သူတို႔ရဲ႕ ေခတ္ ကာလအေလ်ာက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ေစမယ့္ စာကို တီထြင္ရတယ္ ဆိုတာကို သတိထား ၾကရပါလိမ့္မယ္

ဒီလို တီထြင္ခဲ႔ၾကတာနဲ႔ အေလ်ာက္ အကၡရာ ေတြဟာ တီထြင္ခဲ႔ခ်ိန္ ေနာက္က်တဲ႔ အေလ်ာက္ ပိုမ်ားလာၾကတယ္ ဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္ ေတြ႕ခဲ႔ပါတယ္ ဒီဟာက ကြ်န္ေတာ္ ေတြ႕ျမင္ရတဲ႔ အခ်က္ကို တင္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္ ကြ်န္ေတာ္ က Phd  ဘြဲ႕ရတစ္ေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး ဒါေၾကာင့္   ဆရာၾကီးေတြေျပာတာ မဟုတ္လို႔ အရာမထင္ေလာက္
တဲ႔ စကားျဖစ္မယ္ဆိုတာ သိျပီးသား ၾကိဳတင္ေမွ်ာ္လင့္ လက္ခံ ထားျပီးသားပါပဲ။

ဒီသေဘာကို တိုက္ဆိုင္လို႔ သခင္ကိုယ္ ေတာ္မွိုင္းရဲ႕ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို ေျပာျပပါမယ္ ဘာလဲဆိုရင္ ေရွးေက်ာက္  တစ္ခ်ပ္ကို ၾကည့္ျပီး ဒိုးဒိုးေဒါက္ေဒါက္ လက္တန္း ဖတ္ျပ သြားျပီး အဲဒါ ေရွးေဟာင္းျမန္မာစာကြ မသိၾကရင္ မွတ္ ထားလို႔ ေျပာပါတယ္ ဒါကို ထိုေခတ္က သမိုင္းပညာရွင္ ေလာကက ဆရာၾကီးဆိုသူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား အမ်ားစု ေပါ့ေလ လက္မခံၾကပါဘူး ျမန္မာစာမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုၾကျပီး အဘိုးမွိုင္းရဲ႕စကားကို အေလးဂရုမျပဳခဲ႔ၾကသလို မွတ္တမ္း ဝင္သင့္တဲ႔ မိန္႔ဆိုခ်က္တစ္ခုကို ေလထဲေပ်ာက္ျပယ္ ေစခဲ႔ ၾကဖူးပါတယ္

ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၾကာတဲ႔ အခါမွာ သမိုင္းပညာရွင္တစ္ဦးက ဒီေက်ာက္စာက စာေတြ က ေရွးေဟာင္းျမန္မာစာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျပန္လည္ ေဖာ္ ထုတ္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္ ဒီအခါမွာေတာ့ ဘယ္သူကမွ မျငင္းႏိုင္ ေတာ့သလို ျငင္းလဲ မျငင္းရဲရွာၾကပါဘူး ဟုတ္တယ္ ဆိုျပီး ေထာက္ခံခဲ႔ၾကတယ္

အဘိုးမွိုင္းလဲ မရွိေတာ့ျပီ အဘိုးမွိုင္းဟာ စာေပပညာ ႏွံ႔စပ္ လြန္းလို႔ အဲဒီေခတ္က ဦးႏုတို႔လို လူေတြကို မိန္ခြန္းေျပာ ရာမွာ သတင္းစာမွာ ေခြးလို႔ ေျပာတာေတာင္ စိတ္မဆိုးရဲ ခ်စ္ေၾကာက္ရိုေသရတဲ႔ အင္မတန္ ၾသဇာၾကီးသူေတြရဲ႕ စကား ျဖစ္တာေတာင္မွ သူ႔နယ္ပယ္မဟုတ္ရင္ အဲဒီ နယ္ပယ္က လူေတြရဲ႕စကားမဟုတ္ရင္ ေလထဲ ေပ်ာက္ရ ရွာတယ္ ပယ္ခ်ခံရရွာပါတယ္ သမိုင္းပညာရွင္ လုစ္ မဟုတ္ တာေတြ ေပါက္တတ္ကရ ေျပာတာကိုေတာ့ လက္ခံ ယံုၾကည္ခဲ႔ၾကပါတယ္ ဒါက ေရႊရွိမွ ဘုရားထင္တတ္တဲ႔ လူ႔ေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝ ပါပဲ

ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ကေတာ့ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္တဲ႔ ဘာသာရပ္ ပါပဲ သို႔ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္ အားနည္း ေနပါေသးတယ္
သူ႔လို ေျပာခ်င္သလား သူ႔လိုျဖစ္ေအာင္ အရင္လုပ္တဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ ငါးတန္းအရြယ္က စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲ ဖတ္ခဲ႔ရ ဖူးတယ္ စာအုပ္နာမည္ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး ဒီ စကား အတိုင္းပဲ ကြ်န္ေတာ္ အားျပည့္ေအာင္ ျဖည့္ဖို႔ လိုပါေသး တယ္ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ Phd သမားေတြရဲ႕ တလြဲ စကားကို ကြ်န္ေတာ္မွန္တဲ႔ စကား ျဖစ္ေၾကာင္း ဘယ္ ေလာက္ သက္ေသျပျပ အင္မတန္ ခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္တဲ႔သူ အခ်ိဳ႕က လြဲရင္ လက္ခံဖို႔ မလြယ္ဘူးဆိုတာ သိပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကြ်န္ေတာ္ ေမ်ွာ္လင့္ထားခဲ႔ျပီးျဖစ္တဲ႔ အေျခအေနလို႔ ေျပာတာပါပဲ ကိုယ့္ေရွ႕က ဆရာ့ဆရာၾကီး ေတြေသာ္မွ ဒီသေဘာကို မလြန္ႏိုင္ခဲ႔ၾကတာ အမ်ားအျပား ပဲ မဟုတ္လား ကြ်န္ေတာ္လည္း အေျခအေနကို နားလည္ ထားတတ္ဖို႔ လိုအပ္တာပဲေပါ့

ျပန္ဆက္ၾကရေအာင္ ျမန္မာစာနဲ႔ ရခိုင္စာ ဘာေၾကာင့္ ဆင္တူတာလဲ ဆိုရင္ မူလ မွီျငမ္းတဲ႔ ေဝါဟာရတူလို႔ ပင္မ စကားသံတူလို႔ တူေနၾကတာပါပဲ Main Source တူေန မွေတာ့ သီးျခားကြဲျပားစရာ အေၾကာင္းရယ္လို႔ ထူးထူးျခားျခား မရွိပါဘူး

ကြ်န္ေတာ္တို႔ သတိထားသင့္တဲ႔အခ်က္က အဆိုအမိန္႔ တစ္ရပ္ဟာ ဘယ္သူေျပာခဲ႔တာလဲ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေျပာခဲ႔သလဲ ဘယ္လိုေနာက္ခံရွိလဲ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ေတြ အေပၚ ေသေသခ်ာခ်ာ စီစစ္ ျပီးမွ ဟုတ္ မဟုတ္ ဆိုတာကို လက္ခံဖို႔ရာ ဆံုးျဖတ္သင့္ပါတယ္ ဓမၼေလာက စကားအရ ေျပာရင္ ကာလာမသုတ္ရဲ႕ သြန္သင္ခ်က္က အလြန္ တန္ဖိုးၾကီးပါတယ္ လို႔ ေျပာရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္