အိမ္မြန္

ဗုဒၶဘာသာသုံး သီရိဝစၦ အိမ္မြန္သေကၤတ
         ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမွု ျကီး Buddhist Civilization တြင္ ဗိသုကာနွင့္ ပန္း၁၀မ်ိ ဳးတို့၌ အသုံးျပုေသာ အေရးပါထင္ရွားသည့္ သေကၤတ အခ်ိ ဳ႔ ရွိပါသည္ ။ယင္းတို့အနက္ စျကၤာနွင့္သီရိဝစၦသေကၤတ၂ခုသည္အေရးျကီးျပီးအသုံးမ်ားေသာ သေကၤတ၂ခုျဖစ္ျကပါသည္။
                    မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းသည္စျကၤာကိုပို၍အသုံးျပုျကဟန္ရွိျပီးေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းသည္ သီရိဝစၦအိမ္မြန္သေကၤတကို ပိုမို၍ အသုံးျပုျကဟန္ရိွသည္။
                    ပါဠိဘာသာသီရိဝစၦ၏ အဓိပၸါယ္မွ ာ ျမန္မာလို မြန္ျမတ္ေသာအေဆာက္အဦဝါမြန္ျမတ္ေသာ အိမ္ ဟုျဖစ္ပါသည္း။
                     ဗုဒၶေဟာျကားခ့ဲေသာလကၡဏသုတ္ေတာ္တြင္  ဘုရားရွင္ ၏လကၡဏာေတာ္ျကီးငယ္အသြယ္သြယ္ တိ့ု႔အေျကာင္းေဖာ္ျပရာ၌ သီရိဝစၦ အေျကာင္းပါရွိသည္။ ဘုရားရွင္ေျခေတာ္ရာ ပါစက္လကၡဏာ ၁၀၈ကြက္တြင္သီရိဝစၦ သေကၤတအမွတ္လကၡဏာ ပါရွိေျကာင္းေဟာျကားခ့ဲသည္။
                         ေထရဝါဒဂိုဏ္းဗုဒၶဘာသာဝင္တို့သည္ ဘုရားပလႅင္တံကဲ တရားေဟာပလႅင္တံကဲ ဘုရင့္ပလႅင္တံကဲ မ်ားတြင္၎ တံခါး မ်ား ူျပ ူတင္းေပါက္မ်ား ဘုရားေက်ာင္းဝင္းအဝင္တံခါးမ်ားတြင္၎ ျမတ္စြာဘုရားေျခေတာ္ရာ ၁၀၈ကြက္ စက္လကၡဏာပါ သီရိဝစၧအိမ္မြန္ပံုကို အမြန္အျမတ္ ျပုလုပ္ပူေဇာ္ လာခ့ျဲကသည္မွာ ေရွးဘီစီေခတ္မွ ယေန့ေခတ္တိုင္ေအာင္ျဖစ္သည္။
                ေရွးအိနိၵယသားေရွးဘဂၤလားသားတို့သည္ သေရေခတၱရာေခတ္နွင့္ပုဂံေခတ္နိုင္ငံနွင့္လူမ်ိ ဳးကို ဗရမၼာ ဗမာ ဟု သိရွိေခၚဆိုခ့ဲျကသက့ဲသို့ ေရွးတရုတ္တို့ကလည္း ျဗရမၼာဟု၎ ပ် ဴ ဟု၎ ျမန္မာဟု၎ သိရွိေခၚဆိုခံရေသာပုဂံဗရမၼာ တို့သည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာ နွင့္ သီရိဝစၧ ယဥ္ေက်းမွ ုဓေလ့ တိုကို သူတို့၏ဘိုးေဘး သေရေခတၱရာ ဗရမၼာတို့ထံကအေမြခံရရွိခ့ဲျက ေျကာင္းေခတ္ျပိုင္အေထာက္အထားမ်ားအရထင္ရွားေပၚေပါက္ေနပါသည္။    ေခတ္ျပိုင္အေထာက္အထားမ်ားအရ  သေရေခတၱရာဗရမၼာနိုင္ငံသည္ ဘီစီ၆ ရာစုနွင့္ ဘီစီ၃ရာစု ဗုဒၶ အေသာကေခတ္နွင့္ ေခတ္ျပိုင္ ထြန္းကား တည္ရွိခဲ႔ျပီး ပုဂံနိုင္ငံသည္ေအဒီ ၂၂၅ ခုနစ္တြင္ ထြန္းကားေနျပီျဖစ္ေျကာင္း