ဗုဒၶဘာသာ

ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ပက္သက္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ရတဲ႔ ေရွး အက်ဆံုး ေက်ာက္စာကို ေမာ္ဇာဆိုတဲ႔ ေရွးျပည္ျမိဳ႕မွာ ေတြ႕တယ္ ဘာေၾကာင့္ သထံုဘက္မွာ မေတြ႕ရတာလဲ ေမးစရာ ရွိတယ္။ ေမာင္ကန္ေရႊျပားစာ ေတြ႕တယ္။ ေဘာေဘာၾကီးဘုရားအနားမွာ ေက်ာက္စာအပဲ႔ ႏွစ္ခုရ တယ္။ ေမာ္ဇာမွာ အုတ္ေစတီငယ္ကို ဖံုးထားတဲ႔ ကုန္းေပၚ မွာ ေက်ာက္စာ တစ္ေၾကာင္းေတြ႕တယ္။ ေမာင္ကန္ေရႊျပားစာပါ အဘိဓမၼာထဲက ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ ၁၉ ပုိဒ္ ေနာက္ဆံုး အပိုဒ္က ၾတိရတၷဘုရား ရွိခိုးစာ ျဖစ္တယ္။ 

ေရႊျပားစာမွာ အသံုးျပဳတဲ႔ ဘာသာစကားက ပါဠိဘာသာ ျဖစ္ေပမယ့္ လက္ေရးက ေတာင္အိႏၵမွာ ေရွးေရွးကပဲ သံုးခဲ႔တဲ႔ နရ-ေတေလဂု အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ေထာက္ထားျပီး ေထရဝါဒဟာ ပုဂံမတိုင္မီ ကာလမ်ားစြာ ကတည္းက ေရာက္ေနတယ္ ဆိုရတယ္။

ဂ်ာဗားမွာဆိုရင္ ျဂီဝိဇယမွာ မဟာယာနဗုဒၶကို ကိုးကြယ္တဲ႔ မင္းဆက္ အုပ္စိုးဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲခ်ိန္မွာ ျဗဟၼဏ အယူဝါဒကလည္း ပိန္မသာလိမ္မသာပါပဲ။ စပၸါ ကေမ႓ာဇ တို႔မွာ အစဥ္အဆက္ ကိုးကြယ္သူမ်ားက  ျဗဟၼာဏဝါဒ။

အမွန္က ေရွးေဟာင္းမြန္ေက်ာက္စာေတြမွာ ဟိႏၵဴဓေလ့ ဟိႏၵဴယံုၾကည္မွုေတြ ေရာျပြမ္းေနတာကို ေတြ႔ေနရတယ္။
သကၠတကို ေဝါဟာရ အသံုးမ်ားတယ္။ (ဥပမာ သြာရ္ ဓရ္မ ဆိုတာေတြရွိတယ္) ရွင္ဘုရင္ေတြရဲ႕ဘြဲ႕ေတြကို ၾကည့္ရင္
ျဗဟၼာမနာမည္နဲ႔တြဲျပီး သကၠတ ဗုဒၶအယူဝါဒ နာမည္ေတြ ပါဝင္ေနတာကို သတိထားမိၾကပါလိမ့္မယ္။

အထူးသျဖင့္ ေရွးမြန္မွတ္တမ္းေတြမွာ သကၠတက ဆင္းသက္လာတဲ႔ ေဝါဟာရေတြ ေတြ႕မယ္။ ျဗဟၼာဏ ဆိုတဲ႔ ေဝါဟာရကို ထပ္တလဲလဲ ေတြ႕မယ္။ နတ္ပူေဇာ္ ပသရင္ ျဗာဟၼာဏ သေဘာထားနဲ႔ အေလ့အက်င့္ ပါလာတာကို ေတြ႕မယ္။ မၾကာခဏ ပူေဇာ္ေလ့ရွိတဲ႔ နတ္မင္းက နာရာယဏဝိဗဏု လို႔ ေဖာ္ထုတ္လို႔ ရတဲ႔ နတ္မင္းၾကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။

ပုဂံသရပါတခါးအနားမွာ ေတြ႕ရတဲ႔ တလိုင္းေက်ာက္စာ အမွတ္ ၉ မွာ ဒီလိုေတြ႕တယ္။

ျဗာဟၼာဏ နကၡတ္ေဗဒဆရာေတြက ေရသယ္ျပီး…
ေဘးတိုင္ၾကီးေတြကို ေဆးေၾကာတယ္။ (ယ) တိုင္ (အတ) တိုင္… ဆိုတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုစု တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ ေနရာမွာ တင့္တယ္ေအာင္ အလွဆင္တဲ႔ အေနနဲ႔ ငွက္ေပ်ာ ပင္ စိုက္တယ္ အပင္ငယ္ေတြျဖစ္တယ္။ ၾကံပင္ စိုက္တယ္။ ေရအိုးေတြလည္း ခ်ထားတယ္။ ေရႊအိုး ေငြအိုးေတြကို သံုးပါတယ္။ ခရုသင္းမွာလည္း ေရထည့္ထားတယ္။ စပါးကို အခြံခြ်တ္ျပီး ဖြတ္ျပီး ျပာျပီး စင္ၾကယ္ေအာင္ လုပ္ထား တယ္။ ဒုမၺာ(ေနဇာ)ျမက္ကို ခင္းတယ္။ ဖ်ာခင္းတယ္။ စင္ သီးျခားနဲ႔ ပူေဇာ္ပသရတယ္။ ဖေယာင္းတိုင္ေတြလည္း ထြန္းညွိရတယ္။ အခုလို အစီအစဥ္ကို က်က်နန ခင္းက်င္း ျပီးေတာ့ နာရာယဏကို ပင့္ပါတယ္။ အခါေပး ျဗာဟၼာဏ ေတြက နာရာယဏကို ပူေဇာ္ၾကပါတယ္။

ဒီမွာ သတိျပဳစရာက ျဗာဟၼာဏတို႔ ပူေဇာ္ပြဲမွာပါျမဲျဖစ္တဲ႔ ငွက္ေပ်ာနဲ႔ ေနဇာျမက္ကို အသံုးျပဳတာ ေတြ႕ရတယ္။