အကၡရာ

အကၡရာ ဆိုသည္မွာ အေရး နွင့္ အဖတ္ အသံုးျပုသည့္ ဘာသာစကားတိုင္း၊ စာေပတိုင္းအတြက္ အသံုးျပုေသာ ဗ်ဉ္း၊ သရ အစရွိသည့္ အသံအနွိမ့္အျမင့္မ်ားကို ကိုယ္စားျပုေဖာ္ျပသည့္ အေရးပံုစံ စံစာလံုးမ်ားကို ဆိုလိုသည္။ ကမၻာေပၚရွိ ဘာသာစကားတိုင္းတြင္ အကၡရာပံုစံမ်ား မူပိုင္ထားရွိသည္။

ကမၻာေပၚရွိ ဘာသာစကားအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ထိုသေဘာကို လိုက္နာက်င့္သံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ျပီး ျကျပီျဖစ္သည္ နႈတ္ျဖင့္ ေျပာေသာစကားသံမ်ားကို ျမင္သာေသာအမွတ္အသားျဖင့္ တစ္ဆင့္မွတ္တမ္းတင္ကာ “စာအေရးအသား”ကို တီထြင္ခဲ့ျကျပီးျဖစ္သည္။ ဘာသာစကား အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္စာ အေရးအသား စနစ္မ်ားရွိျကျပီးျဖစ္သည္။

စာအေရးအသားေပၚေပါက္လာသည့္အတြက္ မ်ားစြာ အက်ိုးရွိသည္ကား အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ စာအေရးအသားျဖင့္ ထိန္းသိမ္းမွတ္တမ္းတင္နိုင္ျခင္းေျကာင့္ ဘာသာစကားဆိုေသာ စကားသံမ်ားသည္ ေလထဲမွာ ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္မသြားေတာ့ဘဲ အခ်ိန္ျကာျကာခံသည့္ အေျခအေနသို့ ေရာက္လာသည္။ ေနရာေဝးေဝး ပ်ံ့နွံ့ေအာင္ လုပ္နိုင္ေသာ အေျခအေနသို့ ေရာက္လာသည္။ စာအေရးအသား၏ ေက်းဇူးေျကာင့္ ေရွးလူတို့၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေနွာင္းလူတို့က ဆက္ခံျပီး ဆက္လက္တိုးတက္ေအာင္ ဖန္တီးနိုင္လာျကသည္။ ဤသို့ျဖင့္ လူ့ယဉ္ေက်းမႈသည္ ပို၍ပို၍ ဖြံ့ျဖိုးလာရသည္။

“နွစ္ေပါင္း ရာေထာင္မကေသာ အခ်ိန္က ပုဂၢိုလ္အမ်ိုးမ်ိုး၏ အဆိုအမိန့္မ်ား ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ယေန့တိုင္ သိနိုင္ျခင္းမွာ စာအေရးအသား၏ ေက်းဇူးေျကာင့္ျဖစ္သည္။ စာအေရးအသားသည္ သိစရာမွတ္စရာ ဗဟုသုတ အမ်ိုးမ်ိုးကို သိုမွီးထိန္းသိမ္းေပးနိုင္သည္။ ထို့ေျကာင့္ မွတ္သားစရာမ်ားကို အားလံုးဦးေခါင္းထဲမွာ ထည့္ထားစရာမလိုေတာ့ပဲ စာျဖင့္ မွတ္ထားနိုင္သည္။ ဤမ်ဆိုလ်င္ စာအေရးအသား၏ အေရးပါပံုမွာ ထင္ရွားေလာက္ပါျပီ...”

ျမန္မာဘာသာစကားတြင္လည္း ကိုယ္ပိုင္စာအေရးအသား စနစ္ အခိုင္အမာရွိေနျပီးျဖစ္သည္။ စာအေရးအသားစနစ္တြင္ အသံုးျပုေသာ ေကာက္ေကာက္ေကြ့ေကြ့ အမွတ္သကၤ࿿ေတမ်ားကို “အကၡရာ”ဟုေခၚသည္။ [၁]