တရုတ္မွတ္တမ္းအရေပၚေပါက္လ်က္ရွိပါသည္။ ဒြါရာဝတီနယ္မွရာမည မြန္နိုင္ငံသည္ ေအဒီ၈ရာစုတြင္ မွစတင္ထြန္းကားေျကာင္း ထိုင္းနိုင္ငံေရွးသုဌာနမွ ျပင္သစ္ဆရာျကီးေစးဒီးက ေတြ႔ရွိရေသာမြန္အေထာက္အထားမ်ားအရ ကမၻာသိေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုခ့ဲသည္။ ေအဒီ၂၂၅ ပုဂံဗရမၼာတို့သည္ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာကို  မေပါ ၚေပါက္ေသးေသာ ဒြါရဝတိနယ္ မြန္နိုင္ငံမွရရွိစရာမရွိပဲ သူတို႔ ဘိုးဘြား သေရေခတၱရာ ဗရမၼာတို့ထံက အေမြခံရရွိေျကာင္းေခတ္ျပိုင္အေထာက္အထားမ်ား အထင္အရွား ရွိေနပါသည္။  က်ြန္ေတာ္၏ ေရွ့ ပိုင္းpost မ်ားတြင္ ယင္းအေထာက္အထားအခ်ိဳ႔ကို တင္ျပခ့ဲျပီးျဖစ္ပါသည္။ ေအဒီ၁၁ရာစု  သထုံမြန္ထံမွ ပုဂံမင္းအေနာ္ရထာ သည္ ေထရဝါဒ ပိဋကတ္၃ပုံရရွိသည္ဟူသည္မွာလည္းသမိုင္းမွန္မဟုတ္ပဲ ဦးကုလားအပါအဝင္ ရာဇဝင္ဆရာတို့ေျပာေသာ အမွားသမိုင္း ပုံျပင္ မ်ားသာျဖစ္ေျကာင္းယသ္းပုံျပင္မ်ားကို သမိုင္းပညာရွင္မ်ားလက္မခံေျကာင္း အေနာ္ရထာမင္းမေမြးခင္ အနွစ္တရာေက်ာ္ ကတည္းက ပုဂံမင္းေစာရဟန္းသည္ ပုဂံေဒသ တုရင္ေတာင္ထက္တြင္ ေထရဝါဒ သိမ္ျကီးတဆူတည္ခ့ဲသည့္ေက်ာက္စာအေထာက္အထားရွိေျကာင္း ပုဂံနိုင္ငံသည္ အေနာ္ရထာမေမြး ခင္ကတည္းကေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာနိုင္ငံျဖစ္ေျကာင္း ပုဂံေဒသတြင္ အေနာ္ရထာမတိုင္ခင္ တည္ခ့ဲသည့္  သေရေခတၱရာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာလက္ရာ ဗရမၼာ ဘုရားေခၚပ် ဴ ဘုရား ၂၀ေက်ာ္ တည္ရွိေနေျကာင္း ေရွ႔ပိုင္းPostမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
           ဒြါရာဝတီနယ္မြန္နိုင္ငံ တြင္ ေထရဝါဒ ထြန္းကားေျကာင္းပိတကဋ္၃ပုံရွိေျကာင္းအေထာက္အထားမေတြ့ရေသးပါ။ ထိုနည္းတူစြာပင္ အေနာ္ရထာ မတိုင္ခင္မွအေနာ္ရထာမင္း လက္ထက္အထိ သထုံတြင္ ေထရဝါဒပိတကဋ္၃ပုံရွိေျကာင္းအေထာက္အထားမေတြ႔ရေသးပါ။သထုံတြင္ေတြ႔ရသည့္   အေနာ္ရထာမင္းင့္ထက္အနည္းငယ္ေစာသည္ဟု ဆရာျကီးလုစ္အဆိုျပုထားေသာျတာပ္ေက်ာက္စာနွင့္ ပဏိၭတ္ေက်ာက္စာ၂ခ်ပ္အနက္တခ်ပ္သည္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာေက်ာက္စာျဖစ္ေျကာင္း ဆရာျကီးေဒါက္တာထင္ေအာင္၏ကမၻာသိသုေတသနစာတမ္း ၁၉၆၈ခုနွစ္ အေမရိကန္နိုင္ငံကိုလမ္ဘီယာ တကၠသိုလ္ အေရွ့တိုင္းသမိုင္းပညာ ညီလာခံတြင္ ဖတ္ျကားခ့ဲေသာ စာတမ္းတြင္  ေဖာ္ထုတ္တင္ျပထားပါသည္။ခုနွစ္သကၠရာဇ္နွင့္ေရးထိုးသူအလွ ူ ူရွင္အမည္မပါေသာ ယင္းမြန္ေက်ာက္စာ၂ခ်ပ္ကို မႏူဟာမင္းေရးထိုးသည္ဟု ဆရာျကီးလုစ္ ကအေထာက္အထားမခိုင္လုံပဲ ထင္ျမင္ယူဆေျပာဆိုေရးသားခ့ဲျပီး  ဦးလူေဖဝင္း ဦးခ်စ္သိန္း ဦးနိုင္ပန္းလွ အစရွိေသာမြန္ဆရာတို့ကလည္း ဆရာလုစ္ေျပာသည့္အတိုင္းလက္ခံယူဆေရးသားျကျခင္းမွာ မနူဟာကို မဟာယာန ေက်ာက္စာျကီးေရးထိုးခ့ဲေသာမဟာယန ဂိုဏ္းဝင္မင္းဟု လက္ခံ ေျပာဆိုရာ က်ေနပါသည္ ။ထိုဆရာတို့အေနနွင့္ အေနာ္ရထာမင္းထက္နွစ္အနည္းငယ္ေစာစြာ သထုံမင္း။င္မနူဟာေရးထိုးသည္ဟု သထံုမဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ေက်ာက္စာျကီး အေျကာင္း ေျပာဆိုေနျကျခင္းမွာ  မနူဟာမင္းနွင့္ သထုံျမို့သည္ ေထရဝါဒျမို့မဟုတ္ပဲ မဟာယာနျမို့ ဟု အဓိပၸါယ္ထြက္ေနေစပါသည္။
                ေအဒီ ၇ ရာစုမွ ၁၀ရာစု    ဒြါရာဝတီနယ္ ေရွးျမို့ေဟာင္းမ်ားတြင္္လည္း  ေထရဝါဒပိတကဋ္၃ပုံအေထာက္အထားနွင့္ သီရိဝစၦအေထာက္အထားမ်ားကိုေတြ႔ျမင္ရျခင္းမရွိေသးပဲ ဟင္ဒူနွင့္ မဟာယာန ကိုးကြယ္မွ ု တနၱရယာန အရည္းျကီးဂိုဏ္ၚး ကိုးကြယ္မွု ုျပုချဲျကေသာ အေထာက္အထားမ်ားအမ်ားအျပားကို နိုင္ငံတကာပညာရွင္မ်ားေတြ႔ရွိ ျပီး ျပတိုက္ျကီးမ်ားတြင္ ျပသထားပါသည္။
            သေရေခတၱရာ ျမို့ေဟာင္းျကီးတြင္ ေထရာဝါဒ ပိတကဋ္၃ပုံ ေရး ေရြွေပခ်ပ္မ်ား ကိုခင္ဘေစတီကုန္းဌာပနာတိုက္မွ ၁၉၂၆-၂၇ ခုနွစ္တြင္ ေရွးသုဌာနက ေလ့လာတူးေဖာ္ ေတြ႔ရွိခ့ဲသက့ဲသို့  ေထရဝါဒ သီရိဝစၧအိမ္မြန္သေကၤတ ျပုလုပ္သုံးစြဲျခင္းမ်ားကိုလည္း ဘုရားမ်ားနွင့္ သေရေခတၱရာ ဗရမၼာဒဂၤါးမ်ားေပၚတြင္ ထင္ရွားစြာေတြ႔ျမင္ရျပီး ပုဂံေဒသပုဂံ  ဗရမၼာျပည္ျကီးတြင္ေထရဝါဒ ဆိုင္ရာသီရိဝစၧယဥ္ေက်းမွ ုျကီး အျကီးအက်ယ္ဆက္လက္ထြန္းကားေနေျကာင္း သေရေခတၱရာေထရာဝါဒ ဂိုဏ္းဝင္ ျပူေခၚ ဗရမၼာတို့၏အေမြျ ဗရမၼာဘုရားေခၚ ျပူေစတီလိွ ုဏ္ ဘုရားမ်ား ပုဂံေဒသျကီးတြင္ အဆူ၂၀ ေက်ာ္  အေနာ္ရထာမင္းမေမြးေသးခင္ကာလကတည္းက တည္ထားကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခ့ဲျကေျကာင္းမ်ားထင္ရွား ခိုင္မာစြာေတြ႔ျမင္ေနရျပီး ဒြါရာဝတီေခတ္ဒြါရာဝတီနယ္မွမြန္ေစတီလိွ ုဏ္ဘုရားမ်ားတြင္  ေထရဝါဒပိတကဋ္၃ပုံ အေထာက္အထားမေတြ႔ရေသးသက့ဲသို့ ေထရဝါဒသီရိဝစၧသုံးစြဲျခင္း အေထာက္အထား မေတြ႔ရေသးပါ။