မာတိကာ  [ဝွက္]
၁ ျမန္မာ အကၡရာမ်ား
၂ မြန္ အကၡရာမ်ား အခဝ္မန္
၃ ရွမ္း အကၡရာမ်ား
၄ ကရင္ အကၡရာမ်ား
၅ ရခိုင္ အကၡရာမ်ား
၆ ကိုးကား
ျမန္မာ အကၡရာမ်ား[ျပင္​ဆင္​ရန္​]
ကျကီး
ခေကြး
ဂငယ္
ဂျကီး
င
စလံုး
ဆလိမ္
ဇကြဲ
ဇမ်ဉ္ဆြဲ
ည
တတလင္းဂ်ပ္
ထဝမ္းဘဲ
ဒရင္ေကာက္
ဒရင္မႈတ္
နျကီး
တဝမ္းပူ
ထစဉ္ထူး
ဒေဒြး
ဒဦးခ်ိုက္
နငယ္
ပေစာက္
ဖဦးထုပ္
ဘလခ်ိုက္
ဘကုန္း
မ
ယပလက္
ရေကာက္
လ
ဝ
သ
Transparent2.png
ဟ
လျကီး
အ
Transparent2.png
ျမန္မာအကၡရာသည္ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ဘီစီ ၅၀ဝ ခန့္မွ ေအဒီ ၃၀ဝ ေက်ာ္အထိ အိနၵိယေဒသတြင္ ထြန္းကားခဲ့သည့္ ျဗာဟၼီအေရးအသား၌ ျမစ္ဖ်ားခံသည္ဟု လက္ခံျကသည္။

ျမန္မာအေရးအသားစနစ္သည္ ျဗာဟၼီအေရးအသားစနစ္ကဲ့သို့ပင္ ဗ်ည္းအကၡရာမ်ား၊ ဗ်ည္းတြဲသကၤ࿿ေတမ်ား၊ သရအကၡရာမ်ား၊ သရသကၤ࿿ေတမ်ား၊ နိဂၢဟိတ္ (ေသးေသးတင္)၊ ဝိသဇၨနီ (ဝစၥေပါက္) သကၤ࿿ေတမ်ားဟူေသာ ပစၥည္းအေဆာက္အဦမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္သည့္ အေရးအသားစနစ္ျဖစ္သည္။ ျဗာဟၼီအေရးအသားကို အသံုးျပုသည့္ အျခားစကားမ်ားနွင့္ ျမန္မာစကားတို့၏ ျခားနားမႈမ်ားေျကာင့္ ဗ်ည္းအေရအတြက္၊ သရအေရအတြက္၊ သကၤ࿿ေတအမ်ိုးအမည္နွင့္ အေရအတြက္ အနည္းငယ္ကြာျခားမႈ ရွိေစကာမူ ျမန္မာအေရးအသားစနစ္သည္ ျဗာဟၼီအေရးအသားစနစ္နွင့္ အေျခခံအားျဖင့္ တူညီသည္။

ျဗာဟၼီဗ်ည္းအကၡရာ၊ ဗ်ည္းတြဲသကၤ࿿ေတ၊ သရအကၡရာ၊ သရသကၤ࿿ေတ၊ နိဂၢဟိတ္၊ ဝိသဇၨနီတို့၏ ပံုသဏၭာန္မ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္ ေျပာင္းလဲပံုကို ေျခရာခံျကည့္သည့္အခါတြင္လည္း ျမန္မာဗ်ည္းအကၡရာ၊ ဗ်ည္းတြဲသကၤ࿿ေတ၊ သရအကၡရာ၊ သရသကၤ࿿ေတ၊ နိဂၢဟိတ္၊ ဝိသဇၨနီတို့၏ ပံုသဏၭာန္မ်ားနွင့္ ဆက္နွြယ္ေနသည္ကို အထင္အရွား ေတြ့နိုင္ေပသည္။

ျမန္မာအကၡရာမ်ားကို ပါဠိနွင့္ သကၠတဘာသာ ေရးသားရာတြင္လည္း အသံုးျပုသည္။ ျမန္မာ အကၡရာမ်ားသည္ စက္ဝိုင္း ပံုသဏၭာန္ရွိသည္။ ဤသို့ျဖစ္ရျခင္းမွာ ေရွးအခါက ေပရြက္ေပၚတြင္ စာေရးရာ၌ မ်ဉ္းေျဖာင့္မ်ား ေရးသားရာတြင္ ေပရြက္ကို ပ်က္စီးေစနိုင္ေသာေျကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္ဟု ယူဆျကသည္။